Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การคลอดยากDystocia - Coggle Diagram

- - - - Hypotonic uterine contraction
        
        สาเหตุ
        
        เชิงกรานแคบ(contracted pelvis)
        
        ความเจ็บปวดที่เกิดขึ้นจากการคลอด
        
        ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ
        
        มดลูกมีเนื้องอก(myoma uteri)
        
        ผู้คลอดครรภ์หลัง มีผนังหน้าท้องหย่อน(pendulus abdomen)
        
        มีถุงน้ำที่รังไข่ (Ovarian cyst)
        
        มดลูกขยายมากกว่าปกติ
        
        ครรภ์แฝดน้ำ
        
        ครรภ์แฝด
        
        กระเพาะปัสสาวะเต็ม
        
        การให้ยาระงับปวดก่อนถึงเวลาที่สมควรหรือให้มากเกินไป
        
        จิตใจ
        
        กลัวการคลอด
        
        การเผชิญปัญหาไม่ดีและความไม่พร้อมของการตั้งครรภ์
        
        ความอดทนต่อความเจ็บปวดมีน้อย
        
        การพยาบาล
        
        ดูแลกระเพาะปัสสาวะให้ว่างเพื่อป้องกันbladder fullขัดขวางการหดรัดตัวของมดลูก
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมดลูกทุก2ชั่วโมง
        
        จัดท่าให้ผู้ป่วยนอนตะแคงเพื่อให้มดลูกหดรัดตัวประสานกันดีและลดการกดทับinferior vena cava
        
        ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาเร่งคลอด
        
        ควบคุมจำนวนหยดของสารน้ำที่ผสมกับยาเร่งคลอด
        
        บันทึกการหดรัตัวของมดลูก
        
        บันทึกอัตราการเต้นของหัวใจทารก
        
        อาการและอาการแสดง
        
        มดลูกยังนุ่มและไม่ทำให้ปากมดลูกเปิดขยายได้
        
        Duration น้อยกว่า 40 วินาที
        
        Interval มากกว่า 3 นาที
        
        ความถี่ น้อยกว่า 3 ครั้งใน 10 นาที
      - Hypertonic uterine contraction
        
        สาเหตุ
        
        การผิดสัดส่วนระหว่างศีรษะทารกกับอุ้งเชิงกราน
        
        สาเหตุทางจิตใจ วิตกกังวล กลัวการเจ็บครรภ์คลอด
        
        เด็กอยู่ในท่าผิดปกติ
        
        ได้รับยาเร่งคลอดมากเกินไป
        
        ประเภท
        
        มดลูกหดรัดตัวไม่คลาย(Tetanic contraction)
        
        มดลูกแข็งและตึงตัวมากกว่าปกติ
        
        Duration มากกว่า 90 วินาที Interval น้อยกว่า 90 วินาที
        
        มดลูกหดรัดตัวเป็นวงแหวนบนรอยคอดของทารก(Constriction ring)
        
        มดลูกมีการหดรัดตัวไม่คลายเฉพาะที่ เกิดวงแหวนโดยรอบตำแหน่งรอยคอดบนตัวทารก
        
        เกิดเหนือปากมดลูกขึ้นไปประมาณ 7-8 cm.
        
        มดลุกหดรัดตัวไม่ประสานกัน(Uncoordinated contraction)
        
        มดลูกหดรัดตัวแรง แต่ไม่สม่ำเสมอ กล้ามเนื้อทำงานไม่ประสานกัน
        
        มดลูกหดรัดตัวแรงมาก แต่ไม่ได้หดรัดตัวที่ยอดมดลูก
        
        อาการและอาการแสดง
        
        Duration มากกว่า 90 วินาที
        
        Interval น้อยกว่า 2 นาที
        
        การหดรัดตัวมีแรงดันภายในโพรงมดลูกเฉลี่ยมากกว่า 50mmHg
        
        การพยาบาล
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก
        
        ในรายที่ได้รับยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก ให้รีบหยุดยาและรายงานแพทย์ทันที
        
        จัดท่านอนตะแคงเพื่อลดการกดทับinferior vena cavaให้เลือดไปเลี้ยงมดลูกและรกได้ดีขึ้น
        
        ประเมินFHS หากพบอัตราการเต้นของหัวใจทารกผิดปกติ หรือพบmacronium ให้รีบรายงานแพทย์เพื่อให้การรักษาต่ออย่างทันที
        
        ดูแลให้ยาลดความเจ็บปวดตามแผนการรักษาของแพทย์
        
        ดูแลให้ได้รับสารน้ำเนื่องจากมารดามีอาการอ่อนเพลีย และเสียสมดุลน้ำและอิเลคโทรไลท์
    - - สาเหตุ
        
