Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การศึกษาทั่วไปเพื่อการพัฒนามนุษย์ - Coggle Diagram
การศึกษาทั่วไปเพื่อการพัฒนามนุษย์
หลักความเชื่อ
แบบกาลามสูตร
มีหลักความเชื่อทั้งหมด 10 ประการ
1.อย่าพึ่งเชื่อ เพราะฟังตามๆกันมา
2.อย่าเพื่งเชื่อ เพราะถือว่าเป็นของเก่า เล่าสืบๆกันมา
3.อย่าเพิ่งเชื่อ เพราะเป็นข่าวลือ
4.อย่าเพิ่งเชื่อ เพราะเป็นตำรา
อย่าเพิ่งเชื่อ เพราะคิดเองเองว่าเป็นเหตุเป็นผลกัน
อย่าเพิ่งเชื่อ เพราะการคิดคาดคะเน
7.อย่าเพิ่งเชื่อ เพราะคิดเอาตามที่ปรากฎ
8.อย่าเพิ่งเชื่อเพราะเห็นว่าตรงกับความเห็นของตรง
อย่าเพิ่งเชื่อ เพราะเห็ฯว่าผู้อื่นพูดควรเชื่อได้
10.อย่าเพิ่งเชื่อ เพราะเห็นว่าผู้พูดเป็นครูของเรา
หัวใจกาลามสูตร
ไม่ควรเชื่อ
ตนเอง/ผู้อื่น เดือดร้อน
ควรเชื่อ
เป็นไปเพื่อความเจริญ
ถ้ายังไม่เห็นเเม้แต่เล็กน้อยหรือไม่แน่ใจ ให้รอก่อน
:warning:
:red_flag:
หมายถึง วิธีปฏิบัติในเรื่องที่ควรสงสัย
การคิดแบบหลักโยนิโสมนสิการ
• การรู้จักคิด รู้จักพิจารณา หรือมองเป็น คิดเป็น
• การทำใจโดยแยบคาย หรือคิดถูกวิธี ซึ่งเป็นการคิดตามแนวทางของปัญญา โดยพิจารณาสิ่งทั้งหลายตามสภาวะ ตามที่สิ่งนั้นๆ
โยนิโสมนสิการ
แบบสืบสาวเหตุ ปัจจัย
แบบแยกแยะองค์ประกอบ
แบบรู้เท่ทันธรรมดามองเหตุการณ์
แบบอริยสัจ
แบบอรรถธรรมสัมพันธ์
แบบวิภัชชวาท
แบบอยู่กับปัจจุบัน
แบบปลุกเร้าคุณธรรม
แบบคุณค่าแท้คุณค่าเทียม
แบบคุณโทษทางออก
คุณค่าของการคิดแบบโยนิโสมนสิการ
รู้จักคิดตามความเป็นจริง
พัฒนาการคิดอย่าเป็นระบบ
รู้จักสืบหาเหตุปัจจัย
มีทัศนคติทางบวกรับผิดชอบ
มีเป้าหสอดคล้องจริยธรรม
ความหมาย ความสำคัญ
ของการของวิชาศึกษาทั่วไป
ความสำคัญ
ปลูกฝังความดีงามทางปัญญา (Intellectual Virtue) หรือลักษณะนิสัยในการใช้ปัญญาที่เหมาะสม เพื่อความสมบูรณ์ของตนเองและประโยชน์ต่อผู้อื่น
ต่อวิชาชีพ
วิชาศึกษาทั่วไป
สร้างความเป็นบัณฑิต
เตรียมบุคคนให้พร้อมศึกษาวิชาเฉพาะ
เตรียมพื้นฐานผู้เรียนเพื่อให้เป็นคนดีก่อนไปเรียนรู้วิชาชีพ
วิชาชีพ
สร้างเครื่องมือให้บัณฑิตนำไปใช้ประโยชน์
ช่วยให้สามารถนำเครื่องมือหรือความรู้เฉพาะอย่างไปใช้ในการทำงานได้
ความหมาย
วิชาการศึกษาทั่วไป หมายถึง วิชาที่ต้องการสร้างบัณฑิตหรือคนให้เป็นบัณฑิต
