Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

พืชสมุนไพร บทที่3 - Coggle Diagram

- - - - นาใบมาขยี้ ๆ จะมีกลิ่นน้ามันหอมระเหยออกมา วางไว้ใกล้ ๆ ตัว
    - - นาหัวขมิ้นแห้ง 0.5 กรัม ตาแล้วหมักในน้า 2 ลิตร หมักไว้ 1 คืนแล้วฉีดพ่น
    - - นาใบและต้นประมาณ 4 - 5 ต้นมาทุบ จะมีกลิ่นน้ามันหอมระเหยออกมาวางไว้ใกล้ ๆ ตัว หรือใช้น้ามันตะไคร้หอมฉีดพ่น
    - - นาใบสดหรือผิวมะกรูดมาบีบให้ได้กลิ่นน้ามันหอมระเหย
  - - - นาใบและกิ่งก้านมาวางคลุมกระสอบข้าวสาร
    - - นาใบสัก 2 - 3 ใบ ใส่ลงไปในถังข้าวสาร
    - - นาดอกกานพลูใส่ลงไปในถังข้าวสาร
    - - นาไปใส่ในผ้าขาวบางแล้วผูกปากให้มิด
    - - ใช้ 1 กามือใส่ในผ้าขาวบาง แล้วใส่ไว้ในถังข้าวสา
    - - ฉีกใบออกเป็น 2 ส่วน แล้วใส่ลงไปในถังข้าวสาร
  - - - นาน้าหน่อไม้ดองไปราดบริเวณรังมด ฝูงมดที่อยู่ในรังก็จะพากันอพยพย้ายออกไป แต่วิธีการนี้อาจต้องระวังเรื่องของกลิ่น ไม่ควรราดใกล้บริเวณบ้านหรือในห้องนอน
    - - 1 ขีด ผสมน้าเปล่า 1 ลิตร คนให้เข้ากันแล้วปิดฝาทิ้งไว้ 1 คืน จากนั้นวันถัดมานาน้าที่ผสมแล้วมากรอง นาน้าที่กรองได้ประมาณครึ่งขันละลายกับสบู่ ผสมให้เข้ากัน แล้วนาไปฉีดพ่นให้ทั่วบริเวณที่มีมดอาศัยอยู่
    - - นาขมิ้นสดมาบดให้ละเอียดและเติมน้ามันก๊าดผสมลงไป คนส่วนผสมทั้งสองอย่างให้เข้ากัน และนาไปเทบริเวณรังมด หรือพื้นที่ที่มีมดเดินผ่าน
    - - ใช้อย่างละ 1 ส่วน นามาปั่นให้ละเอียด ผสมน้าเปล่า คนให้เข้ากัน และนามากรองใช้แต่น้า จากนั้นนาน้าที่ได้ไปฉีดพ่นบริเวณที่มีมดหรือรังมด
  - - - นาข่า ตะไคร้ และกระเทียมในปริมาณเท่า ๆ กัน (รวมกันประมาณ 2 กิโลกรัม) มาสับให้ละเอียด ผสมกับเหล้าขาว 1 ขวด น้าส้มสายชู 1 ขวด และน้าเปล่า 20 ลิตร ปิดฝาให้สนิท แล้วปล่อยทิ้งไว้ 1 สัปดาห์ นาไปฉีดพ่น
    - - นาใบขี้เหล็กประมาณ 5 กรัม มาบด ตา หรือปั่นให้ละเอียด จากนั้นก็ใส่น้าลงไปประมาณ 20 มิลลิลิตร กรองเอาน้าใส่ในขวดสเปรย์ เสร็จแล้วนาไปฉีดตามบริเวณที่ปลวกอยู่ โดยทาซ้าประมาณ 3 - 5 วัน
    - - ตวงน้าส้มสายชูประมาณครึ่งถ้วย แล้วใช้มะนาวประมาณ 2 ซีก บีบน้ามะนาวลงไป จากนั้นก็หยดน้ามันหอมระเหยส้มลงไปเล็กน้อย นาไปฉีดพ่น
    - - ผสมน้าอุ่นกับเกลือเข้าด้วยกันในอัตราส่วน 1:1 คนจนเกลือละลายเข้ากับน้า เทใส่ในขวดสเปรย์ นาไปฉีดพ่นบริเวณที่มีปลวกอยู่ เมื่อปลวกกินน้าเกลือเข้าไป ก็จะเกิดภาวะขาดน้าและค่อย ๆ ตายไปในที่สุด
  - - - นาเปลือกส้มหรือพืชตระกูลส้ม เช่น ส้มเขียวหวาน ส้มโอ ส้มเช้ง เลมอน มะกรูด มะนาว มาถู ๆ บี้ ๆ ให้น้าในเปลือกออกมา นาไปวางไว้บริเวณที่แมงมุมอยู่
    - - ผสมน้ากับน้ามันหอมระเหยเปปเปอร์มินต์หรือน้ามันตะไคร้หอม แล้วนาไปฉีดพ่นให้รอบบ้าน เน้นตรงจุดที่มักจะเจอแมงมุมไต่อยู่ หรือหยดน้ามันหอมระเหยเปปเปอร์มินต์ลงบนก้อนสาลี แล้วนาสาลีไปวางไว้ตามจุดต่าง ๆ ภายในบ้าน
