Coggle requires JavaScript to display documents.
functie = excrectie afvalstoffenRegulatie vochtvolumesamenstelling en zuur-base balans van plasmaSynthese van hormonen voor erythrocyten aanmaak en botmetabolismeBloeddrukregeling
Verminderde nierfunctie resulteert in: Hypertensie, anemie, ondervoedingChronisch nierfalen vaak tgv:Diabetes mellitus, Hypertensie
verminderd urinedebietVochtretentie met oedeemmoeheid, duizeligheid, verwardheidMisselijkheidKortademigheidpijn op de borst tgv pericarditiscoma
hoger risico op cardiovasculair falenAnemie (normale nier produceert erythropoïetine (EPO) -> Tekort EPO resulteert in minder RBCorale symptomen: bleke mucosa, Glossitis, Recurrente aften ,Candidiasis en CheilitisExcessieve secrectie van parathyroidhormoon (botmetabolisme)Orale manifestaties: overmaat tandsteenvorming door hypercalcemie en hoge ureumconcentratie, op OPG calcificaties in de carotis, op OPG calcificaties in zachte weefsels vernauwen van de pulpa, OP RX verlies van lamina dura, trabeculair patroon, veranderingen in botdensiteitpH van het speeksel (uremie)
nier-sparend dieet: (arm aan zout, fosfor en kalium, weinig vocht)Hemodialyse: filteren van het bloed (3x per week in ziekenhuis - Thuisdialyse)perioneale dialyse ( continue ambulante peritoneaal dialyse of continue cyclisch-geassisteerde peritoneaal dialyseNiertransplantatie ( om afstoting te voorkomen : vaak combinatie van 3 immuunsuppresiva (cycloporine, pednisone en mycofenolaat mofetil
pt dient medisch stabiel te zijncontroleer of AB profylaxe nodig is.
behandelen of elimineren van potentiele infectiehaardeningrijpende THK zorg na transplantatie vermijden
tgv overgevoeligheid aan cyclosporine en slechte MHbest preventie door goede MH en frequente professionele reiniginglet op immuunsuppressie kan inflammatie maskerenprevalentie 8-80%individuele gevoeligheid verschilt kinderen meer dan volwassenen. Nieuwe middelen voor immuunsuppressie zouden minder gingivale overgroei geven.OVERGROEI MEESTAL AAN DE VESTIBULAIRE ZIJDE VAN DE TANDEN
onmiddelijk na transplantatie reactivatie van parodontaal abces mogelijk tgv immuunsuppressie die nog zeer hoog is.reactivatie van primaire herpes (fulminante gingivostomatitis)
let op verdachte orale laesie!!XEROSTOMIE KLAGEN ZE OVER VAAK - MAAR NA TRANSPLANTATIE HELEMAAL WEER GOED! BIJ HYPERPLASIE -> KUN JE HET VERWIJDEREN WEL ENKEL ALS MH GOED IS ANDERS RECIDIEF
is pt medisch stabielis AB profylaxe nodig?mogelijke complicatiesvoorschrijven medicatie, mondspoelmiddel na consult behandelend arts
2x per dag CHXgebruik xylitol
Frequent tandsteenverwijderingfrequent mondhygiene counseling (recall 3-6m)regelmatige screening voor mond- hoofd en hals kanker.
constructie van de BVBloedplaatjes activiteitactiviteit van stollingsfactoren.!!Hemostase bestaat uit 2 verschillende delen. je hebt een primaire en secundaire hemostase. in de primaire homeostase zijn het de bloedplaatjes die belangrijk zijn. nadat er een weefselbeschadiging is opgetreden en in contact is gekomen met subendotheliale eiwitten gaan de bloedplaatje geactiveerd worden en uiteindelijk een bloedklonter gemaakt worden. !! de bloedplaatjes zorgen achteraf voor afbraak van fibrine.
