Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การประเมินมารดาหลังคลอดตามหลัก 13B case study เตียง 10 - Coggle Diagram

- - - - •มดลูกจะมีลักษณะกลมแข็งอยู่ที่ระดับสะดือหรือสูงกว่าเล็กน้อย
      - • น้ำหนักประมาณ1กิโลกรัมแล้วจะลดขนาดลงเรื่อยๆจนกระทั่งมีน้ำหนัก ประมาณ 60 กรัม
      - • ระดับลงวันละ1-2เซนติเมตรโดยเฉลี่ย10-14วัน
      - • กระบวนการเปลี่ยนแปลงของมดลูกเพื่อคืนสู่สภาพปกติ ดังกล่าวเรียกว่า Involution
      - • มดลูกจะลดลงสู่อุ้งเชิงกรานประมาณวันละ 0.5-1นิ้ว/วัน
      - • วันที่7 หลังคลอด ระดับยอดมดลูกจะอยู่กึ่งกลางระหว่างหัวเหน่ากับสะดือ
      - • วันที่10 หลังคลอด อยู่ที่ระดับหัวเหน่า
      - • 2สัปดาห์ คลำไม่พบที่หน้าท้องกลับสู่ปกติ
      - • 6สัปดาห์ มดลูกเข้าอู่
    - - Foul lochia เหม็นมีกลิ่น สีเขียว = ติดเชื้อ
      - Lochia rubra มีลักษณะสีแดง พบใน 1-3วันหลังคลอด
      - Lochia serosa มีลักษณะสีชมพู-สีน้ำตาล พบในระยะหลังคลอด 4-9วันหลังคลอด
      - Lochia alba มีลักษณะสีฟางข้าว-สีขาว 10-14วันหลังคลอด
    - - • ระยะแรกหลังคลอดปากมดลูกจะมีลักษณะนุ่มบาง external os
      - • parous cervix เป็นริ้วรอยที่คงอยู่ตลอดไปเป็นการบ่งชี้ว่าเคยคลอดบุตรมาแล้ว
      - •internalosจะปิดก่อนเช่นเดิมภายใน1-3วันหลังคลอด
    - - • ผลจาการตั้งครรภ์การคลอดละการลดลงของ estrogen ทำให้ช่องคลอดขยายกว้างขึ้น อ่อนนุ่มรอยย่น(rugae) จะลดลงเป็นผิวเรียบซึ่งจะกลับเป็นปกติใน3สัปดาห์หลังคลอด
      - • การบริหารด้วยวิธีขมิบก้นบ่อยๆ (Kegel’s exereise) จะช่วยให้กล้ามเนื้อช่องคลอดและกล้ามเนื้อในอุ้งเชิงกรานแข็งแรงเป็นปกติได้เร็วขึ้น
    - - Prolactinสร้างน้ำนม oxytocin หลั่งมากน้ำนมไหล ไปยับยั้งการทำงานProgesterone และ Estrogen กด Hypothalamus ไม่ให้หลั่ง FSH/LH ทำให้ประจำเดือนไม่มา ยิ่งดูดน้ำนมยิ่งไหล ยิ่งสร้าง
        กลไกlet down reflex สร้างน้ำนม หลั่งProlactin
    - - ฮอร์โมนลดลงเพื่อปรับสมดุลร่างกาย
- - - - มารดาหลังคลอดมีแผลฝีเย็บแบบ
        Right Mediolatteral episiotomy , tear 2
      - ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        WBC 16.20 10*3/uL สูง
        
        Neutrophil = 84.4 % สูง
        
        Lymphocyte 9.2% ต่ำ
    - - เพื่อเฝ้าระวังภาวะติดเชื้อหลังคลอด
    - - สัญญาณชีพอยู่ในเกณฑ์ปกติ
        อุณหภูมิร่างกาย 36.5-37.4 องศาเซลเซียส
        ชีพจร 60-100 ครั้ง/นาที
        อัตราการหายใจ 16-24 ครั้ง/นาที
        ความดันโลหิต 90/60-120/80 mmHg
      - ค่าWBC 4.24-10.18 10*3/uL อยู่ในค่าปกติ
        ค่าNeutrophils 48.1-71.2% อยู่ในค่าปกติ
        ค่าLmmphocyte 21.1-42.7% อยู่ในค่าปกติ
      - แผลฝีเย็บไม่บวม ไม่แดง ไม่ช้ำเลือด
        ไม่มีdischarge ซึม แผลชิดติดกันดี
      - น้ำคาวปลามีสีแดงจางลงไม่มีกลิ่นเหม็น
    - - 1.ประเมินสัญญาณชีพและบันทึกทุก4ชั่วโมงเพื่อติดตามอาการของภาวะติดเชื้อหลังคลอด
      - 2.ประเมินอาการและอาการแสดงของภาวะติดเชื้อหลังคลอด มีไข้
        ปวดบริเวณแผลฝีเย็บ น้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็น
      - ประเมินลักษณะน้ำคาวปลาที่ออกมาทางช่องคลอด สีของน้ำคาวปลา ปริมาณ กลิ่น
      - ดูแลทำความสะอาดแบบ Uiversal precaution โดยก่อนและหลัง
        ทำการพยาบาลควรล้างมือทุกครั้ง
      - ให้คำแนะนำในการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกัน
        ภาวะติดเชื้อหลังคลอด
        
        ควรทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ทุกครั้งหลังขับถ่าย
        ปัสสาวะหรืออุจจาระทุกครั้ง
        
        คววรทำความสะอาดใช้สบู่หรือน้ำสะอาดล้างจากหน้าไปหลัง
        
        ควรเปลี่ยนผ้าอนามัยทุก4ชั่วโมงหรือเมื่อผ้าอนามัยชุ่มควรเปลี่ยนทันที
        
        • หากมีอาการผิดปกติ เช่น มีไข้ หนาวสั่น ปวดบริเวณแผลฝีเย็บ
        เลือดออกทางช่องคลอด น้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็นให้รีบมาพบแพทย์
      - ติดตามผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ
    - - 1.สัญญาณชีพอยู่ในเกณฑ์ปกติ
        
        อุณหภูมิร่างกาย 36.0 องศาเซลเซียส
        
        ชีพจร 88 ครั้ง/นาที
        
        อัตราการหายใจ 18 ครั้ง/นาที
        
        อัตราการหายใจ 18 ครั้ง/นาที
        
        ไม่มีปวดหัว ตาพร่ามัว
      - บริเวณแผลฝีเย็บไม่บวมไม่แดงไม่ช้ำ
        ไม่มีdischargeซึม แผลชิดติดกัน
  - - - มารดาบอกรู้สึกเจ็บเวลาลูกดูดนม
      - หัวนมแตกข้างซ้าย
    - - เพื่อส่งเสริมประสิทธิภาพ
        ในการให้นมบุตรอย่างถูกวิธี
    - - มารดาสามารถตอบคำถามถึงวิธีการ
        ให้นมบุตรอย่างถูกวิธี
    - - จัดให้มารดาและทารก
        ได้อยู่ร่วมกัน24ชั่วโมง เพื่อให้มารดาเรียนรู้
        พฤติกรรมของทารกและให้นมเมื่อทารกมีความพร้อมได้
      - ให้คำแนะนำมารดาหลังคลอดให้สามารถให้บุตรดูดนมได้ถูกวิธี
        โดยมารดาได้รับการประเมินในเรื่องการให้นมบุตร การให้ทารก
        ดูดอมหัวนมที่ถูกวิธี และมารดาสามารถสาธิต
        การให้นมบุตรได้อย่างถูกต้อง
      - ประเมินประสิทธิภาพการดูดนมของทารก สามารถดูด กลืน
        และหายใจ ได้ถูก คางหรือจมูกต้องแนบกับเต้านม ริมฝีปากบานออกและแนบสนิทกับลานนม ทารกสามารถดูดนมได้เป็นจังหวะ ปากทารกอมลึกถึงลานนม เพื่อให้ลิ้นสามารถนวดหรือกด Arellano เพื่อให้น้ำนมพุ่งออกมาได้ขณะทารกดูดนมจะได้ยินเสียงดังฟังชีดเป็นจังหวะ แก้มป่องและเมื่อทารกดูดนมจนเต้านมนิ่มแล้วจะปล่อยหัวนมเอง
      - 4.แนะนำให้มารดาเข้าใจการให้ทารกดูดนมอย่างถูกต้อง 4 ดูด
        คือ 1) ดูดเร็ว สนับสนุนให้ทารกดูดทันที
        2) ดูดบ่อย ให้ทารกดูดนมทุก2-3ชั่วโมงเพื่อลดอาการคัดตึงเต้านมที่ทำให้ทารกดูดนมลำบาก
        3)ดูดถูกวิธี การให้ทารกอมหัวนมอย่างถูกต้องเพื่อกระตุ้นการสร้างและขับน้ำนมอย่างรวดเร็วต่อเนื่องและลดภาวะแทรกซ้อน เช่น หัวนมแตกหรือถลอก
        4) ดูดเกลี้ยงเต้า คือน้ำนมแม่ส่วนหน้าและน้ำนมส่วนหลัง นมแม่ส่วนหลังจะมีโปรตีนและไขมันสูงกว่านมส่วนหน้า ลักษณะข้นกว่า นมแม่ส่วนหลังมีไขมันดี อุดมไปด้วยomega AA ARA มีคอเรสเตอรอลที่จะสร้างใยสมอง
