Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การประเมินการตรวจร่างกาย HEENT - Coggle Diagram
การประเมินการตรวจร่างกาย HEENT
การตรวจผม
ดูลักษณะเส้นผม มัน ละเอียดหรือหยาบแห้ง ผมร่วงหรือไม่
Short / long hair
Distribution , texture
Local hair ioss , alopecia
Dandruff , Nits
การตรวจเล็บ
ดูลักษณะเล็บและส่วนปลายนิ้ว ปกติทำมุม 160 องศา
อาจจะพบได้ในโรคต่างๆ ดังนี้
Clubbing finger / Digital clubbing : นิ้วปุ้ม
Chronic hypoxemia
Onycholysis : พบในเล็บเป็นเชื้อรา ผู้ป่วยโรคสะเก็ดเงิน (Psoriasis)
Spoon nail : Iron deficiency anemia
การตรวจศีรษะ
ใช้การดูเเละคลำ
ศีรษะ
: ดูรูปร่าง ลักษณะผม ถ้าคลำพบก่อนต้องทดลองว่ากดเจ็บหรือไม่ ขนาด รูปร่าง ความนุ่มเเข็งเเละฟังว่ามีเสียง Bruit หรือไม่
หน้า
: ลักษณะใบหน้ามีความผิดปกติหรือไม่ เช่น Down's syndrome , Thalassemic face , Moon face , Mask face , มีผื่นแดงที่หน้า Butterfly rash
ใบหน้า
: ตรวจดูความผิดปกติของการเคลื่อนไหวกล้ามเนื้อ เช่น การอ่อนแรงของเส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 (Facial nerve)
การตรวจตา
ตรวจการเคลื่อนไหวของลูกตา
Extraoculer movement : EOM
: ดูการเคลื่อนไหวของลูกตา 6 ทิศทาง ได้แก่ ขวา ขวาบน ขวาล่าง ซ้าย ซ้ายบน ซ้ายล่าง
ให้ผู้ถูกตรวจมองตามนิ้วของผู้ตรวจ สังเกตว่าตาของผู้ถูกตรวจเคลื่อนไหวเป็นอย่างไร
ตรวจ visual eye field
-ผู้ตรวจกับผู้ถูกตรวจนั่งห่างกันประมาณ 2 ฟุต ให้ผู้ถูกตรวจมองที่ปลายจมูกของผู้ตรวจ ผู้ตรวจยื่นมือไปสุดแขน จากนั้นค่อยๆกระดิกนิ้วมาจนกระทั่งผู้ถูกตรวจเห็น
ถ้าไม่เห็น
แสดงว่าอาจะ
เกิดจากความผิดปกติของเส้นประสาทคู่ที่ 2
ตรวจความสมารถในการมองเห็น
(visual acuity : VA)
ค่าปกติ 6/6
การตรวจหู
ตรวจเฉพาะหูชั้นนอกและแก้วหู ส่วนในหูชั้นกลางเเละหูชั้นใน ไม่สามารถตรวจโดยตรงได้ เเต่ตรวจเฉพาะการได้ยินเเละการทรงตัว
ใบหู
(pinna or auricle) : ดูและคลำตำเเหน่ง รูปร่าง เเละสิ่งผิดปกติ เช่น ก้อนไขมัน ถุงน้ำ ฝี เป็นต้น นอกจาจกนี้ตรวจกระดูก mastoid อาจมีอาการบวมแดง เจ็บ ปรากฏด้วย
รูหู
(external auditory canal : EAC) ดู ปกติรูหูยาวประมาณ 1 นิ้ว ในผู้ใหญ่ จับใบหูดึงขึ้นข้างบนเฉียงด้านหลัง สำหรับเด็กให้จับใบหูดึงลงข้างล่างเฉียงด้านหลัง เพื่อให้ช่องหูตรง ตรวจดูว่า มีขี้หู (ear wax or cerumen) มีแผลในช่องหู ฝี หรือไม่
เยื่อแก้วหู
(ear drum or tympanic membrane) : ตรวจดูเยื่อแก้วหูว่ามีสีอะไร รอยแผล มีการดั้งรั้ง รูทะลุหรือไม่ ถ้าส่องจะเห็น light reflex อยู่ที่ส่วนล่างของแก้วหู