    - - ผสมเกลือประมาณ 28 กรัม กับน้า 3.79 ลิตร ใส่ในขวดสเปรย์ แล้วนาไปฉีดตามใยแมงมุมรวมทั้งตัวแมงมุมเพื่อไล่มันออกไป
    - - นาเกาลัดมาเจาะรูบริเวณเปลือก นาไปวางตามจุดต่าง ๆ ในบ้าน ก็เป็นการกาจัดแมงมุมอีกวิธีหนึ่ง เพราะแมงมุมเกลียดเกาลัด
  - - - นาไปวางไว้ตามจุดที่เจ้าแมลงสาบชอบออกมาหากิน ให้วางเอาไว้จนกว่ามันจะหนีไป มันจะไม่กลับมารบกวนอีก
    - - นากานพลูใส่ถุงผ้าบาง ๆ แล้วไปวางในจุดที่พบว่ามีแมลงสาบชอบออกมาเดิน หรือใช้น้ามันกานพลูหยดใส่เศษผ้าผืนเล็ก ๆ นาไปวางตามจุดที่คิดว่ามีแมลงสาบ ทาเป็นประจา สักพักแมลงสาบก็จะค่อย ๆ หายไป
    - - ผสมพริกไทยป่น 2 ช้อนโต๊ะ กับน้าสะอาด ¼ ถ้วยตวง คนให้เข้ากัน แล้วเทใส่กระบอกสเปรย์ นาไปฉีดพ่นตามจุดที่เคยเห็นว่ามีแมลงสาบ หรือใช้พริกไทยเม็ดประมาณ 6 - 7 เม็ด วางตามจุดต่าง ๆ ที่แมลงสาบชอบมา หรือใช้พริกไทยเม็ดใส่ถุงผ้าโปร่งเล็ก ๆ แล้วนาไปวางก็ได้
  - - - นาเปลือกส้มไปตากแดด นามาเผาให้เกิดควัน นอกจากจะช่วยไล่แมลงวันได้แล้ว ยังช่วยลดกลิ่นอับภายในบ้านได้อีกทางหนึ่ง
    - - นาน้าส้มสายชูมาผสมกับน้า โดยให้สัดส่วนของน้าส้มสายชูมากกว่าน้า จากนั้นนาไปใส่กระบอกฉีดพ่นบริเวณที่มีแมลงวัน
    - - ปอกกระเทียมแล้วนาไปใส่หม้อต้มน้าให้เดือด จากนั้นนาไม้เล็ก ๆ มาแช่ลงไปในน้ากระเทียมที่ต้มเดือดแล้ว แช่ทิ้งไว้จนกลิ่นติดไม้ แล้วก็นาขึ้นไปปักไล่แมลงวันในจุดที่ชุกชุม กลิ่นฉุนของกระเทียมจะทาให้แมลงวันไม่อยากเข้าใกล้
    - - ใช้น้ามันตะไคร้หอมฉีดพ่น กลิ่นหอมปนฉุนของตะไคร้หอม จะช่วยไล่แมลงวันและยุงได้ในคราวเดียวกันเลย
  - - - เพียงนาก้านของใบหางนกยูงมาใส่ไว้บนแจกันบนโต๊ะทางาน หรือบริเวณที่แมลงหวี่มารบกวน (แมลงหวี่ไม่ชอบกลิ่นของใบหางนกยูง)
    - - ให้เด็ดดอกดาวเรืองมาแช่ในน้ำ ทิ้งไว้ 1 คืน จากนั้นก็เอาน้าที่ได้มารดบริเวณที่มีแมลงหวี่ เพียงไม่กี่วันแมลงหวี่จะหนีหายไปจากที่นั่น ทั้งยังช่วยกาจัดทั้งไข่ของแมลงหวี่ด้วย
    - - นาน้ามันตะไคร้สกัดเข้มข้นประมาณ 8 - 10 หยดมาผสมกับน้ำสะอาด 1/4 ถ้วยตวง หลังจากนั้นเทใส่ขวดสเปรย์ แล้วนาไปฉีดบริเวณต่าง ๆ ในบ้าน
  - - - ใช้เมล็ด ผลดิบ ใบสด หรือเนื้อในเมล็ด ตาละเอียด ผสมน้า กรองเอาน้าใช้ฉีดพ่น
    - - นาเมล็ดสะเดา 1 กิโลกรัม บดให้ละเอียด ห่อผ้าแช่น้า 1 ปี๊บ แช่ทิ้งไว้ 1 คืน ก่อนใช้ผสมน้าสบู่ 1 ช้อนโต๊ะ นาไปฉีดพ่นทุก 7 วัน ในตอนเย็น
    - - ใช้ใบตากแห้งมาต้ม กรองเอาน้าฉีดพ่นแปลงผัก
  - - - มีฤทธิ์ลดแรงตึงผิว ทาให้ขี้ผึ้งที่เพลี้ยแป้งสร้างคลุมตัวเสียไป และหายใจไม่ได้ โดยใช้อัตราส่วนน้ายาล้างจาน 3 ช้อนโต๊ะต่อน้า 20 ลิตร หากได้ผลก็จะเห็นเพลี้ยแป้งฝ่อแห้งไป