      - 5.ให้ความรู้ ความเข้าใจแก่มารดาเกี่ยวกับข้อสังเกตของการที่ ทารก
        ต้องการดูดนม เช่น มีการเคลื่อนไหวของตาอย่างรวดเร็ว มีการดูดของปากและลิ้น ขยับมือไปที่ปาก ขยับตัวและส่งเสียง
      - แนะนำแนวปฏิบัติในการเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดาอย่างเดียว 6เดือน ไม่ต้องเช็ดหรือล้างหัวนมและลานนม ล้างมือให้สะอาดก่อนให้นมบุตรทุกครั้งเลือกท่าในการให้นมบุตร โดยที่อยู่ในท่าผ่อนคลาย สุขสบาย โดยอาจจะนั่งหรือนอนก็ได้
      - การเอาหัวนมออกจากปากทารกโดยใช้นิ้วก้อยสอดเข้าระหว่างมุมปากกับแล้วกดขากรรไกรล่างลง หรือใช้นิ้วกดคางทารกเบาๆ เมื่อทารกอ้าปากแล้วออกจากปาก ไม่ดึงหัวนมตรงๆเพราะจะทำให้หัวนมแตก มีการจับทารกเรอหลังการดูดนมทุกครั้งและจับให้ทารกนอนตะแคงขวา เพื่อป้องกันการสำรอกและสำลักนม
      - ไม่ให้น้ำหรือนมผสม หรืออาหารเสริมก่อนนอนก่อนอายุ 6 เดือนและไม่ควรให้ทารกดูดหัวนมยางเพื่อป้องกันการสับสนหัวนม (Nipple confusion)
    - - มารดาหลังคลอดสามารถตอบคำถาม
        เกี่ยวกับการให้นมบุตรได้อย่างถูกต้อง
        และปฏิบัติตัวตามคำแนะนำได้ถูกต้อง
  - - - มารดาหลังคลอดครรภ์แรก
      - ซักถามมารดาหลังคลอดถึงวิธีการดูแลตนเองหลังคลอด
        ยังตอบคำถามได้ไม่ครบถ้วน
    - - เพื่อส่งเสริมทักษะในการดูแลตนเองของมารดาหลังคลอด
    - - มารดามีความเข้าใจมากขึ้นสามารถอธิบายข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการดูแลตนเองได้ถูกต้องและมีการซักถามเพิ่มเติมในขณะให้ความรู้
    - - ห้ามใช้ผ้าอนามัยแบบสอด
      - อาการปวดมดลูกใน1-2วันแรกหลังคลอด หากมีอาการปวดให้รับประทานยาแก้ปวดได้
      - มารดาที่คลอดเองอาจพบปมไหมบริเวณแผลฝีเย็บ ไม่ควรแกะหรือดึง เนื่องจากเป็นไหมละลายจะละลายได้เอง
      - 4.ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ด้วยสบู่และน้ำสะอาด ล้างจากด้านหน้าไปหลัง ไม่ควรแช่ตัวในอ่างอาบน้ำ เปลี่ยนผ้าอนามัยบ่อยๆและทุกครั้งที่ขับถ่าย
      - สอนให้มารดาสังเกตความผิดปกติของน้ำคาวปลาขณะขับถ่าย
      - ป้องกันไมให้ท้องผูกโดยดิ่มน้ำและรับประทานผัก ผลไม้ที่มีกากใยอาหาร เช่น มะละกอ ลูกพรุน สับปะรด ส้ม
      - งดอาหารหมักดอง เครื่องดื่มแอลกอฮอล์
      - ควรพักผ่อนอย่างน้อยวันละ6-8 ชั่วโมง
      - งดมีเพศสัมพันธ์อย่างน้อย6สัปดาห์หลังคลอด เนื่องจากปากมดลูกยังไม่ปิด อาจเกิดการติดเชื้อได้ง่าย
      - หลังคลอดไม่ควรยกของหนัก ไม่ควรขึ้นลงบันไดบ่อยๆ
      - สามารถออกกำลังกายเบาๆ ด้วยท่าบริหารกายที่ง่ายปลอดภัย ถ้ามารดาที่ผ่าตัดคลอดออกกำลังกายด้วยการลุกขึ้นเดินบ่อยๆจะเป็นการกระตุ้นให้ลำไส้ทำงานได้ดีขึ้น และช่วยกระตุ้นการขับถ่าย
    - - มารดาหลังคลอดสามารถบอกถึง
        การปฏิบัติตัวหลังคลอดเมื่อกลับบ้านได้