Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การศึกษาทั่วไปเพื่อพัฒนามนุษย์ - Coggle Diagram

- - - - 1.อย่าปลงใจเชื่อ การฟังตามกันมา
      - 2.อย่าปลงใจเชื่อ เล่าสืบกันมา
      - 3.อย่าปลงใจเชื่อ ข่าวลือ
      - 4.อย่าปลงใจเชื่อ อ้างคัมภีร์ตำรา
      - 6.อย่าปลงใจเชื่อ คิดคาดคะเน อนุมานเอง
      - 7.อย่าปลงใจเชื่อ การคิดตามเเนวเหตุผล
      - 5.อย่าปลงใจเชื่อ คาดเดาเอาเอง
      - 8.อย่าปลงใจเชื่อ ทฤษฎีที่ฟังกันมา
      - 9.อย่าปลงใจเชื่อ ที่ลักษณะผู้พูด
      - 10.อย่าปลงใจเชื่อ ผู้พูดเป็นครูของเรา
    - - วิธีปฏิบัติในเรื่องที่ควรสงสัย ซึ่งพระพุทธเจ้าได้ใช้ในการตอบคำถามชาวลามะที่มีเเต่ความสงสัยในคำสอนของพระองค์ โดยไม่ได้สรรเสริญคำสอนของพระองค์เองเเละไม่ติเตือนคำสอนศาสนาอื่นด้วย
  - - - ขั้นที่ 2 วิเคราะห์ค้นหาสาเหตุของปัญหา
      - ขั้นที่ 3 การเเก้ปัญหาการดับทุกข์
      - ขั้นที่ 4 วิธีการเเก้ปัญหาทางดับทุกข์
      - ขั้นที่ 1 กำหนดรู้ทุกข์หรือทำความเข้าใจกับปัญหา
    - - เป็นการคิดตามหลักการเเละความมุ่งหมาย
    - - รู้เเละเข้าใจความเป็นไปของธรรมชาติ การที่มันเกิดเเละดับไป ไม่เที่ยง ไม่มั่นคง ของทุกขัง
    - - เป็นการคิดพิจารณาให้ครบทั้งคุณเเละโทษที่ตามมา
    - - เป็นวิธีคิดเพื่อกำหนดเเยกเหตุการณ์ต่างๆให้ออกมาเป็นรูปธรรมเเละนามธรรม
    - - เป็นการคิดพิจารณาคุณค่าหรือประโยชน์ต่างๆ
    - - เป็นวิธีคิดเพื่อพิจารณาเหตุการณ์ต่างๆให้รู้จักสภาวะความเป็นจริง
    - - เป็นการคิดมองหาส่วนดีจากเหตุการณ์ต่างๆ
    - - เป็นการคิดตระหนักถึงความเป็นอยู่ในปัจจุบัน
    - - เป็นการคิดเเบบมองให้เห็นความเป็นจริง เเบ่งเป็น 6 วิธี
        
        1.จำเเนกตามสภาวะต่างๆ
        
        จำเเนกทีละประเด็น
        
        จำเเนกจนครบทุกประเด็น
        
        2.จำเเนกส่วนประกอบ
        
        3.จำเเนกลำดับขณะ
        
        4.จำเเนกความสัมพันธ์เเห่งเหตุปัจจัย
        
        5.จำเเนกเงื่อนไข
        
        6.จำเเนกการตอบปัญหา
  - - - 1.ไม่หลงตัวเอง ไม่ลืมตัวเอง
        
        จะต้องวิเคราะห์ให้เห็นประเด็นด้วยปัญญาว่าส่วนใดดีหรือไม่ดี เเละมีเหตุปัจจัยเป็นอย่างอย่างไรต้องพิจารณาให้เป็น
      - 2.ไม่หลงตามผู้อื่น
        
