Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Case study normal labor เตียง 15 - Coggle Diagram

- - - - -ห้ามใช้ผ้าอนามัยแบบสอด
      - -หากมีอาการปวดมดลูกมากรับประทานยาแก้ปวดได้
      - -สำหรับมารดาคลอดเองถ้าพบปมไหมบริเวณฝีเย็บไม่ควรแกะหรือดึงเนื่องจากเป็นไหมละลาย
      - -ควรเปลี่ยนผ้าอนามัยทุก 2-3 ชม ไม่ว่าจะมีเลือดออกหรือไม่ หรือเปลี่ยนทุกครั้งที่ขับถ่าย
      - -ระมัดระวังไม่ให้แผลผ่าตัดโดนน้ำและดูแลเรื่องความสะอาดของแผล
      - -ทําความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์จากด้านหน้าไปหลัง ไม่ควรแช่ตัวในอ่างหรือน้ำคลอง
      - -ควรพักผ่อนอย่างน้อย 6-8ชั่วโมง
      - -งดมีเพศสัมพันธ์ อย่างน้อย 6สัปดาห์ เนืองจากมดลูกยังไม่ปิด อาจติดเชื้อได้
      - -ไม่ควรยกของหนักหรือ ข้ึนลงบันไดบ่อยๆ
      - -สามารถออกกําลังกายเบาๆ ด้วยท่ากายบริหารที่ง่ายๆปลอดภัย
      - การรับประทานอาหาร ควรรับประทานอาหารที่มีคุณค่าเพื่อส่งเสริมให้ร่างกายแข็งแรง และผลิตน้ำนมได้เพียงพอ เช่น อาหารพวกเนื้อสัตว์ต่างๆ ถั่ว ไข่ นมสด ผัก และผลไม้ทุกชนิด ดื่มน้ำอย่างน้อย
        วันละ 6-8 แก้วเพิ่ม ca Fe อาหารที่ควรงดได้แก่ อาหารรสจัดของหมักดอง น้ำชา กาแฟ เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอร์เนื่องจากสามารถผ่านทางน้ำนมได้
      - การพักผ่อน ควรพักผ่อนมากๆใน 2 สัปดาห์แรกโดยในตอนกลางวันควรพักผ่อนประมาณ 1-2 ช่วโมงหรือพักผ่อนในช่วงที่ทารกหลับ
        ส่วนในตอนกลางคืนควรพักผ่อนอย่างน้อย 8-10 ชั่วโมง
      - การทำงาน ในระยะ 2 สัปดาห์แรกหลังคลอดสามารถทำงานบ้านเบาๆ ได้ไม่ควรยกของหนักหรือทำงานที่ต้องออกแรงมาก
        เพราะกล้ามเนื้อและเอ็นต่างๆยังไม่แข็งแรงซึ่งอาจทำให้มดลูกหย่อนภายหลังได้ หลังคลอด 2 สัปดาห์
        ไปแล้วค่อยๆทำงานเพิ่มขึ้นทีละน้อยจนครบ 6 สัปดาห์จึงทำงานได้ตามปกติ
      - การรักษาความสะอาดของร่างกาย ควรอาบน้ำวันละ 2 ครั้ง ไม่ควรแช่ในอ่างน้ำ
        หรือแม่น้ำลำคลองเพราะเชื้อโรคอาจผ่านเข้าไปในดพรงมดลูกทำให้เกิดการติดเชื้อได้
        ควรสระผมสัปดาห์ละ 2-3 ครั้ง ตัดเล็บให้สั้นเสื้อผ้าต้องสะอาดอยู่เสมอ เพื่อให้ร่างกายสะอาดสามารถดูแลบุตรในวัยทารกแรกเกิดได้ ไม่ติดเชื้อหรืออันตรายต่างๆจากผู้ที่ให้การเลี้ยงดู
      - การดูแลรักษาเต้านมและหัวนม ควรล้างให้สะอาดขณะอาบน้ำ และเช็ดทุกครั้งหลังให้นมเพราะอาจมีคราบน้ำนมแห้งติดทำให้หัวนมแตกเป็นแผลได้
        ควรสวมเสื้อยกทรงพยุงเต้านมไว้ เนื่องจากเต้านมจะมีขนาดโตขึ้นอาจทำให้เต้านมหย่อนได้ภายหลัง
      - การทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกควรทำควาสะอาดด้วยสบู่และล้างด้วยน้ำสะอาดทุกครั้งที่อาบน้ำและหลังการถ่ายปัสสาวะ
        หรืออุจาระและซับให้แห้งจากด้านหน้าไปหลัง เพื่อป้องกันการนำเชื้อโรคจากรูทวารหนักมาเข้าสู่ช่องคลอดได้จากนั้นใส่ผ้าอนามัยที่สะอาดเพื่อรองรับน้ำคาวปลาที่ออกมา
        ป้องกันติดเชื้อควรเปลี่ยนผ้าอนามัยเมื่อชุ่มหรือทุก 3-4 ชั่วโมง
      - การมีเพศสัมพันธุ์ ควรงดจนกว่าจะได้รับการตรวจหลังคลอดเมื่อครบ 4-6 สัปดาห์แล้วว่าไม่มีภาวะผิดปกติทั้งนี้ เนื่องจากช่วงหลังคลอดใหม่ๆ ยังมีแผลในโพรงมดลูกน้ำคาวปลา และมีแผฝีเย็บยังไม่ติดดีอาจทำให้เกิดการติดเชื้อได้
  - - - Lochia rubra 1-3วันแรกพบสีแดงเข้ม
      - Lochia serosa 4-9วัน พบสีแดงจาง ชมพู
      - Lochia alba 10วันจะพบลักษณะเป็นมูก สีเหลือง
      - หากพบว่าน้ำคาวปลามีสีผิดปกติ หรอื มีกลิ่นเหม็นควรรีบมาพบแพทย์ เนื่องจากอาจเกิดการติดเชื้อได้ เรียกว่า Foul lochia
  - - - นมแม่มีสารอาหารครบถ้วนทำให้ลูกเจริญเติบโตและมีพัฒนาการที่สมบูรณ์ตามวัย
        
