Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
George Gordon Byron Giaur - Coggle Diagram
George Gordon Byron
Giaur
George Gordon Byron
1788 rok
- narodziny w Londynie
Brak szczęśliwego dzieciństwa
Opuszczenie przez ojca rodziny
Śmierć ojca krótko po urodzinach Georga
Problemy w relacji z ekscentryczną matką
Deformacja stopy
Kompleksy
Odziedziczenie w spadku godności para Anglii
Przywilej zasiadania w Izbie Lordów i siedzibie narodowej
Nauka
Studia szkolne i uniwesyteckie
Praca i działalność
Rozpoczęcie pisania już na studiach, z którego się utrzymywał
Podróż na wschód, przez Portugalię i Hiszpanię do Grecji, potem do Albanii i Konstantynopola
(lata 1809 - 1811)
Powrót do Londynu
(1812 rok)
Życie w atmosferze skandalu i wiecznego nieustatkowania się
Małżeństwo z dużo starszą arystokratką
skandal i separacja
Triumf literacki
Wyjazd z Anglii na stałe
Oryginalny styl życia
Wszędzie towarzyszące mu zwierzęta
Intensywne romanse
Uprawianie sportów - pływanie, jazda konna szermierka i boks
Bliskie związek z
Shelleyem
Poemat dygresyjno-heroikomiczny
"Don Juan"
Jeden z największych arcydzieł XIX wieku
Przekazanie czterech tysięcy funtów z własnych funduszy na wyposażenie greckiej floty
Objęcie dowództwa nad oddziałem, którego wyposażenie sfinansował
Choroba
Próba wyleczenia go metodą upuszczania krwi
Zachorowanie na malarię
Śmierci Byrona
19 kwietnia 1824 roku
Długie opłakiwanie śmierci artysty przez Greków, widzących w nim bohatera walki o niepodległość
Zabalsamowanie i odesłanie ciała do Anglii
"Giaur"
Geneza
Powieść poświęcona dziejom nieszczęsnego kochanka
Utwór otwiera płomienna inwokacja do Grecji
Powieść poetycka
.Wierszowana narracja, ze specyficznym dla liryki podziałem na wersy, posiadająca rytm i rym
Środki stylistyczne, charakterystyczne dla liryki
Wprowadzenie narratora, który opowiada o wydarzeniach
Utwór posiada fabułę, charakterystyczną dla gatunków epickich
Synkretyzm rodzajowy – dzieło łączy w sobie elementy epiki i liryki
Fragmentaryczna kompozycja, pełna luk i niedomówień
Wydarzenia ukazane są niechronologicznie
Świat przedstawiony ukazany jest poprzez pryzmat subiektywnych odczuć narratora, który jednocześnie wprost ocenia postawę i czyny głównego bohatera
Utwór wprowadza czytelnika w świat kultury i tradycji Wschodu
Tytułowy bohater ma poczucie własnej indywidualności i niezależności, jest samotny i wyobcowany, buntuje się przeciwko powszechnie uznanym zasadom i normom społecznym
Główny bohater
jest indywidualistą, buntownikiem, outsiderem
Neguje to, co powszechne, izoluje się, krytykuje zachowania społeczeństwa, jest np. zakochanym mordercą, korsarzem, tajemniczym samotnikiem
Jego skłócenie ze światem rozgrywa się w scenerii egzotycznej lub historycznej
Treść
Giaur zakochuje się z wzajemnością w Gruzince Leili
Leila była niewolnicą, przymuszoną do małżeństwa z Hassanem
Jej pan i mąż podejrzewał ją o zdradę, lecz dziewczyna swoim urokiem potrafiła rozwiać jego obawy
Fakt zdrady okazał się niepodważalny
Hassan każe utopić niewierną małżonkę w morzu
Giaur usiłuje uratować ukochaną przed śmiercią, ale przybywa za późno
Bohater jest zrozpaczony i pragnie pomścić ukochaną
Hassan również cierpi po stracie Leili
Postanawia pocieszyć się w ramionach nowej kobiety
Wyrusza ze swym orszakiem w podróż po nową żonę
Zostają napadnięci przez ludzi Giaura
Dochodzi do krwawej walki, w wyniku której Hassan i jego ludzie giną
Giaur po dokonaniu zemsty wyrusza w świat
Pod koniec swojego życia postanawia osiedlić się w klasztorze
