Coggle requires JavaScript to display documents.
melanoom > Melanine bevattende pigmentcellen
type kankerlokalisatie en grootteaanwezigheid van metastasensensitiviteit van de tumor aan behandeling.Fysieke conditie van patiënt (co-morbiditeit, leeftijd)
Epstein barr, Burkett's lymfoma, naso-pharynx carcinomaHepatitis C: leverHPV: cervic, oropharynx
90% van orale kankers80% larynxtumoren
25-30%
remmen van groei van cellencuratiefPalliatiefaanvullend na chirurgiein combinatie met RT
ernst hangt af van dosis, toedieningsschema, gevoeligheid van pt
10 d na aanvang R?
Bloedingen thv lippen, tong, mondbodem, gingiva
verdwijnt meestal na stop behandeling
aantasting glazuurniet afgevormde wortelsvertraagde eruptieverhoogd cariës risico.
veranderde samenstelling van speekselvermindering buffervermogen van speeksel
meer zacht, kleverig, KH rijke voeding tijdens therapie
50% van de patiënten -> gevolgen verminderde voedselinname en gewichtsverlies
anemie (bleke mucosa, vertraagde wondheling door minder O2 aanvoer)Trombocytopenie (puntvormige bloedingen, spontane bloedingen bij gingivitis.neutropenie: (vatbaar voor infecties -> candida) sluimerende infecties kunnen opflakkeren
hoofdbron = microflora uit mond- en keelholte
verhoogde vatbaarheid voor virale infecties (opflakkering van herpesverhoogde vatbaarheid voor schimmelinfecties
beschadiging DNA van de cel
electieve radiotherapie in postop settingin hoog risico op herval (lymfeklieren, grote tumoren)combinatie verbetert lokale en regionale controle
parotis, slikfunctie
tijdens RTenkele weken na RTVooral in snel delende weefsels
maanden tot jaren na RTin traag delende weefsels
daling UTS (ultimate tensile strenght) van glazuur en dentineDaling hardheid van dentine
barsten en erosieve letselsverandering van kristallijne structuur
Desorganisatie van collageenstructuurvergroten diameter dentine tubuliVermindering intrabululair dentine
ruptuur, verdikking, desoriëntatie van Sharpy vezels, verbreding thv vermindering cellulariteit en vascularisatie.
gab regio's tgv effect op collageenvezels
vermindering van verankeringsplaatsen v Sharpy vezelsonregelmatige resportie caviteiten cellulair cement ( cementoclast activiteit > blast activiteit
hoeveelheidbuffercapaciteitpH
kwetsbare tandenxerostomieVerhoogde plaque accumulatiedieetgewijzigd cariës patroonSnel progressief, destructief
hypoxie van het bothypocelluriteit van het botminder vascularisatie van het bot
atraumatische extractiesregelmatige controle van prothese
mandibula > maxillaafname aantal BVfibrosering van periostschade aan osteocyten, osteoclasten osteoblastenrisico neemt toe met de tijd
pijn, necrose, spontane fracturen
trauma tgv extractieshoge leeftijdAlcoholgebruikRokenhoge bestralingsdosis (> 50Gy)infecties zoals onbehandelde parodontitis.
ulceraties (HSV)gingivitis
metaalachtig, zout,zoet, zuur of bitter tot helemaal geen smaak
aanpassing voeding: eten wat lekker is: voldoende kruidengebruik friszure voedingsmiddelen: yoghurt, fruit, extra suiker/ zoutgebruik koude/ lauwe gerechten.
donorcellen (lymfocyten), immunologisch reageren op weefsels van de receptor
lichenoïde veranderingenaantasting speekselklierentrismus
oedeemerytheemulceratiespijnIS TE GENEZEN NA 6WEKEN BEHANDELEN
spreken, slikken, kauwen, eten en drinkeninfectie gevaar
Graad 0: geen mucositisGraad 1: erytheem en gevoelig Graad 2: ulcera: normale voeding Graad 3: ulcera: vloeibaar eten Graad 4: ulcera, eten onmogelijk
Graad 1: asymptomatisch of milde klachtenGraad 2: pijn aanwezig: eten gat, aanpassing eten nodigGraad 3: veel pijn, interferentie met etengraad 4: levensbedreigende gevolgen: interventie noodzakkelijkGraad 5: overlijden.