    - - ตาละเอียด 1 - 2 ช้อนชา น้ายาล้างจาน 1 ช้อนโต๊ะ กระเทียมและหอมแดงสดอย่างละ 1 หัวใหญ่ นาไปปั่นโดยผสมน้าบ้างเพื่อให้เข้ากัน แล้วเติมน้าอีก 2 ลิตร หมักทิ้งไว้ 1 คืน จากนั้นนามากรองก่อนนาไปใช้งาน ในกรณีที่เป็นต้นไม้ที่มีใบอ่อน อาจลองแค่บางจุดก่อน เพราะใบอ่อนอาจไหม้ได้
  - - - ใช้ใบและต้นจานวน 1 กิโลกรัม ผสมน้า 2 ลิตร ต้ม 1 ชั่วโมง หรือแช่น้า 1 คืน ผสมด้วยสบู่ 1 ก้อน กรองเอาน้ายา แล้วผสมน้าอีก 3 ปี๊บนาไปฉีดพ่นแปลงผัก 3 - 4 ครั้งต่อวัน
    - - ใช้เนื้อในเมล็ดสะเดา ½ - 1 กิโลกรัม บดแช่น้า 1 ปี๊บ ทิ้งไว้ 1 คืน กรองเอาน้าฉีดพ่นแปลงผัก
  - - - ใช้ใบตาให้ละเอียด แล้วกรองส่วนของน้าคั้น ผสมน้ามันพืชในสัดส่วน 1:1 ชโลมเส้นผมทิ้งไว้ 2 ชั่วโมง แล้วสระล้างออก
    - - ใช้เมล็ด ผลดิบ ใบสด หรือเนื้อในเมล็ด ตาละเอียดผสมน้า กรองเอาน้าชโลมผม
  - - - นามะขามเปียกมาต้มกับน้าเปล่าให้เดือดแล้วปล่อยทิ้งไว้ให้เย็น จากนั้นนาน้ามาใส่ขวดสเปรย์ นาไปฉีดบริเวณที่มีเห็บ หมัด
    - - นาไพลสดมาตาหรือบดให้ละเอียด แล้วนาทั้งเนื้อและน้าที่ได้ไปใช้ชโลมบนตัวสุนัข หากเข้มข้นไปสามารถนาไปผสมน้า เพื่อให้เจือจางได้ สูตรนี้นอกจากจะช่วยดูแลในเรื่องของเห็บหมัดแล้ว ยังช่วยกาจัดกลิ่นตัวและลดการอักเสบของผิวหนังสุนัขได้อีกด้วย
  - - - นาน้ามันสะระแหน่มาหยดใส่ก้อนลาสีให้พอมีกลิ่นฉุนๆ นาไปวางตามจุดที่หนูซ่อนตัวอยู่ หรือใช้วิธีปลูกต้นสะระแหน่ไว้ที่บ้านเลย
    - - นาผลมะกรูดสดมาผ่าครึ่ง วางไว้ตามจุดที่หนูชอบอยู่
  - - - นาใบสาบเสือและใบน้อยหน่าสับละเอียด อย่างละ 1 ส่วนผสมกัน ห่อด้วยผ้าขาวบางมัดให้แน่น แล้วนาไปวางบริเวณที่มีจิ้งจก หรือนาใบสาบเสือหั่นละเอียดคั้นเอาแต่น้า จากนั้นนาไปกรอง บรรจุขวดสเปรย์ใช้ฉีดไล่จิ้งจก
- - - - ใช้ใบน้อยหน้าสดประมาณ 4 ใบ นำมาตำผสมกับเหล้าขาว แล้วเอานํ้าที่ได้มาชโลมให้ทั่วศีรษะ แล้วใช้ผ้าคลุมไว้ประมาณ 10 นาที (จะใช้แค่นํ้าคั้นจากใบอย่างเดียวก็ได้)
      - ทำเสร็จแล้วใช้หวีสางออก แล้วสระผมทำความสะอาดทุกครั้ง
    - - ชโลมครีม 20 - 30 กรัม ที่ผม ทิ้งไว้ประมาณ 3 ชั่วโมง ใช้สัปดาห์ละ 1 ครั้ง ติดต่อกัน 3 สัปดาห์
      - วรระวังอย่าให้ครีมเข้าตา และอย่าใช้บริเวณที่มีแผล เพราะอาจทำให้เกิดอาการแสบร้อน ถ้าเข้าตาอาจทำให้เยื่อบุตาอักเสบได้ ต้องรีบล้างออกด้วยนํ้าสะอาดทันที
      - อาจทำให้เกิดอาการคัน มีผื่นแดง หรือผื่นแพ้สัมผัสได้ หากมีอาการดังกล่าว ให้หยุดใช้ยา
  - - - กะเทาะเมล็ดออก ใช้เปลือกเมล็ด นำไปต้ม นำมาล้างแผล ช่วยสมานแผลได้
    - - ใช้ผงขมิ้น 1 ช้อนโต๊ะ ผสมกับนํ้ามันมะพร้าวหรือนํ้ามันหมู 2 - 3 ช้อนโต๊ะ เคี่ยวด้วยไฟอ่อน ๆ คนจนนํ้ามันกลายเป็นสีเหลือง ใช้นํ้ามันที่ได้ใส่แผล
      - นำขมิ้นชันมาล้างให้สะอาด แล้วตำจนละเอียด คั้นเอานํ้าใส่แผล
      - เอาขมิ้นมาผสมกับนํ้าปูนใสเล็กน้อยและผสมสารส้มหรือดินประสิว พอกบริเวณที่เป็นแผล นอกจากนี้ ยังช่วยแก้เคล็ดขัดยอกได้ด้วย
