Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การประเมินมารดาหลังคลอด เตียง 12 - Coggle Diagram

- - - - นมแม่มีสารอาหารครบถ้วนทำให้ลูกเจริญเติบโตและมีพัฒนาการที่สมบูรณ์ตามวัย
      - นมแม่มีภูมิต้านทานโรค ทำให้ลูกป่วยยากขึ้น
      - ลดโอกาสท้อเงสีย ท้องอืด และท้องเฟ้อ
    - - ลดโอกาสเป็นมะเร็งเต้านม
      - ลดน้ำหนักได้เร็ว ทำให้รูปร่างสมส่วน
      - ป้องกันการตกเลือดหลังคลอด
      - สะดวกต่อแม่ ให้นมลูกเวลาใดก็ได้
    - - ด.ดูดเร็ว คือ ให้ลูกดูดนมแม่ภายใน 1 ชั่วโใมงหลังคลอด เพื่อเป็นการกระตุ้นน้ำนมแม่ และฝึกให้ลูกดูดนมแม่
      - ด.ดูดบ่อย คือ เมื่อลูกหิวให้ดูดเลย เพื่อเป็นการกระตุ้นน้ำนมแม่ให้มามากขึ้น แต่ถ้าลฟุกหลับก็ต้อกปลุกมากินนมทุกๆ 2 ชม.
      - ด.ดูดถูกวิธี คือการดูดนมโดยที่ปากลูกจะต้องอ้ากว้าง เพื่องับนมแม่ถึงลานนม คางแนบเนินเต้านมแม่ จมูกชิดหรือติดกับเต้านมแม่ ปากบาและล้่งเผยออกมา
      - ด.ดูดเกลี้ยงเต้า คือให้ลูกดูดนมแม่มห้นานและเกลี้ยงเต้า เพราะนมแม่ส่วนหลังจะมีพลังงานมาก ทำให้ลูกน้ำหนักขึ้น ช่วยนการพัฒนาด้านสมอง โดยสังเกตจาการคัดตึงเต้านม
    - - ท่าลูกนอนขวางบนตัก (Cradle hold) เหมาะสำหรับแม่ที่คลอด Normal labor
      - ท่านอนขวางบนตักประยุกต์ (Corss-cradle hold) เหมาะสำหรับทารกที่ตัวเล็ก ที่มีปัญหาในการดูดนม เช่นดูดไม่ถึง ดูดไม่ได้ ไม่เข้าเต้า
      - ท่าอุ้มฟุตบอล (Football hold) คือ ใช้สำหรับคุณแม่ที่ผ่าตัดคลอด ทารกตัวเล็ก มีปัญหาในการเข้าเต้า แม่หน้าอกใหญ่ หัวนมแบน บอด บุ๋ม และใช้ในแม่ที่บลูกแผด
      - ท่าเอนตัว (Laid-back hold) เป็นท่าี่ป้องกันการสำลักได้ดี รู้สึกสบายทั้งแม่และลูก g
      - ท่านอน (Side lying position) เหมาะสมหรับแม่ที่ผ่าตัดคลอด ต้องพักผ่อน หรือนั่งลำบาก
      - ท่าตั้งตรง (Upright or standing baby) ใช้สำหรับเด็กที่มีปัญหาปากแหว่ง ช่วยให้ทารกดูดนมได้ดีขึ้น
- - - - 1.สัญญาณชีพปกติ BT 36.5-37.4 องศาเซลเซียส(ใน 24 ชม.แรก อาจสูงถึง 38 องศาเซลเซียส ได้ Reactionary fever) PR 60-100 ครั้ง/นาที RR 12-22 ครั้ง/นาที BP 90-120/60-80 mmHg.
      - 2.มดลูกหดรัดตัวดี กลมแข็งระดับสะดือ
      - 3.ปริมาณเลือดที่ออกทางช่องคลอดลดลง ไม่เกิน 500 ml. ใน 24 ชม. ไม่พบลิ่มเลือดหรือก้อนเลือดขนาดใหญ่
