Coggle requires JavaScript to display documents.
traumaafgesloten bloedvoorziening naar hersenenverlies geheel of gedeeltelijk van motorische functies, gevoel en cognitieve functies.
Progressieve destructie van neuronenPt wordt meer en meer afhankelijk
helpt persoon met lichaamsgewicht te dragen tijdens bewegingVervangt lichaamsfunctie uni/bilateriaalVerhoogt mobiliteitdicht bij patient laten
zelf laten bedienenTransfer naar TA stoel
motor accidenten VallenDuikaccidentengeweld, vechten
50% is man tussen 16-30 jaar
geen gevoel, geen beweging onder level van letsel
Gedeeltelijk gevoelig, beperkte motorische functieFunctie keert terug binnen enkele uren of na 6-18maanden
Pneumonie / geen hoestfunctie
Anoxie of hypoxie van weefselshuid wordt beschadigdSubcutaan weefsel wordt vernietigdSecundaire infectie
levensbedreigende noodsituatie met felle verhoging van BD letsels boven T6Oorzaak vb irritatie van de blaas of darm
Verhoogde BD 30/16 mm HG)Barstende hoofdpijnRoodheid, rillingen, transpiratieonrust, verhoogde spasticiteit
abrupte lichaamshoudingswijziging vermijdenpt in zitpositie latenMonitor blaas en darm lediging
verhoogt onafhankelijkheidbediening elektrische rolstoelOmdraaien van een blad van een boek typen op de computer
Mag orale weefsel niet beschadigencomfortabel en niet vermoeiend gemakkelijk te reinigenniet te duur, gemakkelijk te vervaardigen
verminderde motoriek en sensorische vermogenRisico op secundaire complicaties (Autonome dysreflexie, Aspiratie). Risico op decubitus, spasticiteit, slechte controle van de lichaamstemperatuurgebruik van hulpmiddelen die in de mond worden gedragen
bloedvat naar de hersenen is geblokkeerdAtheroscleroseThrombotische beroerte : bloedklonter occludeert BVEmbolische beroerte: occlusie van BV door bloedklonter of materiaal van elders in lichaamVerminderde perfusiedruk of toegenomen viscositeit van het bloed
intra-cerebraal of subarachnoidaalbloeding, ruptuur van BV in hersenenoorzaken : Aneurysma, misvorming BV, Zeer hoge BD, Bloedverdunners, Barst in BV bij ischemische beroerte.
185/100.000 inwV > M (= 18.875 nieuwe CVA's per jaar in belgië
93/100.000 inw9437/ jaar in belgië.
< 23u: 6%1 m : 29%6 m : 40%1 jaar : 48%
tijdelijk onderbroken bloedtoevoer
spraak,geheugen, gevoel en motoriek
verminderde natuurlijke reinigingVerminderde controle over speekselRisico op aerosol in ogen tijdens R/ gebruik van anti- coagulantia
Bij pt met afasie, apraxie, traumatisch hersenletsel, hersenverlamming,kan niet/slecht praten maar cognitief OKCommunicatieborden, tabletSymbolen, tekeningen, foto'sgoed luisteren - boodschap herhalen - laten bevestigenvoldoende communicatie tijd laten
onbekendvirale of bacteriele infectieTrauma (tgv tandextractie, mondchirurgie)
Relatief zeldzaamIncidentie verhoogt met leeftijdjonge personen V> Mboven 50 M > V
verminderde spraakmoeilijkheden bij kauwen
Spontaan herstel binnen de maandmogelijk permanent
MotorischeSensorischeCognitieveEmotionele (depressie, manie) veranderingen
MS kan elke hersenregio aantasten
transiënt moeilijkheden in coordinatie, tremor, vermoeidheid of zwakteTransiënt tintelingen of paresthesie van handen of voetenverlies van zicht v met pijnKan plots beginnen met verlamming of zwakte
Herval en herstel: (aanval gedurende verschillende dagen of weken, gevolgd door symptoomvrije periode)toestand verergert bij elke herval
vermoeidheid, Intermittente, unilaterale faciale gevoelloosheid, pijn, verlamming of spasma, nystagmus / blindheid , spraakstoornissen, evenwichtsstoornissen, verlies coordinatie van spieractiviteit, spasmen, paralyse van extremiteiten, incontinentie, gevoelig aan bovenste luchtweginfecties
bijna normale levensverwachtingna 15 jaar heeft 80% functiebeperkingen
Zwangerschap (geen effect op evolutieMedicatie kan effect hebben op ontwikkelende foetus
acute slechte episodes afgewisseld met herstel en stabilisatie tussentijds.