    - - ช่วยสมานแผล
      - ทำความสะอาดแผลก่อนทายา ใช้ทาบริเวณที่เป็นแผลวันละ 1 - 3 ครั้ง หรือตามแพทย์สั่ง
      - ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่แพ้พืชในวงศ์ Umbelliferae
      - มีรายงานว่าการทาสารสกัดใบบัวบกชนิดขี้ผึ้งหรือผง อาจทำให้เกิดผื่นแพ้สัมผัสได้
  - - - ตัดใบสดๆ ล้างให้สะอาด ปอกเปลือกออก ล้างเมือกที่อยู่ใต้เปลือกออกให้หมด นำวุ้นที่อยู่ภายในมาทาหรือพอกบริเวณที่เป็น ทิ้งไว้ให้แห้ง ทำติดต่อกันทุกวัน หรือใช้เจลว่านหางจระเข้ทาผิวหนัง
    - - รักษาแผลในปาก (aphthous ulcer) แผลจากการฉายรังสีและเคมีบำบัด
  - - - ใช้ใบต้มหรือแช่นํ้าอาบ แก้ลมพิษ ผื่นคัน
    - - ใช้ใบสด 1 - 7 ใบ (จำนวนที่ใช้เพิ่มหรือลดได้ตามอาการ) โขลกพอแหลก ผสมเหล้าโรงพอควร แช่ไว้สักระยะหนึ่ง แล้วนำมาทาบริเวณที่เป็น และควรทำเวลาจะใช้เท่านั้น
    - - ช้รักษาโรคผิวหนังที่มีการติดเชื้อจุลินทรีย์หรือที่มีอาการอักเสบและคันร่วมด้วย
      - ทาบาง ๆ บริเวณที่มีอาการคันวันละ 2 - 3 ครั้ง
  - - - ใช้ทั้งต้นและใบสดหรือแห้งประมาณ 3 – 4 กำมือ ล้างให้สะอาด นำมาสับหรือหั่นเป็นชิ้น ต้มนํ้าอาบหรือชะล้างแผล ใช้ติดต่อกัน 3 - 4 ครั้ง
    - - ใช้เหง้าสดหั่นเป็นแว่น บดให้ละเอียด ใช้ส่วนที่เป็นนํ้าทาบริเวณที่เป็น หรือใช้เหง้าแห้งบดให้ละเอียดนำมาโรยแผล
  - - - ใช้ใบสด 2 - 10 ใบ ขยี้หรือตำให้แหลก นำมาทาหรือพอก (ใช้แก้อาการคันจากตำแยได้ด้วย)
    - - นำใบและเถาผักบุ้งทะเล 1 กำมือ ล้างให้สะอาด ตำให้ละเอียด (อาจใช้เหล้าโรงหรือแอลกอฮอล์ผสมด้วย) คั้นเอานํ้าทาบริเวณที่อักเสบบวมแดงจากแมลงสัตว์กัดต่อย รวมทั้งการอักเสบจากพิษของแมงกะพรุน
    - - นำขมิ้นมาล้างนํ้าให้สะอาด แล้วตำจนละเอียด คั้นเอาแต่นํ้ามาทาบริเวณที่เป็น
    - - ใช้ใบเพสลาด 2 - 10 ใบ ขยี้หรือตำให้แหลก นำมาทาหรือพอก
    - - บรรเทาอาการอักเสบ ปวด บวมจากแมลงกัดต่อย
  - - - ใช้ผงขมิ้นผสมกับนํ้า คนให้เข้ากันดี แล้วใช้ทาบริเวณที่เป็นกลาก เกลื้อน เช้าและเย็น
    - - ฝานกลีบกระเทียมแล้วนำมาถูบ่อย ๆ บริเวณที่มีรอยโรคเกลื้อน
    - - ใช้เหง้าสดฝนกับเหล้าโรงหรือนํ้าส้มสายชู หรือตำแล้วแช่แอลกอฮอล์ ทาบริเวณที่มีรอยโรคเกลื้อน
  - - - ใช้ใบสดประมาณ 2 กำมือ ตำให้ละเอียด เติมดินสอพอง 1 ใน 4 ส่วน นำมาทาบ่อย ๆ บริเวณที่เป็น
    - - ใช้ใบสดประมาณ 1 กำมือ (ขนาดที่ให้สามารถเพิ่มขึ้นหรือลดลงได้ตามอาการ) ตำผสมเหล้า ทาบ่อย ๆ
    - - ทาบาง ๆ บริเวณที่เป็น วันละ 5 ครั้ง
      - ห้ามใช้บริเวณริมฝีปากและภายในช่องปาก
    - - ทาบาง ๆ บริเวณที่เป็น ทุก 2 - 4 ชั่วโมง
      - ห้ามใช้บริเวณที่มีบาดแผล
- - - - โลชั่น 2% ทาวันละ 2 ครั้ง 6 สัปดาห์
      - สิวลดลงร้อยละ 58.33
    - - เจล 1%
      - สิวลดลงในสัปดาห์ที่ 2,4 และ 8