ตรวจการได้ยิน
ตรวจ
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 8
(Auditory nerve) ได้แก่
การฟังเสียงนาฬิกา วางหน้าหู ห่าง 2-3 cm
กระซิบหน้าหูห่าง 1-2 ฟุต
rinne test (air conduction
ดีกว่า
bone conduction)
weber test
การตรวจจมูก
ดูลักษณะภายนอกว่ามีการขยายของปีกจมูก (Ala nasi) ดูสันจมูก
ดูลักษณะภายในโดยเปิดปลายจมูกด้วยนิ้วหัวเเม่มือ ใช้ไฟฉายส่องดู vestibule , nasal septum , turbinate ว่า
บวม แดง ซีด มีริดสรดวงจมูก มีน้ำมูก
การตรวจปาก
ดูริมฝีปากว่า
ซีด แดง เขียว
หรือไม่ เหงือก เยื่อบุกระพุ้งแก้ม
มีแผล
หรือไม่ ผนังคอ
แดง
หรือ
มีหนอง
หรือไม่ ต่อมทอรซิล
โต แดง
หรือไม่
Grading of tonsil
Grade 1 : within fossa
Grade 2 : beyond pillars
Grade 3 : uvala
Grade 4 : to middle
การตรวจโพรงอากาศ
(Sinus)
คลำเเละเคาะบริเวณ Frontal & Maxillary sinus (ตำแหน่งที่พบบ่อย)
การตรวจคอ
บริเวณลำคอมีอวัยวะสำคัญ ได้เเก่
ต่อมไทรอยด์
หลอดลม
หลอดเลือดใหญ่
Carotid artery
Jugular vein
ต่อมน้ำเหลืองบริเวณคอ เเละไหปลาร้า
กล้ามเนื้อบริเวณคอ สังเกตว่า มีคอเเข็ง คอเอียง ก้อนที่ผิดปกติหรือไม่ เช่น ต่อมน้ำลายโต ต่อมน้ำเหลืองโต
การตรวจหลอดลม
(Trachea)
การ
คลำ
ให้ผู้ป่วยก้มคอคอเล็กน้อย เพื่อให้กล้ามเนื้อ Sternocleidomastoid หย่อนตัว จากนั้นใช้นิ้วชี้และนิ้วกลางของมือที่ถนัด แยงที่ส่วน suprasternal notch จะรู้สึกนุ่มอยู่บริเวณตรงกลาง
การ
ฟัง
เสียงหายใจบริเวณหลอดลม ในรายที่เกิด partial upper airway obstruction จะฟังได้เสียง
Wheeze
การตรวจต่อมไทรอยด์
การ
ดู
สังเกตที่เป็นตำเเหน่งของต่อมไทรอยด์ว่ามี ขนาดและรูปร่างอย่างไร ถ้า
โต
จะเห็นชัดเจนจากระยะไกล มีขนาดโตกว่าปกติอย่างเล็ก 5 เท่า
การ
คลำ
ผู้ตรวจอยู่ด้านหน้าหรือด้านหลังก็ได้ สอดมือเข้าใต้ Sternocleiodomastoid และคลำขณะที่ผู้ป่วยกลืนน้ำลาย
การ
ฟัง
ใช้ Stethoscope ฟังว่ามีเสียงฟู่ (Bruit) หรือไม่ เกิดจากมีเลือดมาเลี้ยงเพิ่มขึ้น
การตรวจต่อมน้ำเหลือง
(Lymph nodes :LN )
ต่อมน้ำเหลืองมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 0.5 ซม. กระจายทั่วร่างกาย
ถ้า
คลำ
พบขนาด ≥ 1 cm. เเสดงว่าต่อทน้ำเหลืองโต เรียกว่า
Lymphadenopathy
วิธีตรวจ
1. ผู้ป่วยอยู่ในท่านั่ง เอียงศีรษะเล็กน้อยมาทางด้านที่กำลังถูกตรวจ ทำให้กล้ามเนื้อไม่เกร็ง
ผู้ตรวจยืนอยู่ด้านหน้าหรือด้านหลัง ใช้มือข้างหนึ่งประคองศีรษะบริเวณท้ายทอย
คลำโดยใช้แรงกดเบาๆที่ปลายนิ้วชี้เเละนิ้วกลาง
คลำ
วนเป็น
วงกลมเล็กๆเบาๆ
ถ้า
ปกติ
จะไม่พบการบวม โต หรือกดเจ็บ
