Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
LITERATURA: Bertsolaritza - Coggle Diagram
LITERATURA: Bertsolaritza
DEFINIZIOA:
Kantatuz, errimatuz eta neurtuz osatzen den hizketaldia/abestia da.
Bertso baten 3 arau nagusiak:
Silabak ondo neurtu behar dira neurria oso zehatza baita.
Puntu bakoitza errimatu egin behar da.
Beti kantatzen da
DOINUA:
Aukeratutako doinua eta musika da garrantzitsuenena. Ez du normalean inporta nola abesten duen.
Motak: doinu herrikoiak (historikoak), neurriz parera (sortutakoak neurri zehatz baterako) datozen neurriak edo propio osatutako doinuak (nahita zerbaitetarako)
NEURRIA:
MOTAK
Zortziko handia (10-8A-10-8A-10-8A-10-8A)
Zortziko txikia (7-6A-7-6A-7-6A-7-6A)
Hamarreko handia eta hamarreko txikia dira sarrien erabiltzen direnak.
Bat-batekotasuna dago
Musikan sartzean konturatzen dira ea ondo dauden neurtutak silabak.
ERRIMA:
Oina: errimatzen dena
Puntua: errimatik errimara doan zatia.
Errima-hitza errepikatzen bada, "poto" esaten zaio. Oso larria da txapelketetan poto egitea
Errima pobreak eta aberatsak
GAIAK: EZ IKASI!!!
Gaia jarrita, bertsoak moldatu.
Ofizioetan, normalean binaka jartzen dira, ofizio bana ematen zaie eta bakoitzak kantatzen du egokitu zaion pertsonaia.
Lau oinak eman eta bertsoa osatu.
Puntuka; 2, 3 edo 4 bertsolariren artean osatzen dute bertsoa, bakoitzak bat kontatuz.
Puntua emanda, bertsoa osatu.
BERTSOLARITZA XIX. MENDEAN: EZ IKASI!!!!
Gai nagusiak: foruen galera, herrimina eta amodioa
Bertsolariek, haien sufrimendua bertsoen bitartez adierazten zuten
Garai honetan zehar, bertsolaritza oso garantzitsua izan da. Ahozko literaturaren altxorra bilakatu zen
PROZESUA:
Bukaera lehenengo asmatzen da
Gehienetan jendeak bukaera abesten du, ze da gehien gogoratzen duten zatia
Ahozko literaturaren ardatza da. Bertsolaritza pixkanaka-pixkanaka indartzen joan da. Adib: txapelketak