Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ĐỘNG VẬT - Coggle Diagram

- - - - Tia hồng ngoại có tác dụng sinh nhiệt cao, ảnh hưởng lên các cơ quan cảm giác và tác động lên trung tâm điều hòa nhiệt ở não bộ.
      - Ánh sáng nhìn thấy (đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím) ảnh hưởng khác nhau đến sinh sản của động vật
      - Tia tử ngoại thường có hại cho sinh vật: có tác dụng diệt khuẩn và các loại trứng của động vật kí sinh
    - - Động vật bậc thấp: có cơ quan thị giác kém phát triển nên không nhận biết được hình ảnh của vật, nhưng nhận biết được độ dao động của độ sáng xen kẽ giữa độ chiếu sáng và bóng tối
      - Động vật bậc cao: có cơ quan thị giác hoàn thiện, nhận biết được kích thước, hình dạng, màu sắc và khoảng cách của sự vật
    - - Động vật ưa sáng
        
        Là những loài có giới hạn rộng về độ dài bứơc sóng, cường độ và thời gian chiếu sáng
        
        :Là những loài hoạt động về ban ngày
      - Động vật ưa tối
        
        Là những loài chỉ chịu được ánh sáng hẹp
        
        Hoạt động về ban đêm, sống trong hang, trong hốc hay ở đáy biển
  - - - Các loài sống ở vùng lạnh có bộ lông dài và dày hơn động vật sống ở vùng nóng
      - Hoạt động sinh lí, sinh hóa: khả năng tiêu thụ và tốc độ tiêu hóa thức ăn, cường độ hô hấp phụ thuộc vào nhiệt độ
    - - Đó là khả năng đào hang, xây tổ tránh nắng của kiến
      - Châu chấu xòe rộng đôi cánh để sưởi ấm và cụp lại để tránh nắng
      - Chim cánh cụt khi có bão tuyết tập trung thành đám lớn để sưởi ấm cho nhau
  - - - Động vật ưa ẩm: ếch, nhái giun,.....
      - Động vật ưa khô và các loài sống ở sa mạc, núi đá,đụn cát như bò sát ở trên cát
      - Động vật ưa ẩm vừa phải là những loài trung gian giữa hai nhóm ở vùng ôn đới và vùng nhiệt đới ẩm
    - - Nước ngọt( ao, hồ, ruộng lúa)
      - Nước lợ(nước vùng cửa sông ven biển)
      - Nước mặn(nước biển)
- - - - Bộ xương trong bằng sụn hoặc bằng xương; có dây sống hoặc cột sống làm trụ
      - Hô hấp bằng mang hoặc bằng phổi
      - Hệ thần kinh dạng ống ở mặt lưng
    - - Hô hấp bằng da hoặc ống khí
      - Thần kinh dạng hạch hoặc chuỗi hạch ở mặt bụng
      - Không có bộ xương trong
        
        Bộ xương ngoài (nếu có) bằng kitin
  - - - Cơ quan tử biệt hóa thành các cơ quan và đảm nhận chức năng của 1 cơ thể
    - - Các tế bào phân hóa bằng mô, các cơ quan, hệ cơ quan khác nhau
- - - - Ruột khoang là động vật có 2 lá phổi, được coi là đã tiêu hoá từ 1 nguồn gốc chung vs động vật bậc cao có 3 lá phôi vì chúng đều có xoang tiêu hoá thông vs bên ngoài bằng lỗ miệng.
      - Sơ đồ cấu tạo thuỷ tức (Hyra) là đại diện của ngành ruột khoang, kích thước nhỏ,sống trong ao,hồ.Nhìn bằng mắt thường, cơ thể giống 1 mẫu sợi có tua.
      - Các mô của ruột khoang giống vs động vật bậc cao: biểu mô,mô liên kết,mô cơ,mô thần kinh, mô sinh sản
      - Thanh cơ thể gồm 2 lớp tế bào bao quanh xoang ruột ở giữa làm làm cả 2 chúc năng hô hấp và tiêu hoá.Ngoại bì là lớ bảo vệ,nội bì chủ yếu là biểu mô tiêu hoá.
      - Miệng thông xoang ruột vs bên ngoài,được vây quanh bằng 1 vòng xúc tu, mỗi chiếc có thể dài gấp rưỡi thân.
      - Suốt đời con vật sống bám trên hòn đá, cành cây hay chiếc lá ở dưới nước nhờ một đĩa tế bào ở gốc thân.
    - - Sán bã trầu((Fasciolopis)
        
