Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การหายใจ - Coggle Diagram

- - - - อวัยวะที่เกี่ยวข้องกับระบบหายใจได้แก่ หลอดลม ปอด
      - หัวใจและระบบไหลเวียนโลหิต
      - ผิวหนัง เต้านม กล้ามเนื้อ กระดูกหน้าอก และกระดูกซี่โครง
  - - - เป็นส่วนต่อระหว่าง Manubrium sterni
        กับ sternum
      - เป็นประโยชน์ในการนับกระดูกซี่โครง (Rib)
        และช่องว่างระหว่างกระดูกซี่โครง
    - - Spinous process ของ C7
        และ ปุ่มล่าง คือ spinous process ของ T1
      - ใช้สำหรับนับกระดูกซี่โครงและกระดูกสันหลัง
    - - เป็นตำแหน่งที่ตรงกับกระดูกซี่โครงที่ 7 ด้านหลัง
    - - เป็นเส้นที่ใช้เปรียบเทียบบอกตำแหน่งของสิ่งที่ตรวจพบบนทรวงอก
        
        Midclavlcular line
        
        Anterior axllary line
        
        Midsternal line
  - - - ตำแหน่งของหลอดลม
        
        ผู้ป่วยนั่งหรือนอนก้มคอมาข้างหน้าเล็กน้อย
        
        ผู้ตรวจใช้ปลายนิ้วชี้และนิ้วกลางกดไปบน suprasternal notch
        โดยให้นิ้วอยู่แต่ละข้างของหลอดลม
        
        ผู้ป่วยนั่งหน้าตรง
        
        ผู้ตรวจใช้นิ้วคล าหาจุดกึ่งกลางของ
        Suprasternal notch และเคลื่อนนิ้วเข้าหา Trachea
      - การขยายตัวของปอด
        
        ตรวจด้านหลัง
        
        นิ้วหัวแม่มือวางขนานกับกระดูกซี่โครงคู่ที่ 10 ฝ่ามือโอบด้านข้างของทรวงอก ปลายนิ้วหัวแม่มือ 2 ข้าง อยู่ใกล้กันบริเวณแนวกระดูกสันหลัง โดยมีระยะห่างเท่ากัน
        
        ตรวจด้านหน้า
        
        วางมือบริเวณชายโครงตามแนวกระดูกซี่โครงที่ 6 โดยนิ้วหัวแม่มืออยู่ที่Xiphoid process ฝ่ามือโอบด้านข้างของทรวงอก บอกให้ผู้ป่วยหายใจเข้าออกลึกๆ
      - การคลำเสียงสะท้อน
        
        ใช้ฝ่ามือหรือสันมือวางบนผนังอกด้านหลัง ในตำแหน่งที่ตรงกันทั้ง 2 ข้าง จากบนลงล่างหรือล่างขึ้นบนก็ได้ แล้วให้ผู้ป่วยนับ 1-2-3 จะสัมผัสถึงความรู้สึกสั่นสะเทือนที่เกิดจากเสียงเปรียบเทียบกันทั้ง 2 ข้าง
      - การคลำตำแหน่งที่กดเจ็บ
        
        Costochondral
        junction และตำแหน่งอื่นๆ
    - - ลำดับการเคาะ
        
        ใช้นิ้วกลางมือขวาเคาะลงบนนิ้วกลางมือซ้ายบริเวณ Distal interphalangeal joint ในแนวดิ่ง โดยใช้การเคลื่อนไหวของข้อมือขวา
        
        เคาะปอด โดยเริ่มจากกระดูกไหปลาร้าแต่ละข้าง ไล่ลงมาทีละช่องของกระดูกซี่โครงทั้ง 2 ข้าง
        
        ปกติจะได้ยินเสียงก้อง (Resonance)
      - การแปลผล
        
        Flatness พบใน Hydrothorax, Pleural effusion
        ลักษณะเหมือนเสียงที่เกิดจากเคาะบริเวณต้นขา
        
        Dullness พบใน Pneumonia, Pul. TB, Atelectasis
        ลักษณะเหมือนเสียงที่เกิดจากการเคาะตับ หรือเสียงทึบ
        
        Tympany พบใน Pneumothorax เป็นเสียงโปร่ง
        เหมือนเสียงที่เกิดจากการเคาะหน้าท้องที่มีแก๊สมาก
        
        Resonance เป็นเสียงที่เกิดจากการเคาะปอดที่ปกติ หรือ เสียงก้อง
        
        Hyper – resonanceเสียงก้องมาก พบในภาวะ Emphysema
    - - ลักษณะผิวหนังทรวงอก มีผื่น แผล
        มี spider nevi หรือ spider angioma หรือไม่
      - ขนาดและรูปร่างทรวงอก
        
        เส้นผ่าศูนย์กลางจากด้านหน้า
        ไปด้านหลังจะแคบกว่าด้านข้าง ประมาณ 5 : 7
      - ลักษณะเต้านม หัวนม
      - การเคลื่อนไหวของทรวงอก
        
        สังเกตอัตราการหายใจ ความลึก
        จังหวะ ใช้กล้ามเนื้อหน้าอกช่วยหายใจ
        หรือมี Sternal retraction หรือไม
    - - หลักการตรวจ
        
        ให้ผู้ป่วยอ้าปากเล็กน้อย หายใจเข้าออกลึก ๆ แล้วฟังที่ผนังทรวงอกด้วยด้าน diaphragm ของ stethoscope โดยเปรียบเทียบกับอีกด้านหนึ่งในตำแหน่งเดียวกัน
      - เสียงที่ฟัง
        
