ผู้ป่วยชายไทย อายุ 76 ปี สถานภาพสมรส มีอาชีพสานไม้กวาดขาย รายได้ 1,400 บาท/เดือน ชำระค่ารักษาพยาบาลโดยใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า

1 เดือนก่อนมาโรงพยาบาลมีอาการเหนื่อยหอบ จึงมารับการรักษาที่โรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์ แพทย์วินิจฉัย ดังนี้ 1.) fusiform infrarenal aaa 2.) loculated pneumothorax RUL ได้รับการรักษาโดยการเจาะ ICD 3.) Prolonged intubation และได้รับการจำหน่ายออกจากโรงพยาบาลเมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน 2563
6ชั่วโมงก่อนมาโรงพยาบาลผู้ป่วยหายใจเหนื่อยมากขึ้น ดูดเสมหะแล้วได้เสมหะก้อนใหญ่ เสมหะสีขาวปนเลือด จึงตัดสินใจมาโรงพยาบาล

ประวัติการแพ้: ปฏิเสธ แพ้ยา แพ้อาหาร
มีประวัติดื่มสุรา วันละ 1-2 ขวด เลิกดื่มมา 20 ปี
มีประวัติสูบบุหรี่ วันละ 5 มวน เลิกสูบมา 20 ปี

บุตรคนโตเพศหญิงอายุ50ปี มีโรคประจำตัวคือไทรอยด์เป็นพิษ

ผลข้างเคียง ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง

ผลข้างเคียง คลื่นไส้ อาเจียน การรับรสเปลี่ยนไป

ยารักษาการติดเชื้อแบคทีเรียระบบทางเดินหายใจ

ผลข้างเคียง ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน ถ่ายปนเลือด

ยารักษาการติดเชื้อแบคทีเรียระบบทางเดินหายใจ

เริ่มมีการบวม ของเยื่อเมือกที่บุหลอดลม และขยายลงไปถึงชั้นใต้เยื่อบุ ทำให้บริเวณชั้นเยื่อบุและชั้นใต้เยื่อบุอักเสบ บวมขัดขวางการทำหน้าที่ของขนกวัด และการทำหน้าที่กินเชื้อโรคทำให้เกิดเสมหะเป็นมูกปนเหนียวข้นเกาะค้างอยู่ในหลอดลมจนกระทั่งมีอาการไอเอาเสมหะออก เนื่องจากระบบการทำให้หลอดเลือดลมปราศจากเชื้อโรคทำหน้าที่ได้ไม่ดี จึงอาจทำให้เกิดการติดเชื้อแบคทีเรียซ้ำเติมได้ เริ่มต้นเสมหะจะมีลักษณะเหลวใส ถ้าเสมหะเป็นมูกปนหนองหรือเป็นหนองแสดงว่ามีการติดเชื้อแบคทีเรียซ้ำเติม

ติดเชื้อไวรัส ได้แก่ อะดิโนไวรัส ไรโนไวรัส ฟลูไวรัส บางรายอาจเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย มัยโคพลาสมา หรือ คลามัยเดีย

ส่วนน้อยที่อาจเกิดจากการแพ้ หรือการระคายเคืองต่อสารบางอย่างที่สูดดมจนทำให้หลอดลมกิดการอักเสบ ผู้ที่ทำงานกับสารระคายเคืองเช่น ฝุ่น สารเคมี มีโอกาสเป็นโรคนี้ได้มากกว่าปกติ

ผู้ป่วยโรคกรดในกระเพาะไหลย้อน ผู้ที่มีโรคที่ทำให้ภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง เช่น โรคเบาหวาน โรคตับ มีโอกาสเป็นโรคหลอดลมอักเสบมากขึ้น

จากการอักเสบของเยื่อบุหลอดลม ทำให้เยื่อบุหลอดลมบวม มีเสมหะในหลอดลม ทำให้ผู้ป่วยมีอาการไอ หายใจลำบาก แน่นหน้าอก อาจหายใจมีเสียงดังหวีดได้ อาจมีอาการเจ็บคอ แสบคอ หรือ เจ็บอกได้ ผู้ป่วยอาจมีไข้ครั่นเนื้อ ครั่นตัวได้ หรืออาจมีไข้ในรายที่เกิดจากการติดเชื้อ

