Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาปฏิชีวนะ (Antibiotics) - Coggle Diagram
ยาปฏิชีวนะ (Antibiotics)
ความสามารถในการออกฤทธิ์ของยา
ออกฤทธิ์แคบ
ออกฤทธิ์จำเพาะต่อแบคทีเรีย
ใช้ในการติดเชื้อจ้าเพาะ
เช่นยากลุ่ม Macrolides, Vancomycin
ออกฤทธิ์ได้กว้าง
รักษาครอบคลุมเชื้อที่คาดว่าจะเป็นเหตุ
ใช้เมื่อเกิดการติดเชื้อแบคทีเรียหลายชนิด
เช่นยากลุ่ม Aminoglycosides,Quinolones, Carbapenem, Chloramphenicol
Extended spectrum
มีผลต่อทั้ง Gr (+) และ Gr (-)
ยาต้านเชื้อแบคทีเรีย
ยับยั้งการสร้างผนังเซลล์ :!!:
Beta-lactam :fire:
Penicillins
Natural Penicillins
มีฤทธิ์ต้านเชื้อได้มากต่อ Gr(+)
มีฤทธิ์ต้านเชื้อได้น้อยต่อ Gr(-) rods
ถูกท้าลายโดย Beta-lactamases ได้ง่าย
ADR
Seizure อาจเกิดในผู้ป่üยไตบกพร่อง
Hypersensitivity
Diarrhea/Nausea
Penicillinase-resistant penicillins
ทนต่อ Staphylococcal beta-lactamases
ออกฤทธิ์ต้านเชื้อ Staphylococci เป็นĀลัก
ADR
อาหารทำให้ยาถูกดูดซึมช้าลง
คล้ายกลุ่ม Natural Penicillins
Aminopenicillins
ยากลุ่มนี้ถูกท้าลายโดย Penicillinase
ADR
ท้องเสีย
Hypersensitivity reaction
Extended-spectrum penicillins
Piperacillin
ครอบคลุมเชื้อ G(+), G(-)
ไม่ทนกรดในกระเพาะอาหาร
Beta-lactam/Beta–lactamase inhibitors
ใช้กับเชื้อที่ดื้อยาโดยการÿร้างเอนไซม์ bata-lactamase
ออกฤทธิ์ได้กü้างขึ้น ครอบคลุมเชื้อได้มากขึ้น
ADR
ท้องเสีย
Cephalosporins
(1st) Gen
Cephalexin (PO)
Cefazolin (IV)
Cefazolin ใช้ป้องกันการติดเชื้อก่อนผ่าตัด
(2nd) Gen
Cefaclor (PO) = อาĀารมีผลต่อการดูดซึม
Cefuroxime (IV) = อาĀารเพิ่มการดูดซึม
เพิ่มฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อ Gr (-)
(3rd) Gen
ส่วนใหญ่ครอบคลุมทั้งเชื้อ Gr (+) และ (-)
Cefdinir (PO
อุจจาระเป็นÿีแดงจากการจับกับเĀล็ก
Cefotaxime Ceftriaxone Ceftazidime Cefoperazone/Sulbactam (IV)
(4th) Gen
• Cefepime • Cefpirome (IV)
(5th) Gen
Ceftobiprole (IV)
Carbapenem
Doripenem, Imipenem
Ertapenem, Meropenem
ออกฤทธิ์ต่อ Gr(+), (-), anaerobes
ยาทุกตัวทนต่อ ESBLs (Extended Spectrum Beta-Lactamases)
รักษาการติดเชื้อที่อวัยวะต่าง ๆ, รักษา mixed infection ในรพ
Monobactam
Aztreonam (Bactericidal)
ทนต่อ B-lactamases
ฆ่าเชื้อ Pseudomonas
ไม่มี cross-allergenicity
Vancomycin :fire:
