Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Địa lí - Coggle Diagram

- - - - Vũ trụ vô cùng rộng lớn, không có giới hạn, trong đó có vô vàn vật thể có kích thước khác nhau (gọi là thiên thể) luôn luôn chuyển động
      - Các thiên thể thường tập hợp theo từng nhóm thành các hệ như hệ Mặt Trời -> nhiều hệ nhỏ này hợp lại thành hệ Thiên hà
      - Vũ trụ gồm hàng tỉ Thiên hà, dải Ngân Hà có hệ Mặt Trời của chúng ta là 1 trong số đó
- - - - Nhóm các hành tinh nội
        
        Bao gồm: thủy tinh kim tinh, trái đất, hỏa tinh
        
        Đặc điểm; kích thước nhỏ, tỉ trọng trung bình lớn. tốc độ tự quanh xung quanh trục chậm, có ít hoặc không có vệ tinh
      - Nhóm các hành tinh ngoại
        
        Gồm: mộc tinh, thổ tinh, thiên vương tinh, hải vương tinh và diêm vương tinh
        
        Đặc điểm: kích thước lớn, tỉ trọng trung bình nhỏ, tốc độ tự quay quanh trục nhanh và có nhiều vệ tinh
  - - - Mặt trời và các hệ thần kinh trong hệ mặt trời được hình thành cách đây khoảng 4,6 tỉ năm từ một đám mây bụi khí rất lớn có bán kính khoảng 10 mũ 3 đơn vị thiên văn - Thành phần chính của đám mây này là khí hidro và khí heli, ngoài ra còn rất ít các hạt bụi và băng của các nguyên tố khác
      - Khí đó chứa các hạt bụi và các hạt băng, ban đầu kích thước rất nhỏ, khi va chạm chúng kết dính với nhau để trở thành hạt lớn hơn => chúng va chạm vào nhau =>kết thành những hòn đá lớn trộn lẫn với băng => tiếp tục kết dính thành những tảng đá lớn => lực hấp dẫn hút tiếp các hạt bụi nhỏ hình thành tảng đá cỡ hành tinh
      - các thiên thể có kích thước hành tinh này sẽ nguội dần và rắn lại. trong khi đó bên trong lòng các hành tinh bị nung chảy do sự phân hủy phóng xạ. nhiệt độ cao đã tạo điều kiện cho nguyên tố nặng như sắt và niken dồn về phía tâm của hành tinh
        => thuỷ tunh, kim tinh, hoả tinh, trái đất được hình thành như vậy
      - Trái lại các hành tinh như: mộc tinh, thổ tinh, thiên vương tinh, hải vương tinh lại được hình thành không chỉ từ các đám mây nguyên thuỷ mà cả những khí bị bốc hơi từ trong ra=> hiện nay các hành tinh kiểu mộc tinh chứa tới 75% là hỉdro,23% là hile với một số chắt rắn nằm gần ở tâm
        Những khí này bị giữ ở bề mặt các hành tinh nói trên do hành tinh có lực hấp dẫn lớn và nhiệt độ bề mặt thấp
- - - - Đó sự phối hợp giữa hình dạng và hiện tượng tự quay quanh trục trên bề mặt trái đất của chúng ta có hiện tượng ngày và đêm kế tiếp nhau liên tục, sinh ra nhịp điệu ngày và đêm
    - - Miền nào trên trái đất cũng có giờ riêng gọi là giờ địa phương
      - Trái đất tự quay theo chiều từ tây sang đông nên trong cùng một thời điểm, các kinh tuyến khác nhau nhìn thấy mặt trời ở các vị trí khác nhau
    - - Trong khi trấi đất tự quay, tất cả các điểm đều đi chuyển, riêng có hai điểm không đi chuyển là cực bắc và nam
      - Giao tuyến giữa bề mặt trái đất với các mặt phẳng chứa trực là các kinh tuyến
      - Mặt phẳng xdi quá tầm trái đất và vuông góc với trục Trái đất cắt bề mặt trái đất theo một đường tròn lớn được gọi là đường xích đạo
