Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลเด็ก-วัยรุ่นที่มีความผิดปกติทางจิตเวช :smiley: - Coggle Diagram
การพยาบาลเด็ก-วัยรุ่นที่มีความผิดปกติทางจิตเวช
:smiley:
ภาวะออทิสติกสเปคตรัม
(Autistic disorders)
:tada:
เกณฑ์การวินิจฉัย
บกพร่อง
การสื่อสารและปฏิสัมพันธ์ทางสังคม
ชัดเจนต่อเนื่อง (ปัจจุบัน/ประวัติ)
พร่องการตอบสนองทางอารมณ์-สังคม
(social-emotional reciprocity)
พร่องการใช้ภาษาท่าทางสื่อสาร
พร่องการพัฒนา คงไว้ เข้าใจในสัมพันธภาพ
พฤติกรรม ความสนใจ
กิจกรรมทำซ้ำๆ ≥ 2 ข้อ
โยกไปโยกมา
(stereotyped)
คำพูด/พฤติกรรม
ไม่เปลี่ยนแปลงไปจากกิจวัตร
ความสนใจในมีจำกัด ยึดติดมาก
ระบบรับสัมผัสไวเกิน/เฉื่อยเกิน
อาการแสดงออกช่วงแรกของวัยแห่งการพัฒนา
(early developmental period)
อาการส่งผลต่อความบกพร่องด้านสังคม อาชีพ
การประเมิน
พร่องปฏิสัมพันธ์
(impairment of social interaction)
พร่องภาษาสื่อสาร
(impairment of communication)
พฤติกรรมซ้ำๆ
(restricted, repetitive and stereotypic behaviors)
ปัจจัยส่งเสริม-กระตุ้น
ด้านชีวภาพ
gray & white matter ↑
เส้นรอบศรีษะใหญ่ขึ้น 12 เดือนแรก
(occipital parietal & temporal lope ↑)
ผิดปกติที่
limbic system,cerebellum
seretonin ↑
/ seretoninสมองซีกซ้าย ↓- ขวาปกติ
T-cell / IgA ↓
ด้านสังคม
การเลี้ยงดูไม่ใช่ปัจจัยการเกิดออทิสติกโดยตรง แต่เป็นปัจจัยเสริมช่วยให้อาการดีขึ้น
การรักษา
ภาษา : สอนเปล่งเสียง สร้างประโยค คำศัพท์
พัฒนาทักษะทางสังคม : การสบตา การสร้างสัมพันธภาพ
หลักสูตรการศึกษาพิเศษที่เหมาะสมกับเด็ก
ครอบครัว : การประคับประคองจิตใจพ่อแม่
ยา
ขาดสมาธิ :
Methylphenidate
วุ่นวาย ก้าวร้าว ทำร้ายตนเอง :
Haloperidol,Resperidone
ซึมเศร้า พฤติกรรมซ้ำๆ :
Fluoxetine
วิตกกังวล :
Lorazepam
เป้าหมายการพยาบาล
ระยะสั้น :
เน้นการปรับปรุงพฤติกรรม ลดพฤติกรรมทำร้ายตนเอง
ระยะยาว :
สามารถทำหน้าที่ได้อย่างสูงสุดตามศักยภาพ
เด็กสมาธิสั้น-อยู่ไม่นิ่ง
(Attention Deficit Hyperactivity Disorders: ADHD)
:red_flag:
อาการสำคัญ 3 กลุ่ม
กลุ่มอาการขาดสมาธิ (inattention)
กลุ่มอาการอยู่ไม่นิ่ง (hyperactivity)
กลุ่มอาการหุนหันพลันแล่น (impulsivity)
ปัจจัยส่งเสริม
ด้านชีวภาพ
พันธุกรรม
ผิดปกติที่
frontal lope,dorsolateral prefrontal cortex
Serotonin,Dopomine
ผิดปกติ
ด้านสังคม
ครอบครัวเครียด ปัญหาชีวิตสมรส สารเสพติด
เศรษฐานะต่ำ ชุมชนแออัด
การรักษา
จัดการกับอาการ การให้ความรู้ ช่วยเหลือประคับประคอง
พ่อแม่ ผู้ป่วย ครูเข้าใจเกี่ยวกับโรคมีส่วนร่วมในการรักษา
ยากระตุ้นประสาทส่วนกลาง :
Ritalin,Bupropion
+ ยาต้านเศร้า
การพยาบาล
ด้านร่างกาย
เลี่ยงอาหารที่อาจเกิดอาการแพ้ : ใช้สี/กลิ่นเทียม,
salicylates
,หมักดอง
รับประทาน
Feingold diet
เน้นอาหารจากธรรมชาติ :
ผัก ผลไม้ ถั่ว ปลา แกะ
การดูแลเรื่องการนอนจาก S/E ของยารักษา
ด้านจิตใจ
“หยุด มอง ฟัง”
บอกข้อจำกัดด้วยคำพูด/คำสั่งง่ายชัดเจน
จัดสิ่งแวดล้อมที่มีกฎระเบียบชัดเจน
จัดให้อยู่สิ่งแวดล้อมสงบ
