Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 4 การดูแลสุขวิทยาส่วนบุคคล การพักผ่อน การออกกำลังกายเเละการฟื้นฟู,…
บทที่ 4 การดูแลสุขวิทยาส่วนบุคคล การพักผ่อน การออกกำลังกายเเละการฟื้นฟู
การออกกำลังกายเเละการฟื้นฟู
Active exercise คือ ผู้ป่วยออกแรงทำเองทั้งหมด
Passive exercise คือ ผู้ป่วยไม่ได้เป็นผู้ออกแรง
มีข้อจำกัดในการเคลื่อนไหว
Active assistive exercise คือ ให้ผู้ป่วยออกแรงทำ
เองมากที่สุด ใช้ในกรณีที่ผู้ป่วยอ่อนแรง
Passive stretching exercise คือ ให้ผู้ป่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
การจัดท่านอน
ท่านอนหงาย (Dorsal position/ Supine position) สำหรับผู้ป่วย
ที่อ่อนเพลีย ไม่รู้สึกตัว ไม่สามารถเคลื่อนไหวร่างกายได้ และเตรียมตรวจอวัยวะด้านหน้าของร่างกาย
ท่านอนตะแคง (Lateral position) ช่วยลดการกดทับบริเวณ
ส่วนหลังของร่างกาย
ท่านอนหงายศีรษะสูง (Fowler’s position) 60 ถึง 90 องศา
(Semi-Fowler position) 30-40 องศา ปรับให้ระดับปลายเตียงสูง 10-20 องศา สำหรับผู ้ป่วยที่มีแผลผ่าตัด บริเวณหน้าท้อง ช่วยให้หนอง
สิ่งคัดหลั่งที่อยู่ในช่องท้องไหลออกจากแผลหรือท่อระบาย
ได้สะดวก ห้ามใช้ท่านี้ในผู้ป่วยหลังผ่าตัดสมองและผ่าตัดกระดูก
ท่านอนตะแคงซ้ายกึ่งคว่ำ (Sim’s position) ใช้สำหรับการเตรียม
ตรวจ หรือ ให้การพยาบาลที่เกี่ยวข้องกับระบบขับถ่ายอุจจาระ
ท่านอนคว่ำ (Prone position) สำหรับผู้ป่วยที่ไม่รู้สึกตัว
ท่านอนคว่ำคุกเข่า (Knee-chest position) เพื่อเตรียมตรวจ หรือผ่าตัดบริเวณ ทวารหนัก และลำไส้ใหญ่ส่วนปลาย
ท่านอนศีรษะต่ำปลายเท้าสูง (Trendelenburg position) สำหรับผู้ป่วย ที่เสียเลือดมากเพื่อให้เลือดมาเลี้ยงสมองให้มากขึ้น
ท่านอนหงายชันเข่า (Dorsal recumbent position) ใช้สำหรับ
การรักษาพยาบาลบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์
ท่านอนหงายพาดเท้าบนขาหยั่ง (Lithotomy position) เช่น การทำคลอดในกรณีที่คลอดทารกที่ อยู่ในท่าที่ผิดปกติ
การพลิกตะแคงตัว
2.1 แจ้งให้ผู้ป่วยทราบ
2.2 เลื่อนตัวผู้ป่วยมาชิดขอบเตียงทางด้านตรงข้ามที่จะพลิกไป
2.3 พยาบาลยืนอยู่ด้านที่จะพลิก โดยพลิกผู ้ป่วยเข้า
หาตัวพยาบาลเสมอ เพื่อป้องกันผู้ป่วยตกเตียง
2.4 วางแขนผู้ป่วยพาดบนหน้าอก
2.5 จัดขาผู้ป่วยด้านไกลตัวพยาบาลไขว้มาทางที่จะพลิก 2.6 พยาบาลใช้มือข้างหนึ่งประคองที่ไหล่และตะโพก
พลิกตัวผู้ป่วยให้ตะแคงเข้าหาพยาบาล จัดท่าตามต้องการ
2.7 ยกราวกั้นเตียงขึ้น
การออกกำลังกายเเละการฟื้นฟู
การปฏิบัติการเคลื่อนย้ายผู้ป่วย
การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยจากเตียงไปรถเข็นหรืเก้าอี้
1.2 พยาบาลยืนอยู่ ตรงหน้าผู ้ป่วยในท่าก้าวไปข้างหน้า
พร้อมกับย่อเข่าลงให้ ผู้ป่วยใช้มือจับที่ไหล ทั้งสองข้างของพยาบาล มือทั้งสองข้างของพยาบาลสอดเข้าใต้รักแร้
1.3 หมุนตัวให้หลังผู ้ป่วยอยู่หน้าเก้าอี้หรือรถเข็นนั่ง
1.4 ให้ผู้ป่วยวางมือสองข้างจับที่พักแขน แล้วหย่อน
ตัวลงนั่งบนเก้าอี้หรือรถเข็นนั่ง
1.5 ให้ผู้ป่วยนั่งให้หลังและก้นชิดพนักพิง นำที่วางเท้าลง
เพื่อให้ผู้ป่วยวางเท้า
การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยจากเตียงไปรถเข็นนอน
2.1 แจ้งให้ผู้ป่วยทราบ
2.2 นำรถนอนวางชิดกับเตียง ล็อกล้อเตียงและล้อรถเข็นนอน
2.3 ปรับความสูงของเตียงให้พอดีกับความสูงของรถเข็นนอน
2.4 พลิกตะแคงตัวผู้ป่วยมาทางด้านตรงข้ามกับรถเข็นนอน สอดแผ่นเลื่อน(Pat slide) เข้าใต้ผ้าขวางเตียง แล้วพลิกผู้ป่วยให้อยู่ในท่านอนหงายทับอยู่บนผ้าขวางเตียง
2.5วางแขนผู ้ป่วยไว ้บนหน้าอก
2.6 จับผ้าขวางเตียงบริเวณไหล่และตะโพกของผู้ป่วย
จับพยุงขา ให้สัญญาณก่อน เลื่อนขณะเลื่อนตัวให้พยาบาล
คนหนึ่งยึดแผ่นเลื่อนให้อยู่กับที่
2.7 พลิกตะแคงตัวผู้ป่วยเล็กน้อยแล้วดึงแผ่นเลื่อนออก
จัดให้ผู้ป่วยนอนหงายอยู่
การฟื้นฟู
ไม้เท้า (Cane) โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคหลอด
เลือดสมองที่มีปัญหาการอ่อนแรงครึ่งซีก
ไม้ค้ำยัน (Crutches) เหมาะกับผู้ป่วยที่อายุค่อนข้างน้อย มีกำลังแขนที่ดีทั้ง 2 ข้าง และไม่มีโรคประจำตัวที่ส่งผลให้เกิดอาการเหนื่อยง่าย
3.เครื่องช่วยเดิน 4 ขา (Walker) เหมาะกับผู้สูงอายุ หรือผู้ ้ที่มีปัญหาการทรงตัวไม่ดี
การเดินแบบ Cane gait เหวี่ยงไม้เท้าไปด้านหน้า ตามด้วยขาข้างตรงข้าม แล้วตามด้วยขาข้างเดียวกับมือที่ถือไม้เท้า
การเดินด้วยไม้ค้ำยันมีหลายวิธี ได้แก่
Reciprocal gait pattern การเดินแบบมีการก้าวสลับขา
Four-point gait : การเดินที่มีการสัมผัสพื้น 4 จุด
Two-point gait : การเดินที่มีการสัมผัส 2 จุด
Swinging (simultaneous) gait pattern คือการเดินแบบก้าวขาไป 2 ข้างพร้อมกัน โดยไม่มีการสลับเท้า
Swing to gait เริ่มจากยกไม้ค้ำยันทั้ง 2 ข้างไปข้างหน้า แล้วเหวี่ยงตัว และขาทั้ง 2 ข้างไปยังระดับเดียวกับไม้ค้ำยัน
Swing through gait เริ่มจากยกไม้ค้ำยันทั้ง 2 ข้างไปข้างหน้า แล้วเหวี่ยงตัว และขาทั้ง 2 ข้างไปไกลกว่าระดับของไม้ค้ำยัน
เครื่องช่วยเดิน 4 ขา (walker)
อุปกรณ์การผูกยึด
ที่ผูกข้อมือ ข้อเท้า (limb Holders)
ที่ยึดต้นขา หน้าอก สะโพก (fifth-point restraint)