      - มีแนวโน้มในการรักษาสิวเล็กน้อยถึงปานกลาง
  - - - Propionibacterium acnes
      - Staphylococcus epidermidis
      - Staphylococcus aureus
  - - - ทาก่อนนอนทุกวัน นาน 8 สัปดาห์
      - สารเคอร์มูมินอยด์ช่วยต้านการเกิดริ้วรอย
      - ช่วยให้รอยย่นที่หางตาหายได้ใน 5 สัปดาห์
    - - เป็นโลชั่น ทาหน้าวันละ 2 ครั้ง 8 สัปดาห์
      - ช่วยเพิ่มความชุ่มชื้น เพิ่มความยืดหยุ่นของเซลล์ผิวที่แก้ม
    - - ผสมในที่มาร์คหน้า ทำให้ผิวหน้าชุ่มชื้น ขาวขึ้น ลดภาวะหน้าแห้ง หน้านิ่มขึ้น
      - ผสมครีมบำรุง ทำให้ผิวชุ่มชื้นอ่อนละมุน และขาวขึ้น
    - - เพิ่มชุ่มชื้นให้ผิว
      - ลดรอยเหี่ยวย่น
      - ลดจุดด่างดำ
  - - - ป้องกันผิวหนังไม่ให้ถูกทำลายจากมลภาวะ
      - เคลือบหรือปกป้องผิวหนัวไม่ให้สัมผัสมลภาวะ
      - ความความสามารถของผิวหนังชั้นนอกในการปกป้องผิว
    - - ทำความสะอาดหรือขัดผิว
      - ป้องกันการสะสมและการซึมผ่านของมลพิษผ่านผิวหนัง
      - ฟื้นฟูและเสริมโครงสร้างและการทำงานของระบบป้องกันสิว
      - ลดการสูญเสียน้ำ เพิ่มความชุ่มชื้นของผิว
      - เพิ่มสารต้านอนุมูลอิสระ
      - ลดการอักเสบ
      - ควบคุมการสร้างเม็ดสี
      - เพิ่มการสร้างคอลลาเจน
      - ป้องกันผิวจากการทำลายของรังสียูวี
    - - ขมิ้นชัน งา ชาเขียว แตงกวา บัวบก ไพล มะกรูด มะขาม มะขามป้อม มะพร้าว มังคุด ว่านห่างจระเข้ หม่อน องุ่น
  - - - กระตุ้นการงอกของต่อมรากผม
    - - ลดการร่วงของเส้นผม
    - - กระตุ้นการงอกของต่อทรากผม
    - - สารสกัดว่านมหาเมฆลดการเกิดรังแค
      - ไม่เกิดพิษทั้งแบบเฉียบพลันและเรื้อรัง
  - - - ยับยั้งเอนไซน์ที่ทำลายเซลล์ผวหนังและเซล์แก่
      - ทำให้มีการสร้างคอลลาเจน
    - - ประกอบด้วยสาร lycopene
      - เพิ่มการสร้างคอลลาเจน
      - ช่วยป้องกัน UV
    - - มี lutein
      - ช่วยสร้างคอลลาเจน
      - ลดริ้วรอยเหี่ยวย่น
- - - - การเตรียม: หั่นขวางใบให้เป็นฝอย โขลกพอแหลก เติมน้าเล็กน้อยแล้วคั้นกรองด้วยผ้าขาวบาง
      - อาหารที่ใช้: ขนมชั้น ซ่าหริ่ม ขนมเปียกปูน ฯลฯ
  - - - การเตรียม: ใช้ส่วนกลีบเลี้ยงที่หุ้มฝัก แกะฝักทิ้ง แล้วต้มให้เดือด
      - อาหารที่ใช้: น้ากระเจี๊ยบ ฯลฯ
    - - การเตรียม: ใช้ส่วนที่เป็นแก่น ต้มกับน้า
      - อาหารที่ใช้: น้ายาอุทัย ขนมชั้น ขนมขี้หนู ข้าวเหนียวแก้ว ฯลฯ
    - - การเตรียม: ล้างให้สะอาดแล้วปอกเปลือก ฝานเป็นแว่นบาง ๆ สับหรือโขลกให้ละเอียด ตักใส่ผ้าขาวบาง คั้นเอาแต่น้า
      - อาหารที่ใช้: ขนมบัวลอย ขนมชั้น ซ่าหริ่ม มะพร้าวแก้ว หรืออาหารที่ทาให้สุกด้วยการนึ่ง กวน หรือต้ม ฯลฯ
    - - การเตรียม: แช่น้าหรือคั้น ควรใช้สารส้มแกว่งในน้าเล็กน้อย จะได้สีแดงสวยงามยิ่งขึ้น
      - อาหารที่ใช้: ขนมชั้น ขนมเรไร มะพร้าวแก้ว ขนมน้าดอกไม้ ฯลฯ