neutropenieslechte orale hygienegeslacht: vrouwen meer risicogenetische aanlegovergewicht, tabak- en alcohol gebruikvoedingsstatus, verminderde speekselproductieDiabetes mellitus, vasculaire aandoeningen
radiotherapiechemotherapiedoseringduur behandeling
roodheid door verhoogde doorbloeding
ulceratieskolonisatie van beschadigd epitheellokale infecties / systemische infecties
roodheidsoms witte verkleuring slijmvliezen (hyperkeratinisatie)
pijnlijke ulceratiespseudomembraan vorming
aanvangsbehandeling bij leukemieonderhoudsbehandeling bij chronische bloedziekten (polycythemia vera = teveel RBC - essentieel trombocytose = te veel BP
aften
tandenpoetsenspoelingtandprothese uitDiflucanzovirax
contramalMorfineCocktailsmondlasering
HydraterenTPN
ijsblokjes in de mond tijdens de toediening van chemotherapie gedurende 30 seconden (door locale vascoconstrictie minder effect CT)niet bij orale tumorale letsels.
vermijden van harde of krokante of pikante voeding ifv gevoeligheid: vermijden zure voedingnutritionele ondersteuning opstarten indien nodig.
zorgvuldig poetsen, grondig naspoelen met waterbij brandend gevoel tijdens poetsen:poetsen eventueel beperken tot niet-gevoelige delen van de mond
Voldoende water driken en of spoelen
speekselproductie stimuleren door kauwen op suikervrije kauwgom, bij voorkeur met xylitolSpoelen met fysiologische zoutoplossing werkt verzachtend en ontzwellendlippen vochtig houden (lippenstift vb chapstick)
systemische therapie: contramal, morfineMondspoelingen met lidocaïne
gunstig effect op wondheling en pijnstillendanti-inflammatoire werkingniet bij radiotherapie geïnduceerd mucositis in de mond en bij GVHD in de mond
ATP synthese in mitochondriën verhoogtverhoogde cellulaire activiteiteffect groter bij beschadigde cellencellen kunnen terug optimaal functioneren
vrijzetting endogene opoïdenneurofysiologische veranderingen
lage dosis versnelt de activatie van mastcellenhoge dosis inhibeert door daling productie ontstekingsmediatoren
inflammatoir stadiumproliferatief stadiumremodeling of weefsel maturatiefase
door toename van groeifactoren in het bloed
schildklierproblemenprimaire kanker of secundaire metastaseEpilepsiezwangerschap
medische voorgeschiedenismedicatieallergie
MH, fluorgebruik, voedingsgewoonten, professionele opvolging
voor start therapie de mondgezondheid optimaliseren
controle op tekens van infectieelimineren van mogelijke infectiebronnenelimineren vna chronische irritatiepreventieve mondhygiene instructie (minder risico op orale complicaties
pockets > 6mmFurcatie graad IDiepe cariësperi-apicale haard / onvolledig endodontisch beh elementenWortelrestenpartieel/ niet doorgebroken elementenOPG, Rx apicaal, vitaliteitstesten
verwijderen van plaque en TS Scaling, rootplanning, polijsten, voor start therapieEvalueer kennis pt ivm MHuitgebreide poetsinstructievervaardigen fluormalletjes ter preventie van demineralisatie en cariës (bij RT in hoofd en hals)Stopzetten orthodontische behandeling
gingivale roodheidzwellingbloeding
indien geen tegenindicatie
zachte TB, maandelijks te vervangen (of bij elke nieuwe cyclus Ct)fluoride TPna elke maaltijd en voor bedtijdtonghygiëne
elke 2-3 uur spoelen met natriumbicarbonaat/ zout oplossingxerostomie (frequent water drinken, zuigen op ijs, suikervrij snoep, speekselsubsititutie.