        Kí sinh trong ruột non của lợn,cơ thể hình lá dẹp theo hướng lưng bụng, mặt bụng có giác miệng và giác bụng dùng để bám chặt vào thành ruột vật chủ.
      - Sán lá gan nhỏ(Clonorchis sinensis)
        
        Kí sinh trong ống dẫn mật của người, mèo,chó;sán lá gan lớn(Fasciola hepatica) kí sinh trong ống dẫn mật của trâu,bò,...
        
        Nhiều loài gây hậu quả nghiêm trọng cho người và vật nuôi.
        
        Có cấu tạo tương tự sán bã trầu và cũng có vòng đời phát triển phức tạp qua 1,2,3 hay nhiều vật chủ trung gian.
      - Giun đũa người(Acarisblumbricoides)
        
        Kí sinh trong ruột non của người gây rối loạn tiêu hoá, có thể biến chứng gây hậu quả nghiêm trọng
    - - Thuộc bộ mắt đỉnh((Stylommatophora),phân lớp có phổi(Pulmonata), Ngành thân mềm(Mollusca), chúng thường sống ở các bụi cây quanh nhà ,vườn rau,chân tường,bờ rào quanh nhà
      - .Ốc sên có vỏ đá vôi bọc ngoài,màu nâu nhạt ,có 6-7 vòng xoắn đồng tâm.Đầu có 1 đôi râu và đôi tua mang 2 mắt ở 2 đầu tua,mặt dưới đầu là lỗ miệng.
      - Thức ăn của nó là lá và các chồi non của cây trồng.
      - Phía dưới bụng là khối cơ chân dày, chắc luôn được bao phủ bằng 1 chất nhày giúp nó di chuyển dễ dàng.
    - - Có 4 lớ xếp thành 2 phân ngành:ki đai(Aclitellata)có 2 lớp: giun nhiều tơ và Echiurida;phân ngành có đai(Clitellata)có2 lớp:lớp giun ít tiw và đỉa.
    - - Bộ cánh thẳng (Orthoptera)
        
        Trứng đẻ rời thành ổ có vỏ bao ngoài.Đa số thực vật nhiều khi gây hại lớn cho cây trồng.
        
        Hiện biết 2 họ: họ châu chấu (Acrididae) và sạt sành(Tettigonidae), có hơn 20000 loài. Nhiều loài gặp trên đồng ruộng,trong rừng,chúng phá hoại cây trồng và tre nứa.Nhiều loài sống thành đàn tới hàng chục vạn con(châu chấu).
        
        .Con đực có cơ quan phát âm nhờ cọ xát 2 cánh trước(dế) hoặc cọ xát đùi với cánh trước.
        
        Châu chấu có nàu nguỵ trang,giai đoạn non có màu xanh lá cây,trưởng thành màu nâu vàng hoặc vàng nâu bóng; có loài sống đơn độc,có loài sống thành đàn.Chúng có phần phụ miệng kiểu nghiền .Là động vật gây hại cho cây,có thể làm thực phẩm.
        
        Cơ thể có 2 đôi cánh, cánh trước dày hơn sau.Cơ quan miệng kiểu nghiền,biến thái không hoàn toàn
      - Bộ hai cánh(Diptera)
        
        Cơ chế truyền bệnh của muỗi là do vòi hút máu và tiết nước bọt khi hút.Trong nước bọt muỗi chứa các ấu trùng là mầm bệnh từ máu của ng bệnh: sốt rét,sốt xuất huyết,...sẽ truyền sang người lành gây bệnh.
        