graduele neurologische verslechtering bij pt uit vorige groep
graduele, bijna continue neurologische verslechtering vanaf begin
graduele neurologische verslechtering vanaf begin met daarbij perioden van herval
ziektegeschiedenisklinische tekensRX en labo testen (geen unieke diagnostische test)
voorkomen van herval en verslechtering van de toestandsymptomen verlichten, functie verbeterenpsychologische ondersteuning
goede voedingvoldoende rustvermijden van stressPreventie van infecties en letsels
oefeningen, maar geen extreme belasting
orofaciale menifestaties: intermittente hoofdpijn, aangezichtspijn, gevoelloosheid, verlamming en spasmes
90%5% - 10% familiaal (autosomaal dominant)
spierzwakte in bovenste en onderste ledematenVerlies van spieren
dysarthrieDysphasie voor vaste en vloeibare voedinggezichtsverlamming / spasticiteit van de tongSymptomen thv de ledematen gelijktijdig of laterSialorrhea
toenemende motorische beperkingenstabilisatie en ondersteuning
tremor in handen, armen, benen, kaak en gelaatStijfheid van romp en ledematenBradykinesieInstabiele houding
Degeneratie van bepaalde neuronen in de substantia nigra van basale gangliaBelangrijke dopamine deficientie ( ! in transmissie)
Tremor vermindert bij gerichte beweging (vb tandenpoetsen)
Variatie in BDCardiale dysrhythmieExcessief zwetenDysfunctie van darmen en blaasSlaapstoornissen
Dopamine tekort verminderen (levodopa in combinatie met andere medicatie -> nevenwerking : duizeligheid en verwardheid Gezonde levensstijlKine(Chirurgie)
Toenemend verlies van motorische functie, tremor en stijfheidRigiede, ongecontrolleerde gelaatsspierenKwijlenMogelijks cognitieve beperkingInvloed van medicatieEducatie van verzorgende nodigduur van afspraak beperken
CongenitaalVerworden: tijdens geboorte, posnataal
HersenbloedingErnstig zuurstof tekortTijdens zwangerschap: infecties, schildklierproblemen, blootstelling toxische productenInfantiele geelzuchtHersenletsel na geboorte
Spieren met verhoogde spanning/ tonusin 1 of meerdere ledematenSoms ook thv orale structurenSpasme : ongewilde, plotse contractie van spier of spiergroepStijve rigiede spieren, weerstand voor beweginggeheel of gedeeltelijk verlies van controle van beweginggemakkelijk vallen Dyskinetische Pareseconstante, trage, ongewilde beweging met frequente veranderingen in spiertonusGeen controle over beweginggrimissenKwijlen Spraak problemenfactoren die beweging beïnvloeden: moeite om te controleren verhoogt beweging, plotse geluiden, Ataxische PareseVerlies van evenwichtVerlies van dieptezichtOnzekere gangheeft moeite omrecht te zitten Gecombineerde Parese
Asymmetrische tonische nek reflextonische labyrinthine, extremiteiten ook naar achter en gebogen rugStartle reflex
spieren gefixeerd in abnormale positiestoenemende spasticiteit en vervorming van gewrichten
Arts, chirurg, orthopedist, mondhygiënist, logopedist, kine
Reductie spasmenPijn bestrijdenEpileptische aanvallen onder controle houden
Grimassen, faciale asymmetrie en abnormale functie van de kauwspieren, slikspieren en spraakSpasticiteit kan interfereren met dagelijkse mondhygieneLippen kunnen niet gesloten worden : kwijlenhyperactieve bijt en kokhals reflex : moeilijk tijdens poetsen maar ook tijdens professionele R/
hoge incidence van malocclusie (musculoskeletaal, tandpositie)mondademhaling, tongpersen, fout slikpatroon (open beet, protrusie voorste tanden)
Ernstig, constant, ongewilde bruxismeGastroesophagale reflux
frequent vallen met tandtraumata en kaakfracturen
hogere cariës prevalentie (controle biofilm = moeilijk, kauwproblemen, zacht dieet)
hogere prevalentiephenytoine- geïnduceerd gingiva hypertrofieveel tandsteen aanwezig.
