Placenta previa

ความหมาย

ภาวะที่รกเกาะคลุมหรือใกล้รูเปิดภายใน
(internal os)ของปากมดลูกมาก
(Lower uterine segment)

สาเหตุ

มารดาอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป

ตั้งครรภ์หลายครั้ง

เคยผ่าตัดมดลูก

เคยขูดมดลูก

ผ่าตัดเนื้องอกมดลูก

ผ่าตัดคลอด

มดลูกรูปร่างผิดปกติ

ตั้งครรภ์แฝด

ทารกมีภาวะซีด

ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ

การติดเชื้อในครรภ์

พยาธิสภาพ

รกฝังตัวส่วนล่างของมดลูก ซึ่งเป็นบรเิวณที่เลือดมาเลี้ยงน้อยกว่ายอดมดลูก ทําให้รกแผ่กว้างกว่า ปกติเพื่อให้ทารกได้รับสารอาหาร

เมื่อเกิด Contractionทําให้ผนังมดลูกส่วนล่างถูกดึงให้ยืดขยายออก แต่ส่วนของรกไม่ได้ยืดขยายตาม เกิดการฉีกขาดของ Deciduas และหลอดเลือด

มีเลือดออกทางช่องคลอด

อาการและอาการแสดง

อาจมีการบีบตัวของมดลูก

ไม่มีอาการเจ็บครรภ์

เลือดออกทางช่องคลอดเป็นสีแดงสด

เมื่อมีเลือดออกมาก

ความดันโลหิตต่ำ

ผิวซีด

ชีพจรเบาเร็ว

หายใจตื้น

การวินิจฉัย

ชนิดของรกเกาะต่ำ

1.รกเกาะอยูต่ำ (Low -lying placenta)

รกที่ฝังตัวบริเวณส่วนล่างของมดลูกซึ่งขอบของรกยังไม่ถึงปากมดลูกด้านในแต่อยู่ใกล้ชิดมากอาจเรียกว่า lateral placenta previa หรือรกเกาะที่มดลูกส่วนล่างโดยเกณฑ์ที่ใช้พิจารณา คือ ขอบล่างของรกอยูห่างจากปากมดลูกด้านในไม่เกิน 2 เซนติเมตร หากเกาะเกิน2 เซนติเมตร ถือว่า เป็นรกเกาะในตําแหน่งปกติ

2.รกเกาะติดขอบ (Marginal placenta previa)

รกเกาะต่ำชนิดที่ขอบรกเกาะที่ขอบของปากมดลูกด้านในพอดี

3.รกเกาะต่ำบางส่วน (Partial placentaprevia หรือ placenta previa partialis)

รกที่เกาะต่ำที่ขอบรกคลุมปากมดลูกด้านในเพียงบางส่วน

4.รกเกาะต่ำอย่างสมบูรณ์ (Total placenta
previa หรอื placenta previa totalis)

รกเกาะต่ำที่ขอบรกคลุมปิดปากมดลูกทั้งหมด

  1. การซักประวัติ

ลักษณะและปริมาณเลือดออก

อาการเจ็บครรภ์

2.การตรวจร่างกาย

ตรวจครรภ์

มดลูกนุ่ม

กดไม่เจ็บ

ทารกอยูใ่ นท่าผิดปกต

  1. การตรวจพิเศษ

การตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง(Ultrasund)

การรักษา

1.การรักษาแบบเฝ้าคอย หรือแบบประคับประคอง (expectant management)

ใช้ในกรณีที่การตั้งครรภ์ยังไม่ครบกําหนดและเลือดออกไม่มากโดยให้นอนพักและสังเกตอาการอย่างใกล้ชิดรักษาตามอาการ

2.การสิ้นสุดการตั้งครรภ์

(termination of pregnancy)

ใช้ในกรณีที่มีเลือดออกมากจนอาจเป็นอันตรายต่อมารดาหรือทารกในครรภ์หรือเมื่ออายุครรภ์ครบกำหนด คือ ตั้งแต่ 37 สัปดาห์เป็นต้นไป ในปัจจุบันเป็นที่ยอมรับกันว่าวิธีการสิ้นสุดการตั้งครรภ์ที่เหมาะสม

ARM + oxytocin --> หวักดรก --> stop bleed แล้วทําคลอดด้วย F/E, V/E

C/S

รกเกาะต่ำ,totalis, partial

ท่าผิดปกติ

fetal distress

มารดาครรภ์แรกอายุมาก

PIH

N/D

รกเกาะ low-lying, marginalis

ทารกขนาดไม่โต

ตายในครรภ์

UC ดี

progress ดี

ผลกระทบ

มารดา

ตกเลือด

ติดเชื้อ

โลหิตจาง

subinvolution of uterus

placenta accreta <--- C/S

มดลูกส่วนล่างแตก <--- สูติศาสตรห์ ตั ถการ

ทารก

คลอดก่อนกําหนด

IUGR

ซีด

fetal distress

บาดเจ็บจากการคลอด

ทารกมีความผิดปกติของระบบประสาท,ระบบการหายใจ

การพยาบาล

ดูแลให้พักผ่อน

ประเมินชนิดและปริมาณเลือด

V/S ทุก 15 min

LAB : Hb, Hct

IV

ประเมินอาการและอาการแสดง hypolovemic shock

หา้มสวนล้าง, PV, PR