Przed swoją śmiercią opowiada staremu mnichowi historię swej tragicznej miłości i zemsty
Giaur przekazuje mnichowi pierścień
Prosi go o doręczenie jego przyjacielowi z lat młodości, który przepowiedział mu kiedyś jego los
Cechy powieści poetycznej
Elementy liryczne
Zsubiektywizowanie narracji
Fragmentaryzm
brak ciągłości czasowej
brak następstwa zdarzeń
czasem brak pewności autora co do faktografii
Momenty dramatyczne
Dandyzm
Wyszukana, niekiedy przesadna, elegancja w sposobie bycia
Szczegółowa dbałość o strój i nienaganne maniery
Kurtuazja
Oryginalność zarówno w wyglądzie, jak i zachowaniu
Środowisko artystyczne XIX wieku
Bunt wobec mieszczańskiej rzeczywistości
Żywot dandysa
Beau Brummell
Zygmunt Krasiński
Alfred de Musset
George Gordon Byron
Oscar Wilde
Charles Baudelaire
Juliusz Słowacki
Bohater bajroniczny
Jest konstrukcją niejednolitą
Przez co jest tajemniczy i zawsze wyjątkowy
Łączy cechy
Człowieka uczuć
Wędrowca bliskiego naturze
Dumnego egoisty, zbrodniarza, samotnika, który miota się w swym niepohamowanym buncie wobec otoczenia
Ma skazę na sumieniu
Dokonał w swym życiu czegoś okropnego
Sprzeciwił się moralności, wyznawanym w epoce, w której żyje, zasadom
Odwraca się od świata
Manifestuje swoją ogromną wrażliwość na fałsz, krzywdy, głupotę, brzydotę
Przekracza granicę zła
Zostaje potem już tylko z bólem, z narastającym cierpieniem, tęsknotą i żalem
Mickiewicz
we wstępie do tłumaczenia Giaura, pisze:
„Ludzie Byrona mają sumienie”
„Człowiek z sercem musi uciec od świata”
Wielki indywidualista, buntownik, osoba niezwykle tajemnicza, która często występuje przeciw powszechnie przyjętym prawom i normom społecznym
Pozostaje w konflikcie ze światem
Ulega wielkim namiętnościom
Jego życie naznaczone jest ogromną miłością, zbrodnią, występkiem, które wywarły wpływ na jego dalsze losy
Bohater cierpi z powodu przeszłości
Wyrzuty sumienia z powodu popełnionego zła
Nieufność wobec społeczeństwa sprawia, że nie może zaznać spokoju i odnaleźć ukojenia
Bohater pomimo tkwiących w nim sprzeczności, potrafi docenić przyjaźń
Często stawiany jako przeciwieństwo bohatera werterycznego
Pomimo tkwiącej w nich jednakowej istoty – wielkiego, dławiącego cierpienia, które jednak potrafi przezwyciężyć, we własny, indywidualny sposób
Indywidualizm Giaura
Jest doskonałym przykładem bohatera romantycznego o silnym poczuciu własnego indywidualizmu
Był:
Człowiekiem tajemniczym, o nieznanej przeszłości i imieniu
Dumny i niezależny, a w życiu kierował się przede wszystkim emocjami
Wrażliwy, namiętny i zdolny do najgłębszych uczuć
Jego życie w pewnym stopniu odzwierciedlało tragizm ludzkiej egzystencji
Cierpienie
Niszczyło go emocjonalnie
Popchnęło go zamordowania baszy
Krwawa zemsta nie przyniosła jednak mu ukojenia
wywołała w nim kolejne rozterki
Giaur nadal żył w udręczeniu, nękany wyrzutami sumienia i tęsknotą za ukochaną
Pogrążał się w nieszczęściu, rozpamiętując to, co utracił
Szukał samotności i ucieczki przed światem, w którym nie potrafił się już odnaleźć
Odrzucił wiarę w Boga i odwrócił się od chrześcijaństwa
Zamknął się za murami klasztoru
Do chwili śmierci nie żałował tego, co przeżył z Leilą i nie poczuwał się do pokuty za zamordowanie Hassana
Romantyczny indywidualizm Giaura
Był on jednostką wyjątkową, wyróżniającą się na tle zbiorowości swą uczuciowością i wybujałą wyobraźnią
Najistotniejszą rolę w jego życiu odgrywały emocje
Miały znaczący wpływ na jego decyzje i sposób postępowania