  - - - การเตรียม: นาเมล็ดโกโก้มาคั่ว เอาเปลือกหุ้มเมล็ดออก บดละเอียด บีบน้ามันออก เนื้อโกโก้จะเกาะกันเป็นแท่ง ๆ นามาบดให้แตกเป็นผงอีกครั้ง ใส่รวมกับแป้ง หรือใช้โกโก้ผงที่ชงเครื่องดื่มนามาผสมกับแป้งทาขนม
      - อาหารที่ใช้: ขนมเค้ก คุกกี้ ขนมสัมปันนี ฯลฯ
  - - - การเตรียม: เด็ดเอาแต่เฉพาะหลอดดอก ใส่ผ้าขาวบาง หยดน้าใส่นิดหน่อย แล้วคั้นเอาแต่น้า
      - อาหารที่ใช้: อาหารที่ต้องการสีเหลืองทอง เช่น มะพร้าวแก้ว ขนมเรไร วุ้น ฯลฯ
    - - การเตรียม: ปอกเปลือกออกให้หมด โขลกให้ละเอียด เติมน้านิดหน่อย เทใส่ผ้าขาวบาง คั้นเอาแต่น้า
      - อาหารที่ใช้: ข้าวเหนียวมูน ขนมเบื้อง ข้าวหมก แกงกะหรี่ แกงเหลือง ฯลฯ
    - - การเตรียม: แกะเอาแต่กลีบดอก ตากให้แห้ง เมื่อเวลาจะใช้ใส่น้าพอท่วม แล้วต้มให้เดือด นานประมาณ 5 นาที กรองเอากากทิ้ง ใช้แต่น้า
      - อาหารที่ใช้: อาหารที่ต้องการสีเหลือง เช่น ขนมน้าดอกไม้ มะพร้าวแก้ว ขนมถ้วยฟู ฯลฯ
    - - การเตรียม: ลอกเปลือกแข็งออก ใส่ลงในชาม ใส่น้าพอท่วม ใช้มือนวดเอาเนื้อที่แทรกอยู่ตามเส้นใยออกให้หมด เติมน้าอีก คนให้เข้ากันแล้วเทใส่กระชอน กรองเอาเยื่อใยออกเสียก่อนจึงใส่ถุงผ้า ผูกปากให้แน่น แขวนให้แห้ง
      - อาหารที่ใช้: ขนมตาล เค้ก ไอศกรีม
  - - - การเตรียม: ล้างส้มให้สะอาด ผ่าครึ่งซีก คั้นเอาแต่น้ำ
      - อาหารที่ใช้: ขนมเค้ก ขนมปัง ซอสส้ม ฯลฯ
    - - การเตรียม: ล้างแครอทให้สะอาด ใส่ลงในเครื่องปั่น ปั่นจนละเอียด กรองด้วยผ้าขาวบาง คั้นเอาเฉพาะน้า
  - - - การเตรียม: เก็บลูกสุก ใส่ผ้าขาวบาง คั้นเอาแต่น้า
      - อาหารที่ใช้: ขนมที่ทาให้สุกในเวลาสั้น ๆ อุณหภูมิไม่สูง เช่น ซ่าหริ่ม บัวลอย น้าดอกไม้ เรไร ช่อม่วง
    - - การเตรียม: เด็ดส่วนโคนที่เป็นสีเขียวออก ใช้เฉพาะส่วนสีน้าเงิน ใส่ถ้วย เติมน้านิดหน่อย แล้วบี้ให้ช้า เทใส่ผ้าขาวบาง คั้นเอาแต่น้า
      - อาหารที่ใช้: ช่อม่วง ขนมชั้น ซ่าหริ่ม ขนมน้าดอกไม้ ขนมเค้ก ขนมเรไร ข้าวมันกะทิสีดอกอัญชัน บัวลอย
  - - - การเตรียม: จุดไฟเผากาบมะพร้าวจนไหม้เป็นถ่านแดง เอาน้าราดให้ไฟดับ นาไปบดละเอียด ผสมกับน้า กรองผ่านผ้าขาวบาง
      - อาหารที่ใช้: ขนมเปียกปูน
    - - การเตรียม: นาถั่วดามาต้มจนได้น้าสีดาออกมา กรองเอากากออก
- - - - พืชเหล่านี้จะออกฤทธิ์ทันที ทาให้เกิดอาการเจ็บปวดบริเวณปากและคอ
      - ส่วนใหญ่พบได้ในวงศ์ Araceae
      - การรักษา
        ล้างปาก รับประทานยาลดกรดครั้งละ 2 ช้อนโต๊ะ ทุก ๆ 2 ชั่วโมง
    - - พืชเหล่านี้จะทาให้เยื่อบุกระเพาะอาหารอักเสบ
      - กินเข้าไป จะทาให้เกิดการอาเจียนและท้องเสียเล็กน้อย
      - พบได้ในวงศ์ Amaryllidaceae
      - การรักษา
        ไม่ควรกระตุ้นผู้ป่วยให้อาเจียน เพราะผู้ป่วยจะมีอาการอาเจียนอยู่แล้ว ควรจะล้างท้อง และใช้ถ่าน (activated charcoal) ในการดูดพิษแอลคาลอยด์ และควรให้เกลือแร่ป้องกันการสูญเสียน้าและแร่ธาตุ