      - Các vi tuyến trên trái đất là những vòng tròn song song với đường xích đạo
      - Hệ thống kính vi tuyến là cơ sở để xác định toa độ Địa lí, phường hướng và không thể thiếu trong trắc địa, ban đồ, hàng hải, quận sự....
    - - Tất cả vật thể chuyển động trên bề mặt trái đất đều chịu một sự lệch hướng về bên phải ở nửa cầu bắc và về bên trái ở nửa cầu nam theo hướng chuyển động
- - - - Do trục Trái Đất nghiêng một góc không đổi trên mặt phẳng quỹ đạo nên trong 1 năm , chỉ các khu vực giữa 2 chí tuyến có 2 lần Mặt Trời lên thiên đỉnh
      - Quan sát sự chuyển động biểu kiến của mặt trời trong năm cta thường có ảo giác Măt trời trong năm có sự dịch chuyển : lên, xuống giữa khu vực 2 chí tuyến
    - - -Từ ngày 21/3-23/9 nửa cầu B chúc về phía Mặt Trời nên nhận được nhiều nhiệt : nửa cầu B nóng , nửa cầu N lạnh -23/9-21/3 năm sau nửa cầu N lại chúc về phía MT nên nhận nhiều nhiệt: nửa cầu B lạnh, nửa cầu N nóng
        => Sự luân phiên nóng lạnh đối với mỗi cầu , nên k nới nào có thời tiết nóng lạnh
      - Về độ dài ngày đêm: - 21/3 -23/9 nửa cầu B đc chiếu sáng nhiều hơn nên có ngày dài hơn đêm.Nửa cầu N thì ngày ngắn đêm dài
        -23/9-21/3 năm sau thì ngược lại nửa cầu N sẽ ngày dài đêm ngắn. Nửa cầu B ngày ngắn, đêm dài
      - Hiện tượng ngày đêm kphai ở nơi nào cũng như nhau: ở xíc đạo luôn bằng nhau, càng xa xích đạo ngày đêm so le càng lớn
    - - Trong năm người ta còn chia ra các mùa, mua trong năm thay đổi theo từng vĩ độ
        Các vĩ độ gần chí tuyến , đặc biệt là các vĩ độ ôn đới có biểu hiện 4 mùa : Xuân , hạ , thu , đông
      - Trái Đất chuyển động một vòn tròn trên quỹ đạo tạo ra đơn vị đo thơi gian là năm thiên văn , cơ sở để xây dựng năm lịch
    - - hình thành các vành đai khí hậu theo vĩ độ
      - ngoài ra Trái Đất còn tham gia vào chuyển động TĐ -MT gây ra nhiều hệ quả: sóng triểu và cơ sở hình thành lịch âm
- - - - Tầng đối lưu: bề dày không đồng nhất,ở xích đạo được tính từ mặt đất đến độ cao 15-17 km,ở cực chỉ khoảng 8km và nhiệt độ không khí giảm theo chiều cao,không khí di chuyển mạnh theo chiều thẳng đứng
      - Tầng bình lưu:nằm trên tầng đối lưu lên đến độ cao 80 km,nhiệt độ tăng theo chiều cao,chuyển động theo chiều thẳng đứng yếu hẳn,chuyển động theo chiều ngang chiếm ưu thế
      - Các tầng cao của khí quyển:tầng ion và tầng khuyếch tán
    - - Thời tiết là trạng thái khí quyển một nơi nào đó trong một khoảng thời gian nhất định biểu hiện qua trị số:nhiệt độ không khí,mây,mưa,gió,...
      - Khí hậu là chế độ nhiều năm của điều kiện khí quyển hay chế độ trung bình nhiều năm của thời tiết
    - - Nhiệt đới ẩm:nhiệt độ tháng lạnh nhất không thấp hơn 18•C
      - Á nhiệt đới là đới khô nóng:nhiệt độ tháng nóng nhất lớn hơn 20•C
      - Ôn đới : nhiệt độ tháng lạnh nhất thấp hơn 18•C nhưng cao hơn-3•C
      - Hàn đới:Nhiệt độ trung bình tháng ấm nhất cao hơn 10•C,tháng lạnh nhất nhỏ hơn -3•C
      - Cực đới:Là đới băng tuyết,nhiệt độ của tháng ấm nhất cũng thấp hơn 10•C