      - 4.ผล Lab CBC อยู่ในเกณฑ์ปกติ
      - 5.ไม่มีภาวะแทรกซ้อนจากการเสียเลือด เช่น ซีด อ่อนเพลีย น้ำนมไม่ไหล กระสับกระส่าย ใจสั่น ตัวเย็น หน้ามืด เหงื่อออกมาก
      - 6.ไม่พบอาการขาดน้ำ เช่น ปากแห้ง
    - - 1.ประเมินสัญญาณชีพ ทุก 4 ชม. โดยเฉพาะอุณหภูมิร่างกาย
      - 2.สังเกตและตรวจการหดรัดตัวของมดลูก โดยคลึงหน้าท้องบริเวณยอดมดลูก ทุก 2-4 ชม. ในระยะ 24 ชม. แรกหลังคลอด คลึงอย่างนุ่มนวล เพื่อกระตุ้นให้กล้ามเนื้อมดลูกหดรัดตัวดีเป็นระยะ ๆ เส้นเลือดที่ส่วนปลายปิด ลดการเสียเลือด ถ้าตวจพบระดับยอดมดลูกสูงกว่าปกติ อาจมาจากกระเพาะปัสสาวะเต็ม ต้องดูแลให้ถ่ายปัสสาวะทุก 4 ชม. ถ้าพบว่ามดลูกหดรัดตัวไม่ดี ให้ใช้มือคลึงบริเวณยอดมดลูก เพื่อให้มดลูกหดรัดตัวดีขึ้น
      - 3.สังเกตและปริมาณการเสียเลือดเพิ่มภายหลังคลอด โดยตรวจจปริมาณและลักษณะเลือดที่ออกทางช่องคลอดออกมามากกว่าปกติ บันทึกปริมาณการเสียเลือด ใน 24 ชม.แรก ไม่เกิน 500 มล. ควรเปลี่ยนผ้าอนามัยทุก 2-3 ชม.สังเกตลักษณะแผลฝีเย็บว่ามีเลือดซึมหรือมีก้อนเลือดใต้ผิวหนัง
      - 4.ประเมินและบันทึกการถ่ายปัสสาวะ ต้องให้มารดาปัสสาวะเองทุก 6-8 ชม. หลังคลอด หลังจากนั้นให้ปัสสาวะทุก 3-4 ชม. ใน24 ชม.หลังคลอด เพื่อป้องกันภาวะ bladder full รวมทั้งประเมินภาวะขาดน้ำจากการเสียเลือด
      - 5.ประเมินและสังเกตอาการที่ผิดปกติที่เกิดจากภาวะแทรกซ้อนจากการตกเลือดหลังคลอด เช่น มารดาอ่อนเพลียมากขึ้น ซีด กระสับกระส่าย เวียนศีรษะ ใจสั่น ตัวเย็น มีเลือดออกหรือปวดแผลฝีเย็บ
      - 6.ดูแลให้มารดาพักผ่อนอยู่บนเตียง ลดการใช้พลังงาน ระมัดระวังการเกิดอุบัติเหตุ ถ้ามีเลือดออกมากให้นอนศีรษะต่ำ เพื่อให้เลือดสามารถไปเลี้ยงสมองได้เพียงพอ เพืื่อป้องกันสมองขาดเลือด
      - 7.ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ CBC โดยเฉพาะ Hct เพื่อประเมินภาวะซีด
    - - 1.V/S ปกติ วันที่ 15/11/2563 เวลา 10.00 น. BT 36.9 องศาเซลเซียส PR 66 ครั้ง/นาที RR 18 ครั้ง/นาที BP 120/70 mmHg.
      - 2.มดลูกหดรัดหัวดี คลำได้ก้อนกลมแข็ง ระดับยอดมดลูก 4 นิ้้ว
      - 3.มีเลือดออกทางช่องคลอดชุ่มผ้าอนามัยไม่เกิน 1 ผืน/ชม.
      - 4.ติดตามผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ CBC