aandoeningen van de bloedplaatjes (teveel, te weinigbloedstollingsproblemen (erfelijke aandoening = hemofilie)verworven ( vitamine k, leveraandoening of medicatie)
bloedplaatjes - trombocyten = kleine ronde-ovale cellen, zonder nucleus normale waarde is 150.000 - 400.000 per mm3
medicatiegebruik (anticoagulantia)navraag naar abnormaal lang nabloeden na een ingreep (makkelijk optreden van neusbloeding, blauwe plekkenandere medische aandoeningen met invloed op bloedstelling(leveraandoenin)chemotherapie (trobocytopenie, neutropenie)
(bloedtest 24uur? medicatie stoppen? Premedicatie?
symptomen van verhoogde bloedingsneiging?geen pocketmeting bij ernstige hemofilie zonder toedienen van factorenbloeding na sonderen kan evaluatie graad van gingivitis beïnvloeden.
ernstige acute infectiesleukemieanemieverminderde productie in beenmerg.
erfelijk: ziekte van Von Willebrandverworven (levercirrhose, lupus erythematosus en medicatie.
vitamine K deficiëntie. (uit voeding)leveraandoeningen (stollingsfactoren worden gemaakt in lever)medicatie (heparine, coumarine aspirine en NSAID's
anti-aggregantia (functie van de bloedplaatjes blokkeren of remmen. wordt gebruikt om een infarct te voorkomen om cerebrale ischemie te voorkomenen perifeer insufiecentie te voorkomen van de arterien vermijden van kleine klonters in de bloedvaatjes. 1 van die is aspirine acetylsalicylzuur = als een bloedplaatje in contact is gekomen met die zuur dan gaat het zijn aggregatie functie verliezen tot het bloedplaatje gaat afsterven. terwijl de onstekkingsremmers de reversibele functie veroorzaken. de tijd dat het word geblokkeerd hangt af van de tijd dat het uit het bloed gaat. bij ibuprofen is het enkele uren dat het geblokt gaat zijn. REBOUND effect = als er een onderbreking gaat gebeuren dan gaan die bloedplaatjes reageren door een extra activiteit dus extra risico op bloedklonter vorm.
je moet er niks aan veranderen dus niet onderbreken denk aan REBOUND effect. stel dat je na de ingreep toch een probleem hebt. dan kan je altijd Exacyl geven als medicatie die moet worden ingenomen worden om de nabloeding te behandelen. Exacyl = zorgt er voor dat de gevormde fibrine niet afgebroken gaat worden. klonter houd zijn stevigheid. anticoagulantia (gaat op secundaire hemeostase inspelen. de producten: niet gefactureerd heparine intraveneus: indienen met nierdialyse. patiënten vandaag met nierdialyse niet reinigen. je hebt ook laag moleculaire heparine deze worden subcutaan toegediend = diepe trombose voorkomen hiermee bij mensen in rolstoelen. je hebt ook orale anti-orale coagulantia dat zijn producten die het verhinderen in de lever. deze worden gebruikt om klonter te voorkomen bij het hart of longdiepe trombose.
INR waarde lager dan 3< moet het zijn!Xarelto en Pradaxa is het niet nodig om regelmatig een bloedname te doen ! we moeten die producten normaal niet onderbreken. bij randextracties en implantaten, parodontose en apexresecties -> geen inname de ochtend van de ingreep!!!
CAMBRAVoedingsadvies
MH instructie!zachte TBFloss techniek!
vooral kleine BV worden geraakt (BP spelen belangrijke rolverwijderen TS bij persoon met weinig gingivitis: geen probleem
Tranexamine zuur (exacyl toedienen met 4x 1g/dag POspoelen met tranexaminezuur (4,500 mg in 200 ml)
Nt chirurgische parodontale behandeling / kwadrant of sextantlokale anesthesie: geen factor nodigspix verdoving: preventief factor toedienen
eventueel enkele dagen vooraf spoelen met CHXAanvullende tranexaminezuur mondspoeling
ontbrekende factor toedienentranexaminezuur per ostranexaminezuur mondspoeling
granulatieweefsel verwijderendichtbijten op gaasje gd 20-30 min rechtzitten en mond niet openen.
niet diepe reiniging kan mits geen uitgesproken gingivitisvooral mondspoeling CHXtranexaminezuur mondspoeling indien nodigdiepe subgingivale reiniging: overleg artsIndien medicatie niet wordt onderbroken: lokale hemostase met wondverband of kunstharsspalk.
