Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การติดเชื้อซิฟิลิส (Syphilis) ในสตรีตั้งครรภ์ - Coggle Diagram
การติดเชื้อซิฟิลิส (Syphilis) ในสตรีตั้งครรภ์
ความหมาย
เกิดจากเชื้อ Treponema pallidum มีระยะฟักตัว 10-90 วัน
แบ่งระยะ
ระยะที่ 1 (Primary syphilis) พบแผลริมแข็ง (Chancre) ที่อวัยวะเพศมักจะเป็นแผลสะอาด พื้นสีแดง แผลเดียว ขอบแข็งยกนูน อาจตรวจพบต่อมน้ำเหลืองโตได้ แผลสามารถหายเองได้ใน 2-8 สัปดาห์
ระยะที่ 2 (Secondary syphilis) ผู้ป่วยมีผื่น (Macular rash) กระจายทั่วไป ผื่น (Targeted lesion) ที่ฝ่ามือฝ่าเท้า ผมร่วงเป็นหย่อม ตุ่มนูน (Condyloma lata) ที่บริเวณอวัยะเพศ นอกจากนี้อาจมีไข้ ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อร่วมด้วยได้
ระยะแฝง (Latent syphilis) เกิดขึ้นเมื่อ Primary หรือ Secondary syphilis ไม่ได้รับการรักษาไม่พบอาการต่างๆ แต่ยังคงตรวจพบการติดเชื้อได้
ระยะที่ 3 (Tertiary syphilis) เป็นระยะที่โรคดำเนินไปอย่างช้าๆ เกิดขึ้นที่อวัยวะใดก็ได้ มีการทำลายอวัยวะต่างๆ เช่น หัวใจ ผิวหนัง ระบบประสาท เกิดรอยโรคลักษณะเฉพาะเรียกว่า Gumma lesion ที่อวัยวะภายใน
การติดต่อ
จากมารดาที่มีเชื้อซิฟิลิสผ่านทางรกขณะตั้งครรภ์ (ภายหลังอายุครรภ์ 16 สัปดาห์)
จากการมีเพศสัมพันธ์กับคู่สมรสที่มีเชื้อซิฟิลิส มักเกิดในระยะ primary
ผลต่อการตั้งครรภ์
เพิ่มอัตราแท้งหลัง 4 เดือน
ทารกตายคลอด
คลอดก่อนกำหนด
สตรีตั้งครรภ์ที่มี GA มากกว่า 32 อาจมีน้ำเดินและเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
ทารกบวมน้ำ
การวินิจฉัย
การซักประวัติ
การมีเพศสัมพันธ์กับผู้ติดเชื้อ
มีประวัติโรคดังกล่าวมาก่อน
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
Darkfield Exam นำน้ำเหลืองไปส่องกล้องเพื่อหาเชื้อ
การตรวจเลือด : การเจาะ VDRL หรือ RPR ถ้าค่าไตเตอร์ของภูมิคุ้มกันต่อเชื้อ > 1:8 จะต้องตรวจ FTA-ABS เพื่อยืนยัน
การเจาะ FTA-ABS หรือ MHA-TP ถ้าผลการตรวจเป็นบวก แสดงว่ามีการติดเชื้อ และภูมิต้านทานต่อเชื้อแล้ว และการตรวจน้ำไขสันหลังหาเชื้อ
การตรวจร่างกาย
ตรวจอวัยวะเพศจะมีแผลลักษณะขอบแข็ง เป็นแผลเดี่ยว แผลสะอาด
มีไข้ต่ำๆ มีผื่นขึ้นตามฝ่ามือฝ่าเท้า
ต่อมน้ำเหลืองโต
การรักษา
ซิฟิลิสระยะแรก/ต้น (early syphilis)