      - 5.ไม่มีอาการอ่อนเพลีย ไม่มีอาการกระสับกระส่่าย
      - 6.มารดาไม่มีอาการขาดน้ำ
  - - - 1.pain score ลดลง
      - 2.สีหน้าสดชื่น ไม่แสดงความเจ็บปวด
      - เคลื่อนไหวร่างกาย ลุกนั่งสะดวก
    - - 1.ประเมินอาการปวด โดยสอบถามที่มดลูกและแผลฝีเย็บ และสังเกตแผลฝีเย็บ ว่ามีบวม แดง เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดภาวะแทรกซ้อนการติดเชื้อที่แผล
      - 2.อธิบายให้มารดาหลังคลอดเข้าใจอาการปวดที่มดลูกและแผลฝีเย็บจะเกิดกับมารดาหลังที่คลอดโดยวิธีธรรมชาติทุกราย เนื่องจากมีการหดรัดตัวมดลูกเพื่อเข้าอุ้งเชิงกราน
      - 3.จัดท่าให้สุขสบาย จัดท่านอนศีรษะสูง ชันเข่า เพื่อให้กล้ามเนื้อหน้าท้องหย่อน ลดการดึงรั้งของแผล ช่วยให้อาการปวดลดลง พร้อมทั้งสอนท่าให้นมบุตรที่เหมาะสมเพื่อส่งเสริมให้มารดาสุขสบายขณะให้นมบุตร
      - 4.ช่วยเหลือกิจกรรมบางอย่างมี่มารดาหลังคลอดไม่สามารถทำได้
      - 5.ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ เพื่อลดการติดเชื้อ ทำให้แผลหายเร็วขึ้น ส่งเสริมให้เกิดความสุขสบายมากขึ้น
      - 6.ดูแลให้ได้รับยาบรรเทาปวด Paracetamal 500 mg. 1 เม็ดเมื่อมีอาการปวด ทำให้เกิดความสุขสบายมากขึ้น
      - 7.แนะนำให้มารดาออกกำลังกาย Kegel's exercise เพื่อส่งเสริมให้กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานแข็งแรง ลดการตึงของแผล และลดการปวดแผลฝีเย็บ
      - 8.แนะนำให้มารดาลุกนั่งให้ถูกวิธี ใช้มือประคองค่อยๆลุก โดยใช้แขนยันไว้ก่อน เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอันตราย
      - 9.ให้การพยาบาลด้วยความนุ่มนวล พูดคุยให้กำลังใจ เพื่อให้มารดาผ่อนคลาย และบรรเทาความปวด
    - - 1.pain score 0 คะแนน
      - 2.สีหน้าสดชื่น
      - 3.มารดาลุกนั่งไม่บ่นปวด
  - - - 1.มดลูกหดรัดตัวดี
      - 2.สัญญาณชีพปกติ BT 36.5-37.4 องศาเซลเซียส(ใน 24 ชม.แรก อาจสูงถึง 38 องศาเซลเซียส ได้ Reactionary fever) PR 60-100 ครั้ง/นาที RR 12-22 ครั้ง/นาที BP 90-120/60-80 mmHg.
      - 3.น้ำคาวปลาไม่มีความผิดปกติ
    - - 1.ล้างมือให้สะอาดและ๔กวิธี ก่อนและหลังให้การพยาบาลทุกครั้ง ให้การพยาบาลโดยใช้เทคนิคปราศจากเชื้อ
      - 2.ประเมินสัญญาณชีพ ทุก 4 ชม. โดยเฉพาะอุณหภูมิร่างกาย