รักษาตามอาการที่เป็นในขณะนั้น เช่น การให้รับประทานยาละลายเสมหะ ยาขยายหลอดลม หรือ ยาลดไข้ เนื่องจากโรคส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อไวรัส จึงไม่จำเป็นต้องให้ยาปฏิชีวนะ

ให้ผู้ป่วยพักผ่อนอย่างพอเพียง ดื่มน้ำมากๆ หลีกเลี่ยงควันบุหรี่ที่ระคายต่อหลอดลม

หากตรวจพบว่าโรคหลอดลมอักเสบนี้เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย แพทย์จะพิจารณาให้ยาปฏิชีวนะ ยาใหม่ที่ใช้ได้ผลดีชื่อ Telithromycin ซึ่งเป็นยาที่จัดอยู่ในกลุ่ม ketolides จากการศึกษาวิจัยในระยะหลัง พบว่าเกิดปัญหาเชื้อดื้อยาน้อยมาก

อาจให้พ่นยา ไม่ว่าจะเป็นยาต้านการอักเสบในกลุ่มสเตียรอยด์ ยาขยายหลอดลม หรือการรักษาประคับประคองตามอาการอื่น เช่น ยาแก้ไอ ละลายเสมหะ

อาการแสดง ได้แก่ ไอ มีเสมหะ, X-ray ปอด, ตรวจเสมหะ, ใช้กล้องส่องตรวจหลอดลม (bronchoscopy)

S=ผู้ป่วยบอกว่า “ดูดเสมหะให้หน่อย” O=ฟังปอดมีเสียงเสมหะครืดคราด เสมหะมีสีแหลืองและเหนียว อัตราการหายใจ 28 ครั้ง/นาที O2 sat = 96% (ผลเมื่อ 22 พ.ย. 2563 เวลา 10.00น.)

เกณฑ์การประเมินผล -ฟังปอดไม่มีเสียงเสมหะครืดคราด -ฟังปอดไม่มีเสียง wheeze -อัตราการหายใจ 16-24 ครั้ง/นาที -ไอขับเสมหะออกได้

1.ประเมินลักษณะการหายใจ อัตราการหายใจ จังหวะสม่ำเสมอของการหายใจ ความลึกของการหายใจ และติดตามฟังเสียงปอดเป็นระยะๆ
2.สังเกตลักษณะ ความเหนียว สี กลิ่นของเสมหะ และปริมาณของเสมหะ
3.สอนการทำกายบริหารเพื่อให้ปอดขยายตัว จะได้มีการแลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนมากขึ้น โดยทำวันละหลายๆครั้ง ดังนี้
3.1นอนหงายราบ ชันเข่าทั้งสองข้างขึ้น หายใจเข้าลึกๆ เต็มที่จนท้องโป่งและกลั้นหายใจไว้ประมาณ 3 วินาที
3.2หายใจออกทางปากช้าๆ ทำปากห่อคล้ายผิวปาก เพื่อให้อากาศออกจากปอดมากที่สุด
3.3ทำบ่อยๆ ประมาณ 8-10 ครั้ง ทุก 2 ชั่วโมง
4.สอนการไออย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อช่วยขับเสมหะออกจากหลอดลมและปอด ทำวันละหลายๆครั้ง ดังนี้
4.1นั่งในท่าโน้มตัวไปข้างหน้า หรือครึ่งนั่ง ครึ่งนอน
4.2ก่อนไอ หายใจเข้า - ออกลึกๆ ประมาณ 4-5 ครั้ง สูดลมหายใจเข้าเต็มที่ กลั้นไว้แล้วหายใจออกพร้อมกับไอแรงๆ 2-3 ครั้ง
5.จัดท่านอนศีรษะสูง (High fowler’s position) ต่ำ ปอดขยายตัวได้เต็มที่
6.ดูแลดูเสมหะด้วยเทคนิคปราศจากเชื้อ
7.ดูแลให้ยาละลายเสมหะ Acetylcysteine 100 mg รับประทานครั้งละ 2 ซองผสมน้ำ 1 แก้ว วันละ 3 ครั้ง หลังอาหาร ตามแผนการรักษาของแพทย์