stalen per kwadrantstarten met minst ontstoken zonecontroleer regelmatig de stollingindien bloeding niet stopt, behandeling onderbrekenniet naspoelen de dag van de behandelingvoorzichtig zijn bij tandenpoetsengeen warme of koude dranken de dag van de behandelinggeen NSAID's
PenicillinesErythromycineMetronidazoleTetracyclineMiconazolePotentiërend effect: kans op nabloeding neemt toe bij combinatie.
let op veranderen in volume, kleur, vorm van letsels
acuut of chronische systemisch infecties proces met koorts, poly- arthritis en carotitis.
Beta- hemolytische streptococ (keelontsteking)
Carditis (endocard, myocard, pericard, kleppen)Hartgeruis tgv aangetaste mitralis of aortaklepademhalingsmoeilijkheden, hoge BDhartvalen
vroege diagnose en R/ streptococcen faryngitis
goede MH vermindert risico op zelf uitgelokte bacteriemie Opvolgingfrequente recall voor goede MHPoetsinstructieMondspoeling CHX voor professionele reiniging.
bacteriemieVegetatieve groei van S aureus, S epidermidis, S viridans, alfa- hemolytische streptococen.
vroegere IEKunstkleppencongenitale hartaandoeningharttransplantie met klepproblemen
Acute vorm (heel snel verlopende infectie staphyloccocus aures hier!Sub-vorm (weken tot maanden)
AB profylaxe
goede MH vermindert risico op zelf uitgelokte bacteriemie
frequentie recall voor goede MHScaling en rootplaning liefst in & lange zittijdinterval tussen opeenvolgende profylaxe 9-14dagen
aanwezigheid van kunsthartkleppen en na klepherstelvoorafgaande I.E.congenitale hartafwijking.
verdoving doorheen niet-geinfecteerde mucosaNemen van Rxenplaatsen van uitneembare orthodontische apparatuur of protheseaanpassen van orthodontische apparatenplaatsen van orthodontische brackersverlies van melktandenbloeding na trauma van lip of mondmucosa
Volwassene : 30-60 minuten voor ingreep amoxicillinie 2g. P.O.Kind :30-60 minuten voor ingreep amoxicilline 50mg/kg/dag P.O.indien onmogelijk P.O zelfde AB, zelfde dosis. I.M of I.V.
volwassenen : 60 min voor ingreep Clindamycine 600mg P.O of I.V.Kinderen : 60 min voor ingreep 20mg/kg clindamycine P.O of I.V.
rheumatoide arthritisInfectieuze endocarditisaangeboren
palpitaties, pijn op de borst, kortademigheid, duizelig, zenuwachtigheid
Hypertrofie van de ventrikelpulmonaire congestie tgv rechterventrikel falen
chirurgie
echografie
mechanische kleppen en biologische kleppen
goede MH vermindert risico zelf uitgelokte bacterimie
frequente recall voor goede MHAanpassen zorgplan indien gebruik van anti-coagulantia. -> mechanische klep neemt anti- coagulantia nieuwe richtlijnen zeggen niet onderbreken INR minder dan 3 is wel belangrijk hierbij!
indien PTT < 20 of INR 2-3 medicatie stoppen of verminderen controle PTT of INR interventie
scalen per kwadrantstarten met minst ontstoken zonecontroleer regelmatig de stollingindien bloeding niet stopt, behandeling onderbreken
let op veranderingen in volume en kleur, vorm van letsels
veranderingen in medicatiemedische voorgeschiedenishospitalisatielabo- uitslagen
hypertensie = symptoomgeeft aanleiding tot hartfalen, myocard infarct, CVA, nierfalen
familiaalstress, rokenobesitas, dieet met teveel verzadigde vettenleeftijd, ras
Meten van BD (eventueel medicatie innemen als het noodzakelijk is)
primaire hypertensiesecundaire hypertensie (10%)Chronisch, vaak asymptomatisch
occipitale hoofdpijn, visuele stoornissen, duizeligheid, oorsuizen, tintelingen in handen en voeten.vergroting linker ventrikel, chronisch hartfalen, angina pectoris, nierfalen
medicatie : duretica (water afdrijven), symppathologische medicatie, vasdiliatoren (bloedvaten openzetten) correctie onderliggend lijdenveranderen levensstijl.
