Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
MATERIA ETA HAREN PROPIETATEAK, Captura de pantalla 2020-11-14 175538, )…
MATERIA ETA HAREN PROPIETATEAK
MATERIAK MASA ETA BOLUMENA DU
masa, m, gorputz batek duen materia-katitaea da. Mazioarteko untate-sisteman SI, masa-uniatea kilogramoa da
nola neurtzen da masa?
beso berdinak dituen balantza
Besoak dituen balantzak masak alderatuz egiten ditu neurketak.
laborategiko balantza elektronikoa. bainugelako baskula
Horrelako balantzetan, pantailan ikusten da plataforma jarritako objektuaren masa.
Nola neurtzen da bolumena?
MATERIAREN EGOERA
Solidoek
beren formari eusten diote baldin eta deformatzen gai den indar batek eragiten ez badie.Bolumenari ere eusten diote, baian pixka bat alda daiteke solidoak berotzen edo hoztean.
Hauskortasuna
erraz hautsi badaikete eta deformazioa txikiaren apurtzen
Gogortazuna
erraz marratu ezin bada
Diamantea marrazteko eta ebakitzeko ahalmena baitu.
Elastikotasuna
hasierako formara erraz itzultzen bada deformatu ostean.
Zurruntazuna elastikotasunaren aurkako propietatea da
Likidoak
ez diote bere formari eusten; ontziaren formari baizik
Hiru biskozitate mota
Ozpina
olioa
eztia
gasak
gasek ez diote formari eusten; aitzitik, ontziaren formari egokitzen zaizkioa eta erraz jariatzen dira ontzi batetik bestera.
Era berean, ez diote bolumenari eusten, baizik eta hedatu edo konprimatu egiten dira, eta hutsik dagoen espazio osoa hartzen dute
TEORIA-ZINETIKOMOLEKULARRA
zerez eginda dago materia?
materia ikus ezin ditugun partikula txiki-txikiz osatuta dago.
atomoak
partikulen teoria zinetiko-molekularra
3 egoeratan egon daiteke
likido-egoera
gas-egoera
solido-egoera
GASEN EGOERA
bolumenaren aldaketa presioaren arabera
Gas batek egiten duen presioa gas horren partikulek ontziaren kontra egiten dituzten talaka dira
presioa= indarra: enboloaren azalera
p= F:S
Boyle-Mariotte legea
p= konstante: V
P.V= konstantea
bolumenaren aladaketa tenperaturaren arabera
zenbat eta tenperatua handiagoa, are eta gehiago higitzen dira partikuluak; hortaz, haien arteko distantzia handiagoa da, eta gasaren bolumena ere bai
charlesen legea
V= T. konstantea
v:t= konstante
EGOERA-ALADAKETA
likido bat nahiko denbora berotzen badugu, likido-egoeratik gas egoerara aldari dezkegu
Iraketean, tenperatura konstantea da.
Irakite-puntua propietate bereizgarri bat da.
Laburbilduz
A----B solidoa berotzean B----C urtzea C---E irakitea E----F gasa berotzea
substantzuiak puruek bakarrik dituzte urtze eta irakite-tenperatura zehatzak.
egoera-aldaketan ez dute tenperatura finko zehatzik
Urtzean, tenperatura konstantea da
Urtze-puntua propiette bereizgarri bat da.
SUBSTANTZIEN NANa.PROPIETATE BEREIZGARRIAK
dentsiatea propietate bereizgarri bat da
dentsitateak adierazten du zenbateko masa dagoen bolumena-unitateko. d= m : v
nola jakin dezageku zer substantzia den?
Substantziak identifikatu ahal izteko, haien propietateak ikertu behar ditugu.
propietate bereizgarriek objetuak osatzen dituzten substantziak eta materialak identifikatzeko aukera ematen dute.
egoera fisikoa, gogortazuna, dentsiatea
disolbagarritazuna uretan edo beste nonbait, Eroankortazuna elektrikoa, lurrunkortazuna
)