Geassocieerde orale karakteristiekenPredisposerende factoren voor mondpathologieMotorische beperkingOngecontroleerde bewegingenReflexieve reactiesAdemhalingsproblemenaantasting spieren van hoofd en halsNood aan stabilisatie en ondersteuningmogelijk cognitieve beperking, moeilijke communicatie risico op epilepsie
Acuut/ chronischgelokaliseerd/ gegeneraliseerd (polyarthritis) Beperkingen die hieruit voorkomt: (tijdelijk/ definitief) - (partieel of volledig)
Infectious agentstraumatic disordersEndocrine abnormalitiesTumorsAllergydrug reactionscongenitaal / erfelijk
oorzaak onbekendfoutive immuunresponsprogressieve vervorming met beperking in beweging en spieratrofie van aangetaste gewrichten
Start tussen 20 en 40 jaarV > M
Moeilijkheden bij kauwen en pijn bij kaakbewegingenAnkylose kan ontwikkelen
Anti-reumaticaNSAID'sCorticosteroïdenImmuno-suppresiva
Pauci-articulaire vorm: < 5 gewrichten aangetast (vaak knie)poly-articulaire vorm : > 4 gewrichten aangetastsystemische vorm
Activiteiten om functie te behoudenpijn medicatie
herhaald trauma en mechanische stress op gewichtsdragende gewrichtenObesitasLeeftijdsgebonden veranderingen in gewrichtsweefselsOestrogeen tekort en hoge botdensiteit
14% > 25 j30% > 65 jincidentie neemt toe met leeftijdV>M
pijn, vervorming en beperking in bewegingMeest aangetaste gewrichten : heup, knie, vingers en rugzelden zwelling en inflammatiegeen ankyloseOchtendstijfheid en stijfheid na periode van inactiviteitT verandering, gewichtstoename en overbelasting verhogen pijnTMJ zonder symptomen, soms crepitatie, clicking, of snapping
kine: regelmatrig, lichte oefeningenpijnbestrijdinggewichtscontrole vervangen van gewricht (chirurgie)
gewrichtspijn: verminderde functiemoeilijkheden uitvoeren ADLaangetaste gewrichtenGraad van beperking
informatie over nodige assistentie door verzorgendeAangepaste hulpmiddelen die gebruikt worden voor eigen mondzorgbepaal beste moment van de dag voor afspraak (andere interventies, ogenblik van de dag dat symptomen minst erg zijn).
dekens of meer circulatie van lucht owv temperatuurcontrolehoe patient positioneren en ondersteunenhoe stress reduceren
xerostomiaincreased bleedingPotential interactions with local anesthesia
verminderde natuurlijke reiniging : meer biofilm op tandoppSpoelen moeilijk tot onmogelijkanesthesie : meer kans op bijtletsels
Epinephrine en levodopa (anti-Parkinson) verhoogt effect op BD en hartritme
vb bij cerebrale pareseis geen gebrek aan medewerkingvraag pt of verzorgende om suggestiessedatie soms wenselijk
juiste positionering van de stoelgebruik ondersteunende kussensregelmatig herpositioneren om druk te verminderen
Handvat van TBSpeciaal design TBLichtgewicht elektrische TBinstructie verzorgende voor assistentie gebaseerd op mogelijkheden en beperkingen van pt.Hemiplegie: uitdaging niet dominante hand te trainen om biofilm te verwijderen.
