Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาที่เจอบนวอร์ดอายุรกรรม 6 ก - Coggle Diagram
ยาที่เจอบนวอร์ดอายุรกรรม 6 ก
Levophed
กลุ่มยา
Vasopressor กระตุ้นการหดตัวของหลอดเลือดแดง
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์โดยผ่านการกระตุ้นที่ตัวรับการกระตุ้น alpha-1 และ beta-1 ทำให้หลอดเลือดหดตัวและเพิ่มอัตรา การเต้นของหัวใจและ cardiac output ผลจากหลอดเลือด หดตัวทำให้ความดันโลหิตเฉลี่ยสูงขึ้น ส่งผลให้หัวใจเต้นช้า
การประยุกต์ใช้ยา
๑. ภาวะหัวใจหยุดเต้น (cardiac arrest)
๒. ภาวะช็อกที่มีสาเหตุจากหัวใจ (cardiogenic shock)
๓. ภาวะช็อกที่มีสาเหตุจากการติดเชื้อในกระแส โลหิต (septic shock)
ข้อควรระวัง
หากผู้ป่วยมีค่าความต้านทานของหลอดเลือดทั่วร่างกายสูงอยู่แล้ว การให้ยา ดังกล่าวจะไม่ช่วยให้ค่า cardiac output สูงขึ้น และอาจทำให้ เพิ่ม cardiac workload ได้
ภาวะแทรกซ้อนของยา
๑. ภาวะเลือดไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆ ลดลง (hypoperfusion)
๒. หัวใจเต้นผิดจังหวะ (dysrhythmias)
๓. ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด (myocardial ischemia)
๔. ในระหว่างการให้ยาทางหลอดเลือด ยาอาจรั่ว ออกนอกหลอดเลือด
๕. ภาวะน้ำตาลในโลหิตสูง
การบริหารยา
เลือกหลอดเลือดขนาดใหญ่หรือหลอดเลือดบริเวณ antecubital vein หรือ femoral หลีกเลี่ยงหลอดเลือดบริเวณขาและเลี่ยงเลี่ยงการใช้ต้าแหน่งเดิมเป็น เวลา 12 ชั่วโมง
บริหารยาเข้าหลอดเลือดด้าโดยใช้ infusion pump
สารละลายที่เจือจางแล้วมีความคงตัวที่อุณหภูมิห้อง 24 ชั่วโมงเก็บให้พ้นแสง ห้ามใช้สารละลายที่ขุ่นหรือเปลี่ยนเป็นสีชมพูสีเหลืองเข้มหรือสีน้ำตาล
ระวังการรั่วซึมของยาออกนอกหลอดเลือดเพราะจะท้าให้เกิดเนื้อตายและหากต้องใช้ เป็นเวลานานควรเปลี่ยนแปลงบริเวณที่แทงเข็มเข้าหลอดเลือดเป็นระยะเพื่อลดการเกิด ภาวะหลอดเลือดหดตัวในบริเวณที่แทงเข็ม
ตรวจวัดความดันเลือดและชีพจรทุก 2 นาทีเมื่อเริ่มให้ยาและวัดทุก5 นาทีเมื่อความดัน เลือดอยู่ในระดับคงที่ที่ต้องการ (ประมาณ 80-100 mmHg systolic) หลังจากนั้น ทุก 15 นาที
Fentanyl
กลุ่มยา
strong opioids
synthetic phenylpiperidine-derivative opioid agonist
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์โดยจับกับ mu () receptors เป็นหลัก ที่บริเวณสมองและไขสันหลัง ทำให้มีผลบรรเทาอาการปวดได้
ข้อบ่งใช้
ใช้บรรเทาอาการปวดปานกลางถึงรุนแรงเนื่องจากผู้ป่วยบางรายแพ้ยา morphine
ใช้ร่วมกับยาระงับความรู้สึกเพื่อการผ่าตัด
ใช้บรรเทาอาการปวดหลังผ่าตัด หรือการทำหัตถการที่ก่อ ให้เกิดความปวด
การบริหารยา
double check ชื่อผู้ป่วย ชนิด และขนาดยาทุกครั้ง
การบริหารยา fentanyl patch ห้ามไม่ให้ประคบร้อนบริเวณที่ปิด fentanyl patch เพราะทำให้ยาดูดซึมเร็วขึ้น จนเกิดอันตรายต่อผู้ป่วย
สารน้ำที่เข้ากัน ได้แก่ NSS , D5W
ความเข้มข้นของยาสำหรับ IV infusion 10 mcg/mL5 เตรียมโดยใช้ syringe 5 mL ดูด NSS/D5W 4 mL + fentanyl 1 mL(50 mcg) จะได้ยาความเข้มข้น 50 mcg/5mL (10 mcg/mL)
