Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Antibiotics (ABO) ยาปฏิชีวนะ - Coggle Diagram
Antibiotics (ABO) ยาปฏิชีวนะ
Antibiotic Drugs ยาต้านเชื้อแบคทีเรีย
1.ยายับยั้งการสร้างผนังเซลล์
Beta-lactam
Penicilins
1.Natural Penicilins (Penicilins G ไม่ทนกรดไม่ให้กิน , Peniciliins V ทนกรดมีแบบกิน) ฆ่าแกรม + ถูกทำลายโดย Beta-lactamase ได้ง่าย ดื้อยาง่าย ใช้ในติดเชื้อระบบทางเดินหายใจส่วนบน เจ็บคอ ซิฟิลิส Rheumatic fever อาการข้างเคียง แพ้ ท้องเสีย Seizure
2.Penicilinase-resistant penicilins (Cloxacillin (PO,IV,IM) , Dicloxalin ) ทนต่อ Beta-lactamase ดื้อยายากกว่า อาการคล้ายกลุ่ม 1. ดูดซึมช้า ควรกินยาก่อนอาหารครึ่งชั่วโมง
3.Aminopencilins (Amoxicixlin กิน , Ampicilin ยาฉีดและกิน) ถูกทำลายโดย Beta-lactamase ใช้ในผู้ป่วย URT , UTI , Meningitis อาการข้างเคียง ท้องเสีย ,แพ้ , Anaphylactic shock , SJS
4.Extended - spectrum penicilins (Piperacilin , Ticarcilin) แกรม +,- ไม่ทนกรดในกระเพาะอาหาร ใช้รักษาเชื้อโรงพยาบาล
5.Beta-lactum/Beta-lactamase inhibitors (Amoxicilin + Beta-lactamase inhibitor(Clavulanuc acid/Subbactam/Tazobactam)) ใช้กับเชื้อดื้อยาที่สร้าง Beta-lactamase ออกฤทธิ์ได้กว้างขึ้น อาการข้างเคียงคือท้องเสีย
Cephalosporins
ทนต่อ Beta-lactamase ได้หลายชนิดกว่ากลุ่ม Penicilins ครอบคลุมกว่า ละลายน้ำได้ดี ทนต่อกรดเบส ใหญ่เป็นยาฉีด ดื้อยายาก
Gen 1 : Cephalexin PO , Cefazolin IV(นิยมใช้ป้องกันกาติดเชื้อก่อนผ่าตัด) นิยมใช้กับการติดเชื้อที่ผิวหนัง แกรม + และ UTI
Gen 2 : :ซอกหลืบ Cefaclor PO อาหารมีผลต่อการดูดซึม , Cefuroxime IV อาหารเพิ่มการดูดซึม , Cefoxitin ฆ่าเชื้อ Anaerobes(ในช่องท้อง)
Gen : 3 ครอบคลุมแกรมบวก ลบ Cefdinir PO ใช้ใน URI ในเด็ก อุจจาระเป็นสีแดงจากการจับกับเหล็ก , Cefotaxime IV , Cefriaxone IV ใช่บ่อยในรพ.ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ/ปอดอักเสบ , Ceftazidime IV ครอบคลุมเชื้อ Pseudomonas พบในรพ. ,Cefoperazone/Sulbactam IV คลุมเชื้อ Pseudomonas เกิด Thombocytopenia
Gen 4 : Cefepime IV , Cefpirome IV
Gen 5 : Ceftobiprole IV
Carbapenem
Doripenem , Imipenem , Ertapenem , Meropenem
ออกฤทธิ์ แกรมบวก ลบ Anarobes
ทนต่อ Beta-lactamase
ใช้รักษาติดเชื้ออวัยวะต่าง ๆ Imipenem ทำให้ชักได้มากที่สุด
Monobactam
ทนต่อ Beta-lactamase
ฆ่าเชื้อ Pseudomonas พบในรพ
Vancomyycin
ดูดซึมดี IV แกรมบวก ไว้ใช้กับ MRSA , Clostidium difficle infection , แพ้กลุ่มยาโครงสร้าง Beta-lactam
อาการข้างเคียง Otoxicity พิษต่อหูขนาดยาสูง , Nephrotoxicity พิษต่อไต เมื่อใช้ยากับกลุ่ม Aminoglycoside ,Phlebitis หลอดเลือดดำอักเสบ, Red man syndrome หน้าแดงความดันต่ำ
Fosfomycin
แกรมบวกลบ ใช้รักษา Multiddrg resistance
อาการข้างเคียง ตับอักเสบ , N/V , ท้องเสีย , Phlebitis
