Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

TRUYỀN THUYẾT - Coggle Diagram

- - - - Giai đoạn sơ khai của truyền thuyết cũng có thể coi là giai đoạn quá độ từ thời đại thần thoại sang thời đại truyền thuyết.
      - Khi một bộ phận thần thoại được lịch sử hóa thì đó cũng là cái mốc đánh dấu sự chuyển hóa thể loại - nó bước sang địa hạt của truyền thuyết.
      - Ý thức lịch sử được hình thành từ sư thôi thúc bên trong mỗi thành viên, trong khát khao đầu tiên là nhận thức cho được giống nòi, nguồn gốc để cố kết cộng động, để củng cố sức mạnh cộng đồng. Và trong niềm cảm khái tột cùng của chính những ng tạo nên lịch sử từ chỗ phải bắt đầu truyền thuyết ra đời.
    - - Truyền thuyết buổi đầu là sự thần hóa con người để giải thích nguồn cội giống nòi dân tộc và ngợi ca công tích của các thế hệ cha ông.
      - Truyền thuyết kế thừa thần thoại về mặt nghệ thuật nhưng phủ định về mặt nội dung.
      - Những nhân vật khổng lồ chuyển hóa thành những anh hùng dân tộc buổi đầu với vai trò các nhân thần khổng lồ về sức mạnh, ý chí.
      - Truyền thuyết vinh danh những anh hùng sáng tạo các giá trị văn hóa.
      - Truyền thuyết tôn vinh những anh hùng trân mạc " chép ở lòng dân, bia ở miệng người".
      - Truyền thuyết thuộc về VHDG của thời kì dân tộc và nhà nước bắt đầu từ thời điểm sơ khai.
      - Các truyền thuyết anh hùng có ý nghĩa đặt tiền sử sẽ còn được tiếp nối mãi cùng quá trình phát triển trưởng thành của dân tộc.
      - Có sự biến đổi về dạng thức tồn tại và con đường lưu chuyển: Mẩu chuyển chưa có tổ chức trong một kết cấu hoàn chỉnh -> Mẩu chuyện cùng nhân vật, cùng xoay quanh một sự kiện sẽ được sưu tập và hệ thống hóa hoàn chỉnh thành chuỗi và lưu dưới dạng văn bản ghi chép.
      - Truyền thuyết dân gian đích thực thì vẫn sống trên cửa miệng của người đời giữa dòng đời chảy trôi từ từ, chậm chạp và không có bến bờ.
      - TT đã phát triển đến đỉnh cao ở 2 phương diện nội dung và nghệ thuật -> sự phân loại trở nên khó khăn và phức tạp.
    - - Truyền thuyết địa danh: giải thích tên đất, tên sông,.. Vd; Sự tích sông Tô Lịch
      - Truyền thuyết phổ hệ: vấn đề cội nguồn Vd: TT Hùng Vương
      - Truyền thuyết về nhân vật và lịch sử: tái hiện chính bản thân lịch sử
        Vd: hai bà trưng, bà triệu
      - Có thể nói cơ bản có sự nhất trí về nguyên tắc trong việc xác định các tiêu chí khu biệt truyền thuyết với thần thoại và cổ tích.
  - - - Ban đầu thuật ngữ này ở châu âu có nghĩa là tên gọi của 1 đoạn tài liệu đọc để chỉ 1 cuốn sách chứa đựng những lí giải về cuộc đời các vị thánh.
      - Đến cuối thời kì trung đại, chữ truyền thuyết đã có nghĩa là những câu chuyện không chắc có thực hay đã được hư cấu.
      - Trong quan niệm của giới folklore học thế giới, thuật ngữ "legend" (truyền thuyết) có gốc từ tiếng latinh legere- có nghĩa là đọc.
    - - Truyền thuyết (legend) là một thể loại văn học dân gian tiếp chân thần thoại, được nhân dân sáng tạo từ khi con người bắt đầu có ý thức về lịch sử.
      - Bắt nguồn từ cảm hứng tự hào và ngợi ca những anh hùng kiệt xuất có nhiều công trạng với nhân dân, đất nước, truyền thuyết là một cách nhận thức và lí giải những sự kiện lịch sử trọng đại của quốc gia, dân tộc theo quan điểm của nhân dân thuộc về hệ tâm lí xã hội trong ý thức dân gian.
      - Nghệ thuật chủ yếu là khoa trương, phóng đại, đồng thời nó cũng sử dụng các yếu tố hư ảo, thần kì như cổ tích và thầm thoại.
      - Điểm khác biệt
        
        Với cổ tích: không nhằm phản ánh xung đột gia đình, sinh hoạt xã hội và số phận cá nhân mà thường phản ánh những vấn đề thuộc phạm vi quốc gia, dân tộc rộng lớn.
        
        Với thần thoại: nhào nặn tự nhiên và xã hội trên cơ sở sự thật lịch sử cụ thể chứ không phải hoàn toàn trong trí tưởng tượng.
  - - - Truyền thuyết là ột thể loại văn học dân gian được khởi đầu bằng chức năng kể sử truyền đời , sáng tạo và thừa kế.
      - Văn học truyền thuyết đã lưu truyền và được sáng tạo lại trong sự tác động hết sức sâu sắc của văn học viết.
      - Truyền thuyết dân gian vẫn tươi xanh trong thể sống tuyền miệng và được thăng hoa trong lễ hội truyền thống.
      - Truyền thuyết là một thể loại truyện kể dân gian nằm trong loại hình dân gian
    - - Điển hình là khi giai cấp phong kiến mất vai trò lịch sử tiến bộ, truyền thuyết đã phản ánh các phong trào khởi nghĩa nông dân
      - Tính cụ thể của kí ức con người trải bao thế hệ được sinh ra và lớn lên ở đó đã từng nối đời khẳng định những con người những sự kiện trong những truyện kể ấy
      - Để quan niệm đúng đắn quan hệ folklore với thực tại trong khi đi tìm bản chất thể loại văn học truyền thuyết cần phải có cách nhìn lịch sử trong quá trình sinh thành, vận động và phát triển của thể loại
      - Tính độc đáo lịch sử của truyền thuyết dân gian tất nhiên từ góc nhìn chung khoa học xã hội và nhân văn
      - Truyền thuyết là đặc điểm nổi bật trong bản chất nghệ thuật thể loại
- - - - Chặng 2: kể về hành trạng và sự nghiệp hiền hách của nhân vật mô tuýp trung tâm ở chặng này thường là chiến công phi thường
        VD: Tại sao sơn tinh thắng được thủy tinh?,
        Tại sao An Dương Vương xây được thành Ôc lại có nỏ thần?
      - Chặng 3: Xuất hiện các mô tuýp về sự hóa thân và sự hiển linh trong đó mô tuýp hóa thân đã trở thành công thức kết thúc biểu hiện nổi bật đặc điểm hư cấu lịch sử
        VD: Cô Tấm hóa thân thành chim vàng anh, ông bụt hiển linh vì Tấm mất cá bống
      - Chặng 1: kể về hoàn cảnh xuất hiện nhân vật ở dạng đầy đủ thế nào cũng có mô tuýp sự thụ thai thần kì và sau đó là mô tuýp về những đặc điểm kì lạ của nhân vật VD: Ông gióng được sinh từ người mẹ ở trần gian,...