กรณี IV push ต้องฉีดช้าๆนานกว่า 5 นาที ป้องกันการเกิด chest wall rigidity 3
อาการไม่พึงประสงค์ที่สำคัญ
อาการรุนแรง ได้แก่ การกดการหายใจ ; กระสับกระส่าย มือสั่น กล้ามเนื้อกระตุก ชัก (ผลจาก Norpethidine ซึ่งมีฤทธิ์กระตุ้นประสาท) อาการไม่รุนแรง ได้แก่ ง่วงซึม คลื่นไส้อาเจียน ท้องอืด คัน ปัสสาวะไม่ออก ท้องผูก
การติดตาม
กรณี IV push ให้ตรวจติดตามทุก 5 นาที 4 ครั้ง จากนั้นทุก 30 นาที 2 ครั้ง หลังจากนี้ขึ้นกับอาการผู้ป่วยและคำสั่งแพทย์ กรณี IV infusion ให้ตรวจติดตามทุก 1 ชั่วโมง รวม 4 ครั้ง จากนั้นตรวจติดตามทุก 4 ชั่วโมง กรณี IM/SC ตรวจติดตามทุก 15 นาที 4 ครั้ง จากนั้นทุก 30 นาที 2 ครั้ง
ตรวจติดตามอาการกดการหายใจในช่วง 24-72 ชม. หลังเริ่มยา
รายงานแพทย์ ถ้ามี respiratory rate ผู้ใหญ่ < 10 ครั้ง/
ติดตาม HR , อัตราการหายใจ , ความดันโลหิต , pain score, sedation score
บันทึกสัญญาณชีพ ความดันโลหิต ขณะให้ยา
ระมัดระวังการใช้ยาในผู้ป่วยที่มีการทำงานของไตบกพร่อง เพราะอาจเกิดการสะสมของยา Norfentanyl ทำให้เพิ่มความเสี่ยงเกิดกดการหายใจ
Midazolam (Dormicum)
กลุ่มยา
benzodiazepines
กลไกการออกฤทธิ์
ออกฤทธิ์กดระบบประสาทส่วนกลางโดยเป็น agonist ที่ benzodiazepine receptor ซึ่งจับกลุ่มอยู่กับ GABAA receptor และ chloride channel อยู่ที่เยื่อหุ้มเซลล์ประสาท ทำให้ GABAA receptor ทำงานได้มากขึ้น ส่งผลให้ chloride channel เปิดยอมให้ chloride ions เข้าสู่เซลล์มากขึ้นเกิดhyperpolarization และยับยั้งการทำหน้าที่ของเซลล์ประสาทต่างๆ มีฤทธิ์ลดอาการวิตกกังวล
ข้อบ่งใช้
-ทำให้สงบระงับก่อนการผ่าตัด
-ทำให้สงบระงับก่อนหรือระหว่างการทำหัตถการ
-ทำให้สงบสำหรับผู้ป่วยในภาวะวิกฤต
-ใช้ร่วมกับยาระงับความรู้สึกเพื่อการผ่าตัดหรือการทำหัตถการที่ก่อให้เกิดความปวด
-ช่วยเหนี่ยวนำให้สลบ
-ทำให้สงบระงับก่อนการผ่าตัด (ให้ก่อนผ่าตัด 30-60 นาที)
ข้อควรระวัง
ระมัดระวังการใช้ในผู้ที่มีประวัติแพ้ยากลุ่ม benzodiazepines
อาจเกิดภาวะกดการหายใจหรือหยุดหายใจ ถ้าได้รับยาเกินขนาด
ควรเฝ้าระวังการหายใจ ชีพจร และความดันเลือดของผู้ป่วยอย่างต่อเนื่อง
อาจทำให้ง่วงซึม
ระมัดระวังการใช้เป็นพิเศษในสตรีมีครรภ์
ระมัดระวังการใช้ในผู้ป่วยที่มี albumin ในพลาสมาต่ำ
อาการไม่พึงประสงค์ที่สำคัญ
ระบบหายใจ
สะอึก ไอ กล่องเสียงหดเกร็ง หลอดลมหดเกร็ง หายใจลำบาก หายใจมีเสียงหวีด อัตราหายใจเร็ว
ระบบประสาท
เกิดการสงบระงับเกินขีด(excessive sedation) ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ ภาวะกายใจ ไม่สงบ ควบคุมการเคลื่อนไหวไม่ได้ ภาวะสูญเสียความจำขณะยาออกฤทธิ์ ภาวะเคลิ้มสุข หลอนประสาท อารมณ์ละเหี่ย นอนไม่หลับ ฝันร้าย ความรู้สึกสัมผัสเพี้ยน (paresthesia) ก้าวร้าว กังวล
ระบบทางเดินอาหาร
คลื่นไส้ อาเจียน ภาวะหลั่งน้ำลายมาก อาการขย้อน ปากแห้ง ท้องผูก
ระบบผิวหนัง
ผิวหนังแดง ลมพิษ คัน
ระบบตา
มองภาพไม่ชัด เห็นภาพซ้อน อาการตากระตุก มีปัญหาในการปรับภาพให้เห็นได้ชัดเจน
การติดตาม
ติดตามอาการหลังฉีดยาอย่างน้อย 2 นาที และปรับขนาดยาตามความจำเป็นขนาดยาสูงสุดไม่เกิน 5 มก