        ต้องรู้จักผู้อื่นตามความเป็นจริง ไม่ยึดมั่น เเต่ต้องไม่เลียนเเบบตื่นตามอย่างไร้สติ เห็นส่วนใดดีปรับมาเป็นเเบบที่ตนมีความมั่นใจในตนเอง
    - - ต้องรู้จักวัฒนธรรมของตัวเอง โดยเฉพาะในเเง่ที่ว่าอะไร เป็นคุณค่าที่เเท้จริง อะไรควรที่จะเปลี่ยนเเปลง เเก้ไข หรือควรเสริมขึ้นมา
    - - การอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้ดี มีความรับผิดชอบ
  - - - มีความรู้เรื่องสังคมที่เปลี่ยนเเปลงตามเหตุปัจจัย
      - นำความรู้มาใช้ให้เท่าทัน ไม่ตกเป็นทาสการเปลี่ยนเเปลง
      - เป็นผู้นำการเปลี่ยนเเปลงในทางที่ถูกต้อง
    - - ทุกขัง คือ ความเป็นทุกข์
      - อนัตตา คือ ความไม่มีตัวตนที่เเท้จริง
      - อนิจจัง คือ ความไม่เที่ยง
- - - - มีคุณธรรม
      - มีความดีงาม
      - มีสติปัญญา
      - มีจริยธรรม
      - พัฒนาแล้วสมบูรณ์
    - - ปฏิบัติต่อชีวิตและสังคมได้อย่างถูกต้อง
      - สามารถแก้ไขและป้องกันปัญหาได้
      - เป็นผู้มีปัญญา รู้สัจธรรม
    - - สร้างบัณฑิต
      - ให้วิชาศึกษาทั่วไปเป็นพื้นฐานชีวิต
      - พัฒนาการจัดการศึกษา
  - - - ทักษะทางปัญญา
      - ทักษะความสัมพันธ์ ระหว่างบุคคลและความรับผิดชอบ
      - ทักษะการวิเคราะห์เชิง ตัวเลข การสื่อสาร และการใช้เทคโนโลยี สารสนเทศ
      - ความรู้
      - คุณธรรม จริยธรรม
    - - จิ คือ จินตมยปัญญา เป็นปัญญาที่เกิดจากการคิด
      - ปุ คือ ปุจฉา หมายถึง การถาม
      - สุ คือ สุตมยปัญญา เป็นปัญญาที่เกิดจากการฟัง การอ่าน การรับสารจากสื่อต่าง ๆ
      - ลิ คือ ลิขิต หมายถึง การเขียนหรือการจดบันทึก
- - - - พัฒนาศีล
        
        รู้จักสร้างและพัฒนาความสัมพันธ์กับเพื่อนมนุษย์ได้อย่างสร้างสรรค์
      - พัฒนาจิตใจ
        
        มีคุณธรรม เมตตากรุณา มีศรัทธา มีความเคารพ กตัญญูกตเวที มีหิริโอตัปปะ
      - พัฒนาปัญญา
        
        รู้และเข้าใจสิ่งต่างๆ ได้อย่างถูกต้อง สามารถวิเคราะห์ปัญหาต่างๆ ได้อย่างไม่เอนเอียง ประยุกต์ใช้ความรู้ในการแก้ไขปัญหา
      - พัฒนากาย
        
        ใช้ปัจจัย 4 เป็น ใช้อุปกรณ์เทคโนโลยีต่างๆ เป็น
    - - ธรรมของสัตบุรุษ (คนดี) 7 ประการ เป็นเครื่องมือตรวจสอบว่าพัฒนาเป็นคนเต็มตัวแล้ว
        