angst reducerengoede lokale anesthesie (let op met NA of epinephrine die BD verhogen)noodsituaties vermijden
stress reducatiemedicatielijst en nevenwerkingen aanpassen lokale anestheticum
Atherosclerose (plaque uit de bloedbaan in de kransslagaders. bloed gaat minder vlot doorlopen).Congenitale abnormaliteitenEmboolverandering in BV tgv infectie of auto-immuunziekte.
leeftijd >40 jaargeslachtdieet, levensstijl, omgevingVerhoogde CRPfamilliaal (met 1e graads hebben meerdere kans zelf ook te krijgen
aanpassen levensstijl, dieet, stressmanagement, rookstop, fysieke inspanning, controle BD
angina pectorisMyocard infarctPlotse dood
direct resultaat van verminderde zuurstof voorzieningBrandend knijpend gevoel in borstuitstralend naar linker arm, nek en schouderblad, kaakagitatieSTABIELE ANGOR ( enkel bij spanning of emotie)INSTABIELE ANGOR ( langdurig, in rust
verminderde zuurstofnood: rustverhogen zuurstoftoevoer: nitraat sublinguaal (cedocard)chirurgie.
heb je pijn op de borst bij inspanning in rust?
korte afsprakenbij voorkeur 's ochtendsstress vrije atmosfeercedocard binnen handbereikstop behandeling bij vermoeidheid, verandering in pols (frequentie en ritme)bij optreden van angor: stop behandeling, zet patient recht, Stel patient gerust, Cedocard toedienen, indien pijn aanhoudt bel 100
= angina pectorisduur > 12 uurgevoel van indigestie, nausea, brakenkortademigheidvermoeidheidsgevoelkoud zweetBD val
verminderen belasting van het hart (rust, morfine tegen pijn, sedatie)verhogen cardiale output: controle dysrythemie (medicatie, pacemaker), Cedocard , anti-coagulantie om bloedflow te verbeteren.
bij gezond hart: fysieke en emotionele stressbij ziek hart : atherosclerose, rheumatoide arthritis, coronaire aandoeningen, toxiciteit van medicatie, onevenwicht in elektrolieten.
ECG -> moment opnameHolter monitoring -> dag routine monitoren van het hart
bradycardie -> hart loopt te traagtachycardie -> extra hartslag dus extra systole bepaalde cellen van een andere kamer geven een extra prikkel, meerdere slagen volgen zich op hierdoor gaat het hart te snel, dit gebeurt in de voorkamer of grootkamer. altriale fibrillatie ->.premature ventrikel contracties -> geen sinus ritme meer voorkamer fibrillatie is het meest ritme probleem op dit moment. ze krijgen een apparaat met fibriliatie ventrikulaire fibrillatie -> onderliggende hartprobleem hebben. in de ventrikels worden prikkels aangegeven en zorgt voor een hartstilstand. het is zodanig snel dat het hart niet meer kan kloppen. Elektroshock toedienen helpt hier wel
kans op flauwvallen en convulsiesZUURSTOF TOEDIENEN EN BEHANDELING STOPPEN!
beschermend tegen elektrische interferentie
zet elektrische apparatuur uitbel 100BLS
Atheroslerosehypertensie
gradueel falen van het hart door: vermindeerde bloed invoer in het hart, verminderde bloed invoer in de longen, obstructie van uitvoer bloed, Schade aan de hartspier.
linkszijdig hartfalen (moeilijke aanvoer zuurstofrijk bloed): rechtszijdig hartfalen (moeilijke terugvloei van bloed uit het - lichaam) -> oedeem voeten en enkels. klagen koude voeten en handen
Oorzaak verwijderen (hypertensie, kleplijden)Medicatie (diuretica, digitalis)Fysieke activiteit beperken.
angst reductie, stress arme atmosfeerbehandelen in zittende positieovervloed water in de mond vermijden (kokhalsreflex tgv medicatie)
patient nog meer recht meer ademhaling vitale tekens monitorenzuurstof toedienen.
klein letsel sluit spontaan of door chirurgieGroot letsel, niet chirurgisch te sluiten leidt tot dood.
