Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่4 การเปลี่ยนแปลงการใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดาทารกในระยะคลอด -…
บทที่4 การเปลี่ยนแปลงการใช้กระบวนการพยาบาลในการดูแลมารดาทารกในระยะคลอด
การคลอดปกติ
ระยะของการคลอด
ระยะที่2 ของการคลอด
เริ่มตั้งแต่ปากมดลูกเปิดหมดจนกระทั่งทารกคลอดออกมาทั้งตัว กลไกการคลอดส่วนใหญ่เกิดขึ้นในระยะนี้
ระยะที่1 ของการคลอด
เจ็บครรภ์จริงจนกระทั่งปากมดลูกเปิดหมด หรือ 10 cm
ระยะปากมดลูกเปิดช้า(latent phase) เจ็บครรภ์จริงจนกระทั่งปากมดลูกเปิด 3 cm
ระยะปากมดลูกเปิดเร็ว(active phase)ปากมดลูกเปิด 3 cm จนกระทั่งปากมดลูกเปิดหมด
ระยะที่3 ของการคลอด
ทารกคลอดออกมาทั้งตัว จนถึงรกและเยื่อหุ้มทารกคลอดออกมาครบ
ระยะที่3 ของการคลอด
เป็นระยะ 2 ชั่วโมงแรกหลังจากรกคลอด ซึ่งมีโอกาสเกิดการตกเลือดหลังคลอดมากที่สุด
องค์ประกอบของการคลอด
ช่องทางคลอด
ช่องทางคลอดส่วนกระดูก(bony passage)
ช่องทางคลอดอ่อน (soft passage)
สิ่งที่คลอดออกมา
ทารก,รก เยื่อหุ้มทารก,น้ำคร่ำ
แรงผลักดัน(power) แรงจากการหดรัดตัวของมดลูก
แรงเบ่ง (bearing down effort)
สภาวะจิตใจ ร่างกาย ท่าของผู้คลอด
ชนิดของการคลอด
การคลอดปกติ(normal labor or eutocia)
ทารกมีศรีษะเป็นส่วนนำ
อายุครรภ์ครบกำหนด คืออายุครรภ์ตั้งแต่ 38 week ไปจนถึง 42 week
ระยะเวลาตั้งแต่เริ่มเจ็บครรภ์จริงจนกระทั่งรกคลอด รวมกันไม่เกิน 24 ชั่วโมง
ไม่มีภาวะแทรกซ้อน เช่นการตกเลือดในระยะคลอด รกค้าง และมดลูกปลิ้น
ขบวนการคลอดทั้งหมดเป็นไปตามธรรมชาติ ไม่ต้องใช้เครื่องมือ
การผิดคลอดปกติ
เขช่น การผ่าตัดเอาเด็กออกทางหน้าท้อง การคลอดโโยใช้ครีม การคลอดโดยใช้เครื่องดูดสูญญากาศ ระยะการคลอดยาวนานอรกค้าง ตกเลือด เป็นต้น
กลไกการคลอดปกติ
8.expulsion คือการคลอดไหล่ ลำตัวและแขนขาของทารก
2.descent คือการเคลื่อนของศีรษะทารกลงไปในช่องเชิงกราน
3.Flexion คือการก้มของศีรษะทารก
engagement คือการเคลื่อนของศีรษะทารกเข้าสู่ช่องเข้าเชิงกราน
6.retitution คือการหมุนกลับของศีรษะทารกภายนอกช่องคลอดเพื่อให้สัมพันธ์กับส่วนของทารกที่อยู่ภายใน
4.internal rotation คือการหมุนของศีรษะทารกภายในช่องเชิงกราน
7.external rotation คือ การหมุนของศีรษะภายนอกช่องคลอดตามการหมุนของไหล่ภายในช่องเชิงกราน
5.extension คือการคลอดของศีรษะทารกโดยการเงยหน้าออก
ความหมาย
ปรากฏการณ์ตามธรรมชาติที่เกิดขึ้น เพื่อขับทารก รก เยื่อหุ้มทารกและน้ำคร่ำออกจากโพรงมดลูกมาสู่ภายนอก
การตรวจร่างกายและการตรวจครรภ์
การตรวจร่างกาย
ลักษณะทั่วไป ดูสภาพของผู้คลอด เช่น อาการซีด
ความดันโลหิต
ลักษณะรูปร่าง ดูความสูงต่ำกว่า 145 cm ถ้าเดินผิดปกติอาจทำให้ช่องเชิงกรานแคบ
น้ำหนัก หรือภาวะอ้วนมาก ถ้าอ้วนมากคลอดยาก
การตรวจครรภ์
ท่าที่ 1 fundal grip คลำบริเวณยอดมดลูก เพื่อตรวจหาระดับของยอดมดลูก
ท่าที่2 umbilical grip คลำหาส่วนหลังทารก
ท่าที่ 3 pawlik grip ตรวจหาส่วนนำ และ attitude ของทารก
ท่าที่ 4 bilateral inquinal grip ตรวจหาระดับของส่วนนำและทรงของทารก
การเตรียมด้านร่างกายและจิตใจเพื่อการคลอด
ดูแลด้านจิตสังคม
ดูแลด้านร่างกาย
ฟอกสบู่ โกนขนบริเวณหัวหน่าว รอบปากช่องคลอด บริเวณฝีเย็บ
การสวนอุจจาระ