        หมดแรงเนื่องจากการคลอดเนิ่นนาน ขาดน้ำ ขาดอาหาร พักผ่อนไม่เพียงพอ
        
        มีความพิการของร่างกาย หรือมีโรคประจำตัว
        
        เบ่งไม่ถูกวิธี
        
        ให้ยาระงับปวด ยานอนหลับ หรือยาชาเฉพาะที่มากเกินไป
        
        ไม่ให้ความร่วมมือในการแบ่งคลอด โดยเฉพาะมารดาอายุน้อย หรือไม่พร้อมสำหรับการตั้งครรภ์
      - การพยาบาล
        
        ดูแลใช้เทคนิคหายใจ
        
        ดูแลไม่ให้มารดาเบ่งคลอดหากปากมดลูกยังเปิดไม่หมดเพื่อป้องกันปากมดลูกบวม
        
        สอนเบ่งและเชียร์เบ่งอย่างถูกวิธี โดยหายใจเข้าลึกๆ ยกหัวคางชิดอกและเบ่งออกมานานอย่างน้อย 6 วินาที
  - - - ส่วนที่เป็นกระดูก (Bony passage)
        
        ช่องเชิงกรานที่ผิดปกติที่พบได้มากที่สุด
        
        เชิงกรานแคบที่ช่องเข้า (inlet contraction)
        
        ตรวจพบเส้นผ่าศูนย์กลางตรงของช่องเข้า (obstetric conjugate) น้อยกว่า 10 เซนติเมตร
        
        เส้นผ่าศูนย์กลางขวาง (transverse diameter) น้อยกว่า 12 เซนติเมตร
        
        เชิงกรานแคบที่ช่องกลาง (midpelvic contraction)
        
        ช่องกลางของเชิงกรานอยู่ที่ระดับ ischial spine ระยะระหว่าง ischial spine ทั้งสองข้างน้อยกว่า 9.5 เซนติเมตร
        
        เชิงกรานแคบที่ช่องออก (outlet contraction)
        
        ระยะระหว่าง ischial น้อยกว่า 8 เซนติเมตร และมุมใต้กระดูกหัวเหน่าแคบน้อยกว่า 85 องศา
        
        เชิงกรานแคบทุกส่วน (generally contracted pelvis)
        
        ตรวจหน้าท้องพบทารกมีขนาดใหญ่และสิ้นสุดการตั้งครรภ์ด้วยวิธีผ่าท้องคลอด
        
        ถ้าเกิดเชิงกรานแคบที่ช่องเข้า มักจะตรวจพบได้ในขณะมาฝากครรภ์ ในระยะใกล้คลอดและอายุครรภ์มากกว่า 3 สัปดาห์ในครรภ์แรก
        
        กระดูกเชิงกรานแคบหรือผิดสัดส่วน (Pelvic contraction)
        
        ลักษณะของเชิงกรานสำหรับการคลอดดี
        
        ส่วนเชิงกรานแบบ Android และ Platypelloid
        
        ลักษณะของเชิงกรานสำหรับการคลอดไม่ดี
        
        เชิงกรานแบบ Platypelloid ส่วนมากพบว่าต้องผ่าตัดหน้าท้อง เนื่องจากการผิดสัดส่วนระหว่างตัวทารกและอุ้งเชิงกรานของมารดา ลักษณะเชิงกรานแบบ Android ส่วนมากเด็กจะอยู่ในท่า OPP (Occiput Posterior Position) คือ ท้ายทอยอยู่หลัง
        
        สาเหตุของเชิงกรานแคบ
        
        1.การเจริญเติบโตของเชิงกรานผิดปกติ ซึ่งอาจเกิดจากได้รับอาหารไม่เพียงพอทำให้รูปร่างปกติมีขนาดเล็ก
        
        ฮอร์โมนเพศหญิงไม่สมบูรณ์ ทำให้ลักษณะของเชิงกรานไม่เป็นไปตามปกติ
        
        โรคกระดูก เช่น โรคกระดูกอ่อน (ricke) วัณโรคที่กระดูกเชิงกราน เนื้องอกของกระดูก
        
        กระดูกเชิงกรานแตกหรือร้าวจากอุบัติเหตุหรือกระดูกเชิงกรานหัก
        
        ความพิการจากกระดูกสันหลังหรือขามาแต่ในวัยเด็ก ทำให้รูปลักษณะกระดูกเชิงกรานเจริญผิดปกติ
        
        เชิงกรานเจริญไม่เต็มที่ ถ้าอายุน้อยกว่า 18 ปี
        
        เชิงกรานที่ยืดขยายลำบาก ถ้าอายุมากกว่า 35 ปี
        
        กระดูกเชิงกรานผิดปกติ (Pelvic Abnormalities)
      - การคลอดยากจากหนทางคลอดส่วนที่เป็นกล้ามเนื้อและเอ็นยืด (Soft Passage หรือ
        soft tissue dystocia)
        
