Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
CON NGƯỜI VÀ SỨC KHỎE - Coggle Diagram
CON NGƯỜI VÀ SỨC KHỎE
Khái quát về cơ thể người
Cấu tạo hiển vi
Mô liên kết
Có chức năng nâng đỡ và liên kết các cơ quan
Mô cơ
Gồm cơ vân , cơ trơn , cơ tim có chức năng co giãn
Có chức năng bảo vệ , hấp thụ và bài tiết
Mô thần kinh
Tạo nên hệ thần kinh có chức năng tiếp nhận kích thích , xử lí thông tin và điều khiển hoạt động cơ quan trả lời các kích thích của môi trường
Mô là nguyên liệu để xây dựng nên các cơ quan của cơ thể con người
Cấu tạo đại thể
Cơ thể người gồm có 4 phần
Mình
Là cơ hoành ngăn cách xoang cơ thể thành khoang ngực chứa tim , phổi và khoang bụng chứa dạ dày , ruột , gan , thận ….
Chân tay
Chân làm giá đỡ giúp cơ thể người có dáng đi thẳng
Tay có cấu tạo phù hợp với khả năng chế tạo và sử dụng công cụ lao động
Cổ
Là phần nối giữa đầu và mình
Cơ thể người được bao bọc bởi 1 lớp da , với 2 lớp
Lớp biểu bì mỏng có tầng sừng ở bên ngoài mang các sắc tố tạo nên màu sắc của da
Lớp bì bên trong chứa các vi thể xúc giác và mạch máu trong cùng là hạ bì chứa nhiều tế bào mỡ có tác dụng chống rét và dự trữ năng lượng cho cơ thể
Đầu
Chứa não bộ và các giác quan
Các hệ cơ quan trong cơ thể người
Hệ tiêu hóa
Cấu tạo cơ quan tiêu hóa
Tuyến tiêu hóa gồm các tuyến nước bọt, tuyến dạ dày, tuyến ruột, tuyến mật, tuyến túy
Ở người ống tiêu hóa gồm: Khoang miệng (gồm răng, lưỡi và hầu), thực quản, dạ dày, ruột ( tá tràng, ruột non, ruột già ),trực tràng và hậu môn .
Vệ sinh tiêu hóa
Hình thành thói quen ăn uống hợp vệ sinh , ăn khẩu phần ăn hợp lý, ăn uống đúng cách
Vệ sinh răng miệng sau khi ăn
Hệ hô hấp
Cấu tạo cơ quan hô hấp
Đường dẫn khí: xoang mũi, thanh quản, khí quản, phế quản và hai lá phổi
Phổi: có 2 lá trong lồng ngực
Vệ sinh hô hấp
Đeo khẩu trang chống bụi khi làm vệ sinh hoặc làm việc nơi nhiều bụi.
Thường xuyên tập thể dục, phối hợp với thở sâu
Tạo dựng môi trường sống và nơi làm việc có bầu không khí trong sạch, ít ô nhiễm
Hệ tuần hoàn máu
Nhóm máu và nguyên tắc truyền máu
Nhóm máu
Nhóm máu I, còn gọi là nhóm máu O
Nhóm máu III, còn gọi là nhóm máu B
Nhóm máu II, còn gọi là nhóm máu A
Nhóm máu IV , còn gọi là nhóm máu AB
Nguyên tắc truyền máu
Nhóm máu II chỉ cho được người cùng nhóm và nhóm máu IV
Nhóm máu III, chỉ truyền được cho nhóm máu III và IV
hóm máu I(O) có thể truyền cho người thuộc nhóm máu I, II, III, IV
Nhóm máu IV chỉ truyền được cho nhóm máu IV
Vệ sinh tim mạch
Ăn uống điều độ, làm việc vừa sức, rèn luyện tim mạch thường xuyên đều đặn bằng các hình thức thể dục thể thao
Thành phần của máu
Máu là một mô liên kết lỏng bao gồm các tế bào máu là hồng cầu , bạch cầu, tiểu cầu và huyết tương
Hệ bài tiết
Cấu tạo cơ quan bài tiết (Thận)
Nang Bao- man : Là một túi bao bọc quả cầu thành nang là lớp tế bào biểu mô có các lỗ nhỏ
