Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Orthopedagogische vraagstukken - Coggle Diagram

- - - - Zit het probleem in het:
        
        denken (cognitief)
        
        doen (vaardigheden)
        
        voelen (emotionele)
        
        willen (waardeoriëntatie)
      - Welke omgevingsfactoren dragen bij
        
        Belemmerende
        
        Bevorderende
      - De problematiek is meestal een signaal: het gaat vaak om een (negatieve) reactie op een voor het kind moeilijke situatie, waarbij het moet leren dat zijn negatieve gedrag het probleem niet oplost
        
        Alternatieven aanleren
        
        Belangrijk: het zelf tot gedragsverandering komen, zelf voor ander gedrag te kiezen
    - - Aanpak moet afwisselend gericht worden op
        
        Ondersteuning van gevoelens (affectieve benadering)
        
        Correctie van gedrag (gedragregulerende benadering)
        
        Bevordering van inzicht (informatieve benadering)
        
        Motivatie (motiverende benadering)
      - Investeren in een vertrouwensrelatie
        
        Goede communicatie
        
        Affectieve verbondenheid
        
        Responsiviteit
      - Om te kunnen leren, veranderen of aan zichzelf te werken moet er altijd een motief zijn (zoals interesse, waardering willen, voor vol aangezien of groot willen worden)
        Nodig: energie, geloof in jezelf en rust
      - Begeleiding bestaat allereerst uit het geven van erkenning van het gevoel en de verlangens (behoeften genoemd zijn)
    - - De vraag om specifiek opvoeden die het kind met zijn gedrag demonstreert
        (wordt vaak non-verbaal uitgedrukt)
      - Taak van de orthopedagoog om de vraag juist te verstaan, men zoekt naar de vraagstellingsformulering en de op maat gesneden beantwoording
      - Aspecten in de ontwikkeling die mogelijk extra aandacht vragen:
        
        - Affectieve, gevoelsmatige aspect:
        Gevoelens kunnen ervaren, gevoelsmatig aanspreekbaar of aangedaan kunnen zijn
        
        - Cognitieve aspect:
        Het vermogen om met allerlei structuren in de leefwereld om te gaan, deze te analyseren en te ordenen, te relativeren en verbanden aan te brengen
        
        - Conatieve aspect:
        De eigenheid, het kiezen van zichzelf, het vermogen ergens naar te streven, zelf iets te willen
      - Als antwoord op de verschillende vraagstellingen: 3 strategieën bij het specifiek opvoeden
        
        Eerstegraads:
        Het specifiek hanteren van het opvoedproces als geheel (pedagogisch-/leefklimaat)
        
        Tweedegraads:
        De specifieke ondersteuning binnen de totale leefsituatie van het kind d.m.v. allerlei therapieën die direct of indirect op de persoonlijkheidsontwikkeling van het kind inwerken (methodisch groepswerk)
        
        Derdegraads:
        De individuele variaties in de aanpak bij dit specifieke kind met zijn eigenheid (het toesnijden van de eerste- en tweedegraads op de individuele kenmerken)
        
        Het leefklimaat is gebaseerd op de zelfdeterminatietheorie:
        (psychologische basisbehoeften)
        
        Autonomie
        
        Competentie
        
        Verbondenheid
        
        (Echtheid/betekenisvolheid)
      - Specifiek opvoeden: een opvoedsituatie waarbij de opvoeder zich meer bewust is van zijn handelen en die op basis van een plan voorbereid wordt
  - - - Gebaseerd op de (sociale) leertheorie
      - Uitgangspunt:
        (probleem)gedrag ontstaat, wordt in stand gehouden en juist afgezwakt door de omgeving
        Door de gevolgen van het gedrag en/of de situatie vooraf te beïnvloeden kun je ook het probleemgedrag beïnvloeden.
      - Psychologische principes voor gedragsverandering:
        
        Het meeste gedrag wordt geleerd en kan dus ook afgeleerd worden
        
        De situatie vooraf en de verwachte consequenties (gevolgen) bepalen het gedrag
        
        Mensen streven in hun gedrag positieve gevolgen na
        
        Het effect van de verwachte gevolgen hangt af van de emotionele waarde ervan voor de persoon die het gedrag vertoont
        