Bacitracin
ไม่ถูกดูดซึมจากทางเดินอาหาร
ใช้เป็นยาภายนอก เนื่องจากมมีพิษต่อไต ประสาท ไขกระดูก
Daptomycin IV
ครอบคลุมเชื้อคล้าย Vancomycin กรณีที่ไม่สามารถใช้ Vancomycin ได้
ผลข้างเคียง Myopathy , hyper/hypotension
Cycloserine
แกรมบวก ลบ ใช้รักษาวัณโรคปอด มีพิษต่อระบบประสาท ปวดศีรษะ
2.ยายับยั้งการสังเคราะห์โปรตีน
Tetracyclines
Tetracycline , Doxycycline , Minocyline , Tigercyclibes
แกรมบวก ลบ
ยาดูดซึมได้ดีเมื่อตอนท้องว่าง ยกเว้น Doxycycline , Minocyline
ยาดูดซึมน้อยเมื่อให้ร่วมกับ นม แคลเซียม แมกนีเซียม antacid
ใช้ในผู้ป่วยหนองในเทียม , สิว , Leptospirosis , Scrub typhus
ห้ามใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 15 , สตรีีมีครรภ์/ให้นมบุตร
อาการข้างเคียง N/V ทานพร้อมอาหาร ท้องเสีย Photosensitivity (Doxycycline) Fonconi' s syndrome
Aminoglycosides
Amikacin , Gentamicin , Streptomycin , Kanamycin PO
มักไม่ใช้เป็นยาเดี่ยว ถ้าใช้เดี่ยว ๆคือ UTI
คลอบคลุมแกรมบวก
พิษต่อไต พิษต่อหู Neuromuscular blockage ทำให้เกิด Paralysis
Macrolides
Erythomycin , Roxithromycin , Clarithromycin , Azithromycin
ใช้กรณีแพ้ B-lactam
ใช้ในกรณี Upper RTIs , Lower RTIs , Clarithromycin , Erythromycin ทานก่อนอาหาร
อาการข้างเคียง Erythro เกิด N/V , ท้องเสีย
Lincosamides
Lincomycin , Clindamycin
แกรม +
ทางเลือกกรณีแพ้ Penicilin , Sulfa
ผลข้างเคียง ท้องเสีย
Chloramphenicol
ยาฉีดและใช้ภายนอก
ห้ามใช้ในสตรีมีครรภ์ เด็ก
ผลข้างเคียง กดไขกระดูก , Aplastic anemia , Thrombocytopenia , Hemolytic anemia ใช้น้อยเนื่องจากผลรรุนแรง
Fusidic acid
แกรมบวก
ใช้รูปแบบ Topical , Eye gel
ใช้กับยาอื่น ถ้าใช้ยาเดี่ญว ๆจะดื้อยาเร็ว
ยับยั้งการสร้างกรดนิวคลิอิก
Quinolones (Fluoroquinolones : FQ)
Gen 3 : Gatifloxacin ถูกถอนทะเบียนตำรับ , Moxifloxacin
Gen 4 : Trovafloxacin ถูกถอนตำรับ
Gen 2 : Norfloxacin , Levofloxacin , Ofloxacin , Ciprofloxacin
Antifolate drugs
Sulfonamides , Trimethoprim
ห้ามใช้ในผู้ป่วยแพ้ Sulfa
อาการข้างเคียง เกิดผื่นแพ้ได้ง่าย นิ่วในทางเดินปัสสาวะ Crystallutia ต้องดื่มน้ำตามมาก ๆ กดไขกระดูก
Metronidazole
อาการข้างเคียง N/V แก้โดยกินพร้อมอาหาร , Disulfiram-like reaction เมื่อกินรวมกับแอลกอฮอร์
Rifampicin รักษา TB
4.ยารบกวนการทำงานของเยื่อหุ้มเซลล์
colistin and Polymixin B
รักษาการติดเชื้อในโรงพยาบาล
พิษต่อไต เกิดแบบผันกลับได้ , เกิด Neuromuscular blaockagewfh
กลไกการดื้อยา
การสร้างเอนไซม์โดยเชื้อจุลชีพเพื่อทำลายยา
การเปลี่ยนแปลงการผ่านเข้าออกของเซลล์
การเปลี่ยนโครงสร้างของบริเวณที่ยาไปออกฤทธิ์
เปลี่ยนกระบวนการ Metabolism
การเลือกใช้ยา
การรักษา :
บริเวณที่เกิดการติดเชื้อ
ชนิดของเชื้อก่อโรค
การป้องกัน
การติดเชื้อเฉพาะ เช่น ต้องไปสัมผัสกับผู้ป่วย
Surgical wound