Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 4 ประโยชน์การนำพืชสมุนไพรไปใช้ในงานสาธารณสุข, สมุนไพรที่ต้องระวังในผ…

- - - - บอนออดิบกินได้
        
        ลักษณะ : ใบสีเขียวอ่อน ใบขนาดเล็กและบาง ก้านใบสีขาวห่างริมขอบใบ ลำต้นสีเขียวอ่อน มีแป้งเคลือบ
      - บอนโหราห้ามกิน
        
        ลักษณะ : ใบสีเขียวเข้ม ใบขนาดใหญ่และหนา ก้านใบสีเข้มติดชิดขอบใบ ลำต้นสีเขียวเข้ม
    - - สรรพคุณ
        
        ลดน้ำตาลในเลือด ลดไขมันในเลือด ลดน้ำหนัก ลดความดันโลหิต
        
        มีสารต้านอนุมูลอิสระ ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งปกป้องตับ (แต่หากเป็นโรคตับ ไม่แนะนำให้ทาน)ปกป้องไต (หาก GFR หรือค่าการทำงานของไตต่ำกว่า 60 ไม่แนะนำให้ทาน)
        
        กระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายแก้ปวด ลดอักเสบ ต้านเชื้อแบคทีเรีย ต้านเชื้อปรสิต
        
        เพิ่มคุณภาพของสเปิร์มคนพื้นบ้านทานเพื่อแก้ไขมาลาเรีย
      - ปริมาณที่ควรทาน
        
        1.ทานเป็นอาหาร นำใบมารองกระทงห่อหมกแทนใบยอ หรือยำดอกขจรใส่ดอกป่าช้าเหงา
        
        2.ทานเป็นยา
        
        ต้มกิน ใบเท่าฝ่ามือ 3 ใบต้มกับน้ำ 1 ลิตรต้มพอเดือด 3-5 นาทีดื่ม 250 มิลลิลิตร ก่อนอาหารเช้าวันละ 1 ครั้งตอนตื่นนอน กินบ้างหยุดบ้างไม่แนะนำให้กินทุกวันหรือกินต่อเนื่อง เพราะเป็นยาเย็น(จากการใช้ของคนไทใหญ่และทางใต้ มักกินไม่เกินวันละ 5 ใบ)
        
        กินใบสด ถ้าใบใหญ่เท่าฝ่ามือวันละ 1 ใบ กินบ้างหยุดบ้าง เช่น กินวันเว้นวัน ถ้าจะกินทุกวันแนะนำวันละ 1-2 ใบเล็กๆ ติดต่อกันไม่เกิน 1 เดือนอาจเว้น 1 เดือนแล้วเริ่มกินใหม่
      - ข้อควรระวัง
        
        ห้ามใช้ในคนไข้กินยาละลายลิ่มเลือดชื่อวาร์ฟาริน เพราะอาจเสริมฤทธิ์ยา
        
        ห้ามใช้ในหญิงตั้งครรภ์ หรือวางแผนจะตั้งครรภ์
        
        ผู้ป่วยที่มีการทำงานของตับและไตบกพร่อง (ค่าการทำงานของไต GFR น้อยกว่า 60 ไม่ควรทาน)
        
        ไม่ควรทานเป็นยาในผู้ที่สามารถควบคุมระดับน้ำตาในเลือด ควบคุมความดันโลหิตได้ดีอยู่แล้ว
        
        ระวังการใช้ในผู้ป่วยเลือดจาง เนื่องจากบางรายงานพบฤทธิ์ทำให้เม็อเลือดแดงแตก
        
        หากมีอาการหน้ามืด เหนื่อยมากขึ้น เหงื่อออก ใจสั้น อ่อนแรง ควรหยุดทานแล้วปรึกษาแพทย์ทันที
      - ข้อควรทราบก่อนทาน
        
        สมุนไพรไม่ได้ทำให้โรคดังกล่าวหาย ห้ามหยุดยาแผนปัจจุบัน ห้ามขาดการรักษา ผู้ป่วยควรสังเกตอาการผิดปกติ
        
        พบว่าให้ผลลดความดันและน้ำตาวได้เร็ว และลดได้มากในผู้ป่วยบางราย แต่บางรายก็ไม่พบผลดังกล่าว
        