10% van congenitale hartafwijkingenRe atrium vergrootre ventrikel dilateertals kind geen symptomenword gecorrigeerd met chirurgie
meest voorkomende congenitale aandoeningvaak voorkomen bij prematurenzuurstofrijk bloed stroomt terug naar de longenleidt tot chronisch hartfalenR/chirurgie.
zeldzaam en complexbelangrijkste kenmerk : cyanose
katheter met klein ballonnetje wordt in coronaire arterie geplaatstBallon wordt opgeblazen om vernauwing tgv athersclerose te verminderen
stemt wordt geplaatst om arterie open te houden
vervangen van dichtgeslipte arteries, dmv venen uit been
let op risico infectieuze endocarditis
eindfasige hartaandoening waar een andere mogelijkheid overblijft.coronaire bypass -> vervangen van dichtgeslibde arteries, dmv been.
mond van patient in optimale conditiealle tandheelkundige behandelingen worden vooraf uitgevoerdinformatie ivm noodzaak optimale MH om zo kans op IE te verminderenPreventief programma volgen om biofilm te eliminerengebruik van fluoride
overleg met cardioloogbekijk medicatieschema : immunosuppressiva, ontstekingsremmers, bloedverdunners, cyclosporine om afstoting tegen te gaan
xerostomie: verhoogd risico op caries en parodontale aandoeningenfluor toedieningACP therapiespeekselsubstitutenXylitol
smaakveranderingengingivale hypertrofiepijn thv de speekselklieren
verhoogd risico op ontwikkeling parodontale problemenvooraf bestaande toestand kan plots verergeren. verhoogde risico op opportunistische infecties
verlengde bloeding of spontane bloeding bij gingivitis en parodontitisgezond parodontium is zeer belangrijk!
insuline deficiëntie ofResistentie tegen insulineof beiden
blindheidnierfalenhartaandoeningCVANoodzaak tot amputatie teen, voet, been.
overgewicht vermijdendieet aanpassenstrenge controle glycemiecontrole ketonen in de urinerookstopgeen alcohol
Insuline (vooral bij type 1)orale medicatie (mono-, duo- of multiple medicatie
Pijn, tintelingen rond de mond, verdoofd gevoel thv extremiteiten en gezicht
verandering in hartritmeGastroparesis.
nierdialyse
blindheid, glaucoom, cataract
hypertensie
miskramengenetische afwijkingen
Auto-antilichamenongekende oorzaak
insuline dependente diabetes mellitusjuveniele diabetess
Vermindering van insuline secretieverhoging van insuline resistentie
niet-insuline dependente diabetes mellitusOuderdomsdiabetes
genetische defectenendocrinopathiechirurgiemedicatie, drugsondervoedinginfectiestrauma'skanker
begin -> Snel (minuten)dorst -> -nausea en braken -> - zicht -> DubbelAdemhaling -> normaalhuid -> bleek,vochtigTremor -> Frequentbloeddruk -> normaal
Begin -> Traag (dagen/werken)Dorst -> VerhoogdNausea en braken -> Frequentzicht -> verminderdAdemhaling -> Moeilijk, hyperventilatieHuid -> Warm, droog, roodTremor -> -Bloeddruk -> Hypotens
jong volwassenen heeft 2x meer kans op parodontitis ongecontroleerde diabetes > gecontroleerde diabetes1/3 heeft ernstige paroproblemen met aanhechtingsverlies van >5mmtgv verminderde systemische ontstekingsreactie
dit wijst op hyperglycemie en slecht gecontroleerde diabetes.
indien ja op eerste vraag en nee op 2de tgv neuropathie: gevaar op hypo's afspraken in het midden van de namiddag vermijden omdat dan net insuline of medicatie op hoogste pijl zit en de glucoseconcentratie na het middagmaal op het laagste punt zit.
indien ja: extreem risico op hypozet glucometer in de buurt en leg suiker klaar.
zoja wijst dit op slecht gecontroleerde diabetesverwijzing naar arts.
