Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การแต่งคำประพันธ์ (ร้อยกรอง), มานิตา ทองปัญญา 105 - Coggle Diagram
การแต่งคำประพันธ์ (ร้อยกรอง)
ทรัพยากรการเรียนรู้ของกิจกรรมสร้างสรรค์กับพื้นฐานประเทศไทย
ภูมิอากาศ
ในอากาศแต่ละช่วง จะมีเทศกาลต่างๆ เช่น ฤดูร้อนมีเทศกาลสงกรานต์ ฤดูฝนมีวันพืชมงคล มีการทำการเกษตร ฤดูหนาวมีเทศกาลลอยกระทง สามารถนำมาแต่งคำประพันธ์เพื่อให้ความรู้และสืบทอดเกี่ยวกับเทศกาลที่เกิดขึ้นตามภูมิอากาศต่างๆเหล่านี้
วัฒนธรรมไทย
ตามความเชื่อ คติ ค่านิยม สะท้อนสังคมที่เราอยู่ สอดคล้างกับประเพณีต่างๆ การละเล่น สามารถนำคำประพันธ์ไปสืบสานค่านิยม ความเชื่อ เพื่อเป็นคำสอนให้ลูกหลาน และคนรุ่นต่อไปได้
ภูมิประเทศ
ประเทศไทยเป็นเขตร้อนชื้น อุดมไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติ สามารถแต่งคำประพันธ์เชิงเชิญชวนอนุรักษ์ธรรมชาติ หรือให้ความรู้เกี่ยวกับรรมชาติต่างๆ อีกทั้งยังสามารถนำเอสธรรมชาติที่เจอมาใช้ในการแต่งคำประพันธ์ เช่น การเลียนเสียงธรรมชาติ การเปรียบเปรยสิ่งต่างๆ
วิถีชีวิต
นิสัยคนไทยอารมณ์ดี ยิ้มแย้ม ผูกพันธ์กันแบบเครือญาติ สามารถทำกิจกรรมร่วมกันคือ ร่วมกันแต่งคำประพันธ์ เชิงต่อกลอนโต้วาที เพื่อความสนุกสนาน เพลิดเพลิน
องค์ความรู้
ภาษาไทย
คำ
คำไวพจน์
คำที่เขียนต่างกันแต่มีความหมายเหมือนกัน
คำครุ คำลหุ
ครุ ประสมสระเสียงยาว มีตัวสะกด ลหุตรงกันข้าม
คำเป็น คำตาย
คำตายสะกดด้วยมาตราแม่ ก บ ด คำเป็นตรงกันข้าม
คำเอกโทษ โทโทษ
ใช้ไม้เอกแทนไม้โท ใช้ไม้โทแทนไม้เอกในตำแหน่งที่บังคับ
คำสร้อย
คำหรือวลีที่ใช้ลงท้ายวรรค
คำราชาศัพท์
ถ้อยคำที่ใช้กับพระมหากษัตริย์
กลวิธีการแต่ง
ตั้งชื่อเรื่อง
วางโครงเรื่อง
ถ่ายทอดความรู้สึกนึกคิดผ่านการประพันธ์
ใช้คำที่สื่อความหมายที่ชัดเจน ให้ผู้อ่านเข้าใจตามผู้แต่ง
แต่งให้ถูกต้องตามฉันทลักษณ์
ฉันทลักษณ์
คณะ
บาท
ส่วนย่อยของบท คำประพันธ์บทหนึ่งจะมีตั้งแต่ 1 บาท-4 บาท
วรรค
ส่วนย่อยของบาทที่ 1 จะมี 1 วรรค หรือมีมากกว่านี้
บท
คำประพันธ์ตอนหนึ่งๆ มีมากน้อยแล้วแต่ประเภทคำประพันธ์
คำ/พยางค์
เสียงที่เปล่งออกมาครั้งหนึ่งๆ เป็นส่วนย่อยของวรรค
สัมผัส
ตัวอักษร
สัมผัสสระ
สัมผัสพยัญชนะ
ตำแหน่ง
สัมผัสนอก
สัมผัสใน
ประเภทคำประพันธ์
กาพย์
กาพย์ฉบัง 16
กาพย์สุรางคนางค์ 28
กาพย์ยานี 11
กาพย์สุรางคนางค์ 32
กลอน
กลอนสุภาพ
กลอน 7
กลอน 8
กลอน 6
กลอน 9
กลอนนิราศ
กลอนสักวา
กลอนดอกสร้อย
กลอนบทละคร
ฉันท์
มาณวกฉันท์ 8
อินทรวิเชียรฉันท์ 11
วิชชุมมาลาฉันท์ 8
วสันตดิลกฉันท์ 14
ร่าย
ร่ายยาว
ร่ายโบราณ
ร่ายสุภาพ
:
ร่ายดั้น
โคลง
โคลง 3 สุภาพ
โคลง 4 สุภาพ
โคลง 2 สุภาพ
โคลงกระทู้
ด้านวรรณศิลป์
โวหาร
บรรยายโวหาร
การเล่าเรื่องธรรมดา
พรรณนาโวหาร
เล่าเรื่อง เห็นภาพ ความรู้สึกตาม
เทศนาโวหาร
สั่งสอน
สาธกโวหาร
ยกตัวอย่าง
อุปมาโวหาร
เปรียบเทียบสิ่งหนึ่งกับอีกสิ่งหนึ่ง
ภาพพจน์
อุปลักษณ์
เปรียบสิ่งหนึ่งเป็นอีกสิ่งหนึ่ง(เป็น คือ)
สัญลักษณ์
เปรียบเทียบสิ่งหนึ่งแทนอีกสิ่งหนึ่ง ไม่มีคำแสดงความเปรียบ
