Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ระบบขับถ่ายปัสสาวะ - Coggle Diagram
ระบบขับถ่ายปัสสาวะ
ส่วนประกอบของน้ำปัสสาวะ
น้ำ (Water) 96%
สารอินทรีย์ (Organic substances)
• ยูเรีย 2% - กรดยูริก
• ครีอาตินิน - แอมโมเนีย
สารอนินทรีย์(Inorganic substances)
• โซเดียม - แคลเซียม - โปแทสเซียม
• คลอไรด์ - ฟอสเฟส - ซัลเฟต
ฮอร์โมน (Hormone)
Chorionic gonadotropins (HCG)
ไต (Kidney, Renal)
หน้าที่ของไต
เซลล์ปัสสาวะ (Formation of urine) ผลิตของเสีย
ควบคุมสมดุลน้ำ (Water homeostasis)
ควบคุมสมดุลเกลือแร่ (Electrolyte balance)
ควบคุมสมดุลกรด-ด่าง (Acid-base regulation)
สร้างและหลั่งฮอร์โมน
กระบวนการสร้างน้ำปัสสาวะ
Glomerular filtration
Tubular reabsorption
Tubular secretion
ขบวนการขับสารที่เป็นพิษหรือเกินความต้องการออกจากกระแสเลือดเข้าสู่ท่อไต
ที่บริเวณท่อหน่วยไตส่วนปลายมีการหลั่ง ไฮโดรเจน
Proximal convoluted tubule
มีการดูดกลับแบบใช้พลังงาน (Active transport)
การดูดกลับแบบไม่ใช้พลังงาน (Passive transport)
Henle’s loop
ท่อขาลงจะเกิดการเคลื่อนที่ของน้ำออกจากห่วงเฮนเลโดยกระบวนการออสโมซิส
ท่อขาขึ้นจะมีการดูด NaCl กลับทั้งแบบไม่ใช้พลังงานและแบบใช้พลังงาน
Distal convoluted tubule
มีการดูดน ากลับแบบไม่ใช้พลังงาน โดยการควบคุมของฮอร์โมน ADH
1 more item...
Collecting tubule
มีการดูดน้ำกลับแบบไม่ใช้พลังงาน
1 more item...
เป็นการกรองแบบ Simple filtration เพื่อแยกสิ่งที่ไม่ต้องการออกจากเลือด
เกิดที่ bowman’s capsule โดยผ่านรูเล็กๆที่ membrane ของ glomerulus
ระบบประสาทที่มาควบคุมการทำงานของไต
sympathetic ที่ไม่มีmyelinsheath (unmyelinatedfiber) หุ้ม
parasympathetic มาจากเส้นประสาท vagus
การขับถ่ายปัสสาวะ
ท่อไต
กระเพาะปัสสาวะ
ท่อปัสสาวะ
ระบบประสาท
สมองส่วนหน้าของพอนส์้ำหน้าที่กระตุ้นการขับถ่ายปัสสาวะ และที่ hypothalamus
ที่ไขสันหลังระดับ S2-S4 ควบคุมการขับถ่ายปัสสาวะ
Parasympathetic nerve กระตุ้นการหดตัวของกระเพาะปัสสาวะ
Sympathetic nerve กระตุ้นการยืดขยายของกระเพาะปัสสาวะ
ส่วนที่ต่อมาจากกระเพาะปัสสาวะ
ช่วยให้กระเพาะปัสสาวะ
บีบตัวได้ดีขึ้น
Body เป็นบริเวณที่เก็บพักปัสสาวะ
Neck รูปร่างคล้ายกรวยยื่นออกมาจากตัวกระเพาะ ซึ่งจะต่อออกไปเป็นปัสสาวะ
กล้ามเนื้อเรียบ Detrusor muscle ที่บริเวณคอมีส่วนที่เป็นหูรูด
เป็นส่วนที่ต่อจากกรวยไต มีสองข้างมีการบีบตัวเป็นจังหวะ 1 ครั้งทุก 2-3 นาที
กลไกการขับถ่ายปัสสาวะ
เมื่อปัสสาวะในกระเพาะปัสสาวะมีประมาณ 250 มิลลิลิตร จะทำให้กระเพาะปัสสาวะขยายใหญ่
เส้นประสาทที่อยู่รอบๆ ส่งกระแสความรู้สึกไปยังไขสันหลังแล้วไปสู่สมองส่วนบน
กล้ามเนื้อเรียบของท่อปัสสาวะจะคลายตัวเนื่องจากปฏิกิริยาสะท้อน (Reflex) ที่ไขสันหลัง
กล้ามเนื้อหูรูดส่วนนอกคลายความตึง การทำงานอยู่ใต้อำนาจจิตใจ จึงควบคุมการปัสสาวะได้
กล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะหดตัว พร้อมด้วยกล้ามเนื้อหูรูดตอนในคลายตัว
น้ำปัสสาวะ
❑เป็นของเหลวที่ถูกกรองมาจากไต ขับออกมาภายนอกร่างกาย
❑น้ำปัสสาวะที่ปกติเป็นน้ำใสสีเหลืองอ่อนมีกลิ่นเฉพาะตัว และมีสภาพเป็นกรดอ่อนๆ
❑สำหรับผู้ที่รับประทานอาหารเนื้อมาก ๆ ปัสสาวะจะมีฤทธิ์เป็นด่างได้
❑ไตสามารถกรองของเหลวจากโลหิตได้ประมาณ 180 ลิตร แต่ถูกดูดซึมกลับไปโดยท่อไตเล็กๆ
ประมาณ 99% ออกมาเป็นน้ำปัสสาวะประมาณ วันละ 1.5 ลิตร
ลักษณะปกติของน้ำปัสสาวะ
มีความถ่วงจำเพาะ 1.010-1.030
มีปฏิกิริยาเป็นกรดอ่อนๆ pH ประมาณ 6.0
มีสีเหลืองอ่อนๆ ใส และมีกลิ่นฉุนของแอมโมเนียความใสและสีของน้ำปัสสาวะขึ้นอยู่กับจำนวนน้ำ