        มัตตัญญุตา
        
        ความรู้จักประมาณ
        
        กาลัญญุตา
        
        ความรู้จักเวลา
        
        อัตตัญญุตา
        
        ความเป็นผู้รู้จักตน
        
        ปริสัญญุตา
        
        ความรู้จักชุมชน
        
        อัตถัญญุตา
        
        ความเป็นผู้รู้จักผล
        
        ปุคคลัญญุตา
        
        ความรู้จักบุคคล
        
        ธัมมัญญุตา
        
        ความเป็นผู้รู้จักเหตุ
  - - - ไตรสิกขา
        
        เป็นเครื่องมีพัฒนาชีวิตแบบบูรณาการ เพื่อให้ประสบความสำเร็จเป็นคนสมบูรณ์
        
        สมาธิ
        
        เป็นการฝึกจิตใจ
        
        การพัฒนาคุณธรรม สร้างความเข้มแข็งมั่นคงในอารมณ์ การสร้างความสุข
        
        ปัญญา
        
        เป็นฝึกปัญญา
        
        การไตร่ตรองอย่างมีเหตุผล การเข้าความเป็นจริง รู้เท่าทันโลก มีความสร้างสรรค์และเข้าอิสรภาพ
        
        ศีล
        
        เป็นการฝึกพฤติกรรม
        
        การจัดการกับความเคยชิน การจัดระแบบความเป็นอยู่ อยู่ในสังคมที่เอื้อต่อการพัฒนาตนเอง
      - อริยมรรค
        
        เป็นทางดำเนินชีวิตอันประเสริฐ ทำให้เกิดความสมบูรณ์ที่แท้ (กัลยาณมิตร + โยนิโสมนสิการ)
        
        สมาธิ
        
        เป็นฝึกจิตใจ
        
        พยายามถูก ระลึกถูก มีจิตตั้งมั่น
        
        ปัญญา
        
        เป็นการฝึกความรู้
        
        เข้าใจถูก คิดถูก
        
        ศีล
        
        เป็นการฝึกพฤติกรรม
        
        พูดถูก ทำถูก อาชีพถูก
  - - - ปัญญา
        
        ความรู้ ความเข้าใจ และความมีเหตุผล ประกอบด้วย ปัญญาทางโลก และปัญญาทางธรรม
      - พฤติกรรม
        
        การกระทำที่แสดงต่อสิ่งแวดล้อมทางวัตถุและทางสังคม โดยผ่านการรับรู้หรือตีความตามจิตใจและปัญญา
      - จิตใจ
        
        ความตั้งใจ แรงจูงใจ และภาวะของจิต บนพื้นฐานคุณธรรม
  - - - การระดมความคิด
        
        การค้นหาวิธีที่จะสามารถแก้ไขปัญหาต่างๆ
      - การสร้างต้นแบบ
        
        การนำข้อมูลวิธีการแก้ปัญหามาออกแบบและสร้างเป็นสิ่งที่จับต้องได้ หรือเรียกว่าแบบจำลอง
      - นิยามและตีกรอบปัญหา
        
        การวิเคราะห์ปัญหา หาสาเหตุการเกิดปัญหา และหาผลลัพธ์ของปัญหา
      - การทดสอบ
        
        การนำต้นแบบออกมาให้กลุ่มเป้าหมายได้นำไปใช้จริง และรับฟังถึงข้อดีและข้อเสีย เพื่อนำผลไปปรับปรุงและพัฒนาให้ดียิ่งขึ้น
      - การเข้าใจอย่างลึกซึ้ง
        
        ทำความเข้าใจปัญหาที่ต้องการแก้ไขอย่างลึกซึ้ง
- - - - การทำให้บุคคลเป็นสินทรัพย์หรือเครื่องมือ ให้สามารถทำงานเพื่อประโยชน์ทางเศรษฐกิจและสังคม
      - มุ่งพัฒนาคนในฐานะที่เป็นทุนในการพัฒนาเศรษฐกิจ
      - เป็นการเพิ่มผลผลิต /GDP และเน้นการพัฒนาทางด้านวัตถุ
    - - มุ่งพัฒนาคนในฐานะที่เป็นคนเพื่อความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์
      - การทำให้บุคคลมีชีวิตที่ดี งดงาม ประณีต มีอิสรภาพ มีความสุข มีความเป็นคนเต็มคน
  - - - ส่งเสริมทัศนคติการเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติและการมีชีวิตที่สอดคล้องกลมกลืนกับธรรมชาติ
    - - ส่งเสริมสุขภาพกายใจ ฝึกความอดทน ขยัน รับผิดชอบ พัฒนาฝีมือ ความรู้ ความสามารถ ความเชี่ยวชาญ
    - - สร้างมาตรการไม่เบียดเบียนข่มเหงส่งเสริมสร้างบรรยากาศการเกื้อกูลป้องกันคนในสถานะต่างๆ
    - - สร้างและใช้เทคโนโลยีเพื่อแก้ปัญหา และอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมโดยตรง ให้มีความหลากหลายเพิ่มมากขึ้น
  - - - การเตรียมตัวให้พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านการต่างๆ ที่คาดว่าจะเกิดขึ้น
        