อุปมา
เปรียบเทียบสิ่งหนึ่งคล้ายหรือเหมือนกับอีกสิ่งหนึ่ง (ดุจ ดั่ง ฯ)
อติพจน์
เปรียบเทียบกับสิ่งที่ดูเกินมากกว่าความจริง
บุคคลวัต
กล่าวถึงสิ่งที่ไม่มีชีวิตจิตใจให้มีการกระทำเหมือนมนุษย์
สัทพจน์
เลียนเสียงธรรมชาติ
การเล่นเสียง
การเล่นเสียงสระ
การใช้สัมผัสสระที่มีเสียงตรงกัน
การเล่นเสียงอักษร
การใช้คำที่มีเสียงพยัญชนะเดียวกันหลายๆ พยางค์ติดกัน
การเล่นเสียงวรรณยุกต์
การใช้คำที่ไล่ระดับเสียง ๒ หรือ ๓ ระดับ
รสทางวรรณคดีไทย
นารีปราโมทย์
แสดงความรัก
พิโรธวาทัง
ความโกธรแค้น
เสาวรจนี
ชมความงาม
สัลลาปังคพิไสย
ความโศกเศร้า
ความหมาย
ถ้อยคำที่ได้ร้อยกรอง หรือเรียบเรียงขึ้น โดยมีข้อบังคับ จำกัดคำ และวรรคตอน ให้รับสัมผัสกัน ไพเราะ ตามกฎเกณฑ์ ที่ได้วางไว้ในฉันทลักษณ์
สังคม
การแต่งคำประพันธ์เป็นการเปิดมุมมอง สะท้อนความคิด แสดงออกความคิดเห็น ทำให้เข้าใจโลกมากขึ้นในหลายๆด้าน ทั้งวิถีชีวิต สิ่งแวดล้อม สังคม การเมือง ทั้งเรื่องที่เคยเกิดในประวัติศาสตร์ เช่น การประพันธ์ในแต่ละสมัย รู้ถึงวิถีชีวิตในตอนนั้นๆ เข้าใจอดีต และมาถึงปัจจุบันก็สามารถรู้เท่าทัน และวางแผนสิ่งที่จะเกิดในอนาคต
ประเภทของทรัพยากร
สถานที่
พิพิธภัณฑ์
พิพิธภัณฑ์สุนทรภู่ วัดเทพธิดาราม
จัดแสดงเกี่ยวกับเส้นทางชีวิตและผลงานของสุนทรภู่
สะท้อนเรื่องราวทางสังคมผ่านงานวรรณกรรมของสุนทรภู่
จัดแสดงผลงานวรรณกรรมของสุนทรภู่ผ่านมิติ ด้านการเมือง เศรษฐกิจ วิถีชีวิตและวัฒนธรรม
นิทรรศการ
นิทรรศการกวีนิพนธ์ “แปดทศวรรษ เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์”
วันสุนทรภู่
สื่อ
หนังสือ
คู่มือเรียนเขียนกลอน
เคล็ดลับการแต่งคำประพันธ์ โคลง ร่าย ฉันท์ กาพย์ กลอน
สื่อออนไลน์
www.krooklon.com
ยูทูป ช่อง WorkpointOfficial
รายการคุณพระช่วย คุณพระประชันกลอน
เพจ Facebook
เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์
บุคคล
ครูภาษาไทย
ผู้เชี่ยวชาญด้านการแต่งคำประพันธ์
ศิลปินแห่งชาติ
อาจารย์เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูล
ได้รับการประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ (กวีนิพนธ์) ประจำปี พุทธศักราช ๒๕๓๖
เพียงความเคลื่อนไหว (กวีนิพนธ์รางวัลซีไรต์ พ.ศ. 2523)
อาจารย์ศักดิ์สิริ มีสืบสม
มือนั้นสีขาว (บทกวี) ได้รับ รางวัลซีไรต์ ในปี 2535
ได้รับรางวัลศิลปาธร สาขาวรรณศิลป์ จากสำนักศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย ประจำปี 2548
สุนทรภู่
กิจกรรม
การเข้าร่วมการแข่งขันแต่งคำประพันธ์
การแต่งคำประพันธ์จากสิ่งที่เจอในชีวิตประจำวัน
การแสดงความรู้สึกนึกคิดให้คนอื่นได้รู้
แหล่งเรียนรู้
ศูนย์รวมข้อมูลความรู้ และทรัพยากรการเรียนรู้
สถานที่ส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้
เช่น หนังสือ เว็บไซต์ ต่างๆ
ทรัพยากรการเรียนรู้
สิ่งที่กระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้ ทั้งรูปธรรมและนามธรรม
เช่น ผู้เชี่ยวชาญ หนังสือ กิจกรรม
ได้ประสบการณ์
มานิตา ทองปัญญา 105