Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 4 การดูแลสุขวิทยาส่วนบุคคล การพักผ่อน การออกกำลังกาย และฟื้นฟูสภาพ,…
บทที่ 4 การดูแลสุขวิทยาส่วนบุคคล การพักผ่อน การออกกำลังกาย และฟื้นฟูสภาพ
การดูแลความสะอาดของผิวหนัง
พยาบาลต้องให้ความสนใจต่อผิวหนังผู้ป่วยใน
ขณะที่เจ็บป่วย
-จุดมุ่งหมายในการอาบน้ำให้ผู้ป่วย
1.ทำให้ร่างกายสะอาด
2.กระตุ้นการไหลเวียนโลหิตตามส่วนต่างๆของร่างกาย
3.ช่วยให้ผู้ป่วยสดชื่น สุขสบาย ลดความตึงเครียด
4.สังเกตลักษณะผิวหนังผู้ป่วยว่ามีความผิดปกติหรือไม่
การอาบน้ำให้ผู้ป่วยมีหลายชนิด
1.การอาบน้ำบางส่วนของร่างกาย (Partial bath)
2.การอาบน้ำบนเตียงแบบสมบูรณ์ (Complete bed bath)
3.การอาบน้ำที่ห้องน้ำ
วัตถุประสงค์ในการดูแลสุขวิทยาส่วนบุคคล
1.เพื่อให้ผิวหนังสะอาด และกระตุ้นการไหลเวียนของโลหิต
2.เพื่อให้ผู้ป่วยเกิดความรู้สึกต่อภาพลักษณ์ของตนเองดีขึ้น และลดความวิตกกังวล
3.เพื่อให้เกิดความรู้สึกสดชื่นและกล้ามเนื้อคลายความตึงเครียด
การดูแลผม
ผู้ป่วยที่ต้องนอนอยู่บนเตียงนานๆ การสระผมจะช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกสดชื่นขึ้น เพราะจะช่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกสบายหนังศีรษะ ไม่รู้สึกคันเนื่องจากการนอนบนเตียงจะมีเหงื่อออกมาก ผู้ป่วยจึงต้องได้รับการดูแลความสะอาดของเส้นผมและหนังศีรษะมากขึ้นกว่าภาวะปกติ
การดูแลความสะอาดช่องปาก (Mouth care)
การดูแลความสะอาดในช่องปากและฟันจะช่วยให้บุคคลมีสุขภาพในช่องปากที่ดี โดยปกติควรแปรงฟันอย่างน้อยวันละ2 ครั้ง ในกรณีที่ผู้ป่วยไม่สามารถทำความสะอาดปากและฟันได้เอง พยาบาลต้องช่วยดูแลให้
การดูแลความสะอาดเล็บ
การดูแลเล็บให้สั้นจะเป็นการป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรคได้ดีกว่าเล็บยาว เล็บมือและเท้าจะต้องสั้นและสะอาด เล็บมือควรตัดเป็นรูปมน
การดูแลความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์
ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์หลังการขับถ่ายอุจจาระหรือปัสสาวะ และก่อนอาบน้ำ ก่อนสวนปัสสาวะให้ผู้ป่วย
การทำเตียง และสิ่งแวดล้อม
เตียงที่ยังมีผู้ป่วยครอง เตียงอยู่ แต่ผู้ป่วยไม่ได้นอนอยู่ที่เตียง (Open bed)
เตียงที่มีผู้ป่วยอยู่บนเตียง (Occupied bed)
เตียงสำหรับรอรับผู้ป่วยที่ดมยาสลบ (Ether bed)
เตียงว่าง (Closed bed or anesthetic bed)
การนวดหลัง
เทโลชั่น แป้ง หรือแอลกอฮอล์ลงบนมือพยาบาล แล้วทาลงบนแผ่นหลังของผู้ป่วย เพื่อลดแรงเสียดทานขณะนวดหลัง
นวดบริเวณแผ่นหลัง
2.1 ท่าลูบ (Effleurage or Stroking)
2.2 ท่าจับกล้ามเนื้อยกบิดไปมาสลับกัน (Rolling)
2.3 ท่าใช้สันมือสับ (Tapotement)
2.4 ท่าใช้อุ้งมือตบ (Percussion)
2.5 ท่าใช้นิ้วหัวแม่มือกด (Digital kneading)
2.6 ท่าสั่นสะเทือน (Vibration)
