Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การประเมินภาวะสุขภาพ HEENT - Coggle Diagram
การประเมินภาวะสุขภาพ HEENT
การตรวจศีรษะ
พบความบิดเบี้ยวของศีรษะหรือไม่
เส้นผมและหนังศีรษะ
ไม่มีรังแค
ไม่มีแผลที่หนังสือศีรษะ
ผมไม่มันเกิน
ผมกระจายตัวดีหรือไม่
ดูขนาดของศีรษะว่ามีความสมมาตร
การตรวจตา
ตา
ตาขาว
เหลืองหรือไม่
ช่องหน้าม่านตา
สังเกตดูความลึก มีเลือด มีหนอง หรือน้ำ aqueous humor ขุ่นหรือไม่
กระจกตา
ปกติเรียบ ใส มีขอบสีขาวรอบๆพบในผู้สูงอายุ
ม่านตา
บ่งบอกเชื้อชาติ จะมีสีดำ น้ำตาล ฟ้า เขียว แต่สีเท่ากันทั้ง 2 ข้าง
เยื่อบุตา
ต้องตรวจส่วนที่คลุมเปลือกตาด้านใน อาจมีก้อน สีผิดปกติแลัส่วนที่คลุมตาขาว ว่า ซีดหรือแดง
รูม่านตา
ดูสี ขนาด ตำแหน่ง รูปร่าง ปฏิกิริยาต่อแสง และconsensual light reflex
ต่อมน้ำตาล
มีการอักเสบของท่อน้ำตา ดูจะมีอาการบวมหัวตาและดั้งจมูก ถ้ากดอาจได้หนอง
เลนส์
ใส สะท้อนกับแสงไฟฉาย
การเคลื่อนไหวของลูกตา
ดูการเคลื่อนไหวของลูกตา 6 ทิศทาง ได้แก่ ขวา ขวาบน ขวาล่าง ซ้าย ซ้ายบน ซ้ายล่าง ให้ผู้ตรวจมองตามนิ้วของผู้ตรวจ สังเกตว่าตาของผู้ถูกตรวจเคลื่อนไหวเป็นอย่างไร
ตรวจ visual eye field
ผู้ตรวจกับผู้ถูกตรวจนั่งห่างกันประมาณ 2 ฟุต ให้ผู้ถูกตรวจมองที่ปลายจมูกของผู้ตรวจ ผู้ตรวจยื่นมือไปสุดแขน จากนั้นค่อยๆกระดิกนิ้วมาจนกระทั้งผู้ถูกตรวจเห็น
ถ้าไม่เห็น แสดงว่าอาจเกิดความผิดปกติของเส้นประสาทคู่ที่ 2
ตรวจ accommodation
ผู้ถูกตรวจมองที่ปลายนิ้ว หรือปลายดินสอ ห่างประมาณ 2 ฟุต จากนั้นผู้ตรวจเคลื่อนปลายนิ้วหรือปลายดินสอเข้าดั้งจมูก
จะพบว่าตาดำเคลื่อนเข้าหากันและรูม่านตาหดเล็กน้อย
ถ้าไม่เห็นแสดงว่าอาจเกิดจากความผิดปกติของเส้นประสาทคู่ที่ 3 4 6
ตรวจความสามารถในการมองเห็น
การตรวจคอ
ตรวจคอภายในช่องปาก
ดูริมฝีปาก ว่าซีด แดง เขียวหรือไม่ เหงือก เยื่อบุกระพุ้งแก้มมีแผลหรือไม่ ผนังคอแดงหรือมีหนองหรือไม่
ต่อมทอนซิลโต แดงหรือไม่
grading of tonsil
grade : beyond pillars
grade : to uvula
grade 1 : within fossa
grade : to middle
ตรวจคอภายนอก
บริเวณคอมีอวัยวะสำคัญ ได้แก่ ต่อมไทรอยดื หลอดลม หลอดเลือดใหญ่ carotid และ jugular vein ต่อมน้ำเหลืองบริเวณลำคอโดยสังเกตว่า มีคอแข็ง คอเอียงหรือก้อนที่ผิดปกติหรือไม่ เช่น ต่อมน้ำลายโต ต่อมน้ำเหลืองโต
การตรวจหลอดลม
ใช้การคลำ
โดยให้ผู้ป่วยก้มคอเล็กน้อย เพื่อให้กล้ามเนื้อ sternocleidomastoid หย่อนตัว จากนั้นให้ใช้นิ้วชี้และนิ้วกลางของมือที่ถนัด แยงที่ส่วนของ suprasternal จะรู้สึกนุ่มอยู่บริเวณตรงกลาง