      - 3.ดูแลความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์อย่างน้อยทุก 3-4 ชม. และทุกครั้งหลังถ่ายปัสสาวะ อุจจาระ และเปลี่ยนผ้าอนามัยทุก 2 ชม. หรือผ้าอนามัยชุ่มเต็มแผ่น
      - 4.ประเมินและสังเกตแผลฝีเย็บทุกวัน ถ้ามีอาการอักเสบ บวม แดง มีหนองไหล อาจเกิดการติดเชื้อ ต้องรายงานแพทย์
      - 5.ประเมินและสังเกต สี ลักษณะ กลิ่นของน้ำคาวปลา ถ้ามีความผิดปกติของสีหรือกลิ่น ให้รายงานแพทย์
      - 6.ตรวจวัดระดับยอดมดลูกทุกวัน ในช่วงเวลาใกล้เคียงกันเพื่อประเมินการลดลงของระดับยอดมดลูก และการติดเชื้อที่โพรงมดลูกได้ ก่อนตรวจให้มารดาปัสสาวะให้เรียบร้อย
      - 7.ดูแลรักษาความสะอาดของร่างกาย สุขลักษณะ ความสะอาดของเสื้อผ้า ผเาปูเตียงผ้าห่ม รวมทั้งอุปกรณ์ของใช้ ให้สะอาด เพื่อลดการติดเชื้อ
      - 8.ประเมินการคั่งของปัสสาวะ ถ้ามีอาการแสบขัดเมื่อปัสสาวะ ถ่ายปัสสาวะบ่อย หรือปัสสาวะไม่อยู่ให้รายงานแพทย์
      - 9.ดูแลแนะนำให้รับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูง เพื่อช่วยในการส่งเสริมการหายของแผล
    - - 1.มดลูกหดรัดตัวดี คลำได้ก้อนกลมแข็ง
      - 2.ระดับยอดมดลูก 4 นิ้ว
      - 3.V/S ปกติ วันที่ 15/11/2563 เวลา 10.00 น. BT 36.9 องศาเซลเซียส PR 66 ครั้ง/นาที RR 18 ครั้ง/นาที BP 120/70 mmHg.
      - 4.น้ำคาวปลาสีแดงจาง ไม่มีกลิ่นเหม็น
- - - - G1 (2559) N/L 2620 กรัม รพ.ตร. ตัวเหลือง ส่องไฟ 2 วัน ปัจจุบันอายุ 4 ปี สุขภาพแข็งแร
        ดี
    - - 1 ชม.ก่อนมาโรงพยาบาล มีน้ำเดิน เวลา 1.00น. เจ็บครรภ์ทุก 5 นาที นานครั้งละ 30 วินาที มีมูกเลือด ลูกดิ้นมากกว่า 10 ครั้ง/วัน ไม่มีไข้ ไม่มีจุกแน่นลิ้นปี่ ไม่มีปวดหัว ไม่มีตาพร่ามัว ไม่มีเท้าบวม
    - - มีน้ำเดิน 1 ชม. ก่อนมาโรงพยาบาล
    - - G2P1 ฝากครรภ์ที่ รพ.ตร. ANC ครั้งแรกตอนอายุครรภ์ 13+2 wks ANC ทั้งหมด 11 ครั้ง
    - - ก่อนการตั้งครรภ์รับประทานยาคุมกำเนินชนิดฮอร์โมนเดี่ยว ไมมีผลข้างเคียง หลังตั้งครรภ์จะคุมกำเนิดแบบเดิม
- - - - มารดาจะมีการสร้างน้ำนม โดยฮอร์โมน Prolactin ตั้งแต่ตอนตั้งครรภ์ แต่ถูกกดไว้โดยฮอร์โมน Progesterone และ Estrogen เมื่อทารกคลอดฮอร์โมนดังกล่าวจะลดลง และมีฮอร์โมน Oxytocin ช่วยในการหลั่งของน้ำนม ทำให้มารดาหลังคลอดมีน้ำนมไหล
      - ชนิดของน้ำนม
        