    - - ทำให้เกิดอาการปวดท้อง อาเจียน ท้องเสีย หลังจากรับประทานเข้าไปภายใน 1 ชั่วโมง
      - พืชพิษที่เป็นปัญหาในกลุ่มนี้ ได้แก่ บานบุรีสีเหลือง น้ายางจากต้นทาให้เกิดการระคายเคืองเยื่อบุในปากและกระเพาะอาหาร
      - การรักษา
        ถ้าอาการไม่รุนแรง ให้รับประทานยาเคลือบกระเพาะอาหาร หรือดื่มนม หรือกินไข่ขาว แล้วนาส่งโรงพยาบาล
    - - กลุ่มที่มีสารเลคติน
        
        การรักษา ทาให้คนไข้อาเจียน และรับประทานยาเคลือบกระเพาะอาหาร หรือดื่มนม หรือกินไข่ขาว แล้วรีบส่งผู้ป่วยไปโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุดเพื่อล้างท้อง หรือให้รับประทานยาถ่ายเพื่อลดการดูดซึมสารพิษ
      - กลุ่มที่มีสารสเตียรอยด์แอคคาลอยด์
        
        พืชในกลุ่มนี้ส่วนใหญ่อยู่ในวงศ์มะเขือ Solanaceae ผลของพืชเหล่านี้มักจะมีสารพิษ โดยเฉพาะพวกโทงเทง และมะแว้งนก
      - กลุ่มที่มีสารออกซาเลท
        
        ตัวอย่างพืชพิษกลุ่มนี้ เช่น ใบและก้านใบโกฐน้าเต้า ใบผักกาดส้ม ผลเถาคันแดง
      - กลุ่มที่มีสารโคลชิซีน
        
        ตัวอย่างพืชพิษกลุ่มนี้ ได้แก่ ดองดึงหัวขวาน
  - - - การรักษา
        พยายามทาให้อาเจียน หลังจากนั้นให้กินยาเม็ดถ่านเพื่อดูดซับพิษ แล้วส่งโรงพยาบาลในทันที
    - - ทาให้ร่างกายขาดออกซิเจน เกิดอาการหน้าเขียว คลื่นไส้ อาเจียน เดินโซเซ ควบคุมกล้ามเนื้อไม่ได้
  - - - พืชส่วนใหญ่ไม่มีฤทธิ์ต่อระบบประสาทเพียงอย่างเดียว แต่อาจเป็นพิษต่ออวัยวะอื่น ๆ อีกด้วย สารพิษที่พบว่ามีฤทธิ์กดประสาทส่วนกลาง ได้แก่ andromedotoxin, veratrine, solanine (พบได้ในพืชวงศ์ Solanaceae) และ soluble oxalate
    - - การเกิดอาการชัก มักเกิดหลังจากประสาทถูกกระตุ้น กล้ามเนื้อเกิดอาการเกร็ง กระตุก คนไข้อาจตายเนื่องจากระบบหายใจล้มเหลว ตัวอย่างพืชพิษกลุ่มนี้ ได้แก่ ผลเลี่ยน เมล็ดแสลงใจ (โกศกะกลิ้ง) หัวกลอย
    - - ตัวอย่างพืชกลุ่มนี้ ได้แก่ กัญชา (ช่อดอกตัวเมียและใบ) จันทน์เทศ (รกและเมล็ด) ลาโพง (เมล็ดและใบ) กลอย (หัว)
  - - - พืชในวงศ์ Urticaceae มีขนพิษ ซึ่งภายในขนจะมี protoplasm
      - การรักษา
        จะต้องกาจัดขนพิษเหล่านั้นออกไป โดยใช้เทียนไขลนไฟให้อ่อนตัว คลึงบริเวณที่ถูกขนพิษ หรือใช้ข้าวเหนียวนึ่งสุกปั้นคลึงจนเป็นเนื้อเดียวกัน นามาคลึงบริเวณที่ถูกขนพิษให้ทั่วเพื่อให้ขนพิษติดขี้ผึ้งหรือข้าวเหนียวออกมา แล้วทาด้วยยาคาลาไมน์ หรือครีมสเตียรอยด์
    - - พืชที่มียางขาว พบได้ในวงศ์ Euphorbiaceae โดยเฉพาะในสกุล Euphorbia
      - พืชที่มียางใสพบได้ในพืชสกุล Jatropha
    - - ตัวอย่างเช่น bromelain ที่พบในสับปะรด
    - - พืชวงศ์ Araceae พืชเหล่านี้มักจะมีผลึกของแคลเซียมออกซาเลทอยู่ภายในเซลล์ในสภาพเป็นกลุ่มที่เรียกว่า raphides
