Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ยารักษามะเร็ง Anticancer drugs - Coggle Diagram

- - - - Methotrexate
        
        ข้อบ่งใช้รักษาโรคมะเร็ง เช่น มะเร็งรง
        มะเร็งปอด มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดALL
        โรคอิ่นๆเช่น โรคสะเก็ดเงินโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์
        
        ผลข้างเคียง กดไขกระดูก ปริมาณ
        เม็ดเลือดขาวต่ำ มีเลือดออกในทางเดินอาหาร
        พิษต่อระบบประสาท ตับ ไต
        
        การป้องกันหรือหรือลดผลข้างเคียงทำให้ปัสสาวะเป็นด่าง ให้สารน้ำที่เพียงพอ เพื่อขับยาทางปัสสาวะ
    - - 6-mercaptopurine
        
        ข้อบ่งใช้ เป็นยากิน รักาามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด ALL
        รักษาAML หรือ ANLL
        
        ผลข้างเคียง กดไขกระดูก รบกวนระบบทางเดินอาหาร(คลื่นไส้ อาเจียน)พิษต่อตับ
        
        ปฏิกิริยาระหว่างยายา Allopurinol (รักษาเก๊าท์)ทำให้ระดับยา 6-MP ในเลือดสูงจนเกิดพิษเนื่องจากไปยับยั้งเอนไซม์ Xanthine oxidase
      - Pentostatin
        
        การใช้ รักษา Hairy cell leukemia มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดnon-Hodgkin lymphoma
        
        ผลข้างเคียง กดไขกระดูก ปริมาณเม็ดเลือดขาวต่ำ ไตวายเฉียบพลัน รบกวนระบบทางเดินอาหาร(คลื่นไส้ อาเจียน)
    - - 5-Fluorouracil (5-FU)
        
        ส่วนใหญ่ใช้รักษามะเร็งกระเพาะอาหาร มะเร็งลำไส้ใหญ่ มะเร็งเต้านม
        
        เภสัชภัณฑ์ยาส าหรับใช้ทาเฉพาะที่ใช้รักษาโรค Solar keratosis และมะเร็งผิวหนังชนิด
        
        ผลข้างเคียง กดการสร้างเม็ดเลือด (Myelosuppression) Stomatitis Alopecia
      - Cytarabine
        
        ผลข้างเคียง มีผลต่อไต ควรดื่มน้ำมากๆ
  - - - มะเร็งรังไข่ระยะแพร่กระจาย และมะเร็งปอดชนิดเซลล์เล็ก (small cell lung cancer) ที่ล้มเหลวหลังจากการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดที่ใช้เป็นอันดับแรก
      - ใช้ร่วมกับยา(cisplatin) ในการรักษามะเร็งปากมดลูกระยะที่สี่บี (stage IV-B) การกลับมาเป็นซ้ำ หรือดื้อยา
    - - ข้อบ่งใช้ รักษามะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนักระยะแพร่กระจายที่ล้มเหลวหลังจากการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดที่ใช้เป็นอันดับแรก
      - ผลข้างเคียง Topotecanกไขกระดูก
        Irinotecan เกิดอุจจาระร่วงอย่างรุนแรง
    - - ผลข้างเคียง คลื่นไส้ อาเีย ผมร่วง กดไขกระดูก ทำให้ปริมาณเม็ดเลือดขาวต่ำ และเกล็ดเลือดต่ำ
      - Teniposide เป็นยาฉีด IV ใช้เป็นยาอันดับ2ของการรักษา ALL ในเด็ก
      - Etoposide มีทั้งยากินและยาฉีดใช้รักษา Small cell lung cancer และมะเร็งอัณฑะ (Testicular cancer)
      - กลไก ยับยั้งDNA topoisomerase IIซึ่งทำหน้าที่แยกสายเกลีวคู่ของ RNAออก และรวมสายขณะเกิดกระบวนการ DNAยับยั้งการเจริญของเซลล์จากระยะ S ไประยะ G2 00
  - - - เป็นสารที่ได้จากการสกัดจากพืชVinblastine , Vincristine ส่วนVinorrelbineเป็นสารที่ได้จากการกึ่งสังเคราะห์
      - Vinblastine
        
