Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Thema 3: materie en leven - Coggle Diagram
Thema 3: materie en leven
Biologische cellen
delen van een lichtmicroscoop
oculair op tubes (nr.7)
revolver (nr.2)
objectief (nr.3)
voorwerptafel (nr.9)
lichtbron (nr.6)
micro en macro schroef (nr.10)
Prokaryote en eukaryote cellen
prokaryote cel
in verhouding veel kleiner
geen kernmembraan
kernzone
inwendig geen membranen
ribosomen zijn kleiner
eukaryote cel
duidelijke kern
omgeven door een kernmembraan
membraanstructuur
Bouw van de cel
celplasma
cytoplasma of celplasma
= waterachtig vloeistof -> het cytosol
waarin celorganellen zitten
= een suspensie
netwerken van eiwitdraden
opgebouwd uit microtubuli en dunne eiwitfilamenten
vormt het cytoskelet -> de vorm van de cel bepalen
celwand
plantencellen, sommige prokaryoten, zwamcellen en protisten
planten
celwand ontstaat in de laatste fase van de celdeling
bestaat uit meerdere lagen en is rijk aan cellulose
taak is steun en een vorm van bescherming geven
Celorganellen en hun functies
kern
of nucleus
omgeven door een dubbel membraan
bevat het erfelijk materiaal DNA
ribosoom
zijn kleine bolvormige organellen zonder membraan
belangrijk voor eiwitsynthese
plastiden
leukoplasten (kleurloos)
kunnen zetmeel bevatten
chromoplasten (gekleurd)
chloroplasten of bladgroenkorrels
bevatten cellen voor synthese
langwerpig
omgeven door dubbel membraan
binnenin zit een vloeistof
het stroma
zitten stapeltjes membraanzakjes
het grana
bevatten chlorofyl
mitochondrion
= een ovaal blaasje
dubbele membraanstructuur
binnenste membraan is geplooid
buitenste membraan is glad
plooien -> cristea
grondplasma -> matrix
zijn energiecentrales van de cel met eigen DNA, ribosomen en eiwitten
endoplasmatisch reticulum (ER)
bezet met ribosomen
ruw endoplasmatisch reticulum (rER)
zonder ribosomen
glad endoplasmatisch reticulum (sER)
vormt een netwerk van membranen die een groot deel van de celinhoud innemen
golgi-apparaat
opgebouwd uit cisternen
= stapeltjes van op elkaar liggende membraanvormige zakjes
gladde membranen
holle kant
secretieblaasjes komen samen en worden onderling versmolten en doen een cisterne ontstaan
bolle kant
snoeren andere blaasjes af
bewegen naar het celmembraan om daar hun product af te geven
eiwitten gevormd in het ER
worden in het Golgi-apparaat voorzien van extra suikergroepen en worden eventueel opgeslagen
speelt een rol bij de verpakking van afbraakenzymen voor lysosomen
klierellen hebben veel Golgi-apparaat
lysosoom
= afsnoeringen van het Golgi-apparaat
omgeven door een membraan
bevatten een mengsel van verteringsenzymen voor de afbraakreacties van voedseldeeltjes en oude celdelen
alleen in
dierlijke
cellen
vacuole
= een blaasje omgeven door een membraan
uitzicht kan verschillen volgens functie
oudere plantencellen
grote centrale vacuole die een groot deel van de plantencel opvult
tonoplast
= het membraan dat de vacuole omgeeft
verantwoordelijk voor de celstrekking bij planten
worden organische moleculen of anorganische ionen in bewaard
soms zitten er pigmenten in
microtubuli
eukaryote organismen
basis voor het cytoskelet
bestaat uit een holle buis waarvan de wand opgebouwd is uit tubuline-eiwitten
de structuur kan worden ontmanteld aan 1 zijde en terug opgebouwd aan de andere zijde
speelt een belangrijke rol in de beweging van de cel, celcontracties, de stroming in het cytoplasma en de verplaatsing van allerlei organnelen
vormt de basis voor de structuur van trilharen, zweepharen en centriolen
centriolen
alleen in
dierlijke
cellen
centriolenpaar
centriool
heeft de vorm van een cilinder die opgebouwd is uit 9 groepjes van 3 microtubuli
spelen een rol bij de deling van de cel
celmembraan
vormt de grens tussen de omgeving en de celinhoud
voor het grootste deel opgebouwd uit fosfolipiden
fosfolipiden hebben dubbel karakter
kopje
waterlievend of hydrofiel
vetzuurstaartjes
waterafstotend of hydrofoob
naar elkaar gericht
tussen de fosfolipiden
cholestrol
speelt een rol in de membraanvloeibaarheid
bij dierlijke cellen
suikergroepen
helpen de cel herkenbaar te maken
type membraansctructuur
eenheidsmembraan
Dierlijke cel:
https://www.youtube.com/watch?v=TmsmojqiACQ
Celmembraan
Cytoplasma (celplasma)
Celkern
Mitochondrium
Endoplasmatisch reticulum => ribosomen
Golgi systeem
Lysosoom
Plantaardige Cel:
https://www.youtube.com/watch?v=44P3Ap7R6fw
Celmembraan/ celwand
Cytoplasma (celplasma)
Vacuole
Celkern
Chloroplast
Mitochondrium
Endoplasmatisch reticulum => ribosomen
Golgi systeem