Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความผิดปกติของระบบทางเดินอาหาร - Coggle Diagram
ความผิดปกติของระบบทางเดินอาหาร
อาการและอาการแสดงที่เกิดจากความผิดปกติในระบบทางเดินอาหาร
กลืนลําบาก (dysphagia)
สภาวะที่ไม่สามารถเริ่มต้นการกลืนหรือกลืนแล้วรู้สึกว่ามีอาหารติดในช่วง
ปากถึงกระเพาะอาหารอาหารลงไม่ได้
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 5, 7,9, 10, 12
กลไกการกลืน (Swallowing)
Stage 1 : “Oral stage”
เป็นระยะที่อยู่ในอ านาจจิตใจ ก้อนอาหารที่เคี้ยวแล้ว (bolus) ผ่านจากปากเข้าสู่คอ
Stage 2: “Pharyngeal stage”
กระตุ้น swallowing center โดยผ่านทางเส้นประสาทสมองคู่ที่ 5, 7, 9, 10 และ 12
Stage 3 : “Esophageal stage”
เพื่ออาหารผ่านเข้าสู่กระเพาะอาหารแล้วและจะปิดเพื่อป้องกันการสำลักของอาหารเข้าทางเดินหายใจ
สาเหตุ
Functional dysphasia:
ความผิดปกติของระบบประสาทและกล้ามเนื้อลาย
Oropharyngeal dysphagia
: กลืนลำบากช่วงคอ (ปาก-หลอดอาหาร)
สาเหตุ
โรคของระบบประสาทส่วนกลาง เช่น พยาธิสภาพที่ก้านสมอง,
โรคของเส้นประสาทสมอง เช่น tetanus, diphtheria, rabies
โรคของกล้ามเนื้อ: Polymyositis, myotonic atrophy
อาการแสดง
อาหารเหลวมักสําลักลงปอดหรือขึ้นจมูก
อาหารติดและต้องล้วงออก
มีน้ำลายไหลยืดเนื่องจากกลืนไม่ลง
Esophageal dysphagia
เป็นการกลืนลำบากในช่วงหลอดอาหาร
อาการแสดง
กลืนลําบากทั้งอาหารแข็งและอาหารเหลว
อาเจียนหรือขย้อนอาหารที่ยังไม่ย่อย
ผู้สูงอายุ
การตีบแคบหรืออุดตันของลำไส้ (intestinal obstruction)
ภาวะที่มีการขัดขวางการเคลื่อนผ่านของกากอาหารในลำไส้เล็กหรือลำไส้ใหญ
สาเหตุ
Mechanical obstruction
ความผิดปกติของผนังลำไส้(mural)
การอุดกั้นลำไส้จากสาเหตุภายนอก พังผืดลำไส้ (adhesion) ไส้เลื่อน (hernia)
Functional obstruction
Acute pseudo-obstruction
หมายถึง ภาวะที่ลำไส้ไม่มีการบีบตัวช่วงเวลาหนึ่ง เนื่องจาก ภายหลังผ่าตัดช่องท้องมีผลให้เกิดรีเฟล็กซ์ยับยั้งการ
อักเสบเป็นหนองในช่องท้อง (intraperitoneal abscess)
ตับอ่อนอักเสบ (pancreatitis)
Chronic pseudo-obstruction
หมายถึง ภาวะที่ลำไส้ไม่มีการบีบตัวแบบเรื้อรัง เนื่องจาก ความผิดปกติของกล้ามเนื้อเรียบ
ภาวะพร่องหน้าที่ของต่อมไทรอยด์ (myxedema)
เกิดการเปลี่ยนแปลง
การไหลเวียนเลือดของผนังลำไส้ แบคทีเรียในลำไส้ การบีบตัว (motility) ของลำไส้
