Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่14การปรับตัวของร่างกายในภาวะที่มีพยาธิสภาพระบบทางเดินปัสสาวะ - Coggle…
บทที่14การปรับตัวของร่างกายในภาวะที่มีพยาธิสภาพระบบทางเดินปัสสาวะ
นิ่วในไต(kidney stone Renal calculus
Calcium stone (75%)
ระดับแมกนีเซียมตำ่
ขับกรดยูริกในปัสสาวะมาก
มีการขับแคลเซียมและฟอสเฟตมาก
Struvite (magnesium ammonium phosphate) stone (15%)
นิ่วมีลักษณะเหมือนเขากวาง (staghorn)
เกิดในผู้ป่วยที่มีทางเดินปัสสาวะอักเสบเรื้อรัง เชื้อแบคทีเรียสลาย urea ให้เป็น ammonia
Uric acid stones (6%)
เกิดจากทีรับประทานอาหารที่มี Purine สูง >> เครืองใน สัตว์ปีก
ปัสสาวะเป็นกรด pH < 5.5
Cystine stones (2%)
เกิดจากความผิดปกติของร่างกายในการดูดซึมสาร cystine
Oxalate stones
มีสารออกซาเลตในปัสสาวะมาก จากการรับประทานผักใบเขียวมาก
ทางเดินอาหารอักเสบ ดูดซึมออกซาเลตได้มากขึ้น
ขาดวิตามินเอ
Xanthine stones
พันธุ์กรรม
อาการ
ขึ้นกับขนาดของนิ่ว และตำแหน่งทีนิวอุดตัน
นิ่วที่อุดตันที่ท่อไตกับกรวยไต
ปวดเอว(ไม่ร้าวไปบริเวณขาหนีบ)
นิวอุดที่ท่อไต
ปวดท้องอย่างทันที ปวดรุนแรง ปวดบิดเหมือนคลอดลูก
นิวอุดตันทีท่อไตต่อกับกระเพาะปัสสาวะ
มีการระคายเคืองเวลาปัสสาวะ
ผลเสียของนิ่วในไต
ปวดท้องเมื่อนิ่วอุดตันท่อไต
ถ้ามีการอุดนานจะทำให้เกิดการเสื่อมของไต
นิ่วในท่อไต Ureteric stone
ก้อนนิ่วขนาดเล็กที่เกิดที่ไต แล้วตกลงมาในท่อไต ทำให้ท่อไตบีบตัวเพื่อขับก้อนนิ่วออกมา
อาการ
ปวดท้องรุนแรง ปวดบิดเป็นพักๆ ปวดร้าวไปทีหลังและต้นขาด้านใน ตรงท้องน้อยข้างใดข้างหนึง
นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ
สาเหตุ
ขาดสารฟอสเฟต ทานผักทีมีสารออกซาเลตสูง ดื่มน้ำน้อย
มีการสะสมของผลึกของสารแคลเซียมออกซาเลต จนกลายเป็นก้อนนิ่ว
อาการ
มีอาการขัดเบา ปัสสาวะกระปริดกระปรอย ปวดเบ่งคล้ายถ่ายไม่สุด ปัสสาวะสะดุดออกเป็นหยด
ปัสสาวะเป็นสีน้่าล้างเนื้อ มีก้อนนิวหรือเม็ดกรวดทรายเล็กๆ หรือปัสสาวะ
กระเพาะปัสสาวะอักเสบ Cystitis
พบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย
ท่อปัสสาวะสั้นกว่าเเละอยู่ใกล้รูทวาร
สาเหตุ
ติดเชื้อแบคทีเรียทีพบบ่อยคือ E.coli รองลงมาคือ Staphylococcus เชื้อเหล่านี้มีมากบริเวณทวารหนัก ปนเปื้อนเข้าท่อปัสสาวะเข้ามาในกระเพาะปัสสาวะ
อาการ
ปัสสาวะกะปริดกะปรอย ปวดขัด แสบร้อนเวลาถ่ายปัสสาวะ ปวดท้องน้อย
กรวยไตอักเสบ Pyelonephritis
การติดเชื้อแบคทีเรียเกิดขึ้นบริเวณกรวยไต
โรคแทรกซ้อนของกระเพาะปัสสาวะอักเสบ นิ่วในทางเดินปัสสาวะ
กรวยไตอักเสบเฉียบพลัน
สาเหตุ
การอุดก้ันของทางเดินปัสสาวะ
เชื้อโรคแพร่กระจายจากรอบๆท่อปัสสาวะ
ติดเชื้ออักเสบเฉียบพลันบริเวณกรวยไต
อาการ
ปวดสีข้างอย่างเฉียบพลัน ปวดร้าวมาทีขา หนีบ มีไข้สูง หนาวสั่นมากเป็นพักๆ
ปัสสาวะขุ่น บางครั้งข้นเป็นหนอง
กรวยไตอักเสบเรื้อรัง
สาเหตุ
ติดเชื้อ แบคทีเรีย บริเวณกรวยไต
ได้รับยาหรือ สารพิษเป็น เวลานาน
ไตวาย
เนื้อไตทั้ง 2 ข้างถูกท่าลายจนท่างานไม่ได้ น้่าและของเสียไม่ถูกขับออกมา เกิดการคังจนเป็นพิษ เสียสมดุลกรดด่าง เสียสมดุลน้่าและอิเล็กโทรไลต์
ไตวายเรื้อรัง
อาการ
ปัสสาวะออกมากปัสสาวะบ่อยตอน กลางคืน
เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย คลืนไส้อาเจียน
ผิวหนังแห้ง มีสีคล่้า คันตามผิวหนัง ชาปลายมือลายเท้า
ไตวายเฉียบพลัน
สาเหตุ
Prerenal acute kidney injury: เลือดไปเลี้ยงไตลดลง→ภาวะขาดน้ำ, hypovolemic shock
Intrarenal acute kidney injury: จากความเสื่อมของไต จากการติดเชื้อ ยาบางชนิด หรือภาวะความดันโลหิตสูงมาก
ความดันโลหิตสูงมาก
Postrenal acute kidney injury: ไตเสื่อมหรือถูกทำลาย
อาการ
ระยะแรก BP ต่ำ ปัสสาวะออกน้อย ไตขาดเลือดไป
เลี้ยง บวม คลื่นไส้อาเจียน
ระยะปรับตัว ไม่สามารถทำให้ปัสสาวะเข้มข้นได้ ปัสสาวะออกมามาก สูญเสีย Na+, K+
ระยะฟื้นตัว นาน3-12เดือน
เนื้องอกที่ไต
อาจเกิดจากการสูบบุหรีจัด ภาวะอ้วน ทำงานที่เกี่ยวกับโลหะหนัก
อาการ
ปัสสาวะเป็นเลือด
ปวดบริเวณลำตัว
เนื้องอกที่กระเพาะปัสสาวะ
มักเกิดในเพศชายอายุมากกว่า 60 ปี
Transitional cell carcinoma มักเกิดในผู้สูบบุหรี่ ทำงานในโรงงานทำยาง โรงงานทอผ้า