สบตาเด็กก่อนออกคำสั่ง ให้เด็กพูดซ้ำสิ่งที่ได้ยิน
ให้เด็กได้ทำการบ้านในที่สงบ
ด้านสังคม
บำบัดทางความคิด
(Cognitive behavior therapy)
พ่อแม่
ปรับพฤติกรรมเด็ก :
การจำกัดบริเวณ/กิจกรรม ให้รางวัล
ปัญหา-การแก้ไข
เหม่อ ใจลอย ไม่สนใจเรียน วอกแวกง่าย
จัดที่นั่งให้เหมาะสม ลดสิ่งที่ทำให้วอกแวก
ตกลงวิธีเตือนกับเด็ก
หลีกเลี่ยงการเรียกชื่อบ่อยๆ
สอนให้เร้าใจ สนุก เนื้อหาให้น่าสนใจ น่าติดตาม
สลับให้เด็กได้มีการเคลื่อนไหว
อู้ ยืดยาด เฉื่อย ทำงานช้า ทำงานไม่เสร็จ
กำหนดเวลา
สร้างแรงจูงใจ
ใช้การสัมผัสที่นุ่มนวล
แบ่งงานเป็นส่วนเล็กๆ พักสั้นๆบ่อยๆ
ให้เวลาทำงานนานกว่าเด็กปกติ
หลงลืมง่าย
เขียนคำสั่งให้ชัดเจน ทำเอกสารทบทวน
ทบทวนคำสั่ง/เนื้อหาบ่อยๆ
ป้าย, post-it, นาฬิกาปลุก
อนุญาตให้เด็กใช้อุปกรณ์บันทึกเสียง
ฝึกทำ
check-list
ขาดระเบียบ
สอนเด็กจัดโต๊ะเรียนก่อนกลับบ้าน/จัดกระเป๋านักเรียนก่อนนอน
เลือกใช้กล่องดินสอ/กระเป๋านักเรียนที่แบ่งเป็นช่อง
จัดห้องเรียนเป็นระเบียบ
แบ่งเวลาไม่เป็น
ใช้นาฬิกาปลุก, timer
เตือนเด็กล่วงหน้าถึงเวลาที่เหลือ
สอนทำ
“to do list”
Weekly, Monthly Planner
บกพร่องสติปัญญา
(Mental Retardation)
:pencil2:
ระดับ IQ
Mild MR : 50-70
เรียนได้ถึงประถม
ปฏิบัติการดีกว่าวิชาการ
Moderate MR : 35-49
เรียนได้ถึง ป1-2 ใช้ชีวิตในบ้านภายใต้การดูแล
Severe MR : 20-34
พบโรคทางกาย
ช่วยเหลือตนเองขั้นพื้นฐานได้บ้าง
ต้องดูแลใกล้ชิดตลอดชีวิต
Profound MR : <20
ล่าช้าทุกด้าน
ต้องดูแลใกล้ชิด อายุขัย 20 ปี
ปัจจัยนำ
ด้านชีวภาพ
พันธุกรรม
(Down syndrom, TB)
ภาวะแทรกซ้อนก่อนและหลังคลอด
การติดเชื้อ บาดเจ็บสมอง
ด้านสังคม
ขาดการดูแลและกระตุ้นที่เหมาะสม
การรักษา
ช่วยเหลือให้ดำรงชีวิตในสังคมให้ใกล้เคียงกับคนปกติ
กระตุ้นพัฒนาการ
ฝึกอาชีพและให้การศึกษา
อาชีพงานบ้าน งานบริการ งานในโรงเรียน
งานในสำนักงาน(ถ่ายเอกสาร,รับส่งหนังสือ)
ควรเริ่ม 15-18 ปี
รักษาโรคทางกายที่เป็นสาเหตุ (Hypothyroidism/Hydrocephalus)
ร
ะวังS/Eยาต้านโรคจิต ยาคลายกังวล(benzodiazepine)
เน้นการการปรับตัวทางสังคมให้ผู้ป่วยยอมรับข้อจำกัด
พฤติกรรมเกเรต่อต้านสังคม
(Conduct Disorder; CD)
:explode:
เกณฑ์วินิจฉัย
พฤติกรรมซ้ำๆ ละเมิดสิทธิพื้นฐานผู้อื่น/กฏ
อาการ ≥ 3 ข้อ ใน 12เ ดือน
โดยอย่างน้อย 1 ข้อ ใน 3 เดือน
ก้าวร้าวต่อคน/สัตว์
ทำลายทรัพย์สิน
ฉ้อโกง/ขโมย
ละเมิดสิทธิกฏอย่างรุนแรง
มีพฤติกรรมก่อให้ความพร่องด้านสังคม
การศึกษาอย่างมีความสำคัญทางการแพทย์
อายุ ≥18 = ไม่เข้าเกณฑ์ Antisocial Personality Disorder
ปัจจัยนำ
ด้านชีวภาพ
พันธุกรรม
พื้นอารมณ์
สมองผิดปกติ
เชาว์ปัญญา
ADHD
ด้านสังคม
ถูกปฎิเสธจากพ่อแม่
การเลี้ยงดูขาดวินัย
ไม่ได้อาศัยอยู่กับพ่อแม่
สมาชิกในครอบครัวติดสุรา สารเสพติด พฤติกรรมต่อต้านสังคม
การรักษา
ฝึกทักษะทางสังคม
Modeling
Role- playing
Positive reinforcement
ฝึกการแก้ไขปัญหา
ให้ความรู้ความเข้าใจเด็ก-วัยรุ่น
ที่มีพฤติกรรมเกเรต่อต้านสังคม
การเสริมแรง/ให้รางวัล/
Time out