        นมแม่มีภูมิต้านทานโรค ทำให้ลูกแข็งแรงไม่ค่อยเจ็บป่วย
        
        นมแม่ ทำให้มีพัฒนาการทางสมองที่ดี
        
        ลดโอกาสลูกท้องเสียและท้องอืดท้องเฟ้อ
        
        กลิ่นขับถ่ายของลูกไม่เหม็นรุนแรง
        
        ลดโอกาสเป็นผื่นแพ้ ผิวหนังอักเสบ
    - - มีกระดูกที่แข็งแรงกว่าในระยะยาว
        
        ลดโอกาสเป็นมะเร็งเต้านมและมะเร็งรังไข
        
        ลดน้ำหนักได้เร็ว ทำให้มีรูปร่างสมส่วน
        
        ป้องกันการตกเลือดหลังคลอด
        
        สะดวกต่อแม่ ให้ลูกกินนมเวลาใดก็ได้
    - - ด.ดูดไว ไม่ใช้ให้ลูกดูดนมแม่ไวจนไม่หายใจนะคะคุณแม่ แต่ดูดไวในที่นี้คือหลักจากที่คุณแม่คลอดน้องออกมา
        ภายใน 1 ชั่วโมงให้ลูกเข้าเต้าเพื่อดูดนมแม่ในทันทียิ่งเร็วเท่าไหร่ยิ่งดีเท่านั้นไม่ต้องรอ
        ให้น้ำนมแม่ไหลออกมาก่อนค่อยให้ลูกดูด การกระตุ้นจากลูกจะเป็นการเรียกน้ำนมแม่ออกมาเอง
        