การฟังเสียงหายใจบริเวณหลอดลม ในรายที่เกิด partial upper airway obstruction จะฟังได้เสียง wheeze
การตรวจว่ามีคอแข็งหรือไม่
วิธีตรวจ นอนราบยกศีรษะให้คางชิดอก ถ้าคอแข็งจะทำไม่ได้ แต่ไม่ควรตรวจในผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บ
การแปลผล ถ้าตรวจพบว่ามี neck stiffness เป็นอาการแสดงที่พบในผู้ป่วยที่มีการระคายเคืองของเยื่อหุ้มสมองและ subarrachnoid space เช่น มีเลือดออก มีการอักเสบ
การตรวจต่อมไทรอยด์
สังเกตบริเวณที่เป็นตำแหน่งของต่อมไทรอยด์ ว่ามีขนาดและรูปร่างอย่างไร ให้ผู้ป่วยกลืนน้ำลายเพื่อจะได้สังเกตเห็นต่อม nodule ของต่อมง่ายขึ้น
เป็นต่อมไร้ท่อที่ใหญ่ที่สุดในร่างกายมีน้ำหนักประมาณ 15-20 กรัม อยู่ระหว่างกล้ามเนื้อ sternocleidommastoid
การคลำต่อมไทรอยด์ ผู้ตรวจอยู่ด้านหน้าหรือด้านหลังก็ได้ ใช้หลักการเดียวกันคือสอดมือเข้าใต้ sternocleidomastoid และคลำขณะที่ผู้ป่วยกลืนน้ำลาย
การฟัง ใช้ stethoscope ฟังว่ามีเสียงฟู่ (bruit)หรือไม่เกิดจากมีเลือดมาเลี้ยงเพิ่ม
การตรวจต่อมน้ำเหลือง
เมื่อมีโรคหรือการอักเสบที่อวัยวะใด ต่อมน้ำเหลืองบริเวณที่อยู่ใกล้สุดจะมีการบวมโตขึ้นกว่าปกติจนคลำได้
ถ้าคลำพบขนาด มากกว่าหรือเท่ากับ 1 cm. แสดงว่าต่อมน้ำเหลืองโต เรียกว่า lymphadenopathy
การตรวจต่อมน้ำเหลือง ควรต้องตรวจทุกบริเวณตั้งแต่ศีรษะจนถึงบริเวณขา
เทคนิคการตรวจ ดูและคลำ ขนาด ตำแหน่ง ความนุ่ม/แข็ง การยึดติดกับเนื้อเยื่อข้างเคียง และอาการเจ็บปวด
การตรวจจมูก
ดูลักษณะภายนอกว่ามีการขยายของปีกจมูก ดูสันจมูก
ดูลักษณะภายในโดยเปิดปลายจมูกด้วยนิ้วหัวแม่มือใช้ไฟฉายส่องดู vestibule nasal steptum turbinate ว่า บวม แดง ซีด มีริดสีดวงจมูก มีน้ำมูก
การตรวจหู
ตรวจเฉพาะหูชั้นนอกและแก้วหู ส่วนในหูชั้นกลางและหูชั้นในไม่สามารถตรวจโดยตรงได้ แต่ตรวจเฉพาะการได้ยินและการทรงตัว
รูหู
ดู ปกติรูหูยาว 1 นิ้ว ในผู้ใหญ่ จับใบหูดึงขึ้นข้างบนเฉียงด้านล่าง สำหรับเด็กให้จับใบหูดึงลงข้างล่างเฉียงด้านหลัง เพื่อให้ช่องหูตรง ตรวจดูว่ามีขี้หู มีแผลในช่องหู ฝี หรือไม่
ใบหู
ดูและคลำตำแหน่ง รูปร่างและสิ่งผิดปกติ เช่น ก้อนไขมัน ถุงน้ำ ฝี นอกจากนี้ตรวจกระดูก mastoid อาจมีอาการบวมแดง เจ็บ
เยื่อแก้วหู
ตรวจดูเยื่อแก้วหูว่ามีสีอะไร รอยแผล มีการดึงรั้ง รูทะลุหรือไม่ ถ้าส่องไฟจะเห็น light reflex อยู่ที่ส่วนกลางของแก้วหู
ตรวจการได้ยิน
ตรวจเส้นประสาทสมองคู่ที่ 8
กระซิบหน้าหูห่าง 1-2 ฟุต
rinne test
การฟังเสียงนาฬิการ วางหน้าหู ห่าง 2-3 cm
weber test