หมวดวิชาที่เสริมสร้างความเป็นมนุษย์อย่างสมบูรณ์
พัฒนาตัวเองอย่างต่อเนื่อง
เป็นคนมีคุณธรรม
เข้าใจและเห็นคุณค่าของตนเอง ผู้อื่น สังคม ศิลปวัฒนธรรม และธรรมชาติ
เป็นพลเมืองที่มีคุณค่า
ใส่ใจต่อความเปลี่ยนแปลงของสรรพสิ่ง
ความรอบรู้กว้างขวาง
จุดมุ่งหมาย
แบ่งเป็น 2 ระยะ
ระหว่างศึกษา
สร้างนิสิตนักศึกษา
มีความพร้อมและมีท่าทีที่ถูกต้องในการพัฒนาตนและเรียนรู้
หลังสำเร็จการศึกษา
สร้างบัณฑิต
ดำเนินชีวิตด้วยปัญญา และนำวิชาชีพไปใช้อย่างสร้างสรรค์
แบ่งเป็น 2 ระดับ
กาละ
การศึกษาเพื่อยุคสมัย : รับมือกับสภาพแวดล้อมในปัจจุบันได้
การศึกษาที่เหนือยุคสมัย : พร้อมต่อการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิด
เทศะ
การศึกษาที่สอดคล้องกับท้องถิ่น : เป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนาสังคมไทย
การศึกษาเพื่อความเป็นคนของโลก : เป็นสมาชิกที่ดีของโลก
แนวทางการพัฒนาตนเองแบบองค์รวม
ปัญญา หมายถึงความรู้ ความเข้าใจ และความมีเหตุผล ประกอบด้วยปัญญาทางโลก คือ วิชาการแขนงต่างๆ และปัญญาทางธรรม คือ การดำเนินชีวิต
จิตใจ หมายถึงความตั้งใจ แรงจูงใจ และภาวะของจิต ซึ่งอยู่บนพื้นฐานคุณธรรม
คือ การพัฒนาคนทั้งคน เป็นการทำให้องค์ประกอบต่างๆ สัมพันธ์กันอย่างได้สัดส่วนและมีดุลยภาพ เพราะถึงแม้จะเป็นเจตนาหรือการกระทำเหมือนกัน แต่อาจมีระบบในชีวิตและคุณค่าอารมณ์ความรู้สึกต่างกัน
พฤติกรรม หมายถึงการกระทำต่อสิ่งแวดล้อม ทางวัตถุและทางสังคม โดยผ่านการรับรู้หรือตีความตามจิตใจและปัญญา
พัฒนาเป็นคนเต็มคน
พัฒนาด้านต่างๆ
พัฒนาปัญญา เช่น รู้และเข้าใจสิ่งทั้งหลายถูกต้องตามความจริง
พัฒนาจิตใจ เช่น มีคุณธรรม เมตตากรุณา
พัฒนาศีล เช่น รู้จักและพัฒนาความสัมพันธ์กับเพื่อนมนุษย์อย่างสร้างสรรค์
พัฒนากาย เช่น ใช้ปัจจัย 4 เป็น
สัปปุริยธรรม 7 เป็นเครื่องมือตรวจสอบว่าได้พัฒนาเป็นคนเต็มคนแล้ว
อัตถัญณุตา คือ รู้จักผล
อัตตัญญุตา คือ รู้จักตน
ธัมมัญณุตา คือ รู้จักเหตุผล
มัตตัญณุตา คือ รู้จักประมาณ
กาลัญณุตา คือ รู้จักเวลา
ปริสัญณุตา คือ รู้จักชุมชน
ปุคคลัญณุตา คือ รู้จักบุลคล
การศึกษาพัฒนาคนแบบองค์รวม
ไตรสิกขา เป็นเครื่องมือพัฒนาชีวิตแบบบูรณาการ เพื่อให้ประสบความสำเร็จ'