        ด.ดูดบ่อย เมื่อลูกหิวให้ลูกดูดไปเลยไม่ต้องกลัวว่าเด็กจะจุกจะอิ่มเพราะน้ำนมแม่ย่อยง่ายที่สุดการดูดบ่อยๆจะช่วยกระตุ้นน้ำนมแม่เป็นวิธีเพิ่มนมแม่อีกแรงคุณแม่ไม่จำเป็นต้องกังวลเรื่องเวลาหิวเมื่อไหร่ให้ลูกดูดนมแม่ได้ตลอดเลย เมื่อลูกน้อยหลับอยู่คุณแม่ควรปลุกขึ้นมาดื่มนมแม่ได้เลยทุกๆ 2 ชั่วโมง หรือบ่อยกว่านั้น คุณแม่จะสังเกตได้จากกิริยาของน้องว่า จะส่ายหัวเพื่อหาหน้านม คุณแม่ลองเอามือสัมผัสที่บริเวณปากเบาดูว่าน้องหิวหรือไม่
        
        ด. ดูดถูกวิธี ด.นี้ต้องให้ความสัญนิดนึ่งเพราะหากลูกดูดไม่ถูกวิธีอาจทำให้คุณแม่หัวนมแตก
        ลูกน้อยงอแงไม่สบายตัวก็เป็นไปได้ ขึ้นอยู่กับวิธีการอุ้ม
        
        ปากลูกน้อยต้องอ้ากว้างเพื่องับไปถึงลานหัวนมแม่ให้ลูกน้อยอมเต็มปากคางแนบเนินเต้านมแม่
        จมูกชิดหรือติดกับเต้านมแม่ ปากบน-ล่างเผยอออกมา
        
        ลูกดูดโดยใช้ลิ้นรีดนมแม่ออกมาเป็นจังหวะ
        
        เมื่อสังเกตเห็นลูกดูดช้าหรือไม่ดูดแล้วให้ใช่นิ้วกระตุกที่คางเบาๆถ้าลูกไม่ดูดต่อหรืออ้าปากค้างไว้แสดงว่าลูกหิวควรจับลูกมาเรอ
        
