Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 9 การให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ Administering intravenous (iv) therapy…
บทที่ 9 การให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ
Administering intravenous (iv) therapy
ชนิดของสารน้ำที่ให้ทางหลอดเลือดดำ
Isotonic solution ใช้รักษาการเสียน้ำนอกเซล์
เช่น อาเจียน ท้องเดิน
..5% dextrose in water (D5W)
..0.9% NaCl (normal saline)
..Lactated Ringer’s solution
Hypertonic Solutions เพื่อป้องกันมิให้ความดัน
เลือดเพิ่มขึ้น
ตัวอย่าง
5%dextros in 0.45%Nacl
ใช้รักษา hypovolemia ,maintain fluid intake
5%dextros in 0.9%Nacl (normal saline)
ใช้เพื่อทดแทนสารอาหารและอิเลคโทรไลด์
Hypotonic Solutions ทดเเทนน้ำที่ร่างการสูญเสีย
ตัวอย่าง
0.45 NaCl ( ½ strength saline)
ใช้รักษาภาวะที่มีโซเดียมในเลือดสูงเนื่องจากสารละลาย
ประกอบด้วยโซเดียมไอออนน้อยซึ่งจะท าให้โซเดียม
ในเลือดเจือจางลง
ขนาดของสารน้ำ โดยทั่วไปมีขนาด 500 มิลลิลิตร หรือ 1000 มิลลิลิตร เเละขนาด 50 มิลลิลิตร 100 มิลลิลิตร และ 250. มิลลิลิตร ใช้ส้าหรับผสมยาที่ให้ทางหลอดเลือดดำ
ตำแหน่งหลอดเลือดที่ให้
สารน้ำคือ
หลอดเลือดดำ บริเวณท้องแขน Accessory
cephalic vein, Median antebrachial vein,
Median cubital vein
หลอดเลือดดำ บริเวณหลังมือและเเขน
Dorsal venous network ,
Cephalic vein , Basilic vein
ข้อปฏิบัติในการเลือกหลอดเลือดดำสำหรับให้สารน้ำ
เลือดหลอดเลือดดำเเขนที่ผู้ป่วยไม่ถนัด
ตรวจสอบบ่ริิเวณที่จะเเทงว่ามีเเผลหรือไม่
ไม่ควรใช้ antecubital vein
ไม่ควรใช้หลอดเลือดที่ขา
ไม่ใช้หลอดเลือดดำบริเวณที่ผ่าตัด
ควรเปลี่ยนตำเเหน่งหลอดเลือดทุก 72-96 ชม.
ควรเลือกเข็มให้พอดีกับเส้นเลือด
หลีกเลี่ยงการเเทงเข็มบริเวณข้อ
การเตรียมอุปกรณ์สำหรับให้สารน้ำ
ชุดให้สารน้ำ (IV infusion set)
(Macrodrip), (Microdrip)
ชุดให้สารน้ำควบคุมปริมาณ Volume controlled set
เข็มเเทงหลอดเลือดดำ
Butterfly needle
IV catheter
3 –way stopcock
สายต่อสำหรับให้สารน้ำ/ยา
Tourniquet
ถุงมือสะอาด (disposable gloves)
เสาแขวน
สำลี แอลกอฮอล์ 70% ก๊อซ พลาสเตอร์
การเตรียมขวดสารน้ำ
ตรวจสอบชนิดและขนาดของสารน้ำ
ตามคำสั่งการรักษาของแพทย์ เขียนป้ายบอกชื่อผู้ป่วย เตียง ห้อง ชนิดสารน้ำ ขนาดจำนวนหยดต่อนาที
วันที่เริ่ม วันที่หมด
ติดป้ายชนิดสารน้ำที่ข้างขวดตามแผนการรักษา
ของแพทย์
วิธีปฏิบัติ
บอกวัตถุประสงค์ อธิบายเเผนการรักษา
ระยะเวลาที่ให้ สารน้ำที่ให้
เปิดชุดให้สารน้ำต่อกับขวดสารน้ำ
เเขวนขวดสารน้ำกันเสาเเขวน
บีบกระเปาะชุดให้สารน้ำไหลลงครึ่งของกระเปาะ
ไล่ฟองอากาศออกโดยใช้นิ้วดีด
การแทงเข็มเข้าหลอดเลือดดำ
ให้ผู้ป่วยนอนหงาย เเขนที่จะให้สารน้ำ
อยู่ข้างลำตัว
สวมถุงมือสะอาด
เลือคลำหลอดเลือดดำที่จะให้สารน้ำ เเละรัดสายยางเหนือบริเวณที่เเทงเข็ม 5-6 นิ้ว
เช็ดผผิวหนังบริเวณที่จะเปิดเส้นเลือด
ด้วยสำลีชุบออลกอร์ฮอล์ 70
ถอดปลอกเข็มออกจากหัวเข็ม
ยึดผิวหนังบริเวณที่จะเเทงด้วยมือ
อีกข้าง เพื่อให้หลลอดเลือดอยู่กับที่
เเทงเข็มทำมุม 10-30 องศา
ใช้มือกดผิวหนังใกล้ปลายเข็ม
ปลดสายยางรัดเเขนออก
เปิดที่ปรับหยดสารน้ำ
สูตรการคำนวนอัตราหยดของสารน้ำ
Standard formula
จำนวนหยดต่อนาที = ปริมาตรสารน้ำทั้งหมด (ml) x dropfactor (gtt/ml) หารด้วย เวลาที่ให้ทั้งหมด (min)
เช่น จำนวนหยดต่อนาที = 1000ml x 60 หารด้วย 600
(60minx 10hr)
= 60000 หารด้วย 600 = 100 gtt/min
Short formula using milliliters per hour
จำนวนหยดต่อนาที = ปริมาตรสารน้ำต่อชั่วโมง x drop factor (gtt / ml) ส่วยด้วย เวลา (60 min)
...คำนวณหาสารน้ำที่ได้รับต่อชั่วโมงก่อนโดยเอา 1000 ml หารด้วย 10 hours
ปัจจัยที่มีผลต่อการไหลของสารน้ำ
ตำแหน่งของแขน ขณะเปลี่ยนท่า
ตำเเหน่งของสายอาจถูกทับกับการนอน
ความสูงของขวดสารน้ำ
การรั่วของขวดสารน้ำ
ขนาดของเข็มที่เเทงหลอดเลือด
การมีลิ่มเลือดอุดตันที่ปลายเข็ม
การเปลี่ยนชุดสายให้สารน้ำ
ชุดสารน้ำธรรมดาเปลี่ยนทุก 24-72 ชั่วโมง
ชุดสารน้ำชนิด soluset เปลี่ยนทุก 5 วัน
อาการเเทรกซ้อนจากการให้สารน้ำ
หลอดเลือดดำอักเสบ (phlebitis) การแก้ไข
เปลี่ยนตำแหน่งที่แทงเข็มใหม่
ฟองอากาศเข้าไปอยู่ในหลอดเลือด เเก้ไข
บอกเเพทย์ทันที ให้นอนตะเเคงซ้าย ศรีษะต่ำ
มีสารน้ำมากกว่าปกติในระบบหลอดเลือด เเก้ไข
ปรับอัตราหยดลดลง
ปฏิกิริยาสารไพโรเจน เกิดมีสารไพโรเจนปนเปื้อน
เเก้ไข หยุดให้สารน้ำทันที