medisch : Bd, bloedonderzoek (cholesterol, vet, nierfunctie, oogonderzoek)Mondzorgzelfonderzoek van voeten, consult bij vertraagde heling van wonden
aanpassing levensstijl gezond etenfysieke activiteitgewichtscontroleglucose monitoringrookstopgoede mondzorgbeperk alcohol gebruikstress management
Acanthosis negricans: risico op diabetesMondgezondheid: onderzoek
CheilitisXerostomie (tgv vochtverlies)Glossodynie (thv neuropathie, xerostomie en candidiasevergrootte speekselklieren, meer visceus speeksel (depositie van zetzuren, verhoogde glucoseconcentratie, compensatoire hypertrofie.Verhoogde glucoseconcentratie in het speeksel (meer kans op cariës, groei MOSchimmelinfectiesLichen planusCariës (vooral cervicaal tgv xerostomie en verhoogde glucoseconcentratie in speekselAcute pulpitis ( microangiopathie thv pulpa arteriesParodontale aandoeningen ( snelle pocket vorming thv vasculaire degeneratie, Gingivale bloeding thv microangiopathie en lokale factoren,Verhoogde tandmobiliteit tgv aanhechtingsverlies bij slechte glycemie controle, Verhoogde glucoseconcentratie in creviculaire vloeistof resulteert in proliferatie van MO.gingivale inflmmatie, spontane bloeding, oedeem.Bij ongecontroleerde diabetes: zwelling, roodheid, abcesvorming Slechte wondheling (ook na endo)Ulceraties na behandeling en bij dragen van protheseirritatie fibroma'smeer kans op droge alveolitis en verlengde helingBij ongecontroleerde diabetes: abcesvorming.
duizeligheid, zweten, bleekheid, palpitaties, verwardheid, geïrriteerdheid
vaak minder goede reactie op behandelinggoed gecontroleerde diabetes: goede reactie op niet-chirurgische paro- behandelingEventuele antibiotica inname voor scaling en rootplaning bij pt met ongecontroleerde diabetes in overleg met HAbij gebruik van lokaal anestheticum, dosis epinephrine zo laag mogelijk
Impact diabetes op parodontium en effect van infectie op diabetes status dagelijkse perfect uitgevoerde MH is belangrijkPlaquekleuring en PI
niet- chirurgische parodontale therapie vermindert risico op abcessenVermijd weefseltrauma om risico op complicaties te verminderen
aangeraden, zeker bij xerostomie
vroegtijdig ontdekken bleeding on probingvroegtijdig ontdekken pocketvorming
snel evoluerende parodontitisHerhaalde candida infectiesDroge mond en smaakveranderingen
Obesitashogere leeftijdweinig lichaamsbeweging
droge mond tgv decongestietandpijn tgv druk op wortels van molaren in BK
Vergrootte amandelenErythemateuze weefsels
droge mond Onderste luchtweginfecties en mondgezondheid
viraal, bacterieel
viraal, bacteriaal, schimmel : pneumocystis pneumonia (bij HIV/ AIDS)
controle orale en parodontale pathologie
Om bacteriële load te verminderen
oorzaak van invalditeit en doodVooral in ontwikkelingslanden
nauw contact met besmette ptwerken/ verblijven in verzorgingsinstelling, gevangenisbepaalde landenHIV ptAlcohol abusus, druggebruikersdiabetes, chronisch nierfalen, kankerondervoedingRokenpt onder immuunsuppressieve therapie (orgaantransplantatie)kinderen <5 jaar
Droplet vorming bij hoesten, niezen, spreken, zingen,.. bij persoon met longTB
Geïnhaleerde bacillen infecteren de longkan alle organen aantasten2-10 weken na besmetting immuunrespons beperkt groei = latente TB5-10% van niet behandelde LTB later TB ziekte ontwikkelen
Mantoux test (tuberculine huidtest)Bloedonderzoek
BloedonderzoekThorax fotoKlinischMicroscopisch onderzoek sputum
Isoniazid ged 4-9 maandenresistentie!