lage dosis fluoride ( tandpasta, CPP-ACP geen NLS )hoge dosis fluoride ( tanden poetsen met 1,1% NaF gel neutraal voor bedtijd. na RT in hoofd en halsgebied gebruik tray voor fluorapplicatie met 1% NaF pH neutraal in individuele lepel. dagelijks 5min. levenlsnag bij RT in hoofd en hals. lakken en vernis aanbrengen.
voor eten spoelen met pijnstillende mondspoeling
regelmatige opvolgingdagelijkse ondersteuning door verpleging/ MHdentate patiënt: dagelijks fluor in malletjesgrondig reinigen protheselet op candida albicans !
verandering van smaak tot volledig verliesbestraalde smaakpapillenxerostomiena enkele weken RTmeestal omkeerbar 1-5 jaar
bestraalde speekselklieren of chirurgiedirect na resectiena enkele weken RTonomkeerbaar
droge mond, slijmerig speeksel, dorstprothese dagen = moeilijkerburning mouth syndroomVerlies buffercapaciteitgewijzigde floracariës en parodontitis.
kauwom (meeste effect) -> sorbitol - mannitol - stevi en XYLITOL: aanbevolgen 6-10 gr per dag in 3-5 maal 1 kauwgom = ong 1,5 g xylitol.
beperkte penetratiedieptestructuur blijft behoudenbeperkte daling CFUMaturatie gaat verder
sterk bactericiedegoed effect op vorming van plaque na reinigengeen totale inhibitie van plaquevorming
Aledoninezuur (fosamax)Risodroninezuur (Actonel)Zoledroninezuur (aclasta, Zometa)Denosumab (prolia)
reumatische aandoeningenCOPD lijdersZiekte van crohn, colitis ulcerosa
prostaatkanker ( 65-90%)mama carcinoom (65- 75%)longkanker (17-645)darmkanker (10%)
bestralingmedicatie: bisfosfonaten en denosumab ( vermindert osteoclastdifferentiatie en activiteit)
door ziekte zelfbisfosfonatencorticosteroïden.
gevolg: vertraagde doorbraak van tanden
remmen osteoclastengrote kans op MRONJ na (extracties, chirurgie, drukulcus prothese)Risico groot bij IV (70% opgenomen in bot) risico kleiner bij orale toediening (1% opgenomen in het bot)halfwaardetijd = 5 jaar (staken medicatie geen zin)
maligniteit meer risico op osteoporosebisfosfonaten iv (duur van de behandeling: langer dan 2 jaar)targeted therapie vb angiogeneseremmers
dentoalveolaire chirurgie: extracties, implantaties, apexresectieparodontale ingrepenlokale anatomie (mandibula meer dan maxilla) en slechte passende VPorale co-morbiditeit -> ontstekingen
leeftijdsteroïdenAnemiediabetesroken
P450-2c- gen (Cyp2C8)
geel/ geelwit van kleurgladbloedt niet
extractiedrukplaats prothesechronische infectie (vb peri-implantitis)
niet- specifieke symptomen zonder blootliggend bot
blootliggend bot, asymptomatisch
blootliggend bot, pijn, infectie omliggende weefsels
blootliggend bot, infectie, pijn, extra/orale fistels, osteolyse onderrand mandibula en fracturen.
mondspoelingen met antimicrobiële werkingorale antibiotica - pijnmedicatieoppervlakkige debridement om de irritatie van weke delen te behandelen
debridement of kaakresectie, ter palliatie van pijn en infectie.
mondhygiëne/ dieetcaries / fluoride gebruikparodontale gezondheidprothesetrismus
informeer actief
osteoporose : hoe lang wordt medicatie reeds gebruikt?kanker: veronderstel steeds hoog risico