        การฟังเสียงพูด
        
        ให้ผู้ป่วยนับ 1-2-3 สังเกตการเปลี่ยนแปลงของเสียง
        กรณีที่มีสิ่งมากั้นระหว่างเนื้อปอดกับผนังทรวงอก
        
        การฟังเสียงผิดปกติ
        
        Crepitation or crackle เป็นเสียงที่ไม่ต่อเนื่องเกิดจากลมหายใจ
        
        Rhonchi and Wheezing เป็นเสียงที่เกิดจากการสั่นของ
        หลอดลม ในขณะที่มีลมวิ่งผ่านหลอดลมที่ตีบแคบ
        
        Wheezing เป็นเสียงที่มีลักษณะแหลมกว่า rhonchi ซึ่งความ
        แหลมของเสียงขึ้นกับความเร็วของลมที่วิ่งผ่าน
        
        Rhonchi เป็นเสียงที่มีลักษณะใหญ่และทุ้ม แสดงถึงหลอดลม
        ขนาดใหญ่ในทรวงอกที่ตีบแคบ
        
        Stridor เป็นเสียงที่เกิดจากการตีบแคบของหลอดลมขนาดใหญ่
        มีลักษณะเป็นเสียงหวืดที่ได้ยินชัดในช่วงหายใจเข้า
        
        การฟังเสียงหายใจปกติ
        
        Bronchovesicular breath sound
        
        หายใจเข้า – ออก เท่า ๆ กัน
        
        Vesicular breath sound
        
        หายใจเข้ายาว – ออกสั้น
        
        Tracheal / Bronchial breath sound
        
        หายใจเข้าสั้น – ออกยาว
- - - - การตรวจชีพจรในตำแหน่งต่างๆ การเต้นของเส้นเลือด
        ดำว่ามีการโป่งพองหรือไม่
      - การวัดความดันโลหิต
      - การตรวจหัวใจ
      - การตรวจทั่วไป ได้แก่ การหายใจ สีผิว และอาการบวมตามส่วนต่างๆ
  - - - ดูApical impulse หรือ Apical beat คือตำแหน่งที่มีการเต้น
        ของหัวใจแรงที่สุด เรียกว่า Point of maximum impulse : PMI
      - Abnormal pulsation อื่น ๆ ในบริเวณ Precordial area และ
        บริเวณคอทั้ง 2 ข้างเช่น Impulse จาก Aneurysm
      - ดูลักษณะผนังทรวงอกว่าเหมือนกันทั้ง 2 ข้าง หรือมีการ
        โป่งนูน (Bulging) ของผนังทรวงอกหรือไม่
    - - การคลำเพื่อตรวจอาการแสดงของหัวใจโต เรียกว่า Ventricular heave
      - การคลำThrill
        
        Thrill คือปรากฏการณ์ของ Murmurs ที่ดังมาก จนเกิดการสั่นสะเทือนของ Chest wall จะรู้สึกเหมือนมีคลื่นมากระทบ (Vibration sensation) ถูกที่ฝ่ามือ
        
        ต้องคลำให้ทั่วทั้ง Precordial area ได้แก่ บริเวณลิ้นหัวใจทั้ง 4โดยวางฝ่ามือบริเวณที่จะตรวจ Systolic thrills Diastolic thrills
      - คลำตำแหน่งของ PMI.
        
        ใช้ปลายนิ้วมือทั้ง 4 นิ้ว ตำแหน่งที่คลำพบว่าหัวใจเต้นแรงที่สุด จะมีแรงกระแทกถูกนิ้วมือเพียงจุดเดียวหรือเป็นบริเวณเล็กๆ ไม่เกิน 2-3 ซม.
        
        คนปกติจะอยู่ที่ช่องซี่โครงที่ 5 ตรงกับ MCL ซึ่งเป็นตำแหน่งของ Apex
    - - การฟังเสียงฟู่ (Cardiac murmur)
        
        เป็นเสียงที่เกิดจากการสั่นสะเทือนขณะมีการไหลของเลือด
        ผ่านรูเปิดของลิ้นหัวใจ หรือเส้นเลือดที่มีความผิดปกติ
        
        Systolic murmur
        
        เกิดระหว่างเสียง S1 และเสียง S2 โดยเกิดพร้อมกับการเต้นของชีพจรที่คอ
        
        ความดังของ murmur แบ่งเป็น 6 ระดับ
        
        Grade 1 เสียงเบามาก ฟังยาก ต้องตั้งใจฟัง อาจพลาดได้
        
        Grade 2 เสียงเบา แต่ฟังได้ยินทันทีที่แตะหูฟังบนผนังทรวงอก
        
        Grade 3 เสียงดังปานกลาง แต่ยังคลำไม่ได้ thrill
        
        Grade 4 เสียงดังมากขึ้น และเริ่มคลำ thrill ได้
        
        Grade 5 เสียงดังมาก แตะหูฟังไม่สนิทก็ได้ยิน
        และคล าได้ thrill และ heaving
        
        Grade 6 เสียงดังมากที่สุด อาจฟังได้ โดยไม่ต้องใช้ Stethoscope
        
        Diastolic murmur
        
        เกิดระหว่างเสียง S2 และเสียง S1 โดยเกิดหลังการเต้นของชีพจรที่คอ
      - การฟังเสียงหัวใจปกติ Normal heart sound
        
        S1 เป็นเสียงที่เกิดจากการปิดของ mitral & tricuspid valve เกิดในช่วงหัวใจบีบตัว ฟังชัดที่สุดบริเวณ Apex
        
        S2 เป็นเสียงที่เกิดจากการปิดของ pulmonic & aortic valve เกิดใน ช่วงหัวใจคลายตัว ฟังชัดบริเวณ pulmonic & aortic valve