        เนื้องอกของมดลูก (myoma uterine) มีถุงน้ำที่รังไข่ (ovarian cyst) หรือเนื้องอกที่รังไข่ (benign ovarian tumors) มะเร็งที่ปากมดลูก
        
        ปากมดลูกผิดปกติ เช่น ปากมดลูกมีการตีบตัน แข็งและไม่ยืด อาจจะเป็นมาแต่กำเนิดหรือเคยมีการฉีกขาด และเคยทำการตัดที่ปากมดลูกมาก่อน หรือตีบตันจากการจี้ไฟฟ้า
        
        ช่องคลอดผิดปกติ เช่น แคบหรือตีบมาแต่กำเนิด หรือเกิดขึ้นภายหลัง เช่น เคยผ่าตัดและเกิดพังผืดในช่องคลอด
        
        ปากช่องคลอดและฝีเย็บผิดปกติ เช่น แข็งและไม่ยืด
        
        มดลูกอยู่ผิดที่ (uterine displacement)
        
        มดลูกคว่ำหน้า (anteflexion) ซึ่งเกิดจากผนังหน้าท้องหย่อน
        
        มดลูกคว่ำหลัง (retroflexion) เมื่อมีการหดรัดตัวของมดลูกขณะคลอด ปากมดลูกจะไม่ค่อยเปิดขยาย หรือเปิดขยายช้า
        
        ปากมดลูกบวม (cervical edema) เนื่องจากส่วนนำของทารกเคลื่อนลงมากดกับส่วนของปากมดลูกที่ยังเปิดไม่หมด
        
        กระเพาะปัสสาวะเต็มหรือมีอุจจาระมาก (full bladder or rectum)
  - - - ส่วนนำผิดปกติ (Faulty presentation)
        
        ส่วนนำเป็นท่าก้น เป็นหน้า หรือเป็นส่วนนำผสม (compound presentation) เช่นศีรษะและสายสะดือ หรือศีรษะและมือ
      - ทารกมีขนาดใหญ่ เช่น มีน้ำหนัก 4,000 กรัม
      - มีแนวลำตัวผิดปกติ เช่น เด็กอยู่ในแนวขวาง
      - จำนวนทารกในครรภ์ที่มีมากว่า 1 คน เช่นครรภ์แฝด
      - ทารกมีรูปร่างพิการ (Fetal malformation)
        
        เด็กหัวโต(Fetal macrosomia)
        เด็กหัวบาตร(Hydrocephalus) เด็กแฝดตัวติดกัน (Conjointed twins) เด็กท้องโต (Enlargement of Abdomen)
      - ท่า (Positon)และทรวงอกเด็ก (Atitude)
        
        ท่าหน้า (Face presentation) ท่าหน้าผาก (Brow presentation) ท่าก้น (Breech presentation)
      - ตำแหน่งที่รกเกาะผิดปกติ คือ รกเกาะที่ส่วนล่างของมดลูกหรือเรียกว่ารกเกาะต่ำ
      - ปริมาณน้ำคร่ำน้อยกว่าปกติ Oligohydramanios หรือน้ำคร่ำมากกว่าปกติ Polyhydramnios หรือ ถุงน้ำรั่วก่อนการเจ็บครรภ์คลอดหรือก่อนคลอดเป็นเวลานาน
- - - - การเปิดขยายของปากมดลูกล่าช้ากว่า 1.2 cm/hr. ในครรภ์แรกและช้ากว่า 1.5 cm/hr ในครรภ์หลัง
        ในระยะ phase of maximum slope (นับตั้งแต่ปากมดลูกเปิด 4 เซนติเมตรถึงปากมดลูกเปิด 9 เซนติเมตร)
      - ระยะ active phase ยาวนานมากกว่า 12 ชั่วโมงในครรภ์แรกและมากกว่า 6 ชั่วโมง
    - - การที่ส่วนนำของศีรษะทารกเคลื่อนต่ำลงช้ากว่า 1 เซนติเมตรต่อชั่วโมงในครรภ์แรกและช้ากว่า 2 เซนติเมตรต่อชั่วโมงในครรภ์หลัง
    - - ระยะที่ 2 ของการคลอดนานเกินกว่า 2ชั่วโมงในครรภ์แรก
        และนานเกินกว่า 1 ชั่วโมงในครรภ์หลัง
    - - ปากมดลูกไม่เปิดขยายอีกต่อไปนานเกินกว่า 2 ชั่วโมงในระยะปากมดลูกเปิดเร็ว