Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Stool exam (การตรวจอุจจาระ) - Coggle Diagram
Stool exam
(การตรวจอุจจาระ)
คือการตรวจสุขภาพพื้นฐานอย่างหนึ่งที่ช่วยให้แพทย์วินิจฉัยความผิดปกติหรือโรคพื้นฐานในระบบทางเดินอาหารได้โดยการตรวจอุจจาระนั้นจะแบ่งเป็นการตรวจดูลักษณะของอุจจาระด้วยตาเปล่า การส่องตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์ และการตรวจทางห้องปฏิบัติการ
ประโยชน์
ตรวจเมื่อมีอาการผิดปกติในการอุจจาระ เช่น อุจจาระเป็นเลือดหรือมีมูกเลือด อุจจาระเป็นน้ำ อุจจาระเป็นก้อน ทั้งนี้เพื่อช่วยให้แพทย์สามารถวินิจฉัยโรคได้
ตรวจหาความผิดปกติของการย่อยอาหารเพื่อวินิจฉัยหาสาเหตุของโรคที่เกี่ยวข้องกับการย่อยและการดูดซึมอาหาร
เป็นการตรวจสุขภาพประจำปีเพื่อดูสุขภาพทั่วไปของระบบทางเดินอาหาร
ตรวจหาภาวะมีเลือดออกในระบบทางเดินอาหาร
ตรวจคัดกรองหาแผลหรือโรคมะเร็งในระบบทางเดินอาหาร
ตรวจในกรณีที่แพทย์สงสัยว่าผู้ป่วยอาจมีพยาธิหรือไข่พยาธิในระบบทางเดินอาหาร
ตรวจหาชนิดของเชื้อโรคเมื่อผู้ป่วยมีการติดเชื้อในระบบทางเดินอาหารว่าเป็นเชื้อชนิดใด แบคทีเรีย ไวรัส เชื้อรา หรือเชื้อปรสิต
การตรวจ
แบบพื้นฐาน
ลักษณะของอุจจาระ (Consistency)
-อุจจาระอ่อนนุ่ม (Soft)
-อุจจาระปกติ (Formed)
-อุจจาระก้อนแข็งมาก (Hard)
-อุจจาระเหลว (Loose)
-อุจจาระเป็นมูก (Mucus)
-อุจจาระเป็นมูกและมีเลือดปน (Mucus and Bloody)
-อุจจาระเหลวเป็นน้ำ (Watery)
สีของอุจจาระ (Color)
-สีปกติคือสีน้ำตาล (Brown)
-อุจจาระสีแดง (Red) มีสาเหตุมาจากการมีเลือดออกในระบบทางเดินอาหารส่วนปลาย
-อุจจาระสีดำ (Black) มีสาเหตุมาจากการมีเลือดออกในระบบทางเดินอาหารส่วนต้น
-อุจจาระสีเขียว (Green) มีสาเหตุมาจากการกินผักที่มีสีเขียวหรือมีคลอโรฟิลล์สูง
-อุจจาระสีขาว (White) มีสาเหตุมาจากกินแบเรียมหรือกินยาลดกรด
-อุจจาระสีเหลือง (Yellow) ถึงเหลืองอมเขียว (Yellow-Green) มีสาเหตุมาจากเด็กทารกที่ขาดแบคทีเรียประจำถิ่นในลำไส้
มูกหรือเยื่อเมือก (Mucus)
ปกติจะไม่พบหรือพบได้น้อยมากในระบบทางเดินอาหารถ้าตรวจอุจจาระด้วยตาเปล่าพบมูกจะรายงานผลเป็น Mucus : Positive แต่ถ้าไม่พบจะรายงานเป็น Mucus : Negative
เลือด (Blood) ปกติจะไม่พบ
ถ้ามีเลือดออกมาปนกับอุจจาระเกินกว่า 3 มิลลิลิตร ภายใน 24 ชั่วโมงแล้ว ก็แสดงว่ามีโรคในระบบทางเดินอาหาร ถ้าพบเลือดที่เห็นด้วยตาเปล่าในอุจจาระจะรายงานลักษณะที่เห็น คือ Blood gross : Positive แต่ถ้าไม่พบเลือดจะรายงานผลเป็น Blood gross : Negative
แบบเฉพาะเจาะจง
การตรวจเลือดในอุจจาระขั้นละเอียด (Stool guaiac test) เป็นการตรวจเพื่อช่วยคัดกรองโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่
การเพาะเชื้อเพื่อให้ทราบว่าการติดเชื้อในระบบทางเดินอาหารนั้นเกิดจากชนิดใด เช่น เชื้อโรคบิด เชื้อโรคไทฟอยด์
การตรวจหาน้ำย่อยหรือเอนไซม์ในการย่อยอาหารต่าง ๆ เพื่อดูว่าการย่อยอาหารที่ผิดปกตินั้นเกิดจากเอนไซม์ตัวใด เช่น เอนไซม์ไคโมทริปซิน (Chymotrypsin) ของตับอ่อนที่จะช่วยวินิจฉัยโรคตับอ่อนอักเสบเรื้อรังได้
การตรวจหาปริมาณของไขมันทั้งหมดในอุจจาระเพื่อช่วยวินิจฉัยภาวะความผิดปกติในการดุดซึมอาหาร (Malabsorption syndrome)