การฟังเสียงหัวใจของทารกในครรภ์
โดยปกติอัตราของหัวใจทารกจะอยู่ในช่วงประมาณ 120-160 ครั้ง/นาที และฟังเมื่อมดลูกคลายตัวแล้วประมาณ 20-30 วินาที เพราะในระหว่างการหดรัดตัวอัตตราการเต้นของหัวใจทารกลดเหลือประมาณ 70-110 ครั้ง/นาที
การตรวจทางช่องคลอด
ข้อห้ามในการตรวจ
ผู้คลอดที่มีประวัติเลือดออกระหว่างตั้งครรภ์
ผู้คลอดที่มาด้วยอาการมีน้ำคร่ำไหลออกทางช่องคลอด
ระยะ latent ตรวจทุก 4 ชั่วโมง
ระยะ active ตรวจทุก 2 ชั่วโมง
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
จะตรวจหาน้ำตาลในปัสสาวะ เพื่อประเมินภาวะเบหวานและตรวจหาโปรตีน ในปัสสาวะ เพื่อประเมินภาวะความดันโลหิตสูงร่วมกับการตั้งครรภ์และการทำหน้าที่ของไต
การประเมินความก้าวหน้าของการคลอด
การประเมินการเคลื่อนต่ำของส่วนนำ
การประเมินการหดรัดตัวของของมดลูก
ระยะ latent duration ประมาณ 20-30 วินาที ประเมินการหดรัดตัวของมดลูกทุก 1-2 ชั่วโมง
ระยะ active duration ประมาณ 45-60 วินาที ไม่ควรเกิน 90 วินาที
การได้รับสารน้ำ
ระยะ latent ให้ได้รับอาการอ่อนย่อยง่าย
ระยะ active ให้ได้รับสารน้ำทางหลอดเลือด หรือให้อมน้ำแข็ง
ท่าของผู้คลอด
ท่านอนตะแคง
ท่าคลาน
ท่าศีรษะสูง
การใช้เทคนิคการหายใจ
ระยะปากมดลูกเปิด4-7 cm หายใจแบบตื้น เร็ว เบา ใช้กล้ามเนื้อหน้าอกแทน
ระยะปากมดลูกเปิด8-10 cm หายใจแบบตื้นเร็ว และเป่าออก โดยหานใจตื้นเร็วเบา 3-4 ครั้ง/นาที และเป่าออกปาก 1 ครั้ง
ระยะปากมดลูกเริ่มเปิดจนถึง 3 cm หายใจแบบช้า เฉลี่ย 6-9 ครั้ง/นาที
ระยะเบ่งคลอดหายใจแบบ pushing
Dead Fetus in Utero
หมายถึง การตายของทารกในครรภ์ เมื่อ GA > 28 wks. หรือถ้าไม่ทราบอายุครรภ์ให้ใช้นํ้าหนักของทารกแรกเกิด > 1,000 gms.
อาการและอาการแสดง
ตรวจหน้าท้อง พบระดับมดลูกตํ่ากว่าอายุครรภ์ คลำไม่รู้สึกว่าทารกดิ้นมากระทบมือ ฟัง FHS ไม่ได้ คลำศีรษะทารกจะรู้สึกนุ่มและสามารถบีบให้เล็กลงได้ เนื่องจากกระดูกกะโหลกศีรษะเกยกันมาก
หญิงตั้งครรภ์ให้ประวัติว่าเด็กไม่ดิ้น มีเลือดหรือมีน้ำสีน้ำตาลออกทางช่อง น้ำหนัก ตัวลดลง เต้านมดัดตึงน้อยลง นุ่มและเล็กลง
การพยาบาล
ประเมินประสบการณ์ การแก้ปัญหา หรือการเผชิญปัญหาเมื่อเกิดการสูญเสีย หรือมีภาวะวิกฤตที่หญิงตั้งครรภ์หรือครอบครัวเคยใช้มาก่อน
ประเมินระบบสนับสนุน ความเชื่อ ประเพณีวัฒนธรรม การปฏิบัติเกี่ยวกับ DFIU สรุป DFIU ทำให้หญิงตั้งครรภ์เกิดความกลัวและวิตกกังวล เศร้าโศก อาจโทษตนเอง
ประเมินความเศร้าโศกของหญิงตั้งครรภ์และครอบครัวโดยซักถามความรู้สึก การรับรู้ต่อการสูญเสียทารกในครรภ์สังเกต Kuber-Rossแบ่งออกเป็น 5 ระยะ: ปฏิเสธ โกรธ ต่อรอง ซึมเศร้า ยอมรับ
ภาวะแทรกซ้อน
มีโอกาสติดเชื้อในถุงนํ้าครํ่า เนื่องจากถุงน้ำครํ่าแตกก่อนเวลา
ในรายที่ DFIU > 4 wks. ทำให้เกิดภาวะเลือดไม่แข็งตัว
หญิงตั้งครรภ์มีความกลัววิตกกังวล
การหดรัดตัวของมดลูกไม่ดี ทำให้การคลอดยาวนาน รกด้าง และ PPH
การตั้งครรภ์ในวัยรุ่น
การพยาบาล
ระยะคลอด เน้นส่งเสริมความก้าวหน้าของการคลอด เฝ้าระวังภาวะ CPD และดูแลเรื่องการบรรเทาความเจ็บปวดอย่างเหมาะสม
ระยะหลังคลอด เน้นเรื่องการวางแผนครอบครัว การคุมกำเนิดที่เหมาะสม การส่งเสริมสัมพันธภาพระหว่างมารดา-ทารกและครอบครัว
ระยะตั้งครรภ์ เน้นเรื่องการป้องกันการเกิดภาวะทุพโภชนาการ