Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ไวรัสที่สำคัญทางการแพทย์, 9448163_orig - Coggle Diagram
ไวรัสที่สำคัญทางการแพทย์
RNA Viruses and Pathogenesis
Latent Viral Infection
Virus ยังคงแฝงอยู่ในโฮสต์เป็นเวลานานโดยที่โฮสต์ไม่แสดงอาการป่วยหรือติดเชื้อ
ใช้ sense strand RNA เป็นแบบในการสังเคราะห์สาย mRNA ซึ่งเป็นสาย anti-sense
การติดเชื้อระยะแฝง
Persistent Viral Infection
การติดเชื้อเรื้อรังซึ่งอาการของโรคคงยังแสดงอาการอยู่ ไม่หายขาด
Disease processes occurs over a long period; generally is fatal
Picornaviridae
Single-stranded RNA,+ strand
non-enveloped
Hepatitis A virus
Rhinovirus
Enterovirus
Poliovirus and coxsackievirus
Togaviridae
Single-stranded RNA, + strand, enveloped
Alphavirus
Transmitted by arthropods; includes EEE and WEE
Rubivirus (rubella virus: measle)
Hepatitis A Virus and Infectious Hepatitis
Picorna virus ทนต่อความร้อนและกรดได้ดี
หลังได้รับเชื้อ เข้าสู่ระยะติดเชื้อแฝงนาน
Fecal-oral transmission; เพิ่มจำนวนที่ลำไส้ เข้าสู่กระแสเลือด ไปที่ตับ
ผู้ติดเชื้อไม่แสดงอาการ flu-like symptoms occur; ไม่พบภาวะดีซ่านร่วมด้วย
Caliciviridae
Single-stranded RNA, + strand, non-enveloped
Norovirus causes gastroenteritis
ไข้หัด (Measles)
อุบัติการณ์ไม่ค่อยพบมากประมาณ 5% ก่อโรคที่ท่อทางเดินหายใจ
อาการ
คอเจ็บ ไอแห้ง มีไข้ ปวดหัว ตาแดง conjunctivitis
ต่อมน้ำเหลืองบวม มีผื่นเป็นจุดแดงกระจาย
Koplik spots – oral lesion มีแผลหลุม ล้อมรอบเนื้อเยื่อตาย มีหนอง
เชื้อแพร่กระจายได้ดีในอากาศ ฟุ้งได้ดี
เกิดจาก Morbillivirus
Flaviviridae
Single-stranded RNA, + strand, enveloped
Arbovirus เพิ่มจ านวนในโฮสต์arthropod
yellow fever, dengue, SLE (St. Louis
Encephalitis) และ West Nile virus
Hepatitis C virus
ไข้เลือดออก (Hemorrhagic Fevers)
Dengue fever – flavivirus carried by Aedes mosquito
ไข้สูง ปวดหัว ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ เยื่อเมือกมีจุดเลือดอก oral hemorrhage,
nosebleed, คลื่นไส้ อาเจียน
Dengue hemorrhagic shock syndrome fatal
Mumps
อาการ
ระยะฝักตัว 2-3 weeks ไข้, ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ บริเวณใต้คาง แก้มบวม
ลุกลามไปอวัยวะอื่นได้ ประมาณ 20-30% ท าให้ติดเชื้อ epididymis
and testes
คางทูม ต่อมน้ าลายพาโรติดอักเสบ (parotitis) กลืนน้ าลายเจ็บ เพราะ
อักเสบ
HIV Infections and AIDS
Parainfluenza
อุบัติการณ์ในเด็ก
มีอาการตัวรุมๆ bronchitis, bronchopneumonia, การหดเกร็ง
ของกล้ามเนื้อกล่องเสียง หายใจล าบาก(croup)
Coronaviridae
Single-stranded RNA, + strand, enveloped
Coronavirus
SARS
Upper respiratory infections
Paramyxoviridae
Single-stranded RNA
one RNA strand
Paramyxovirus,Morbillivirus, Parainfluenza และ Mump virus
Pneumovirus (respiratory syncytial virus)
ก่อโรคที่ระบบทางเดินหายใจ
Filoviridae
Rabies
เป็นโรคสัตว์ติดคน
สามารถพบเชื้อได้ในสัตว์เลี้ยงได้จากการเกิดบาดแผล จากกัด ขีดข่วน
หายใจเอาเชื้อ ปริมาณมากเข้าไป
เกิดจาก Rhabdovirus family; genus Lyssavirus
ไวรัสเข้าสู่ร่างกายทางบาดแผล ระยะพักโรคนานเป็นอาทิตย์
อาการ
ระยะคลุ้มคลั่ง (Furious phase) – กระวนกระวาย ไม่นิ่ง ควบคุม
ร่างกายไม่ได้ ชักเกร็งจนตัวบิดงอ กลืนลำบาก กลัวน้ำ
ระยะซึม (Dumb phase) – อัมพาต เคลื่อนไหวร่างกายลำบาก ทรงตัว
ไม่ได้