        Nhiều loài truyền bệnh cho người.Hiện biết khoảng 80000 loài,thường gặp như ruồi nhà,nhặng xanh sống gần người là vật truyền bệnh nguy hiểm.
        
        Cơ thể có đôi cánh trước phát triển,dạng cánh mỏng,cánh sau biến đổi thành 2 mấu giữ thăng bằng và định hướng khi bay.
        
        Có cơ quan miệng kiểu chích hút(muỗi) và kiểu liếm(ruồi).Biến thái hoàn toàn,sống tự do,hút nhựa cây,máu hoặc chất dịch thối rữa.
      - Bộ mười chân(Decapoda)
        
        Phần bụng có cấu tạo biến đổi như tôm,có bụng phát triển mang chân bơi,đốt cuối cùng hợp với chân bơi thành đuôi có tác dụng như bánh lái; cua có bụng tiêu giảm gập lại và nằm dưới phần ngực.
        
        Các loài thuộc bộ mười chân được dùng làm thực phẩm quí,nên nhiều loài là đối tượng khai thác và nuôi trồng.
        
        .Các đốt hàm liền với các đốt ngực thành phần hàm ngực,mang đôi chân bò,có giáp bọc ngoài,có khi phát triển thành mai(cua).
        
        Ở biển nước ta hiện đã biết 77 loài tôm, năng suất khai thác hàng năm khoảng 5000 tấn: tôm bạc,tôm thẻ trắng,... ngoài ra biển còn có tôm hùm,tôm vỗ.Trong nước ngọt có tôm càng,tôm riu,...
        
        Gồm các loài động vật không xương sống,thích nghi với môi trường nước mặn và ngọt;có mức phân hoá khá cao về tổ chức cấu tạo cơ thể.Đầu nguyên thuỷ mang mắt có cuống và 2 đôi râu là cơ quan xúc giác
  - - - Bò sát là động vật có xương sống đầu tiên có đời sống trên cạn. Tuy nhiên, vẫn có một số loài sống trong nước: ba ba, cá sấu, rắn biển, rùa biển...
      - Những đặc điểm điển hình
        
        Tim và động mạch phân hoá hơn: tâm thất có cách ngăn chưa hoàn toàn nên hai nửa tâm thất còn thông nhau( trừ cá sấu)
        
        Phần đốt sống cổ có thêm đốt sống trụ, đảm bảo cho đầu cử động linh hoạt hơn, các giác quan trên đầu phát huy được tác dụng
        
        Hô hấp hoàn toàn bằng phổi, nên phổi có cấu tạo hoàn chỉnh và thở bằng lồng ngực
        
        Tuy nhiên, bò sát có cường độ trao đổi chất thấp, nên vẫn là động vật biến nhiệt
        
        Da khô ít tuyến, có vẩy sừng chống lại sự mất nước của cơ thể
        
        Bò sát thụ tinh trong, để trứng, nhưng hầu hết các loài thiếu khả năng ấp trứng và chăm sóc con non
        
        Sinh sản trên cạn, trứng có túi niệu có vai trò bài tiết, túi niệu bảo vệ phôi khỏi bị khô và có nhiều noãn hoàng dự trữ cho phôi phát triển không qua biến thái
      - Hiện nay đã định loại được 6000 loài, phân bố rộng trên khắp mặt đất và biển. Ở Việt Nam, hiện đã mô tả được 186 loài thuộc ba bộ: bộ có vẩy, bộ rùa, bộ cá sấu
      - Bò sát có hình dạng ngoài đa dạng
        
        Cơ thể có dạng thằn lằn như thằn lằn bóng đuôi dài, thạch sùng, nhông cát, cá sấu
        
        Cơ thể dạng rắn, có thân dài, da khô phút bẩy sừng lợp mái ngói, đầu và cổ không phân biệt rõ, có tứ chi tiêu giảm
        
        Cơ thể dạng rùa có mai ở lưng, yếm ở bụng, đầu và tứ chi có thể thụt vào trong mai và yếm khi gặp nguy hiểm như các loài rùa sống, baba, vích, đồi mồi....
    - - Chim là động vật có xương sống, màng ối, tổ chức cơ thể cao và có cấu tạo thích nghi với đời sống bay lượn
      - So với bò sát, chim có những đặc điểm tiến hoá sau
        
        Cường độ trao đổi chất của chim cao , có khả năng điều hoà nhiệt độ cơ thể nên được xếp vào nhóm động vật hằng đẳng nhiệt
        
        Ngoài ra chim còn có những đặc điểm thích nghi với đời sống bay lượn: thân có lông vũ bao phủ, chi trước biến thành cánh, miệng thiếu răng, có túi sừng bao bọc thành mỏ.
        