Benzathine penicillin G 2.4 ล้านหน่วย ฉีดเข้ากล้าม ครั้งเดียว (ให้แบ่งฉีดเข้ากล้ามที่สะโพก
ข้างละ 1.2 ล้านยูนิต)
ติดตามและรักษาสามีหรือคู่เพศสัมพันธ์แม้ไม่มีอาการ
กรณีแพ้penicillin
Erythromycin base (ยกเว้น estolate) 500 มิลลิกรัม กินวันละ 4 ครั้ง เป็นเวลา 14 วัน ยานี้
ไม่สามารถผ่านรกไปที่ทารกในระดับที่เพียงพอที่จะป้องกันโรคซิฟิลิสแต่กำเนิด
Ceftriaxone 1-2 กรัม ฉีดเข้ากล้ามหรือเข้าทางหลอดเลือด วันละครั้ง เป็นเวลา 10-14 วัน ยังไม่มี
ข้อมูลว่าสามารถป้องกันการเกิดโรคซิฟิลิสแต่กำเนิด
ซิฟิลิสระยะหลัง (late syphilis)
Benzathine penicillin G 2.4ล้านหน่วยฉีดเข้ากล้าม สัปดาห์ละ1ครั้งสามารถขยายเป็น ทุก1-2
สัปดาห์จำนวน 3 ครั้ง ติดต่อกัน (ให้แบ่งฉีดเข้ากล้ามที่สะโพกข้างละ 1.2 ล้านยูนิต)
ติดตามและรักษาสามีหรือคู่เพศสัมพันธ์หากมีผลเลือดผิดปกติ
กรณีแพ้penicillin
Erythromycin base (ยกเว้น estolate) 500 มิลลิกรัม กินวันละ 4 ครั้ง เป็นเวลา 28–30 วัน
Ceftriaxone 2กรัม ฉีดเข้ากล้ามหรือเข้าทางหลอดเลือดวันละครั้ง10-14วัน
การรักษาซิฟิลิสระบบประสาท (neurosyphilis) Aqueous crystalline penicillin G 12-24 ล้านหน่วย/วัน ฉีดเข้าเส้นโดยแบ่งฉีด 2-4 ล้านหน่วย
ทุก 4 ชั่วโมง นาน 14 วัน
การติดตามผลการรักษา
ให้ติดตามค่า titer VDRL ทุก 6 และ 12 เดือน ควรลดลงจากเดิม 4 เท่า ถ้าหากมีการเพิ่มขึ้นจากเดิม 4 เท่า แสดงว่ามีการติดเชื้อซ้ำหรือการรักษาไม่ได้ผล
ซิฟิลิสช่วงระยะแฝงอาจต้องใช้เวลา 12-24 เดือน
การพยาบาล
ระยะคลอด
ดูดเมือกออกปากและจมูกทารกให้เร็วที่สุด
ประเมิน APGAR SCORE
เจาะเลือดจากสายสะดือทารกเพื่อประเมินการติดเชื้อซิฟิลิส
หลังคลอด
สามารถให้นมได้ตามปกติ แต่เน้นเรื่องการทำความสะอาดเต้านมและหัวนม
ล้างมือก่อนและหลังสัมผัสทารก
แยกของใช้ระหว่างมารดาและทารก
แนะนำให้มาตรวจตามนัดอย่างสม่ำเสมอเพื่อประเมินผลการรักษาซิฟิลิส
ตั้งครรภ์
ถ้ามีการติดเชื้อให้สามีมาตรวจและรักษาพร้อมกัน
แนะนำการรับประทานยาปฏิชีวนะ และสังเกคผลข้างเคียงของยา
ให้ความรู้ในการป้องกันโรค เช่น สวมใส่ถุงยางอนามัย และแนะนำการมาตรวจครรภ์ตามนัด
ให้คำปรึกษาและดูแลด้านจิตใจ เปิดโอกาสให้ระบายความรู้สึก
1.คัดกรองโรค โดยเจาะ VDRL หรือ RPR และติดตามผลการรักษา