niet behandelen in ambulante TA praktijkBehandeling in ziekenhuis met aangepaste isolatie, sterilisatie
Wees voorzichtigRaadpleeg arts voor behandeling
Raadplaag huisartslet op symptomen
extrinsiek: allergisch of atopisch (allergische triggers buiten het lichaam = meest voorkomend door stof, pollen, tabaksrook, stofmijt en dierenhaar.intrinsiek (niet allergisch : triggers lichaam gebonden (door emotionele stress, gastro-oesofageale reflux, obesitas. medicatie of voedsel geïnduceerd vorm (aspirine)Inspanningsastma ( extreem sporten, inhalatie van koude luchtastma geïnduceerd door infectie.
vermindering van speekselproductiedaling Ph in biofilmkans op erosieXerostomietoename cariës incidentietoename gingivitis bij onvoldoende MHmeer gastro-oesophagale reflux kan leiden tot erosie thv tanden
Orale candidaseSpoel mond na elk gebruik
pt brengt inhalator en ev medicatie meebeoordeel risico: anamnese etc. Bronchodilatator en zuurstof aanwezigLaat pt voor behandeling eigen inhalator gebruikenZorg voor stress vrije omgeving
Antimicrobiële mondspoeling voor aanvangVermijd een hypergevoelige luchtweg te triggeren door gebruik van wattenrollen, afzuiging en fluoride lepels.Chirurgische afzuiging om aerosol inhalatie te verminderenGebruik LA zonder sulfietenRD wordt aangeraden: nt inademen van stof, kunstmatige afsluiting bij aanval (stop behandeling, verwijder vreemde voorwerpen, Start spoedprocedure
Aanraden te spoelen na gebruik inhalator om kans op candidase en pH daling te verminderende tanden zoveel mogelijk poetsen na medicatiegebruik.geen aspirine of NSAID's gebruiken als pijnstillerSteeds fluor behandeling zeker voor gebruikers beta-2 agonistenStrikte 6-maandelijkse controleSuikervrije siropen of poedervormige medicatie, of tabletten.
Chronische bronchitisEmfyseem
chronische hoestVeel sputumAbnormale thorax fotoZittend leven, overgewicht, cyanotischOedemen, ademtekort.
voorzorgen indien ook cardio-vasculaire probleemBeoordeel ernst COPDR/ kan op stabiele pt met normale ademhalingVermijd R/ bij infectie bovenste luchtwegenBij gebruik corticosteroïden: puffen voor start behandeling Identificeer pt die onder invloed van stress meer symptomen krijgtMonitor BDPas behandelduur aanStoel in rechtzittende positie.
Moeilijkheden bij ademen onder inspanningWeinig, niet productieve hoestGewichtsverliesAbnormale thorax fotoLippen tuiten om lucht uit te ademen (roze puffers)
geen genezing mogelijkverminder risicofactoren : roken, pollutie, parodontale aandoeningenStabiliseer COPD: symptoombestrijding, vaccinatie, lichaamsbeweging, chirurgie : verwijderen deel van de long, longtransplantatie, zuurstoftoediening
gebruik antimicrobiële mondspoelingVermijd ultrasone scalers en air-polishersLA zonder epinephrinegeen lachgassedatie, gebruik van narcotica en barbituraten (ademhalingsdepressie)Vermijd RD bij ernstige aandoeningVermijd gepoederde handschoenenMeet eventueel zuurstofsaturatie (indien <91% zuurstof toedienen)Vermijd gebruik van barbituraten, narcotica, antihistaminia, anticholinergicabij inavasieve procedures eventueel steroiden bijgevengeen erythromycine, macroliden en ciprofloxacin bij pt die theofilline neemt.
rookstop aanmoedingenMH verbeterenBehandeling xerostomieMonitor paro statusIntra-oraal onderzoek : (pre)maligne letsels, candidase (inhalator)Bespreek link paropathologie en COPDBespreek mondkanker (ev zelfonderzoek)Regelmatige recall
chronische sinusitisOpportunistische bacteriële longinfecties.