        ยืดหยุ่นพร้อมปรับเปลี่ยน
        
        ประเมินความเสี่ยงอยู่เสมอ
        
        วางแผนและมีแผนสำรอง
    - - ความรอบคอบ ความระมัดระวัง
    - - ยึดการประกอบอาชีพสุจริต
      - ละเลิกการแก่งแย่งผลประโยชน์
      - ยึดความประหยัด
      - ไม่หยุดหาทางหลุดพ้นจากความทุกข์
      - ปฏิบัติตนในแนวทางที่ดี
    - - ซื่อสัตย์สุจริต อดทน ความเพียร มีสติ ปัญญา
    - - พอดีด้านทรัพยาการธรรมชาติ
        
        รู้จักใช้และจัดการอย่างฉลาดรอบคอบ และเกิดความยั่งยืนสูงสุด
      - พอดีด้านเทคโนโลยี
        
        รู้จักใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสม สอดคล้องต่อความต้องการเป็นประโยชน์ต่อสภาพแวดล้อม ส่วนรวม และพัฒนาจากภูมิปัญญาชาวบ้านก่อน
      - พอดีด้านสังคม
        
        ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน รู็จักสามัคคี สร้างความเข้มแข็งให้ครอบครัวและชุมชน
      - พอดีด้านเศรษฐกิจ
        
        เพิ่มรายได้ ลดรายจ่าย ดำรงชีวิตอย่างพอควร พออยู่พอกิน สมควรตามอัตตาภาพและฐานะของตน
      - พอดีด้านจิตใจ
        
        เข้มแข็ง มีจิตสำนึกที่ดี เอื้ออาทร ประนีประนอม นึกถึงประโยชน์ส่วนรวม
- - - - เป็นการมองว่ามนุษย์แยกแตกต่างจากธรรมชาติ คิดว่าตนเป็นเจ้าของ สามารถจัดการกับธรรมชาติได้ตามใจตน
    - - เป็นการมองแบ่งแยกเพื่อนมนุษย์ออกไป ไม่มองเป็นเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน
    - - เป็นการสองว่าความสุขเกิดจากการมีวัตถุบำเรอตนเอง เอาความสุขไปยึดติดกับวัตถุภายนอก เข้าใจว่าความสุขเกิดจากการมีวัตถุมาก
  - - - อิสรภาพในความสัมพันธ์ที่
        ถูกต้องกับเพื่อนมนุษย์
        
        คือการอยู่ร่วมกันด้วยดีในหมู่มนุษย์ด้วยกัน ปราศจากการเบียดเบียน มีความช่วยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกัน มีความเป็นมิตรต่อกัน
      - อิสรภาพภายใน
        
        คือการเข้าถึงอิสรภาพที่แท้จริง หลุดพ้นจากการครอบงำบีบบังคับของสิ่งแวดล้อม มีความสุขได้ด้วยตนเอง ไม่ใช่ความสุขแบบพึ่งพา
      - อิสรภาพในความสัมพันธ์ที่ถูกต้อง
        กับธรรมชาติสิ่งแวดล้อม
        
        คือการมีอิสรภาพในการอยู่ร่วมกับธรรมชาติโดยปราศจากความติดขัดบีบคั้น มีชีวิตอยู่อย่างประสานกลมกลืนกับธรรมขาติ มีสภาพเกื้อกูลกัน
  - - - สังคม
        