        1.Colostums 1-5 วันหลังคลอด มีสีเหลือง มีโปรตีนมาก มีภูมิคุ้มกัน IgA
        
        2.Trasitional 7-10 วัน จนถึง 2 สัปดาห์ เป็นน้ำนมระยะปรับเปลี่ยน มีภูมิคุ้มกัน มีน้ำตาล ไขมัน วิตามินละลายในน้ำเพิ่มขึ้น
        
        3.Mature milk น้ำนมแท้ สีขาว พบ 2 สัปดาห์หลังคลอด มีปริมาณมากที่สุด มีโปรตีน ไขมัน น้ำตาล วิตามิน และเกลือแร่
      - การประเมินแม่
        
        Day 0 : น้ำนมยังไม่ไหล
        
        Day 1 : น้ำนมเริ่มไหล ทารกสามารถดูดได้ อมลึกถึงลานนม
        
        Day 2 : น้ำนมไหลดี ทารกอมได้ถึงลานนนม มารดาไม่มีเจ็บหัวนม หัวนมไม่แตก
    - - หลังคลอด ลจะพบมดลูกกลมแข็ง ลอยเหนือสะดือทางด้านขวา หลังจากนั้นระดับยอดมดลูกจะลดต่ำลงมา วันละ 0.5- 1 นิ้ว โดย 10 วันหลังคลอด จะอยู่บริเวณหัวหน่าว ปละ2 สัปดาห์หลังคลอดจะคลำมดลูกไม่พบ
      - การประเมินแม่
        
        Day 0 : ระดับยอดมดลูก 5 นิ้ว
        
        Day 1 : ระดับยอดมดลูก 4 นิ้ว
        
        Day 2 : ระดับยอดมดลูก 3.5 นิ้ว
    - - ชนิดของน้ำคาวปลา
        
        1.Lochia rubra 1-3 วันหลังคลอด มีสีแดงเข้ม
        
        2.Lochia serosa 4-9 วันหลังคลอด จะมีสีแดงจางลง หรือสีชมพู
        
        3.Lochia alba 10วันหลังคลอด จะเป็นมูกสีเหลือง
        
        หากน้ำคาวปลามีสีผิดปกติ หรือมีกลิ่นเหม็น ควรรีบมาพบแพทย์ เนื่องจากอาจเกิดการติดเชือ
      - การประเมินแม่
        
        Day 0 : มีน้ำคาวปลาสีแดงเข้ม
        
        Day 1 : น้ำคาวปลาสีแดงเข้มแต่จางลงกว่าวันแรก
        
        Day 2 : น้ำคาวปลาสีแดงจางลง
    - - หลังคลอดปากมดลูกจะนุ่มบาง ช่องคลอดกว้างขึ้น อ่อนนุ่ม มีรอยย่น
      - แนะนำมารดาให้ทำ Kegel's excercise เพื่อบริหารช่องคลอด
    - - ฮอร์โมนจะกลับมาเป็นปกติใน 12 สัปดาห์ FHS และ LH จากpituitary gland จะหลั่งเมื่อ 6-7 สัปดาห์ หลังคลอด จะทำให้มีประจำเดือน แต่ในรายมี่ให้นมบุตร อาจจะมีประจำเดือนประมาณ 9 เดือนหลังคลอด
  - - - มารดาอ่อนเพลีย ไม่สนใจสิ่งแวดล้อม หลับมาก แนะนำให้พักผ่อน ช่วยเหลือกิจกรรมบนเตียง
    - - มารดาหายอ่อนเพลีย ช่วยเหลือตนเองได้สนใจทารกมากขึ้น แนะการดูแลตัวเองและบุตร
    - - รับผิดชอบต่อบทบามตัวเองอย่างเต็มที่ ปรับความสัมพันธ์ระหว่างมารดาแลัสามี และสมาชิกในครอบครัว สามีภรรยาต้องพึ่งพาช่วยเหลือกัน