อาการแสดงของลำไส้อุดตัน
ปวดท้อง
เป็นอาการสำคัญเกิดขึ้นทันทีทันใดเป็นพักๆ
ปวดแบบบิด (colicky pain)
ปวดกลางปวดท้องเหนือสะดือ
จะอุดตันที่ลำไส้เล็กและลำไส้ใหญ่ส่วนต้น
ปวดท้องส่วนใต้สะดือ
จะอุดตันที่ลำไส้ใหญ่ด้านซ้าย
คลื่นไส้อาเจียน
อาการปวดจากอวัยวะภายใน
ท้องอืด
เป็นอาการสำหรับลำไส้ใหญ่อุดตัน จะมีอาการเป็นๆหายๆ
แผลเป็ปติค (peptic ulcer)
แผลเป็ปติค
หมายถึง ความผิดปกติของทางเดินอาหารส่วนบนซึ่งมีการทำลายหรือเกิดแผลของเยื่อบุบริเวณหลอดอาหารส่วนล่าง
กลไกการป้องกันเยื่อบุผิวของทางเดินอาหาร
1.กลไกป้องกันชั้นเหนือเยื่อบุผิว
(pre - epithelial defense mechanisms)
การที่เยื่อบุผิวมีการไหลเวียนเลือดอย่างเพียงพอ ช่วยให้เซลล์ได้เมตะบอลิสมมีพลังงานเพียงพอ
2.กลไกป้องกันชั้นเยื่อบุผิว
(epithelial defense mechanisms)
[การซ่อมสร้างเซลล์ (restitution) โดยหลั่ง growth factor,prostaglandins, nitric oxide.เซลล์เยื่อบุขาดเลือดทำให้ขัดขวางการซ่อมสร้างเซลล์] :
แผลที่Duodenum (Duodenal ulcer)
แผลที่ Duodenum เป็นแผลเป็ปติค ที่พบมาก 80%
การหลั่งกรดจากกระเพาะอาหาร
การหลั่งฮอร์โมน gastrin การติดเชื้อ H. pylori เพิ่มระดับ gastrin
ความผิดปกติของกลไกป้องกันเยื่อบุผิวจาก การไหลเวียนเลือดของเยื่อบุผิวลดลง
แผลที่กระเพาะอาหาร (Gastric ulcer)
มักเกิดที่กระเพาะอาหารส่วน antrum ต่อ body
ปัจจัยที่มีความเกี่ยวข้องกับแผลกระเพาะอาหาร
ยาแก้อักเสบกลุ่มที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs)
การติดเชื้อ H.pylori
การไหลย้อนกลับของน้ำย่อย
กระเพาะอาหารบีบตัวลดลง
อาการแสดงของแผลเป็ปติค
ปวดท้อง
บริเวณยอดอก (epigastrium)เรื้อรัง ปวดแบบแสบร้อน
ปวดท้องหลังรับประทานอาหาร 2–3 ชั่วโมง
แผลกระเพาะอาหาร
: มีอาการปวดท้องทันทีหลังรับประทานอาหาร เบื่ออาหาร แสบยอดอก
ภาวะแทรกซ้อนของแผลเป็ปติค
การตกเลือด (hemorrhage)
มักพบในผู้ป่วยที่มีอายุเกิน 60 ปี โดยเฉพาะ เพศหญิง
การทะลุ (perforation)
พบบ่อยในแผล duodenum ulcer พบมากหากเคยใช้ยากลุ่ม NSAIDs โดยเฉพาะหญิงสูงอายุ
ปัจจัยที่ทำให้เกิดแผลเป็ปติค
การสูบบุหรี่
กระตุ้นการหลั่งกรด ลดการสร้างเมือก ลดการหลั่งไบคาร์บอเนตจากตับอ่อน
แอลกอฮอล์ (alcohol)
ทำลายเยื่อบุกระเพาะอาหาร เกิดการอักเสบเฉียบพลัน
อาหาร
เครื่องดื่ม กาแฟ ชาและโคล่า (colas) ก็มีผลกระตุ้นการหลั่งกรดส่วนนมมีผลลดการเกิดแผลเป็ปติค