        Chim giống bò sát đều là những động vật thụ tinh trong, đẻ trứng, nhưng có đặc điểm sinh sản cao hơn bò sát thể hiện ở tập tính ấp trứng và nuôi con
        
        Phổi có hệ thống mao quản khí thông với hệ thống túi khí, bộ xương rắn chắc nhưng nhẹ và xốp
        
        Chim có hệ thần kinh và giác quan phát triển hơn bò sát thể hiện: chim có những tập tính sinh học phong phú, với các mức quan hệ bầy đàn cao hơn bò sát
        
        Chim phân bố rộng rãi trên toàn thế giới và sống trong những cảnh quan rất đa dạng
    - - Trứng của đa số các loài đều được thụ tinh và phát triển trong nước, ấu trùng sống trong nước và mang nhiều đặc điểm giống cá
      - Cá thể trưởng thành sống ở trên cạn, nhưng mức độ cấu tạo thích nghi với đời sống trên vạn còn thấp
      - Lưỡng cư là động vật có xương sống đầu tiên sống ở cạn nhưng còn giữ nhiều đặc điểm của tổ tiên sống ở nước
      - Sọ có hình lồi cầu chẩm khớp với đốt sống cổ đầu tiên, nên cử động của đầu còn hạn chế. Đã xuất hiện phổi nhưng chưa hoàn thiện, hỏi hấp chủ yếu bằng da. Tim ba ngăn, hai vòng tuần hoàn, máu đi nuôi cơ thể là máu pha
    - - Lớp Thú là lớp có cấu tạo cao nhất trong các lớp động vật có xương sống, được thể hiện ở những đặc điểm sau
        
        Có hiện tượng thai sinh(đẻ con) đảm bảo cho phôi phát triển trong cơ thể mẹ và nuôi con bằng sữa
        
        Thú có cường độ trao đổi chất cao và có khả năng điều hoà nhiệt độ cơ thể
        
        Hệ thần kinh phát triển ở mức độ cao: thú có những tập tính sinh học phức tạp đảm bảo cho chúng thích nghi với các điều kiện sống phức tạp của môi trường
        
        Cho đến nay các nhà động vật đã mô tả dược hơn 4000 loài và được xếp trong ba phân lớp: phân lớp Thú nguyên thủy, Thú thấp và Thú cao
    - - Bao gồm hai lớp cá sụn và cá xương: Cá là lớp có số lượng lớn nhất trong các động vật có xương sống, hiện ở Việt Nam đã mô tả được 2.470 loài
        
        Lớp Cá Sụn
        
        Sống chủ yếu ở biển, da trần hoặc có vẩy tấm, vẩy láng, bộ xương hoàn toàn bằng sụn, thiếu xương nắp mang, khe mang thông thẳng ra ngoài.
        
        Các loài thường gặp như cá Nhám, cá Đuối, cá Mập...
        
        Lớp Cá Xương
        
        Gồm các loài cá có thân phủ vẩy láng hoặc bẩy xương, bộ xương có cấu tạo hoàn toàn bằng xương hoặc một phần sụn một phần xương
        
        Khe mang có xương nắp mang bảo vệ và nhiều loài có bóng hơi.
        
        Cá xương sinh sản hữu tính, thụ tinh ngoài, trứng cá phát triển trong nước. Tuỳ theo môi trường sống mà người ta chia ra cá nước ngọt, cá nước lợ và cá nước mặn.
        
        Một số loài thường gặp: cá chép, cá diếc, cá trôi, cá trắm cỏ.....