        Ook emotionele reacties kunnen geleerd worden
        
        Voorbeeld doet volgen
      - Gericht op concreet, objectief waarneembaar gedrag (NIET OP DE BINNENWERELD)
        
        Gedragsanalyse: ABC-schema
        
        Antecedent
        
        Behavior
        
        Consequenties
      - Conditionering:
        
        Klassieke
        (het aanpakken van de prikkel voorafgaand aan het gedrag)
        
        Stimuluscontrole: ingrijpen in de condities rond de prikkel/stimulus
        
        Responspreventie: het voorkomen dat het kind op de verkeerde, ongewenste manier reageert. (Vaak in combinatie met Exposure)
        
        Operante
        (manipuleren van de gevolgen gedrag veranderen)
        
        Gedrag dat beloond wordt (bijvoorbeeld met aandacht), herhaalt zich
        
        Gedrag dat genegeerd wordt, neemt af
    - - Focus op de processen die zich tussen de prikkel en de respons voordoen (informatieverwerking)
      - Op basis van ervaringen en gedachten bouwt iedereen voortdurend cognitieve schema's op over zichzelf, de wereld en anderen
        
        Schema heeft regulerende functies: aandachts- en filterfunctie voor interpretatie
        
        Eenmaal gevormde schema's zijn zeer moeilijk te veranderen (zijn sterk geautomatiseerd)
      - Verschillende benaderingen
        
        Cognitieve therapie
        
        Drie stadia:
        
        Bepalen van de huidige gedachten, negatieve gevoelens en de onderliggende vooronderstellingen en schema's
        
        Cognitieve uitdaging: tegenargumenten voor de denkwijze opsporen
        
        Genereren van alternatieve gedachten die niet tot overmatige angst en spanning leiden, maar juist helpen de probleemsituatie beter te hanteren
        
        Rationeel Emotieve Therapie (RET)
        
        Niet de gebeurtenissen zelf zorgen voor de negatieve gevoelens en gedachtes, maar de gekleurde bril waardoor iemand de dingen ziet
        
        Mindfulness
        
        Aandachtstraining die een andere houding tegen over je gedachten voorhoudt
      - Aanpak:
        
        Jongeren leren hun gedachten kritisch te bekijken
        
        Leren gebruik maken van positieve copingsmechanismen
        
        zichzelf moed inspreken
        
        Aan iets anders denken
        
        zich op een taak richten
        
        ontspannen
        
        stoppen met denken aan datgene wat angstig maakt
        
        Zelfcontroleprocedures
        
        Zelfcontrole = de motivatie en het vermogen om het eigen handelen te sturen met het oog op een zelfgekozen en gewaardeerd doel
        
        Emotieregulerende technieken
        
        Kan kiezen tussen:
        
        Confronterende aanpak op gedrags- (1) of cognitief gebied (2)
        
        Afleidende aanpak op gedrags- (3) of cognitief gebied (4)
        
        Hebben grote waarde bij:
        
        Overgecontroleerde (internaliserende) kinderen
        
        Ondergecontroleerde (externaliserende) kinderen
        
        Zelfinstructietraining van Meichenbaum (1977)
        
        Zelfinstructie = interne verbale uitspraken om het eigen gedrag te sturen
        
        Problem Solving Theory
        
        Probleemoplossingproces verloopt altijd in 5 opeenvolgende stappen
        
        De probleemdefinitie: wat is het probleem, wat moet ik doen?
        
        Bezien van alle mogelijkheden die er zijn: welke oplossingen kan ik bedenken?
        
        Bedankt wat er bij elk van de oplossingen zou kunnen gebeuren
        
        Een keuze maken: welke oplossing kies ik?
        
        Evalueren: hoe heb ik het gedaan? Ben ik tevreden?
        
        Feuerstein-methode
        
        Programma Alternatieve Denkstrategieën (PAD)
        
        Reflecteren
      - Basisaanname: het merendeel van onze gedragingen worden gemedieerd door cognitieve informatieverwerkingsprocessen, die bij verandering tot ander gedrag en emotionele beleving zullen leiden