        ใช้ร่วมกับยาอื่น ในการรักษามะเร็งต่อมน้ำเหลือชนิดHodgkin’s lymphoma
        
        รักษามะเร็งอัณฑะ ร่วมกับยาอื่นในสูตรVBC (Vinblastin, Bleomycin,Cisplatin)
      - Vincristine
        
        รักษามะเร็งหลายชนิดในเด็ก (WEAN) มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดHodgkin’s lymphomaร่วมกับยาสูตรMOPP มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดnon-Hodgkin’s lymphomaร่วมกับยาสูตรCHOP มะเร็งรก(Choriocarcinoma)
      - ผลข้างเคียง กดไขกระดูก (ยกเว้น Vincristineไม่กดไขกระดูก) Vincristineเกิดปลายประสาทผิดปกติ รบกวนระบบทางเดินอาหาร(คลื่นไส้ อาเจียน หรืออุจจาระร่วง) หลอดเลือดดำอักเสบ
    - - Paclitaxel & Docetaxel (IV)
        
        ใช้รักษามะเร็งรังไข่ มะเร็งเต้านม มะเร็งปอด
        
        Docetaxel มีฤทธฺ์แรง(potent) กว่า paclitaxel
        
        ผลข้างเคียง กดไขกระดูก ทำให้ปริมาณเม็ดเลือดขาวและเกร็ดเลือดต่ำ ปฏิกิริยาแพ้ยา เช่น ผื่นลมพิษ ผลตอทางเดินอาหาร เช้น คลื่นไส้ อาเจียน ปลายประสาทผิดปกติ อวัยวะส่วนปลายบวม โดยเฉพาะ docetaxel
- - - - ข้อบ่งใช้ ใช้ร่วมกับ Methotrexate ในการรักษาWilms’ tumorและมะเร็งของเนื้อเยื่อเกี่ยวพันจากกล้ามเนื้อลายในเด็ก
      - ผลข้างเคียงถ้ายารั่วจะทำให้เนื้อเยื่อรอบๆตาย กดไขกระดูก รบกวนทางเดินอาหาร ผิวหนังไวต่อการฉายรังสี
    - - ข้อบ่งใช้ มีฤทธิ์กว้างต่อมะเร็งหลายชนิด รักาามะเร็งเลือดขาวเฉียบพลัน มะเร็งต่มน้ำเหลือง มะเร็งเต้านม
      - ผลข้างเคียงพิษต่อหัวใจ กดไขกระดูก ผมร่วง รบกวนทางเดินอาหารเยื่อบุในช่องปากอักเสบ
    - - ใช้รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลัน
        (ALL, AML)และมะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังCML
      - Epirubicinใช้รักษามะเร็งเต้านม
        Valrubicinใช้รักษามะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
      - ยาทั้ง 3ชนิด ข้อดีคือ มีพิษต่อหัวใน้อย
    - - ใช้รักษา มะเร็งอัณฑะ มะเร็งต่อมน้ำเหลืองHodgkin’s และnon-Hodgkin’s lymphoma , Epithelial tumor
      - ผลข้างเคียง พิษต่อปอด ไข้ หนาวสั่น พิษต่อเยื่อบุและผิวหนัง กดไขกระดูกน้อย
    - - ใช้รักษา มะเร็งปากมดลูก มะเร็งปอด มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ และมะเร็งลำไส้ใหญ่ อาจใช้ร่วมกับ 5FU,Cisplatin หรือ Doxorubicin
      - ผลข้างเคียง กดไขกระดูกอย่างรุนแรง เม็ดเลือดขาวต่ำ เกล็ดเลือดต่ำเป้นอย่างมาก รบกวนทางเดินอาหาร หายใจลำบาก ถ้ายารั่วจะทำให้เนื้อเยื่อรอบๆตาย