        พบพิษต่ออัณฑะในหนูเพศผู้ เมื่อใช้ติดต่อกัน 5-6 วันระวังการใช้ติดต่อกันนานหรือเข้มข้นในชายวัยเจริญพันธุ์
  - - - 3.ผู้บริโภคมีสิทธิได้รับความปลอดภัย ได้รับความเป็นธรรม
      - 4.ผู้บริโภคมีสิทธิจะได้รับพิจารณาและชดเชยความเสียหาย
      - 2.ผู้บริโภคมีอิสระในการเลือก
      - 1.ผู้บริโภคมีสิทธิจะได้รับข่าวสารที่ถูกต้องและเพียงพอ
    - - การโฆษณาต้องไม้ใช้ข้อความที่ไม่เป็นความต่อผู้บริโภค
      - ข้อความที่ถือว่าไม่เป็นธรรม
        
        2.ข้อความที่ก่อให้เกิดความเข้าใจผิด หรืออ้างอิงรายงานทางวิชาการ สถิติอันไม่เป็นความจริง
        
        3.ข้อความที่สนับสนุนให้มรการกระทำผิดกฏหมายและศีลธรรม
        
        1.ข้อความที่เป็นเท็จหรือเกินจริง
        
        4.ข้อความที่ก่อให้เกิดความแตกแยกในหมู่ประชาชน
        
        5.ข้อความอย่างอื่นที่กำหนดในกฎกระทรวง
- - - - ไม่สามารถใช้ในคนไข้โรคไต เพราะอาจทําให้สูญเสียนํ้ำในร่างกายมากเกินไป ทําให้เกิดไตวายเฉียบพลัน เช่น ตรีผลา มะนาวโห่
  - - - ใช้เกินขนาดทําให้ตับวายได้
    - - Hepatitis in rats
    - - ขนาดสูงเป็นพิษต่อตับ ห้ามกินทุกวัน
- - - - 3.เน้นจากล่างขึ้นบน
      - 4.ทำง่ายแต่คิดเยอะ
      - 2.ทีละนิดไม่หยุด
      - 5.ต่อเนื่องอย่างเป็นระบบ
      - 1.จากง่ายไปยาก
    - - ลด
        