S : ญาติผู้ป่วยบอกว่า “หมอให้กินอาหารทางสายยาง” O : ผู้ป่วยรับประทานอาหารผ่านสายยางให้อาหารทางจมูก (NG tube) ผู้ป่วยมีอาการปากแห้งลอก ตรวจร่างกาย Skin : Poor skin turgor ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ Electrolyte - Potassium 3.4↓ - Chloride 94↓ (ผลตรวจเมื่อ 18 พ.ย. 2563)

ผู้ป่วยไม่เกิดภาวะไม่สมดุลของน้ำและอิเล็คโตรลัยต์

-ผู้ป่วยไม่มีอาการของภาวะขาดน้ำ เช่น ปากแห้ง ผิวแห้ง -ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ Electrolyte -Potassium ปกติ (3.5-4.5 mmol/L) -Chloride ปกติ (98-107 mmol/L)

1.ประเมินภาวะพร่องโภชนาการและความรุนแรงของภาวะพร่องโภชนา ได้แก่ อ่อนเพลีย ผอม ซีด น้ำหนักลด ระดับอัลบูมิน ประเมิน BMI
2.ประเมินภาวะขาดน้ำ ได้แก่ การตึงตัวของผิวหนังลดลง ริมฝีปากแห้ง กระหายน้ำ ความดันต่ำ ชีพจรเร็ว การเปลี่ยนแปลงการรับรู้
3.ดูแลให้ได้รับน้ำและอาหาร BD (1.2:1) 300 x 4 feed + น้ำตาม 50 ml/feed ตามแผนการรักษาของแพทย์
4.ดูแลให้ได้รับสารน้ำ 0.9% NaCl 1000 ml iv drip 60ml/hr ตามแผนการรักษาของแพทย์
5.ติดตามอาการ อาการแสดงของการพร่องสมดุลของสารอาหาร น้ำและอิเล็คโตรลัยต์ และรายงานแพทย์เพื่อช่วยเหลืออย่างเหมาะสม ดังนี้
5.1 ภาวะโพแทสเซียมในเลือดต่ำ (hypokalemia) ได้แก่ หัวใจเต้นผิดจังหวะ ความดันโลหิตลดลง กล้ามเนื้ออ่อนแรง คลื่นไส้
5.2 ภาวะคลอไรด์ในเลือดต่ำ (hypochloremia) ได้แก่ เวียนศีรษะ อ่อนแรง กล้ามเนื้อหดเกร็ง
5.3 ภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำ (hypocalcemia) ได้แก่ ชาตามปลายมือปลายเท้า ชัก

ผู้ป่วยได้รับการตอบสนองความต้องการด้านกิจวัตรประจำวัน

-ผู้ป่วยสุขสบาย ร่างกายไม่มีกลิ่น- ญาติมีส่วนร่วมในการดูแลผู้ป่วยมากขึ้น

1.ประเมินความสามารถในการทำกิจกรรมต่างๆ
2.ช่วยเหลือผู้ป่วยในการทำกิจวัตรประจำวัน
3.ดูแลให้ได้รับประทานอาหาร BD (1.2:1)300 ml*4feedตามแผนการรักษา
4.ดูแลผู้ป่วยในเรื่องขับถ่ายปัสสาวะและอุจจาระ 5.จัดท่านอนให้ผู้ป่วยในท่าที่สุขสบาย
6.จัดสิ่งรอบข้างให้เหมาะสมเพื่อให้เกิดความสะอาดและความเป็นระเบียบ
7.กระตุ้นให้ญาติผู้ป่วยมีส่วนร่วมในการดูแลผู้ป่วย

1.ให้การพยาบาลโดยไม่รบกวนผู้ป่วยบ่อยเกินไป
2.จัดสิ่งแวดล้อมให้สงบลดแสงไฟให้ส่องแสงน้อยลงเพื่อให้ผ่อนคลาย
3.ให้ทำกิจกรรมคลายเครียดที่สามารถทำได้ก่อนนอน