Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
NHÓM PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU THỰC TIỄN, Khái niệm - Coggle Diagram
NHÓM PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU THỰC TIỄN
Phương pháp quan sát
Khái niệm: Quan sát là phương pháp tri giác có mục đích, có kế hoạch một sự kiện, hiện tượng, quá trình (hay hành vi cử chỉ của con người) trong những hoàn cảnh tự nhiên khác nhau nhằm thu thập những số liệu, sự kiện cụ thể đặc trưng cho quá trình diễn biến của sự kiện, hiện tượng đó.
Ý nghĩa
Quan sát sử dụng một trong hai trường hợp: Phát hiện vấn đề nghiên cứu; đặt giả thuyết kiểm chứng giả thuyết
Quan sát đem lại cho người nghiên cứu những tài liệu cụ thể, cảm tính trực quan, song có ý nghĩa khoa học rất lớn, đem lại cho khoa học những giá trị thực sự
Quan sát là phương thức cơ bản để nhận thức sự vật
Phân loại
Theo mục đích xử lí thông tin
Quan sát phân tích,...
Quan sát mô tả
Theo mục đích
Quan sát có bố trí (trong phòng thí nghiệm)
Quan sát phát hiện, kiểm nghiệm,...
Quan sát khía cạnh, toàn diện
Theo dấu hiệu về mối liên hệ giữa người nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu
Quan sát gián tiếp
Quan sát công khai
Quan sát trực tiếp
Quan sát kín đáo
Quan sát có tham dự
Quan sát không tham dự (chỉ đóng vai trò ghi chép)
Theo dấu hiệu không gian và thời gian
Quan sát gián đoạn
Quan sát theo đề tài tổng hợp
Quan sát liên tục
Quan sát theo chuyên đề
Phương pháp điều tra
Khái niệm: Điều tra là phương pháp khảo sát một nhóm đối tượng trên một diện rộng nhằm phát hiện các quy luật phân bố, trình độ phát triển những đặc điểm về mặt định tính và định hướng của các đối tượng cần nghiên cứu
Phân loại
Điều tra cơ bản
Khái niệm: Là khảo sát sự có mặt của các đối tượng trên một diện rộng, để nghiên cứu các quy luật phân bố cũng như các đặc điểm về mặt định tính và định hướng
Các bước tiến hành
Xây dựng kế hoạch điều tra
Đối tượng
Nhân lực
Mục đích
Điạ bàn,..
Xây dựng các mẫu phiếu điều tra với các thông số, các chỉ tiêu cần làm sáng tỏ
Chọn mẫu điều tra đại diện cho số đông, chú ý đến đặc trưng của đối tượng và chú ý đến
Thời gian có thể rút ngắn
Nhân lực điều tra không quá đông
Chi phí điều tra rẻ
Có thể kiểm soát tốt mọi khâu điều tra, dự tính được những diễn biến của quá trình điều tra và các kết quả nghiên cứu đúng mục đích
Điều tra xã hội học
Khái niệm: Là điều tra quan điểm, thái độ của quần chúng về một sự kiện chính trị, xã họi, hiện tượng văn hóa
cách tiến hành
Chuẩn bị điều tra
Chọn địa bàn khảo sát
Lựa chọn thời gian khảo sát
Chọn mẫu
Thiết kế phiếu hỏi và khảo sát định tính
Tiến hành điều tra
Trong quá trình điều tra, người nghiên cứu cần tuân thủ những yêu cầu đã được đề ra
Nếu sử dụng cộng tác viên, điều tra viên, người nghiên cứu cần giám sát điều tra với mục đích thu được thông tin một cách khách quan, tin cậy
Điều tra viên phải được tập huấn để quán triệt mục đích, yêu cầu điều tra, thống nhất với các biện pháp phù hợp với từng nhóm mẫu và từng địa bàn điều tra
Xử lí kết quả: Được tiến hành bằng phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Phân tích tư liệu, tổng hợp và phân loại tư liệu và tiến hành xử lí số liệu bằng phương pháp thống kê, phân tích, so sánh,..
Một số loại điều tra khác
Điều tra bằng trò chuyện
Điều tra bằng phiếu + Điều tra trắc nghiệm
Tùy the mục đích và mức độ điều tra
Điều tra sâu (hẹp. kín)
Điều tra bổ sung
Điều tra thăm dò (diện rộng)
Phương pháp phỏng vấn
Đây là một phương pháp thu thập thông tin dựa trên cơ sở quá trình giao tiếp bằng lời nói có tính đến mục đích đặt ra
Các loại phỏng vấn
Phỏng vấn có tiêu chuẩn hóa : Vai trò của điều tra viên chỉ là giải thích sáng tỏ cho người được nghiên cứu về cuộc điều tra đang tiến hành, và đặt câu hỏi dưới dạng nguyên xi như nó đã trình bày từ trước.
Phỏng vấn không tiêu chuẩn hóa (phỏng vấn tự do): Chỉ các câu hỏi khung là cố định, còn các câu hỏi thăm dò có thể thay đổi cho phù hợp với người được hỏi và ngữ cảnh thực hiện.
Phỏng vấn bán tiêu chuẩn: một số câu hỏi có tính chất quyết định được tiêu chuẩn hóa, còn các câu hỏi khác có thể phát biểu tùy tình hình cụ thể.
Phỏng vấn nhóm: là phỏng vấn một nhóm người trong cùng một thời gian và địa điểm nhằm làm sáng rõ một chủ đề nào đó. Cần nắm chắc và sử dụng thành thạo 3 nguyên tắc: nghệ thuật đặt câu hỏi - nghệ thuật lắng nghe - nghệ thuật biến cuộc phỏng vấn thành một cuộc điều tra sáng tạo.
Khái niệm