Quản cầu Manpighi gồm khoảng 50 mao mạch xếp song song thành 1 khối cầu nằm trong nang Bao- man. Giữa nang và mao mạch là một màng mỏng để lọc các chất cặn bã từ máu trong mao mạch sang nang rồi vào ống thận
Vệ sinh hệ bài tiết
Ăn uống hợp lí, đi tiểu đúng lúc
Thường xuyên giữ gìn vệ sinh chung cho cơ thể và hệ bài tiết
Hệ vận động
Hệ cơ được tạo nên từ khoảng 600 cơ
Cơ vân : chiếm số lượng nhiều nhất trong cấu tạo cơ thể đó là các cơ bắp
Cơ trơn là những tế bào có chiều dài từ 0,02- 0,5 mm, nhân hình gậy và trong bào tương có tơ cơ
Vệ sinh hệ vận động
Rèn luyện thể dục thể thao thương xuyên và lao động vừa sức
Khi mang các vật nặng và khi ngồi học chúng ta cần chú ý chống cong vẹo cột sống
Bộ xương gồm 4 phần: Xương đầu, xương cổ, xương thân và xương chi. Có chức năng nâng đỡ, bảo vệ các quan và làm chỗ bám cho các cơ đảm bảo các hoạt động sống tinh tế của con người
Xương thân
Cột sống hình chữ S, có 2 khúc uốn lồi về phía trước là cổ và thắt lưng; hai khúc uốn lồi về phía sau là ngực và xương cùng, gồm 33- 34 đốt xếo chồng lên nhau và cách nhau bằng đĩa sụn gian đốt sống
Xương sườn gồm 12 đôi xương sườn và xương ức cùng với hệ thống dây chằng tạo nên lồng ngực
Xương chi
Xương chi trên
Xương chi dưới
Xương đầu
Sọ não nằm ở trên, giống hình trứng gồm 8 xương, trong đó có 2 đôi xương đối xứng 4 xương lẻ
Sọ mặt nằm dưới sọ não, là cửa vào của các cơ quan tiêu hóa, hô hấp, là bộ phận bảo vệ các cơ quan tai, mắt, mũi, miệng. Sọ mặt gồm 15 xương gồm 3 xương lẻ và 6 đôi xương chắn
Hệ thần kinh
Về chức năng, hệ thần kinh được chia thành hệ thần kinh vận động và hệ thần kinh sinh dưỡng
Thần kinh vận động liên quan đến hoạt động của các cơ vân( cơ xương ) là hoạt động có ý thức
Thần kinh sinh dưỡng điều hòa hoạt động của các cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản, đó là những hoạt động có ý thức
Hệ thần kinh giao cảm
Hệ thần kinh đối giao cảm
Phản xạ
Phản xạ không điều kiện :Là những phản xạ sinh ra đã có, không cần luyện tập
VD: tay chạm phải vật nóng rụt tay lại, đi nắng mặt đỏ gay và mồ hôi vã ra
Phản xạ có điều kiện: Là những phản xạ được hình thành trong đời sống ca thể, là kết quả của quá trình học tập và rèn luyện
VD: khi nghe nói đến quả chanh miệng tiết nước bọt
Về cấu tạo hệ thần kinh gồm bộ phận thần kinh trung ương và bộ phận thần kinh ngoại biên
Thần kinh trung ương gồm não bộ nằm trong hộp sọ và tủy sống nằm trong cột sống
Não bộ
Não trung gian nằm giữa trụ não và đại não gồm có đồi thị và vùng dưới đồi
Trụ não có cấu tạo chất trắng ở ngoài và chất xám ở trong. Trụ não của não bộ gồm có não giữa, cầu não và hành não
Vỏ não có các vùng cảm giác và vận động, thuộc phản xạ có điều kiện
Tiểu não có cấu tạo chất xám ở ngoài tạo thành vỏ và các nhân, chất trắng nằm ở trong là các đường dẫn truyền, nối vỏ tiểu não và các nhân với các phần khác của hệ thần kinh
Đại não: Rất phát triển che lấp cả nao trung gian và não giữa !