- - - - ภาวะคลื่นไส้อาเจียนจากเคมีบำบัด
      - โรคลมชักที่รักษายาก และโรคลมชักที่ดื้อต่อยารักษา
      - ภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็ง
      - ภาวะปวดประสาท
    - - ผู้ป่วยที่ได้รับการดูแลแบบประคับประคอง
      - ผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย
      - โรคพาร์กินสัน
      - โรคปลอกประสาทอักเสบ
      - โรคอัลไซเมอร์
      - โรควิตกกังวลไปทั่ว
    - - ยาน้ามันสนั่นไตรภพ บรรเทาอาการเจ็บปวดท้องแข็ง ลามไปถึงยอดอก กินอาหารไม่ได้
      - ยาอัคคินีวคณะ แก้คลื่นเหียนอาเจียน เจริญอาหาร บารุงกาลัง
      - ยาแก้ลมขึ้นเบื้องสูง บรรเทาอาการปวดศีรษะ ตาแดง หูตาฝ้าฟาง หูอื้อ อ่อนเพลีย สวิงสวาย
      - ยาศุขไสยาศน์ ช่วยให้นอนหลับ เจริญอาหาร
      - ยาไฟอาวุธ แก้ลมจุกเสียด ปวดมวนท้อง
      - ยาแก้ลมเนาวนารีวาโย แก้อาการตึงบริเวณปลายมือปลายเท้า หันหรือเอี้ยวคอไม่ได้
      - ยาแก้สัณฑฆาต กล่อนแห้ง บรรเทาอาการท้องผูก ปวดเมื่อตามร่างกาย ขับลม
      - ยาแก้นอนไม่หลับ / ยาแก้ไขผอมเหลือง แก้นอนไม่หลับ แก้ไขผอมเหลือง มีอาการตัวสั่น เสียงสั่น อ่อนเพลีย ไม่มีกาลัง
      - ยาแก้โรคจิต ลดความกังวล ความเครียด ช่วยให้นอนหลับ (โรคจิต ตามตาราแพทย์แผนไทย)
      - ยาอัมฤตโอสถ บรรเทาอาการตึงกล้ามเนื้อ เส้นเอ็น มือ เท้าชา ผอมแห้งแรงน้อย จากความเสื่อมของร่างกาย
      - ยาไพสาลี บรรเทาอาการจุกเสียด แน่นเฟ้อ ขับลม ช่วยให้หลับสบาย
      - ยาอไภยสาลี ช่วยขับลม บรรเทาอาการจุกเสียด แน่นเฟ้อ
      - ยาทาลายพระสุเมรุ บรรเทาอาการแข็งแกร่งของกล้ามเนื้อ แขนขาอ่อนแรง และอาการชาในผู้ป่วยอัมพฤกษ์ อัมพาต
      - ยาแก้ลมแก้เส้น บรรเทาอาการปวดตึงกล้ามเนื้อ ลดอาการมือเท้า ชา อ่อนกาลัง
      - ยาทัพยาธิคุณ แก้จุกเสียดท้องแข็งเป็นเถาดาน อาการอัมพฤกษ์ เสียงแหบแห้ง ปวดเมื่อยร่างกาย นอนไม่หลับ
      - ยาทาริดสีดวงทวารหนักและโรคผิวหนัง ทารักษาริดสีดวงทวารหนัก และทารักษาโรคผิวหนัง
- - - - การออกฤทธิ์ต้านกัน (Antagonist interactions)
      - การออกฤทธิ์เสริมกัน (Additive or Synergistic interactions)
  - - - การดูดซึมยา (Absorption)
      - การกระจายยา (Distribution)
      - การเปลี่ยนแปลงยา (Metabolism)
      - การขับยาออกจากร่างกาย (Excretion)
- - - - เมล็ดทุบให้แตกผสมน้ำตาลและนมหรือน้ำหลังให้ยา 2 ชม.ทานน้ำมันระหุ่งระบายตาม
    - - ผลสด โขลกพอแหลกผสมกะทิสดคั้นเอาแต่น้ำดื่มทันที ถ้า3ชม.แล้วยังไม่ถ่ายให้ผสมน้ำดีเกลือ
    - - บดละเอียดผสมในน้ำเย็นสุก
    - - เมล็ดแก่คั่ว กระเทาะเปลือกเอาเนื้อด้านใน แช่น้ำเกลือจนนุ่ม
    - - เมล็ดทุบพอแตก ต้มเอาน้ำดื่ม หรือหั่นทอดกินกับไข่
    - - ตำให้ละเอียดทอดกินกับไข่