Placenta previa
ความหมาย
ภาวะที่รกเกาะคลุมหรือใกล้รูเปิดภายใน
(internal os)ของปากมดลูกมาก
(Lower uterine segment)
สาเหตุ
มารดาอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป
ตั้งครรภ์หลายครั้ง
เคยผ่าตัดมดลูก
เคยขูดมดลูก
ผ่าตัดเนื้องอกมดลูก
ผ่าตัดคลอด
มดลูกรูปร่างผิดปกติ
ตั้งครรภ์แฝด
ทารกมีภาวะซีด
ทารกอยู่ในท่าผิดปกติ
การติดเชื้อในครรภ์
พยาธิสภาพ
รกฝังตัวส่วนล่างของมดลูก ซึ่งเป็นบรเิวณที่เลือดมาเลี้ยงน้อยกว่ายอดมดลูก ทําให้รกแผ่กว้างกว่า ปกติเพื่อให้ทารกได้รับสารอาหาร
เมื่อเกิด Contractionทําให้ผนังมดลูกส่วนล่างถูกดึงให้ยืดขยายออก แต่ส่วนของรกไม่ได้ยืดขยายตาม เกิดการฉีกขาดของ Deciduas และหลอดเลือด
มีเลือดออกทางช่องคลอด
อาการและอาการแสดง
อาจมีการบีบตัวของมดลูก
ไม่มีอาการเจ็บครรภ์
เลือดออกทางช่องคลอดเป็นสีแดงสด
เมื่อมีเลือดออกมาก
ความดันโลหิตต่ำ
ผิวซีด
ชีพจรเบาเร็ว
หายใจตื้น
การวินิจฉัย
ชนิดของรกเกาะต่ำ
1.รกเกาะอยูต่ำ (Low -lying placenta)
รกที่ฝังตัวบริเวณส่วนล่างของมดลูกซึ่งขอบของรกยังไม่ถึงปากมดลูกด้านในแต่อยู่ใกล้ชิดมากอาจเรียกว่า lateral placenta previa หรือรกเกาะที่มดลูกส่วนล่างโดยเกณฑ์ที่ใช้พิจารณา คือ ขอบล่างของรกอยูห่างจากปากมดลูกด้านในไม่เกิน 2 เซนติเมตร หากเกาะเกิน2 เซนติเมตร ถือว่า เป็นรกเกาะในตําแหน่งปกติ
2.รกเกาะติดขอบ (Marginal placenta previa)
รกเกาะต่ำชนิดที่ขอบรกเกาะที่ขอบของปากมดลูกด้านในพอดี
3.รกเกาะต่ำบางส่วน (Partial placentaprevia หรือ placenta previa partialis)
รกที่เกาะต่ำที่ขอบรกคลุมปากมดลูกด้านในเพียงบางส่วน
4.รกเกาะต่ำอย่างสมบูรณ์ (Total placenta
previa หรอื placenta previa totalis)
รกเกาะต่ำที่ขอบรกคลุมปิดปากมดลูกทั้งหมด
- การซักประวัติ
ลักษณะและปริมาณเลือดออก
อาการเจ็บครรภ์
2.การตรวจร่างกาย
ตรวจครรภ์
มดลูกนุ่ม
กดไม่เจ็บ
ทารกอยูใ่ นท่าผิดปกต
- การตรวจพิเศษ
การตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง(Ultrasund)
การรักษา
1.การรักษาแบบเฝ้าคอย หรือแบบประคับประคอง (expectant management)
ใช้ในกรณีที่การตั้งครรภ์ยังไม่ครบกําหนดและเลือดออกไม่มากโดยให้นอนพักและสังเกตอาการอย่างใกล้ชิดรักษาตามอาการ
2.การสิ้นสุดการตั้งครรภ์
์
(termination of pregnancy)
ใช้ในกรณีที่มีเลือดออกมากจนอาจเป็นอันตรายต่อมารดาหรือทารกในครรภ์หรือเมื่ออายุครรภ์ครบกำหนด คือ ตั้งแต่ 37 สัปดาห์เป็นต้นไป ในปัจจุบันเป็นที่ยอมรับกันว่าวิธีการสิ้นสุดการตั้งครรภ์ที่เหมาะสม
ARM + oxytocin --> หวักดรก --> stop bleed แล้วทําคลอดด้วย F/E, V/E
C/S
รกเกาะต่ำ,totalis, partial
ท่าผิดปกติ
fetal distress
มารดาครรภ์แรกอายุมาก
PIH
N/D
รกเกาะ low-lying, marginalis
ทารกขนาดไม่โต
ตายในครรภ์
UC ดี
progress ดี
ผลกระทบ
มารดา
ตกเลือด
ติดเชื้อ
โลหิตจาง
subinvolution of uterus
placenta accreta <--- C/S
มดลูกส่วนล่างแตก <--- สูติศาสตรห์ ตั ถการ
ทารก
คลอดก่อนกําหนด
IUGR
ซีด
fetal distress
บาดเจ็บจากการคลอด
ทารกมีความผิดปกติของระบบประสาท,ระบบการหายใจ
การพยาบาล
ดูแลให้พักผ่อน
ประเมินชนิดและปริมาณเลือด
V/S ทุก 15 min
LAB : Hb, Hct
IV
ประเมินอาการและอาการแสดง hypolovemic shock
หา้มสวนล้าง, PV, PR