        ประกอบด้วยสังคมมนุษย์ที่สัมพันธ์เกี่ยวข้องกัน รวมทั้งวัฒนธรรม กฎระเบียบ ระบบต่างๆ
      - มนุษย์
        
        คือตัวของมนุษย์เอง ประกอบด้วยกายและใจ
      - ธรรมชาติสิ่งแวดล้อม
        
        คือระบบนิเวศ ซึ่งรวมทั้งสิ่งมีชีวิตและไม่มีชีวิต
    - - ปัญหาทางจิตใจ
        
        ปัญหาทางสังคมหรือจิตวิทยา
        
        เมื่อมีความเครียดก็จะทำให้เกิดปัญหาการกระทบกระทั่งกัน จนขัดแย้งกัน
        
        ปัญหาทางอาชญาวิทยา
        
        เมื่อมีความเครียด คนบางคนก็จะหันไปหาทางออกโดยพึ่งยาเสพติด ซึ่งก่อให้เกิดปัญหาอาชญากรรมตามมามากมาย
        
        ปัญหาทางการแพทย์
        
        เกิดจากความเครียดที่เป็นตัวก่อให้เกิดโรคมากมาย เช่นโรคหัวใจ
      - ปัญหาทางคุณธรรมในใจคน
        
        ทำให้เกิดการเบียดเบียน เอารัดเอาเปรียบและเมื่อไม่มีคุณธรรมยับนั้งใจ ก็จะทำตามใจตนจนอาจจะทำให้เกิดปัญหาตามมา เช่น ปัญหาสังคมต่างๆ
      - ปัญหาธรรมชาติสิ่งแวดล้อมที่เสื่อมโทรม
        
        สารเคมีมีพิษต่างๆ
        
        เกิดจากสารเคมีในยาฆ่าแมลง ซึ่งสารเคมีนี้ล้วนเป็นอันตรายต่อมนุษย์ทั้งสิ้น ทำให้เกิดปัญหาสุขภาพตามมา
        
        มลพิษ
        
        เกิดจากคาร์บอนไดออกไซด์ที่มาจากโรงงานหรือควันรถ ซึ่งมลภาวะก่อให้เกิดปัญหามากมายทั้งเสียสุขภาพและแหล่งทำมาหากิน
        
        Greenhouse Effect
        
        ทำให้อุณหภูมิบนผิวโลกรวมถึงน้ำทะเลอุ่นขึ้น และเมื่อร้ายแรงอาจจะทำให้ร้ำแข็งขั่วโลกละลายและน้ำท่วมโลกได้เลย
  - - - ยุคเกษตกรรม
        
        เป็นยุคที่เริ่มมีการเพาะปลูก มุนษย์จะพึ่งพาธรรมชาติในการดำเนินชีวิต คอยปรับตัวให้สอดคล้องกับธรรมชาติและหล่อยให้ธรรมชาติดำเนินไปตามวิถีของมัน ใช้ชีวิตอย่างกลมกลืนกับธรรมชาติ
    - - ยุคใหม่ หรือยุคของสารวิทยา
        
        เป็นยุคที่คนเริ่มมีทรรศนะแบบองค์รวม ส่วนประกอบต่างๆมีความสัมพันธ์เกื้อหนุนกันและข่าวสารข้อมูลเข้ามามีบทบาทสำคัญกับมนุษย์ ทำให้มีความรู้ความเข้าใจสามารถวิเคราะห์สิ่งต่างๆได้
        
        จุดเสียของการที่เรามีวิทยาการเก่งกาจคือทำให้มัวหลงกับความเก่งกล้า มุ่งแต่จะเอาชนะธรรมชาติและลืมเป้าหมายเดิมที่ต้องการเชื่อมโยงสิ่งต่างๆเข้าหากัน ความรู้จึงแตกแยก ไม่ประสานกลมกลืน
      - ยุคปัจจุบัน
        
        เป็นยุคที่เรานำความคิดต่างๆของทุกยุคมาปรับใช้
        
        มีการเชื่อมโยงความสัมพันธ์ความรู้สิ่งต่างๆที่ถูกแยกย่อยเป็นด้านๆ และใช้ประโยชน์จากความรู้นั้นรักษาและฟื้นฟูความสมดุลภายในองค์รวม
      - ยุคอุตสาหกรรม
        