Prodromal phase – มีไข้ คลื่นไส้อาเจียน ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ รู้สึกเจ็บ
แปลบๆ ที่บาดแผล
ไวรัสเดินทางเข้าไปตามเส้นประสาท ปมประสาท ไขสันหลัง และสมอง
Rhabdoviridae
DNA Viruses and Pathogenesis
องค์ประกอบของ Virus
ไม่มีการสร้าง ATP
ไวรัสอนุภาคลูกที่เกิดใหม่ ที่ยังมีองค์ประกอบไม่สมบูรณ์ เรียกว่า Virion
ไม่มีระบบเอนไซม์
Capsid
ประกอบด้วยหน่วยย่อย เรียกว่า Capsomer
Tobacco mosaic virus มี capsid
ยาว 300 nm ประกอบด้วย 2,130 capsomer
แคปซิดในไวรัสช่วยป้องกันกรดนิวคลีอิกจากอุณหภูมิ รังสี สารเคมี หรือเอนไซม์
ใช้แคปซิสในการจัดจำแนกหมวดหมู่ของไวรัส
ไม่มีออร์แกเนลล์
Envelope
ประกอบด้วย CHO โปรตีน หรือ Lipid
เป็นโครงสร้างที่ทำให้ติดเชื้อ หรือทำให้เกิดโรค
ทั้งในคนและสัตว์
สามารถเปลี่ยนแปลงมาจากเซลล์โฮสต์
envelope เป็นโครงสร้างที่ถูกทำลายได้ง่ายด้วย
สารเคมีที่ละลายไขมันได้แก่ Ether Chloroform
envelope เป็นที่อยู่ของ spike หลายชนิด เช่น
Hemagglutinin spike ที่ทำให้เซลล์เม็ดเลือดแดงตกตะกอน
ไม่มีองค์ประกอบพื้นฐานเพื่อการเพิ่มจำนวนเซลล์หรือเจริญด้วยตัวเอง
รูปร่างของ Virus
ทรงกระบอก (Helical)
ไวรัสที่มีรูปร่างสี่เหลี่ยมผืนผ้า หรือท่อนตรง capsomer
เรียงตัวเป็นเกลียว
ไวรัสโรคด่างใบยาสูบ(Tobacco mosaic virus) ไวรัสโรคคางทูม (Mump virus) ไวรัสโรคไข้ทรพิษ (Pox virus)
หลายเหลี่ยม(Icosahedral)
ไวรัสที่มีรูปร่างแบบลูกบาศก์ และมี 20 เหลี่ยม
ไวรัสโปลิโอ Parvovirus Rotavirus Adenovirus และ
Herpes Simplex virus
Complex
ไวรัสที่มีรูปร่างซับซ้อน
Vaccinia virus
ไวรัสที่มีรูปร่างคล้ายลูกอ๊อด คือ ส่วนหัว
ส่วนหาง เช่น Bacteriophage
capsid มีลักษณะแปลกๆ
Morphology of Virus
Virus
ไม่สามารถเพิ่มจำนวนเมื่ออยู่นอกเซลล์โฮสต์
จัดเป็นปรสิตที่แท้จริง
ไวรัสจัดเป็น Obligate intracellular parasite
มีขนาด 20-400 nm ใช้กล้อง electron microscope ส่องดู
General Characteristics of Viruses
ด้านนอกอนุภาคไวรัส มีชั้นโปรตีนเคลือบอยู่ เรียกว่า Capsidบางชนิดมี Envelopeหุ้มแคปซิด
อีกทีหนึ่ง
มีสารพันธุกรรมทั้งดีเอ็นเอ และอาร์เอ็นเอ
การก่อโรคของไวรัส ขึ้นอยู่กับ specific host attachment sitesและ
ลักษณะจำเพาะของเซลล์เป้าหมาย(cellular factors)
เป็นปรสิต ที่อาศัยในเซลล์ของโฮสต์
Virus Structure
Capsid
Capsomeres
Envelope
Spikes
Nucleic acid
DNA or RNA
การตรวจสอบชนิดของไวรัส(Virus Identification)
การตรวจสอบด้วยวิธีทางซีรั่มวิทยา (Serological tests)
ตรวจวัดปริมาณ antibody ต้านไวรัสในผู้ติดเชื้อ
มีการใช้antibody ที่จับไวรัส เรียก neutralization test ในการตรวจหาไวรัส
มีการใช้viral hemagglutination และ Western blot เทคนิคเพื่อหา
ปริมาณของไวรัส
การตรวจสอบด้วยเทคนิคทางอณูพันธุศาสตร์(Nucleic acids)
PCR (Polymerase chain reaction)
RFLPs (restriction fragment length polymorphisms)
การตรวจสอบพยาธิสภาพของเซลล์ (Cytopathic effects)
Animal Virus
Animal และ plant viruses สามารถเพิ่ม
จำนวนได้ในเซลล์เพาะเลี้ยง / เนื้อเยื่อเพาะเลี้ยง
เซลล์มะเร็งเพาะเลี้ยง เรียก Cell Line นำมาใช้
เป็นเซลล์เจ้าบ้านของไวรัสได้
Animal viruses สามารถเจริญใน living
animals or in embryonated eggs
ไวรัสที่ทำให้เกิดเนื้องอก Oncogenic Virus
Poxviridae
Papovaviridae
Polyomavirus
ทำให้เกิด tumors; มะเร็ง
Papillomavirus
หูด Human wart virus
Herpesviridae
ทำให้ติดเชื้อแบบมีระยะแฝง
Hepadnaviridae
ก่อโรค Hepatitis B
Adenoviridae