Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

พยาธิสรีรภาพระบบขับถ่ายปัสสาวะ - Coggle Diagram

- - - - พยาธิสภาพนอกไต
        
        1.พยาธิสภาพเหนือไต คือภาวะลดการไหลเวียนมาที่ไต เช่นกล้ามเนื้อหัวใจวาย
        2.พยาธิสภาพถัดจากไตลงมา เช่นการอุดกั้นของระบบทางเดินปัสสาวะ
      - พยาธิสภาพที่ไตเกิดจากการติดเชื้อ การขาดเลือดมาเลี้ยง ทำให้ไตอักเสบ
    - - ระยะปัสสาวะน้อย
        
        อาการ
        
        • การเสียสมดุลของน้าและโซเดียม ความดันต่ำ ชีพจรเบาเร็ว ขับน้าออกลดลง สับสน ซึม
        
        • เสียสมดุลกรดด่าง เกิดภาวะกรดเกิน ไตดูดกลับ HCO HCO3 ได้น้อย จึงหายใจเร็ว เกร็งกระตุก
        
        • เสียสมดุลโปแตสเซียม ทำให้ K ในเลือดสูง เกิดอาการอ่อนแรง หายใจลำบาก
        
        • เสียสมดุล Ca, P, Mg Ca, P, Mg Ca, P, Mg สูญเสียการขับอิเล็คโทรไลต์ P, Mg P, Mg ในเลือดสูง Ca ตกตะกอนในเนื้อเยื่อต่างๆ ทำให้ Ca ในเลือดต่ำ
        
        • การคั่งของยูเรีย คลื่นไส้อาเจียน
        
        • การติดเชื้อ
        
        กลไก
        
        • เรนินเข้ากระแสเลือดทำให้แองจิโอเทนซิโนเจน เป็น แองจิโอเทนซิน แล้วเปลี่ยนเป็น 2 ทำให้หลอดเลือดหดตัว เลือดเลี้ยงไตลดลง
        • เกิดการไหลลัดของเลือดจากผิวไตเข้าสู่แกนไต
        • เกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือด
        • การลดการทำงานที่ไต
        • การอุดกั้นของหลอดฝอยไต
        
        ระยะปัสสาวะน้อย คือหลอดฝอยไตเสื่อมสมรรถภาพ ปัสสาวะไม่เกิน400 cc /วัน พบได้ในภาวะ Shock แคททีโคลามีนหลั่งเข้ากระแสเลือดมากขึ้น หลอดเลือดแดงหดรัดตัว ทำให้เลือดเลี้ยงไตลดลง
      - ระยะปัสสาวะมาก
        
        ปัสสาวะมากกว่าวันละ 400 cc จนมากกว่า 1,500 cc ไตเริ่มฝื้นตัว
        
        กลไก
        
        • ระยะเริ่มปัสสาวะมาก อัตราการกรองเพิ่มขึ้น ขับน้าแต่ไม่ขับของเสีย หลอดฝอยไตอยู่ในระยะซ่อมแซม
        • ระยะปัสสาวะมาก มากกว่า 1500 CC/ วัน การกรองเกือบปกติ หลอดฝอยไตทาหน้าที่ได้ แต่ส่วนต้นยังไม่สมบูรณ์ ปัสสาวะมาก สูญเสีย NA ,K
        
        อาการ
        
        ขาดน้ำ
        
        Na ในเลือดต่ำ ผิวแห้ง เป็นตะคริว
        
        K ต่ำ กล้ามเนื้ออ่อนแรง อาเจียน หายใจลาบาก
      - ระยะฟื้นตัว
        
        ระยะที่ไตฟื้นตัว หลอดเลือดอยู่ในเกณฑ์ปกติหลอดฝอยไตยังไม่สมบูรณ์ ปัสสาวะเข้มข้น และเป็นกรด ใช้เวลา 6-12เดือน
  - - - พยาธิสภาพที่ไต
        
        โรคของหลอดเลือด ความดันโลหิตสูง
        
        การติดเชื้อ กรวยไตอักเสบ (ท่อปัสสาวะอักเสบ)
        
        ความผิดปกติแต่กำเนิด
        
        โรคอื่นๆ เบาหวาน SLE
        
        ขาด K เรื้อรัง (ดูดกลับขับน้ำออกมีปัญหา)
    - - ระยะที่ 1 สมรรถภาพสารองของไตลดลง GFR เหลือ 50 % Cr,BUN ยังปกติ
        
        ระยะที่ 2 ไตเสื่อม GFR เหลือ 20 -50 % ไตถูกทาลาย 75 % Cr,BUN เริ่มสูง ความดันสูง มีอาการซีด (ต่อมหมวกไตทำงานผิดปกติ)
        
        ระยะที่ 3 ไตวายGFR เหลือ 5-25 % ไตถูกทาลาย 90 % เกิดภาวะกรด จากการคั่งของแอมโมเนีย จึงหายใจหอบลึก Cr สูง ปัสสาวะลดลง Na คั่ง บวม
        