        เป็นยุคที่มีการพัฒนาวิทยาการเพื่อเอาชนะธรรมชาติและพยายามทำตัวให้เหนือกว่าธรรมชาติ เพื่อจะสามารถควบคุมปัญหาที่เกิดจากธรรมชาติ
        
        การเอาชนะธรรมชาติ ทำให้เกิดการเจริญทางวิชาการเป็นด้านๆ และได้สร้างปัญหาให้กับธรรมชาติมากมาย และปัญหาธรรมชาตินั้นก็ส่งผลกลับมาเป็นปัญหาแก่มนุษย์เอง เป็นเหตุให้ยุคอุตสาหกรรมสิ้นสุดลง
  - - - ความหวงแหนที่อยู่อาศัย ประเทศ ดินแดน
      - ความหวงแหนพรรคพวก ชาติพันธุ์ ศาสนา
      - ความหวงแหนวิทยาการความรู้ ความก้าวหน้า
      - ความหวงแหนทรัพย์สมบัติ ผลประโยชน์ต่างๆ
      - ความหวงแหนกีดกันชนชั้นวรรณะ ผิวพรรณ
- - - - พระพรหมคุณาภรณ์ ได้อธิบายว่า เมื่อเราพัฒนาศักยภาพมนุษย์ของมนุษย์ขึ้นมาแล้ว เราก็เอาสิ่งที่ใช้พัฒนาศักยภาพนั่นแหละมารับใช้ศักยภาพของเรา ในการสร้างสรรค์ ทำให้เกิดคุณค่าเป็นประโยชน์แก่ชีวิตและสังคมต่อไป
    - - ศิลปศาสตร์ เป็นวิชาจำพวกการศึกษาที่จะพัฒนาศักยภาพพื้นฐานของมนุษย์ ความพร้อมที่จะดำเนินชีวิตและปฏิบัติต่อสิ่งอื่นหรือคนอื่นได้โดยทั่วไป การรู้จักความดี รู้จักความงาม การที่จะมีชีวิตอันเป็นสุข สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นเนื้อหาสาระของวิชาศิลปศาสตร์ทั้งสิ้น
  - - - แกนกลางแห่งศักยภาพของมนุษย์ที่เราต้องการแท้จริง คือ ปัญญา ที่จะทำให้เรารู้ความจริงของธรมมชาติ ทำให้เราเข้าถึงสัจธรรม เมื่อเราเข้าใจถึงสัจธรรม รู้ความจริงของสิ่งทั้งหลายแล้ว เราก็จะได้เอาความรู้ในความจริงนั้น มาใช้ประโยชน์
    - - เมื่อศึกษาเรื่องราว หรือปัญหาอย่างใดอย่างหนึ่ง ไม่ใช่เห็นในแง่มุมเดียว แต่เห็นรอบด้าน ที่เกิดจากความชัดเจนในแต่ละเรื่องแต่ละด้าน แล้วมาโยงเป็นภาพรวมที่สมบูรณ์ชัดเจนอีกครั้ง
        
        ภาพรวมที่ชัดเจน เกิดจาก
        
        รู้จักพิจารณา
        
        รู้จักเลือกรับข้อมูล
        
        รู้จักใช้ปัญญา
        
        รู้จักสืบสวนค้นคว้า
    - - ความรู้ของมนุษย์
        
        ปัญญา
        
        เป็นความรู้ความเข้าใจที่เกิดขึ้นภายในตัวเอง
        
        สุตะ
        
        เป็นความรู้ประเภทเล่าเรียน และความรู้ที่สั่งสมอย่างเดียว
      - ปัญหาพื้นฐานของชีวิตและของมนุษย์ทั้งหมด ได้แก่ ความติดขัดคับข้องบีบคั้น ซึ่งเกิดจากความไม่รู้ความจริงของโลกและชีวิต จึงทำให้เกิดความทุกข์
        
