Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยารักษามะเร็ง ANTICANCER DRUGS - Coggle Diagram
ยารักษามะเร็ง ANTICANCER DRUGS
Anlicancer Drugs แบ่งได้2ชนิดหลักๆ
1.ยาที่มีความจำเพราะต่อวงจรเซลล์(Cell Cycle-specific drugs) 2. ยาที่ไม่จำเพาะต่อระยะในวงจรเซลล์ (Cell Cycle-nonspecific drugs)
Cell cycle-specific (CCS)drugs มีผลต่อเซลล์ที่กำลังแบ่งตัว(G1-M
phase) เช่น
1.1Antimetabolite (S phase) Methotrexate ,Cytarabine, 5-Fluorouracil (5-FU)1.2 ยายับยั้ง topoisomerase Topotecan, irnotecan1.3 G2 phase
Bleomycin 1.4 M phase Vinca alkaloids (vincristine, vinblastine ) 1.5 S และ G2phase Etoposide 1.6ระยะ G1 ยากลุ่ม Steroids และ Tamoxifen
Methotrexate ใชรักษาโรคมะเร็ง เช่น มะเร็งรก มะเร็งที่ศีรษะและคอ มะเร็งปอด มะเร็งเม็ดเลือดขาว มะเร็งเต้านม และรักษาโรคอื่น เช่นโรคสะเก็ดเงิน โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ ผลข้างเคียง=กดไขกระดูก มีเลือดออกในทางเดินอาหารพิษต่อระบบประสาท พิษต่อตับไต
Pemetrexed ใช้รักษามะเร็งปอด มะเร็งตับอ่อน และใช้รวมกับCisplatin ในการรักษา
malignant pleural mesothelioma ผลข้างเคียง=กดไข้กระดูกทำให้เม็ดเลือดขาวต่ำ ซีด และเกล็ดเลือดต่ำ อ่อนเพีย มีไข้ ผมร่วง
6-mercaptopurine เป็นยากิน รักษามะเร็ง เม็ดเลือดขาวชนิด ALLรักษา AML ผลข้างเคียง=กดไขกระดูก พิษต่อตับและรบกวนระบบทางเดินอาหาร ปฎิกิริยาระหว่างยา=ยา Allopurinol ทำให้ระดับยา 6-MP ในเลือดสูงจนเกิดพิษได้ เนื่องจากAllopurinol ยับยั้งเอนไซม์ Xanthine oxidase ซี่งทำลาย 6-MP
6-thioguanineกลไกคล้าย 6-MP คือ ยานี้ต้องถูกเปลี่ยนแปลงไปเป้นสารNucleotide แล้วจึงยับยั้งการสังเคราะห์purine ใช้รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดALL โดยใช่รวมกับdaunorubicin และ Cytarabine ผลข้างเคียง=คล้ายกับ 6-MP
Pentostatin รักษามะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิด non-Hodgkin lymphoma
Cladribine รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด Hairy cell leukemia Fludarabine ใช้รักษาใช้รักษา CLLและมะเร็งต่อมน้ำเหลืองที่ไม่รุ่นแรง
5-Fluorouracil (5-FU) ใช้รักษามะเร็งกระเพราะอาหาร มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งเต้านม เภสัชภัณฑ์ยาสำหรับใช้ทาเฉพาะที่ใช้รักษา โรค Solar keratosis และมะเร็งผิวหนังชนิด Basal cell carcinoma ผลข้างเคียง=กรดการสร้างเม็ดเลือด Stomatitis, Oral Ulcer ,Hand-Foot syndrome , Alopecia
Topotecan มะเร็งรังไข่ระยะแพร่กระจ่ายที่ล้มเหลว,มะเร็งปอดชนิดเชลล์เล็กใช้ร่วมกับชัสแบลทิน ในการรักษามะเร็งปากมดลูกระยะที่สีบี
Irinotecan ใช่ร่วมกับยาอื่น (5-FU และ leucovorin)ใช้ในการรักษามะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักระยะแพร่กระจ่าย ผลข้างเคียง= Topotecanกดไขกระดูก Irinotecanทำให้อุจจาระร่วงอย่างรุนแรง
ยาต้านไมโตซิส (Antimitotic Drug)ยากลุ่ม Vinca alkaloids เป็นการสกัดจากพืช Vinblastine , Vincristine
Vinblastine ใช้ร่วมกับยาอื่นในการรักษาโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลอง ชนิด Hodgkin’s lymphoma รักษาโรคมะเร็งอันฑะ
Vincristine รักษามะเร็งหลายชนิดในเด็กมะเร็งต่อมน้ำเหลือง มะเร็งรก ผลข้างเคียงของ Vinblastin,Vincristine กดไข กระดูก,ทำให้ปลายประสาทผิดปกติทำให้เกิดจากการในระบบทางเดินอาหาร
Paclitaxel & Docetaxel (IV) มะเร็งปอด และมะเร็งเต้านม
สารเชิงซ้อนทองคำขาว
-Cisplatin
-Carboplatin
-Oxaliplatin
Capecitabine รักษาโรคมะเร็งเต้านมระยะแพร่กระจ่าย โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ระยะแพร่กระจ่าย
Cytarabine ADB:ควรดื่มน้ำมากๆ8-12แก้วป้องกันปัญหาที่ไต
Etoposide & Teniposide มีทั้งชนิดกินและฉีด IV ใช้รักษา Small cell lung cancer และ มะเร็งอัณฑะ Teniposide เป็น ยาฉีด IV ใช้เป็นยาอันดับ2ของการรักษา ALL ในเด็ก ผลข้างเคียง=คลื่นใส้,อาเจียน ผมร่วง กดไขกระดูก
Cell cycle-nonspecific (NCCS)drugs
ยากลุ่ม antibiotics
-Dactinomycin -Doxorubicin, daonorubicin -Bleomycin -Mitomycin
ยากลุ่ม Alkylating agents
Nitrogen mustards -Mechlorethamine -Cyclophosphamide, Melphalan, Chlorambucil
Nitrourea : Lomustine, streptozocin
Platinum complex : Cisplalin,Carboplatin,oxuliplutin
กลุ่มฮอร์โมนและยาต้านฮอร์โมน
-Corticosteroid
Anti-estrogens
Anti-androgen
การดื้อยาต้านมะเร็ง
มีกระบวนการซ่อมแซ่ม DNA ในเซลล์มะเร็ง,มีการเปลี่ยนแปลงเป้าหมายของยาใน เซลล์มะเร็ง,มีการขับยาออกนอกเซลล์มะเร็ง
,มีการทำลายยามีการลดการสะสมยาในเซลล์มะเร็ง,มีการเปลี่ยนไปใช้ puthway