        ระยะที่ 4 ระยะสุดท้ายของไตวายGFR เหลือ 5 %Cr> 10 uria คั่ง ปัสสาวะน้อย หรือไม่มี มีอาการ ซีด จากการสร้างอีริโธรโพอิติน ผิวหนังมีจ้าเลือด หายใจหอบลึก บวม หัวใจทางานหนัก ความดันสูง Ca ถูกสลายจากกระดูก เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน สะอึก จากการคั่งของยูเรีย สับสน วุ่นวาย กล้ามเนื้อกระตุก ติดเชื้อง่าย จากการกด B-lym ของพาราธัยรอยฮอร์โมน ไขมันในเลือดสูง
- - - - ปัสสาวะไหลตลอดเวลา ผลของกล้ามเนื้อ และการผ่าตัด
      - ปัสสาวะไหลทางอื่นจากการทะลุ
    - - เป็นชนิดที่พบบ่อยที่สุดมักจะพบในผู้ป่วยผู้หญิงที่มีอายุและมีบุตรหลายคนเนื่องจากกล้ามเนื้อมีการยืดและอ่อนแรง ผู้ป่วยจะมีอาการปัสสาวะออกเมื่อไอ จาม หัวเราะ หรือกิจกรรมที่เพิ่มความดันหน้าท้อง
    - - ผู้ป่วยไม่สามารถอั้นปัสสาวะได้นานพอ มักจะเข้าห้องน้ำไม่ทัน
    - - ผู้ป่วยกลุ่มนี้จะมีปัญหาไม่สามารถปัสสาวะออก เช่น โรคต่อมลูกหมากโต หรือโรคทางเส้นประสาท เช่น โรคเบาหวาน คลำพบก้อนที่หัวเหน่า ผู้ป่วยจะมีปัสสาวะไหลกระปริดกระปอยผู้ป่วยจะปัสสาวะครั้งละไม่มาก หลังปัสสาวะจะรู้สึกว่ายังปัสสาวะไม่หมด ใช้เวลาปัสสาวะนานแต่ปัสสาวะออกน้อย
    - - มักเกิดในผู้ป่วยที่มีโรคทางระบบประสาท
    - - ผู้ป่วยพวกนี้อาจจะมีโรคทำให้เคลื่อนไหวช้าเช่นข้อเสื่อมทาให้ไปห้องน้าไม่ทัน ผู้สูงอายุ
  - - - มีการคั่งค้างของปัสสาวะ แต่ถ่ายออกไม่ได้
        
        การถ่ายไม่ออกเฉียบพลัน (Acute Retention of urine ) เกิดจากการอุดกั้น เนื้องอก มะเร็ง
        
        การถ่ายไม่ออกเรื้อรัง(Chronic Retention of urine) เกิดจากต่อมลูกหมากโต
  - - - มีความลำบากตลอดการถ่ายปัสสาวะ (Diifficulty throughout micturition ) ปัสสาวะพุ่งไม่แรง เกิดจากระบบประสาทควบคุม
        
        มีความลำบากในการเมปัสสาวะ (Delay in commencing micturition) เบ่งถ่ายนานถึงออก จากต่อมลูกหมากโต เนื้องอก
        
        มีความลำบากในตอนสุดของการปัสสาวะ (afurther cell at the micturition) ต้องเบ่งแรงเพิ่มตอนสุดท้าย มักมีอาการปวด เกิดจากกระเพาะปัสสาวะอักเสบ และนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ
        
        มีความลำบากเป็นช่วงๆขณะถ่ายปัสสาวะ (interruption of stream ) ปัสสาวะสะดุด เกิดจากก่อนนิ่ว
        
        ปวดถ่ายปัสสาวะอีกหลังจากถ่ายปัสสาวะ (micturition in two attempt) เกิดจากการขยายขนาดของท่อปัสสาวะ
  - - - นิ่วแคลเซี่ยมฟอสเฟต นิ่วแคลเซี่ยม คาร์บอเนต นิ่วแคลเซี่ยม ออกซาเลต นิ่วกรดยูริค(พบมากในยอดผัก) นิ่วซีสทีน นิ่วแซนทีน
      - มีอาการปวดรุนแรง บั้นเอวร้าวไปหน้าขา ปัสสาวะขัด และเป็นเลือด(ก้อนนิ่วไปบาดตรงทางเดินปัสสาวะ)
- - - - จากการสูบบุหรี่ การรับสารเคมี
    - - ปัสสาวะเป็นเลือด น้าหนักลด
  - - - การสูบบุหรี่ และฮอร์โมนเอสโตรเจน
    - - ปัสสาวะเป็นเลือด คลาพบก้อน ปวดตื้อๆ น้าหนักลด
- - - - จากสมองใหญ่ กลั้นปัสสาวะไม่ได้ หรือออกน้อย บ่อย
      - จากพอนส์จะถ่ายปัสสาวะไม่ออก ปัสสาวะคั่งค้าง
      - จากไขสันหลัง จะสูญเสียการรู้สึกปวดถ่ายปัสสาวะ ปัสสาวะไหลหยดตลอดเวลา