        ลดความหลากหลายของแบบฟอร์ม
        
        ลดความหลากหลายของสถานที่เก็บเอกสาร
      - เปลี่ยน
        
        เปลี่ยนวิธีการเก็บเอกสาร
        
        เปลี่ยนกระบวนการทำงานใหม่
        
        เปลี่ยนวิธีจัดเรียงเอกสาร
        
        เปลี่ยนวิธีการลงบันทึกวันที่
      - เลิก
        
        เลิกการทำงานที่ไมมี Standard
    - - ระดับ 2 ร่วมมือกันปรับปรุง
      - ระดับ 3 ช่วยกันพัฒนาข้ามฝ่าย
      - ระดับ 1 ปรับปรุงงานตัวเอง
    - - 2.เก็บทุกเดือน
      - 3.เก็บทุกปี
      - 1.เก็บทุกวัน
  - - - ชาวบ้านจะกินน้ำคั้นใบหรือรากรางจืดก่อนที่จะไปแข่งพนันดื่ทเหล้า เพราะทำให้ไม่เมา
      - รับประทานของแสลงแล้วปวดท้อง ท้องเสีย ที่เรียกว่าผิดสำแดงก็จะใช้รางจืด
      - ใช้ล้างพิษในร่างกาย แก้อาการแพ้ ผื่นคัน และโรคผิวหนัง เช่น เริม
      - กินสารพิษก็ใช้รางจืดแก้พิษได้
    - - นักวิจัยจากคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล ได้ผสมผงรากรางจืดกับน้ำยาสตริกนิน พบว่าหนูไม่เป็นอะไร แสดงว่าผงรากรางจืดสามารถดูดซับสารพิษชนิดนี้ไว้ได้ ซึ่งถ้ารับประทานผงรากรางจืดก่อนกินน้ำยาสตริกนินจะไม่ได้ผล
    - - อาจารย์พาณี เตชะเสน และคณะมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้ใช้น้ำคั้นใบรางจืดป้อนหนูทดลองที่กินยาฆ่าแมลง "โฟลิดอล" พบว่าแก้พิษได้ ลดอัตราการตายลงจาก 56% เหลือเพียง 5% เท่านั้น ซึ่งแบบฉีดไม่ได้ผล
    - - สุชาสินี คงกระพันธ์ ได้ใช้สารสกัดแห้งใบรางจืดป้อนหนูทดลองที่ได้รับยาฆ่าแมลงกลุ่มออร์แกนโนฟอสเฟต ชื่อมาราธอน พบว่าช่วยชีวิตได้ 30 %
    - - จิตบรรจง ตั้งปอง มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ พบว่าสารประกอบในใบรางจืดช่วยป้องกันการตายของเซลล์ประสาทของหนูทดลองที่ได้รับพิษจากสารตะกั่ว จึงสามารถป้องกันการสูญเสียการเรียนรู้และความจำได้อย่างมีนัยสำคัญ
    - - รายงานวิทยานิพนธมหาวิทยาลัยมหิดล พบว่าสารสกัดแห้งของน้ำใบรางจืด ลดความเป็นพิษของตับจากแอลกอฮอล์ได้
    - - พรเพ็ญ เปรมโยธิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พบว่าสารสกัดน้ำรางจืด ลดความเป็นพิษของตับจากแอลกอฮอล์ได้ ทั้งในหลอดทดลองและในหนูทดลอง
    - - ป้อนติดต่อกัน 28 วัน ไม่พบอาการผิดปกติ แต่น้ำหนัก ตับ ไต สูงกว่ากลุมควบคุม ค่าชีวเคมีที่เกี่ยวกับไตสูงขึ้น และ AST สูงขึ้น จึงควรใช้อย่างระมัดระวังและไม่ควรรับประทานติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน
      - ป้อนหนูทดลองครั้งเดียวทั้งขนาดปกติและขนาดสูง ไม่พบความผิดปกติ
    - - กุมภาพันธ์ 2551 มีข่าวเรื่องน้ำคั้นใบรางจืดช่วยชีวิตผู้ป่วยอาการหนักมากจากพิษแมงดาทะเล ซึ่งได้รับการยืนยันจากแพทย์ผู้อำนวยการโรงพยาบาลชุมพรเขตอุดมศักดิ์ แสดงว่ารางจืดมีสรรพคุณในการกำจัดพิษในร่างกายตามที่ตำรายาไทยระบุไว้
      - นพ.ปัญญา อิทธิธรรม ทดลองเก็บข้อมูลการใช้สมุนไพรรางจืดในเกษตรกรซึ่งสัมผัสสารฆ่าแมลง ในกลุ่มไม่ปลอดภัย กลุ่มเสี่ยง และกลุ่มปลอดภัย
        
        โดยตรวจจากระดับเอนไซม์ในร่างกายที่เพิ่มขึ้นเมื่อได้รับสารพิษนี้ พบว่ามีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติรัหว่างกลุ่มที่กินและไม่กินสารสกัดน้ำรางจืด แต่ยังสรุปไม่ได้ชัดเจน เพราะมีปัจจัยที่แตกต่างของพื้นฐานร่างกายอื่นๆ เช่น ความแข็งแรง อายุ เป็นต้น
  - - - แกงป่า ต้านมะเร็งได้ 45%
      - แกงเหลือง ต้านมะเร็งได้ 25% และมีการตายผิดธรรมชาตมากที่สุด
      - แกงส้ม ต้านมะเร็งได้ 45%
      - ต้มยำ ต้านมะเร็งได้ 30%
      - แกงเลียง ต้านมะเร็งได้ 45% และมีการตายผิดธรรมชาติน้อยที่สุด
    - - ประกอบด้วยมะขามป้อม สมอไทย สมอพิเภก อัตราส่วน 1:1:1
      - กระตุ้นเม็ดเลือดขาวชนิดหนึ่ง ช่วยยับยั้งและฆ่าเซลล์มะเร็งได้ หรือเกิดเซลล์มะเร็งขึ้นมาแล้วก็จะมีผลให้เซลล์มะเร็งโตช้า
      - ข้อควรระวัง เป็นยาระบายอ่อนๆหากรับประทานมากเกินไปอาจทำให้ท้องเสีย
      - วิธีการกิน
        
        แคปซูล
        
        ครั้งละ 3 แคปซูล เช้า-กลางวัน-เย็น นาน 1 เดือน
        
        ขนาด 250 มิลลิกรัม
        
        ยาต้ม
        
        หากเข้มข้นเกินไปให้เติมน้ำสุกเพิ่มได้
        
        ดื่มได้ทั้งร้อนและเย็น
        
        ดื่มครั้งละ 1 แก้ว เช้า-กลางวัน-เย็น
        
        สมอพิเภก 100 กรัม สมอไทย 200 กรัม มะขามป้อม 400 กรัม ต้มเคี่ยวน้ำที่ต้มตัวยาจาก 3 ส่วนให้เหลือ 1 ส่วน