Verstopping afvoerkanalen pancreasZonder enzymes onvolledige vertering en absorptie van voedingNoodzaak regelmatig suikerrijke tussendoortjes voor energievoorziening
Regelmatige fysieke inspanningaanpassing dieetBronchodilatatorenFysiotherapieAB indien nodig.
aanbevelingen voor pt met astma zijn van toepassingpas stoelpositie aangebruik geen rubberdam om ademhaling niet te storenVermijd aerosols in de praktijkvermijd dat muco patiënt wachtkamer moet delen met anderen, zeker indien deze een luchtweginfectie doormakenvermijd lange behandeltijdenvermijd behandeling in mindere periode zodat kans op oplopen van infectie kleiner wordt.mond spoelen na gebruik inhalatorentanden zoveel mogelijk poetsen na medicatiefluorgebruikmondhygiëne op peil houdenstrikte 6 maandelijkse controlesuikervrije siropen, poedervormige medicatie of tablettenverhoogde waakzaamheid voor infecties : extra aandacht aan tonghygiëne, werken met steriel koeling om besmetting met pseudomonas aeruginosa te voorkomen (komt veelvuldig voor in leidingwater, is dodelijk voor pt. Veel aandacht aan TB hygiëne ; regelmatig vervangen om pseudomononas besmetting te voorkomen.
repititieve vernauwing en afsluiting van de bovenste luchtwegFaryngeale luchtwegobstructieTonsillaire hypertrofie bij kinderen
onderbroken slaapSnurken (+ inflammatie weke weefsels)vermoeidheid
CPAP (continuous positive airway pressure)gewichtsverliesaanpassing slaaphoudingchirurgie
neveneffecten bij > pillenTherapietrouw <> aantal pillenMeer zorgverstrekkers: balans!
wat het gm doet in het lichaam welke kettingreactie de gm in het lichaam in gang zetten na interactie met receptoren
wat het lichaam doet met het gmbeschrijft processen wat met werkzame stoffen ih lichaam gebeurt.
Vb interactie atropine en TCA ( tricyclische antidepressiva( bij ouderen meer kans op delier) vb Tramadol (zwak opvoed pijnstiller)
combinatie van anti-coagulatie met bepaalde voeding (spruitjes: daling anti-colagulerend effect)
betere of minder goede absorptiebetere of slechtere distributiesnellere of tragere eliminatie ( NSAID'S geven nierfunctiestoornissen, eliminatie van andere medicatie vertraagt, gevaar bij kleine therapeutische breedte). Beinvloeden van CYP450 ( inductie door anti-epileptica)
Bisfosfonaten dienen nuchter te worden ingenomenpompelmoessap inhibieert CYP450Visolie: heeft anticoagulerend effect (versterkt de werking van anticoagulantiaVitamine K als voedingssupplement in combinatie met vit K antagonisten.
Sint-janskruid ( tegen lichte kwalen en depressieve gevoelens) -> versterkt de werking van antidepressiva, anticoagulantia, Digoxine
oraal, via huid of via bloedbaan
manier van innameconsistentie
complexvorming (geneesmiddelen gaan binden met iets anders waardoor neerslag ontstaat)Gewijzigde darmtransit verandering in zuurtegraad. ( anti-fungale middelen worden beter opgenomen in zuur milieu
Penicilline blijft vooral in bloedbaanDigoxine verspreid zich over alle weefsels
Vetweefsel neemt toespiermassa neemt afWatervolume daaltVoor lipofiele medicatie Voor hydrofiele medicatie
Acetylsalicylzuur bindt aan albumine
Lidocaïne, beta-blokkers binden hieraangrotere bindingscapaciteit, lagere conc vrij medicament in de bloedsomloop.
Cytochroom enzymsysteem (CYP450)
fase 1 : cyp- enzymesfase 2 : kleine molecule (liefst hydrofiel) wordt koppeld aan gm zo kan gm verwijderd worden (via urine)
fluconazol, miconazol, itraconazol (antimycotica)erythromycine (AB)Pompelmoessap
carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne ( anti-epileptica)Sint JanskruidTabakEthanol
worden door CYP- enzymsysteem afgebrokenço-medicatie kan INR beinvloedenmeer of minder goed ontstold.
reductie in glomerulaire filtratiesnelheid
afhankelijk van conditie en/of veroudering van deze organenbloedperfusie van de lever neemt af met ouder worden
NSAID'sDiuretica