  - - - กลไกเกิดสะพานเชื่อม ระหว่างRNAกับDNA
      - รักษา Multiple myeloma ใช้ร่วมกับยาอื่น
      - ผลข้างเคียงกดไขกระดูก ท าให้ปริมาณเม็ดเลือดขาวต่ำ ปริมาณเกล็ดเลือดต่ำ
    - - กลไก เกิดหมู่alkyl ในสาย DNA ทำให้ DNA ไม่เสถียร แตกง่ายไม่มีการสร้างโปรตีน
      - ยาทั้ง 2ชนิดละลายในไขมันได้ดีมาก เข้าสมองได้ ใช้รักษามะเร็งสมอง
      - ผลข้างเคียง กดไขกระดูก แต่เกิดช้า (ประมาณ4 วันถึงสัปดาห์) ผิวหนังแดง ร้อน ตาแดง ขนาดยาสูงเกิดพังผืดในปอด และไตวาย
    - - ใช้เป็นยาฉีด IVรักษามะเร็งตับอ่อน
      - ผลข้างเคียงรบกวนระบบทางเดินอาหาร(คลื่นไส้ อาเจียน) ไตวาย
    - - รักษามะเร็งรังไข่ มะเร็งอัณฑะ มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ มะเร็งปอด ใช้ร่วมกับยาอื่น
      - ผลข้างเคียง พิษต่อไต หู ทำให้หูหนวก เส้นประสาทส่วปลายผิดปกติ เช่น ชาตามปลายมือ ปลายเท้า อาเจียนรุนแรง
- - - - การใช้ เป็นยากิน เป็นยาตัวแรกในการรักษามะเร็งปากมดลูก รักษาจากการหมดประจำเดือน
      - ผลข้างเคียง ร้อนวูบวาบ รบกวนระบบทางเดินอาหาร(คลื่นไส้ อาเจียน) มีเลือดประจำเดือนผิดปกติ เสี่ยงต่อการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือด
    - - การใช้ บรรเทาอาการ ในผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่แพร่กระจายแล้ว ไม่มีฤทธิ์กระตุ้น Estrogen receptor จึงไม่เกิดความเสี่ยงต่อมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลุก
      - ผลข้างเคียง ร้อนวูบวาบ รบกวนระบบทางเดินอาหาร(คลื่นไส้ อาเจียน)
    - - รักษามะเร็งเต้านมที่มี Estrogen
        receptor ที่ผิวเวลล์ ไม่ใช้เป็นตัวเลือกแรก ใช้ร่วมกับHydrocortisone รักษา Cushing’s syndrome และมะเร็งต่อมหมวกไตชั้นนอก
  - - - Leuprolide เป็ นยาฉีด SC , Goserelin เป็นยาฝังในกล้ามเนื้อ รักษามะเร็งต่อมลูกหมาก และ มะเร็งเต้านมที่แพร่กระจายแล้ว
      - ผลข้างเคียง ร้อนวูบวาบ เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ (Impotence) ในระยะแรกอาจท าให้เซลล์มะเร็งเจริญมากขึ้น
    - - กลไกเป็นGnRH antagonist แย่งจับกับGnRH receptorที่ต่อมใต้สมอง ทำให้การยับยั้งการหลั่งLH & FSH ลดการสังเคราะห์ testosterone
      - การใช้ เป็นยาฉีด IM ใช้รักษาบรรเทาอาการในผู้ป่ วยมะเร็งต่อมลูกหมากระยะสุดท้าย
      - ผลข้างเคียงร้อนวูบวาบ ปวดตามปลายเท้า ปวดศีรษะ นอนไม่หลับ
    - - การใช้รักษาภาวะประจำเดือนผิดปกติ และโรคเซลล์บุผนังมดลูกเจริญผิดที่
      - ผลข้างเคียง ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน และการหยุดยาหะทันหัน จะทำให้ภาวะเลือดประจำเดือนมามาก