2.7 จบการนวดหลังด้วยท่าการลูบ
หลังเสร็จสิ้นการนวดหลังใส่เสื้อให้ผู้ป่วย และจัดท่าให้อยู่ในท่าที่สุขสบาย
ลงบันทึกลักษณะผิวหนัง และปฏิกิริยาของผู้ป่วยขณะที่ได้รับการนวดหลัง
หลักการปฏิบัติในการป้องกันความพิการ
และการช่วยเหลือผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับการเคลื่อนไหว
การจัดท่านอน
1.ท่านอนหงาย (Dorsal position/ Supine position) เป็นท่าสำหรับผู้ป่วยที่อ่อนเพลีย ไม่รู้สึกตัว
2.ท่านอนตะแคง (Lateral position) ท่านี้ช่วยให้น้ำหนักร่างกายตกลงบริเวณด้านข้างลำตัว
3.ท่านอนหงายศีรษะสูง (Fowler’s position) เป็นท่านอนที่จัดให้ผู้ป่วยนอนศีรษะสูง 60 ถึง 90 องศา หากปรับหัว เตียงสูง 30-40 องศา เรียกท่านอนกึ่งนั่ง (Semi-Fowler’s position)
4.ท่านอนตะแคงซ้ายกึ่งคว่ำ (Sim’s position) เป็นท่าที่ใช้สำหรับการเตรียมตรวจ
5.ท่านอนคว่ำ(Prone position) ท่านี้เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่ไม่รู้สึกตัว
6.ท่านอนคว่ำคุกเข่า (Knee-chest position) เป็นท่าเพื่อเตรียมตรวจ หรือผ่าตัดบริเวณ ทวารหนัก และลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย
7.ท่านอนศีรษะต่ำปลายเท้าสูง (Trendelenburg position) เป็นท่านอนสำหรับผู้ป่วย
ที่เสียเลือดมากเพื่อให้เลือดมาเลี้ยงสมองให้มากขึ้น
8.ท่านอนหงายชันเข่า (Dorsal recumbent position) เป็นการจัดท่าเพื่อใช้สำหรับ
การรักษาพยาบาลบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์
9.ท่านอนหงายพาดเท้าบนขาหยั่ง (Lithotomy position) เป็นการจัดท่าเตรียมตรวจ เฉพาะเหมือนกับท่านอนหงายชันเข่า
การปฏิบัติการเคลื่อนย้ายผู้ป่วยมี 2 วิธี
การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยจากเตียงไปเก้าอี้หรือรถเข็นนั่ง
-ต้องนำเก้าอี้หรือ รถเข็นนั่งมาไว้ข้างเตียงผู้
ป่วย ถ้าเป็นรถเข็นนั่งให้ล็อกล้อ และพับที่วางเท้าขึ้น
การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยจากเตียงไปรถเข็นนอน
-จะใช้ในกรณีที่ผู้
ป่วยที่ช่วยเหลือ ตนเองได้น้อยหรือช่วยเหลือตนเองไม่ได้
การฟื้นฟูสภาพ (Rehabilitation)
การใช้กายอุปกรณ์
ไม้เท้า (Cane) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ถือข้างใดข้างหนึ่ง
เพื่อช่วยพยุงร่างกาย
ไม้ค้ำยัน (Crutches) เป็นอุปกรณ์ช่วยเดินที่ต้องถือด้วยมือทั้ง 2 ข้าง ดังนั้นผู้ที่จะ
ใช้ไม้ค้ำยันต้องใช้พลังงานในการเดินค่อนข้างมาก
การเดินด้วยไม้ค้ำยันมีหลายวิธี
Reciprocal gait pattern
การเดินแบบมีการก้าวสลับขา
1.1 Three-point gait
1.2 Four-point gait
1.3 Two-point gait
Swinging (simultaneous) gait pattern คือการเดินแบบก้าวขาไป 2 ข้างพร้อมกัน ไม่มีการสลับเท้า
2.1 Swing to gait
2.2 Swing through gait
เครื่องช่วยเดิน 4 ขา (walker)