        ด.ดูดเกลี้ยงเต้า ด.นี้ให้ลูกน้อยดูดนมแม่ให้นานให้เกลี้ยงเพราะน้ำนมแม่ส่วนหลังมีไขมันนมแม่ที่ข้นกว่าน้
        ำส่วนหน้าที่มีส่วนช่วยเรื่องพัฒนาการสมองและสายตาของลูกน้อยจะสังเกตได้ง่ายๆ
        จากอาการคัดนมหรือนมแม่ตึงลดน้อยลง
        และเมื่อลูกน้อยดูดนมแม่จนเกลี้ยงเต้าแล้วร่างกายจะสร้างน้ำนมแม่ใหม่ขึ้นมาอีกวิธีนี้เป็นวิธีที่คุณแม่สามารถเพิ่มนมแม่ได้ น้ำนมแม่ไม่อุดตัน ป้องกันน้ำนมแม่ลดลงอีกด้วย
  - - - ไข้
      - ปวดศรีษะอย่างรุนแรง ตาพร่ามัว
      - มีเลือดสดๆ ออกทางช่องคลอดมาก
      - น้ำคาวปลามีสีแดงไม่จางลง ออกจำนวนมากหรือมีกลิ่น เหม็นเน่า
      - เต้านมอักเสบ บวม แดง แข็งเป้นก้อน กดเจ็บ
      - น่องบวมแดง กดเจ็บ
      - ถ่ายปัสสาวะบ่อย แสบขัดเวลาปัสสาวะ
      - หลังคลอด 2 สัปดาห์แล้วยังคลำได้ก้อนทางหน้าท้อง
  - - - ท่าให้นมลักษณะนีเหมาะสำหรับคุณแม่ที่คลอดธรรมชาติ เนื่องจากคุณแม่ผ่าคลอดอาจไปกดแผลบริเวณหน้าท้อง
    - - ให้ลูกกินนมนี้เหมาะที่สุดสำหรับทารกแรกเกิด เล็กตัวเล็กและทารกที่มีปัญหาในการดูดนม ลูกไม่เข้าเต้า
    - - ใช้ได้ดีสำหรับคุณแม่ผ่าคลอดเพื่อหลีกเลี่ยงการกดทับแผลผ่าคลอด ลูกตัวเล็กหรือมีปัญหาในการเข้าเต้านม คุณแม่หน้าอกใหญ่หรือหัวนมแบน คุณแม่ลูกแฝดที่ต้องดูดนมพร้อมกัน
    - - ท่าที่ป้องกันการสำลักนมได้ดี รู้สึกสบายทั้งคุณแม่และลูกน้อย
    - - เหมาะสำหรับแม่ที่ผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง ต้องการพักผ่อน หรือการนั่งลำบากนั่งไม่สบาย หรือสำหรับให้นมลูกเวลากลางคืน
    - - ท่าอุ้มให้นมนี้เหมาะสำหรับเด็กที่มีปัญหาปากแหว่ง หรือมีแนวโน้มที่จะหายใจไม่ออก หรือมีกรดไหลย้อนค่ะ จะช่วยให้ลูกน้อยดูดนมได้ง่ายขึ้น
- - - - มารดาจะมีการสร้างน้ำนม โดยฮอร์โมน Prolactin ตั้งแต่ตอนตตั้งครรภ์ แต่ถูกกดไว้ด้วยฮอร์โมน Progesterone และ Estrogen เมื่อทารกคลอด ฮอร์โมนดังกล่าวมีปริมาณลดลง ทําให้ Prolactin
        สามารถผลิตน้ำานม และมีฮอร์โมน Oxytocin ช่วยในการหลั่งของน้ำานมทําให้มารดาหลังคลอดมีน้ำนมไหลออกมา
      - -Day1 น้ำนมมารดาไหลดี ทารกสามารถดูดได้แต่ทารกอมไม่ลึกจึงเริ่มมีแผลที่บริเวณหัวนม
      - -ชนิดของน้ำนม
      - 1.Colostrums 1-5 วันหลังคลอด มีสีเหลืองมีโปรตีนมาก มีภูมิคุ้มกัน IgA
      - 2.Transitional 7-10 จนถึง 2 สัปดาห์ เป็นน้ำนมระยะปรับเปลี่ยน
      - มีภูมิคุ้มกัน น้ำตาล ไขมัน วิตามินที่ละลายในน้ำเพิ่มขึ้น
      - 3.Mature milk น้ำนมแท้ สีขาว พบ 2 สัปดาหห์ หลังคลอด มีปริ มาณน้ำมากที่สุด 87% มีโปรตีน ไขมัน คาร์โบไฮเดรต วิตามินและเกลือแร่
      - Day2 เต้านมคัดตึงจึงประคบอุ่นและนวดเต้านมให้มารดาและสอนวิธีการประคบ
    - - -หลังคลอด พบมดลูกกลมแข็ง ลอยตัวเหนือระดับสะดือทางด้านขวา
        
        7วันมดลูกอยู่ระดับสะดือ
        
        10วันมดลูกอยู่ระดับหัวหน่าว
        
        2สัปดาห์ จะคลํามดลูกไม่พบ โดยระดับมดลูกจะลดลงวันละ 0.5-1 นิ้ว/วัน
        
        -day 1 วัดระดับยอดมดลูก 4 นิ้ว
        
        -day2 วัดระดับยอดมดลูกได้ 3.5 นิ้ว
    - - Lochia rubra 1-3วันแรกพบสีแดงเข้ม
        
        Lochia serosa 4-9วัน พบสีแดงจาง ชมพู
        
        Lochia alba 10วันจะพบลักษณะเป็นมูก สีเหลือง
        
        หากพบว่าน้ำคาวปลามีสีผิดปกติ หรอื มีกลิ่นเหม็นควรรีบมาพบแพทย์ เนื่องจากอาจเกิดการติดเชื้อได้ เรียกว่า Foul lochia
        