        อวิชชา หมายถึง ภาวะที่เราไม่รู้แท้จริงเกี่ยวกับโลกและชีวิต ทำให้วางทัศนคติต่อโลกและชีวิตไม่ถูกต้อง
      - อิสรภาพ
        
        เกิดจาก
        
        รู้จักและเข้าสิ่งทั้งหลายจนเข้าถึงความจริงของชีวิตและโลก แล้วปฏิบัติต่อสิ่งเหล่านั้นได้ถูกต้อง
        
        ความหมาย
        
        ความไม่ติดขัดบีบคั้น แก้ปัญหาได้หรือไม่เกิดปัญหา ความลุล่วงปรุโปร่งปลอดพ้นไป เป็นอิสระ
    - - ประการที่ 2
        
        ความสามารถในการคิดให้ขัดเจนในแต่ละเรื่อง
      - ประการที่ 3
        
        ความสามารถในการโยงความรู้และความคิดแต่ละด้านเข้ามาหากันให้เกิดภาพรวมที่ชัดเจน
      - ประการที่ 1
        
        ความสามารถในการแสวงหาความรู้โดยเลือกรับข้อมูลให้ได้ความรู้จริง
    - - ความหมาย
        
        หลักการศึกษาหรือการฝึกฝนอบรม ซึ่งกำหนดเพื่อแก้ปัญหาหรือทำให้ปลอดทุกข์
      - องค์ประกอบ
        
        ศีล
        
        การรักษาระเบียบวินัยดี มีศีลแล้ว ก็เป็นการง่ายที่จะผูกจิตให้มุ่งแน่วแน่อยู่กับคุณธรรม ความดีงาม
        
        เช่น
        
        ให้ยึดมั่นในอุดมคติ
        
        ให้มีสติรู้จักยั้งคิด
        
        สมาธิ
        
        ความหมาย
        
        ความแน่วแน่มั่นคงหนักแน่นของจิตใจ
        
        วิธีฝึกคนในขั้นสมาธิ
        
        เช่น
        
        ฝึกคนให้ยุ่งกับกิจกรรมอย่างใดอย่างหนึ่งที่ไม่ให้โอกาสเกี่ยวข้องกับความชั่ว
        
        วิธีเอาความดีเข้ามาข่มความชั่ว
        
        ฝึกให้คุ้นกับสิ่งที่ดีงามจนมีคุณธรรมเป็นภูมิต้านทานหรือผูกมัดจิตไว้กับสิ่งที่ดีงามบางอย่างแบบที่เรียกว่าให้มีอุดมคติ
        
        ปัญญา
        
        ความหมาย
        
        ภาวะของผู้ที่มีหลักความประพฤติถูกต้อง คือ มีความประพฤติดีทางกาย วาจา และสัมมาชีพ
        
        การสร้างภาวะเกื้อกูลแก่การกำจัดอวิชชา และปัจจัยสนับสนุนการสร้างปัญญาด้วยระบบความประพฤติและการดำเนินชีวิตที่ดี
        
        ยับยั้งควบคุมตัณหาให้อยู่ในขอบเขต ปิดช่องทางไม่ให้โอกาสขยายตัวแก่ตัณหา
        
        สร้างความสัมพันธ์ทางสังคมที่ดี ความเป็นอยู่ และภาวะปลอดโปร่งโล่งใจ
        
        องค์ประกอบทางสังคมและภายในบุคคล
        
        กัลยาณมิตร
        
        เป็นองค์ประกอบภายนอก ได้แก่ สิ่งแวดล้อมทางสังคมที่ดี
        
        โยนิโสมนสิการ
        
        เป็นองค์ประกอบภายใน ซึ่งควบคู่ไปกับองค์ประกอบภายนอก ได้แก่ การใช้ความคิดถูกวิธี คือ คิดสืบสาวให้ถึงต้นตอ ตามหลักความสัมพันธ์แห่งองค์ประกอบและเหตุปัจจัยต่างๆ