ดูดซึมได้ไม่ดี จึงทำให้อยู่ในรูปยาฉีด
สงวนไว้ใช้MRSA (Methicillin Resistant S.aureus
เลือกใช้กรณี ผู้ที่แพ้ยากลุ่มที่มีโครงÿร้าง Beta-lactam
ADRs
Nephrotoxicity
Ototoxicity
Red man syndrome
Fosfomycin
คลุมเชื้อ Gr(+), Gr(-)
ใช้รักษา Multidrug resistance
ADRs
ท้องเสีย, Phlebitis
ตับอักเสบ, N/V,
Cycloserine
ใช้รักษา TB
ADRs:
มีพิษต่อระบบ CNS, ปวดศีรษะ
Bacitracin
ไม่ถูกดูดซึมจากทางเดินอาหาร
ใช้เป็นยาภายนอก เนื่องจากมีพิษต่อไต
ระบบประสาท ไขกระดูก
Daptomycin (IV)
รอบคลุมเชื้อคล้าย Vancomycin ใช้ในกรณีที่ไม่สามารถใช้ Vancomycin ได้
ADRs: myopathy, hyper/hypotension
ยับยั้งการสร้างโปรตีน :!!:
Tetracyclines
Tetracycline, Doxycycline
ยาดูดซึมได้ดีในทางเดินอาหารเมื่อให้ตอนท้องว่าง
ยาดูดซึมน้อยเมื่อให้ร่วมกับ divalent ion products
Uses : หนองในเทียม, สิว, Leptospirosis, Scrub typhus
ห้ามใช้ในเด็กที่อายุตต่ำกว่า 15 ปีและห้ามใช้ในสตรีมีครรภ์/ให้นมบุตร
Macrolides
Erythromycin, Roxithromycin, Clarithromycin, Azithromycin
ควรทานก่อนอาหาร (ac)
ADRs
Erythro. เกิด N/V), ท้องเสีย
Lincosamides
Lincomycin*(IV), Clindamycin
ทางเลือกกรณีแพ้ Penicillin และแพ้ยากลุ่ม sulfa
ADRs: ท้องเสีย
Chloramphenicol
ปัจจุบันนิยมใช้รูปแบบยาฉีด และยาใช้ภายนอก
ห้ามใช้ในหญิงมีครรภ์/เด็ก
ADRs : กดไขกระดูก, aplastic anemia
Fusidic acid
นิยมใช้รูปแบบ Topical, Eye gel
ออกฤทธิ์ได้ดีต่อเชื้อ G (+)
ยาต้านเชื้อแบคทีเรีย (ต่อ)
ยับยั้งการสร้างกรดนิวคลิอิก :!!:
Quinolones (Fluoroquinolones: FQ)
Gen. 2 Norfloxacin, Levofloxacin, Ofloxacin
Gen. 3 Gatifloxacin (ถูกถอนทะเบียนต้ารับ)
Gen. 4 Trovafloxacin (ถูกถอนทะเบียนต้ารับ)
ADRs
N/V, เบื่ออาหาร, ปวดท้อง, ท้องเสีย
Anti-folate drugs
แบ่งเป็น4 กลุ่ม
Long acting
Not well GI absorbed
Short or medium acting
)Topical Sulfonamide
Sulfonamides
ห้ามใช้ในผู้ที่มีประüัติการแพ้ยาในกลุ่ม sulfa
ADRs
เกิดผื่นแพ้ได้ง่าย (3-5%) : SJS, Exfoliative dermatitis
Crystalluria, ต้องดื่มน้้าตามมาก ๆ
กดไขกระดูก
Metronidazole
ออกฤทธิ์คลุม anaerobe, G (–) เด่น
ADRs
N/V 12% (แก้โดยใĀ้กินพร้อมอาหาร)
ยารบกวนการท้างานของเยื่อหุ้มเซลล์
Colistin and Polymixin B
รักษาการติดเชื้อในโรงพยาบาล
Neurotoxicity 7-29% เกิด Neuromuscular blockage
Nephrotoxicity 8-27% (พิษต่อไต)