Ważnym elementem jego egzystencji była miłość
Wszechogarniająca, namiętna, nadająca sens jego życiu i zarazem nieszczęśliwa, tragiczna, przeobrażająca się w ogromne cierpienie
Powieść poetycka - rola narratora
Narrator nie jest przezroczystym medium wydarzeń
Jest on jednym ze spoiw kompozycyjnych, obok głównego bohatera
Obserwuje bohatera i wyraża swą własną opinię o nim
Zachowuje ironiczny dystans
Ironia romantyczna polega na absolutnej przewadze podmiotu nad przedmiotem, twórczej fantazji nad rzeczywistością
Motywy
Motyw miłości nieszczęśliwej
Miłość Giaura do nałożnicy Hassana, Leili, jest uczuciem zakazanym i ostatecznie doprowadza do klęski kochanków
Początkowo
Daje obojgu szczęście i poczucie spełnienia
Jest największą namiętnością młodzieńca i staje się sensem jego życia
Po śmierci ukochanej
Niszczy emocjonalnie Giaura
Pragnie jedynie zemsty i ma poczucie ogromnej krzywdy
Zabija Hassana, lecz zbrodnia nie przynosi mu ukojenia
Do końca swych dni jest nieszczęśliwy i rozpamiętuje utraconą radość życia
Motyw buntu
Giaur buntuje się przeciwko powszechnie obowiązującym normom społecznym i obyczajowym
Zakochuje się w brance baszy Hassana
Jego związek z dziewczyną jest zakazany
Po tragicznej śmierci ukochanej
Sprzeciwia się muzułmańskiemu prawu i zabija baszę
Jego zbrodnia jest również formą buntu przeciw niesprawiedliwości świata
Motyw zemsty
Zemsta na Hassanie
Jest dla Giaura swoistym zadośćuczynieniem za doznaną krzywdę i dowodem miłości do Leili
Nie potrafił zaznać spokoju i pogrążył się w rozpaczy
Cierpienie popchnęło go do zamordowania baszy
Nie przyniosło oczekiwanego ukojenia
Zemsta spowodowała kolejne rozterki bohatera
Wzbudziła w nim wyrzuty sumienia
Motyw śmierci
Młodzieniec nie potrafi pogodzić się z utratą ukochanej i pogrąża się w rozpaczy
W zemście na Hassanie szuka ukojenia swego bólu
Dopiero śmierć Giaura kończy jego udrękę
Motyw cierpienia
Cierpienie jest nieodłącznym elementem życia Giaura
Szczęście, jakiego zaznał u boku ukochanej Leili, zmieniło się w rozpacz i ból po jej śmierci
Nie potrafił znaleźć ukojenia dla swego smutku
Nie odnalazł spokoju, kiedy zamordował Hassana i zamknął się za murami klasztoru
Motyw samotności
Główny bohater jest człowiekiem samotnym
Nie może odnaleźć się w obcym mu pod względem kulturalnym i obyczajowym kraju
Po tragicznej śmierci Leili i zamordowaniu Hassana Giaur szuka ukojenia w samotności
Żyje w nieustannej udręce, rozpamiętując to, co bezpowrotnie utracił
Motyw szaleństwa
Szaleństwem jest zakazana miłość Giaura do Leili
Staje się dla niego sensem życia i największą namiętnością
Po utracie ukochanej kobiety młodzieniec ucieka przed światem
Izoluje się od ludzi i nieustannie przeżywa swoją tragedię
Mężczyzna żyje we własnym świecie, opętany wspomnieniami, nie zaznając spokoju
Mnisi
Postrzegają go jako szaleńca
Giaur według nich postacią ponurą, złowrogą, wzbudzającą powszechny lęk
Motyw zbrodni
Zbrodnia staje się dla Giaura możliwością zemsty
Zabija Hassana
Nie zaznaje spokoju
Pogłębia wewnętrzną rozterkę i powoduje wyrzuty sumienia
Jest sposobem na ukojenie własnego bólu
Bajronizm
Odnosi się głównie do literatury
Związane jest ze stworzonym przez G.G. Byrona modelem bohatera romantycznego
Cechy
Bunt przeciwko przyjętym wzorcom kulturowo-społecznym – bohater to buntownik
Samotność, skłócenie z otoczeniem – wyalienowanie
Indywidualizm, okazywany na wszelkich możliwych płaszczyznach
Rozdarcie wewnętrzne, wieczne cierpienie
Dwuznaczność moralna
Skłonność do zemsty