        -day 1 น้ำคาวปลาสีแดงเข้ม
        
        -day2 น้ำคาวปลาสีแดงจางๆ
    - - -หลังคลอด ปากมดลูกจะน่มุ ไม่เป็นรูปทรง
        
        •ช่องคลอด
        
        -เยื่อบุอ่อนนุ่มมาก ขนาดกว้างกว่าก่อนคลอด
        
        แนะนําให้มารดาทํา Kegel’s exercise เพื่อบริหารช่องคลอด
        
        •เต้านม
        
        -ตรวจความผิดปกติของเต้านม เชน่ ลานนมแข็ง หัวนมแตก บอด บุ๋ม
        
        -มีการหลั่ง Prolactin ทําให้มีการสร้างน้ำนม และมีการหลั่ง Oxytocin เพื่อหลั่งน้ำานม
    - - -Hmต่างๆ จะกลับมาเป็นปกติใน 12 wks.
        -FHS และ LH จาก Pituitary gland จะหลั่งเมื่อ 6-7 สัปดาหห์ หลังคลอดจะทําให้มีประจําเดือน
  - - - -มารดาอ่อนเพลีย ไม่สนใจสิ่งแวดล้อม หลับมาก
        -สนับสนนุ ให้พักผ่อน ช่วยเหลือกิจกรรมบนเตียง
    - - มารดาหายอ่อนเพลีย ช่วยเหลือตัวเองได้ สนใจทารกมากข้ึน
        -แนะนําเกี่ยวกับการดูแลตัวเองและบุตร
    - - -รับผิดชอบต่อบทบาทอย่างเต็มที่ปรับความสัมพันธ์ระหว่างมารดากับสามีและสมาชิกในครอบครัว
        -ภรรยาและสามีต้องพึ่งพา ช่วยเหลือกัน
- - - - มารดาหลังคลอดรับประทานข้าวพร้อมญาติในห้องพัก
        
        สีหน้ามารดามีความวิตกกังวล
        
        มารดาเริ่มมีหัวนมแตก
    - - เพื่อให้มารดาหลังคลอด และญาติมีความรู้ในการดูแลตนเอง และป้องกันการแพร่กระจายเชื้อสู่ชุมชน)
    - - ใช้หลักการ Universal precaution ในการให้การพยาบาลกับมารดา เน้นการแพร่กระจายเชื้อ จาก สารคัดหลั่งที่ออกจากร่างกายมารดา ได้แนะนำความจำเป็นในการแยกของใช้ของมารดาหลังคลอดกับญาติ
        
        ถ้ามารดา ไอหรือจาม แนะนำให้ปิดปาก ใส่หน้ากากอนามัย เพื่อลดการแพร่กระจายเชื้อ
        
        ให้ความรู้เรื่อง การป้องกันการแพร่กระจ่ายเชื้อจากมารดาสู่ บุคคลอื่นๆ บอกถึงความจำเป็น
        
        ที่ต้องแยกมารดาไม่ให้รวมอยู่กับคนไข้อื่น เพื่อให้มารดาเข้าใจ และเห็นความสำคัญของการแพร่ เชื้อไวรัสตับอักแสบ ชนิดบี สู่ชุมชน และบุคคลรอบข้าง
        
        ได้แนะนำการงดดื่มสุรา และหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารมัน เพื่อลดการทำงานของตับ
        