Tủy sống có cấu tạo bởi chất xám ở giữa và chất trắng ở ngoài. Có 31 đôi dây thần kinh tủy là các dây pha
Thần kinh ngoại biên gồm các dây thần kinh và hạch thần kinh
Vệ sinh thần kinh
Giữ cho tâm hồn được thanh thản, tránh suy nghĩ lo âu dai dẳng
Đảm bảo giấc ngủ hằng ngày hợp lý
Tự xây dựng cho mình thói quen làm việc và nghỉ ngơi hợp lý
Tránh sử dụng các chất kích thích và ức chế đối với hệ thần kinh
Có chức năng điều hòa, điều khiển và phối hợp mọi hoạt động của các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể thành một khối thống nhất đảm cho cơ thể thích nghi với những thay đổi của môi trương trong và ngoài cơ thể
Các bệnh thường gặp ở học sinh tiểu học
Bệnh sai lệnh tư thế
Nguyên nhân
Do thể lực phát triển yếu , điều kiện sinh hoạt học tập không phù hợp hoặc do cha mẹ và cô giáo không kịp thời uốn nắn
Rèn luyện
Tập thể dục đều đặn , chơi các trò chơi vận động , tránh mang vác vật nặng , dạy trẻ ngồi đúng tư thể
Triệu chứng
Lệch vai , gù lưng , ưỡn bụng và vẹo lưng
Cận thị
Nguyên nhân
Do di truyền , do đọc sách để quá gần mắt , đọc sách khi thiếu ánh sáng
Rèn luyện
Giữ mắt luôn sạch sẽ , ăn đủ vitamin A , đảm bảo ánh sáng khi làm việc và học tập , đọc sách và viết đúng tư thể
Triệu chứng
Học sinh khi đọc phải đưa sách vào mắt , khi viết phải cúi gập người xuống bàn và đưa sát mắt vào vở
Bệnh truyền nhiễm thường gặp ở học sinh tiểu học
Bệnh sốt xuất huyết
Nguyên nhân
Do Virut Dengue gây ra truyền qua muỗi vằn
Phòng bệnh
Diệt muỗi bằng cách khơi thông cống rãnh ….
Phun thuốc , diệt muỗi định kì
Triệu chứng
Sốt , đau khớp , đau cơ nhất là đau lưng có xuất huyết ở da
Bệnh đau mắt đỏ
Nguyên nhân
Do virut và vi khuẩn
Phòng bệnh
Cách li em bị bệnh
Triệu chứng
Có cảm giác nóng mắt , cộm trong mi , sợ ánh sáng ….
Bệnh lao
Nguyên nhân
Không được tiêm vắc - xin phòng bệnh
Đề kháng yếu , cơ thể bị suy ngược
Điều kiện ăn ở , sinh hoạt ẩm thấp không đủ chất dinh dưỡng
Các phòng bệnh
Thực hiện tiêm chủng đầy đủ , cần có chế độ dinh dưỡng hợp lí , luyện tập thể dục thường xuyên , cách li các bệnh nhân lao
Triệu chứng
Sốt thất thường kéo dài và không rõ nguyên nhân , ho lâu ngày, ăn kém, sút cân suy kiệt
Bệnh mắt hột
Nguyên nhân
Do Virut mắt hột gây ra
Phòng bệnh
Vệ sinh khăn mặt và tay chân sạch sẽ
Triệu chứng
Vạch mi mắt thấy nhiều hột và chín mọng , có vài sẹo hình hoa khế
Tai nạn thường gặp ở học sinh tiểu học
Chảy máu mũi
Nguyên nhân
Do học sinh bị ngã dập mũi xuống đất , bàn ghế hay do lấy móng tay để cạy mũi
Do gặp một số bệnh toàn thân : sốt xuất huyết , viêm phối hoặc một số bệnh về máu
Cách xử trí
Nếu máu chảy ít thì dùng hai ngón tay ép chặt vào hai cánh mũi , ngửa đầu ra phía sau
Nếu máu không ngừng chảy thì dùng bông hoặc khăn sạch nhét chặt vào lỗ mũi hoặc đưa đến các cơ quan y tế gần nhất
Té ngã
Nguyên nhân
Do trẻ hiếu động , chạy , nhảy , leo trèo , đùa giỡn ….
Cách xử trí
Để ý trông coi và nhắc nhở các em