สมาธิ การฝึกจิตใจ เช่น การสร้างความมั่นคงทางอารมณ์
ปัญญา การฝึกปัญญา เช่น การไตร่ตรองอย่างมีเหตุผล
ศีล การฝึกพฤติกรรม เช่น การจัดระเบียบความเป็นอยู่
อริยมมรค เป็นการดำเนินชีวิตอันประเสริฐ ทำให้เกิดความสมบูณ์แท้
สมาธิ การฝึกจิตใจ เช่น พยายามถูก ระลึกถูก จิตจั้งมั่น
ปัญญาา ความรู้จริง เช่น เข้าใจถูก คิดถูก
ศีล การฝึกพฤติกรรม เช่น พูดถูก ทำถูก ทำถูก
อิสรภาพ 3 ประการ
อิสรภาพในความสัมพันธ์ที่ถูกต้องกับเพื่อนมนุษย์
อยู่ร่วมกันได้ดีในสังคม
ไม่เบียดเบียนกัน
ช่วยเหลือซึ่งกันและกัน
เป็นมิตร
อิสรภาพในความสัมพันธ์ที่ถูกต้องกับธรรมชาติแวดล้อม
มีชีวิตอยู่อย่างประสานกลมกลืนกับธรรมชาติ
การพ้นจากภัยธรรมชาติ
อิสรภาพภายในแห่งชีวิตของตนเอง
ไม่โดนครอบงำโดยสังคม สิ่งแวดล้อม เพื่อนมนุษย์
มีความสุขได้ด้วยตนเอง ไม่ขึ้นอยู่กับสิ่งใด
มนุษย์ที่พัฒนาดีแล้ว ตามหลักอิสรภาพ จะหลุดพ้นจากความหวงแหน แบ่งแยก กีดกัน
ศิลปศาสตร์เพื่อการพัฒนาปัญญาที่ได้ผล
การปฏิบัติ ฝึกฝน พัฒนาตนเองจะนำไปสู่ปลายทางที่เป็นจุดหมาย
:+1::skin-tone-2:
:sunny:
วิมุติ คือ อิสรเสรีอย่างแท้จริง
เป็นการหลุดพ้นจากสิ่งที่ไม่ดีต่อร่างกาย จิตใจ สังคม และ มีความพร้อมที่จะใช้ชีวิตอย่างสมบูรณ์แบบไร้ที่ดิ
:partly_sunny:
การพัฒนาปัญญา
ต้องคิดเป็น, คิดชัดเจน และโยงความรู้ไปใช้ประโยชน์
คิดเป็น
: รู้จักเลือกรับข้อมูลที่เป็นประโยชน์
ถูกต้อง เป็นจริง เชื่อถือได้
คิดชัดเจน
: ไตร่ตรองข้อมูลอย่างรอบคอบ แยกแยะเหตุปัจจัย เชื่อมโยงให้เห็นเป็นภาพรวม และแก้ไขสถานการณ์ได้
ไตรสิขา
ใช้หลักไตรสิขาเข้าช่วยในการพัฒนาศักยภาพและการเข้าถึงอิสรภาพ :shamrock:
สมาธิ
ปัญญา
ศีล
โยนิโสมนิการและกัลยาณมิตร
เมื่อนำไตรสิขามาประยุกต์ใช้กับสองหลักนี้ก็จะให้เกิดศักยภาพที่ดี :silhouettes:
:bulb:
ศักยภาพ
โดยการมีศักยภาพที่ดี ทำให้เกิดการพัฒนาศักยภาพของมนุษย์ คิดเป็น คิดชัดเจน และนำไปใช้ได้
ทิฎฐิ 3 ประการ
คือ เป็นอุปสรรคสำคัญของการดำรงอยู่
1.ต่อธรรมชาติ
มองว่า มนุษย์เป็นเจ้าของและจัดการธรรมชาติตามความต้องการของตนเอง
2.มนุษย์ด้วยกัน
พยายามแบ่งแยก กีดกันผู้ที่แตกต่างออกไป
3. กานมองจุดมุ่งหมายชีวิตของตัวมนุษย์
ความสุขเกิดจากการมีวัตถุ สิ่งนอกกาย บำรุงบำเรอตนได้มากที่สุด