        ได้แนะนำให้พาบุคคลใกล้ชิดภายในครอบครัวมาตรวจเลือด และรับวัคซีนป้องกันโรคไวรัส
        
        ตับอักเสบ ชนิดบี
        
        แนะนำมารดาให้มารดาสามารถเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ได้ เพราะ antigen ที่อยู่ในน้ำนมนั้น
        
        น้อย มาก ไม่สามารถติดต่อไปยังทารกได้แต่ควรระวังไม่ให้หัวนมแตกเนื่องจากสามารถแพร่เชื้อจากแม่สู่ลูกได้ถ้าหัวนมแตกควรงดให้นมและใช้น้ำนมแต้มบริเวณหัวนมที่แตก
    - - สีหน้ามารดาสดชื่นขึ้น
        
        เข้าใจเรื่องแผนการรักษาของพยาบาล ขณะอยู่โรงพยาบาลมีการระวัง ป้องกันการแพร่เชื้อสู่บุคคลอื่น และลูกก็ได้รับวัคซีนป้องกันการติดเชื้อเมื่อแรกคลอด
  - - - มารดาหลังคลอดบ่น “ปวดเต้านมและเจ็บหัวนม”
        
        เต้านมคัดตึงเต้านม หัวนมแดง ลูกดูดนมไม่ถูกแม่ให้ลูกดูดนมน้อยลงเพราะรู้สึกเจ็บ
    - - เพื่อบรรเทาอาการปวดเต้านม
        
        เพื่อลดความเจ็บปวดเต้านมและหัวนมแดงน้อยลง
    - - เต้านมนุ่ม ไม่คัดตึง
        
        อาการเจ็บหัวนม และหัวนมแดงน้อยลง
    - - สร้างสัมพันธภาพกับมารดาหลังคลอด เพื่อให้เกิดความไว้วางใจโดยการทักทายด้วย ท่าทางอ่อนโยน ยิ้มแย้มแจ่มใส
        
        ประคบเต้านมทั้ง 2 ข้างด้วยน้ำอุ่นจัด นวดเต้านมเบาๆ ใช้ขวดน้ำอุ่นคลึงเต้านม สอนสาธิตวิธีบีบนมออก และแนะนำให้มารดารู้จักวิธีประคบเต้านม หรือบีบน้ำนมออกเพื่อลดการคัดตึงเต้านม
        
        ให้ความรู้ และช่วยเหลือมารดาให้สามารถให้นมบุตรที่ถูกต้องและสอนวิธีทำให้มาก และไหลดี
        
        4.ช่วยเหลือให้กำลังใจด้วยท่าทีสุภาพ เป็นกันเองเพื่อให้มารดาหลังคลอดมีความมั่นใจในการดูแลตนเองและการเลี้ยงดูบุตร
        
        ให้ความรู้และให้คำแนะนำ เรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ และการดูแลเต้านมคัดตึง ที่ถูกหลักการดังนี้
        
        ให้มารดารับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เพื่อให้น้ำนมมีมาก
        
        สอน สาธิตการให้ทารกดูดนมให้ถูกวิธี
        
        สอน สาธิตการให้นมที่ถูกวิธีทั้งท่านั่งและท่านอน
        
        สอน สาธิตการอุ้มลูกเรอไล่ลม เพื่อป้องกันท้องอืดและอาการแหวะนม
        
        ขณะให้นม มารดาหลังคลอดควรจ้องมองหน้าทารกและลูบศีรษะเบา ๆ
        
        ให้มารดามารดาหลังคลอดสวมเสื้อยกทรงพยุงเต้านมไว้เพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวด
        
        ให้ยาบรรเทาปวดตามแผนการรักษาของแพทย์
        
        กระตุ้นให้มารดาหลังคลอดดื่มน้ำอุ่นๆ อย่างน้อยวันละ 2500 – 3000 ซีซี โดยให้ดื่ม
        
        บ่อย ๆ หรือก่อนนอนและหลังให้นมทารกทุกครั้ง