Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ปัญหาในระบบทางเดินอาหารที่พบบ่อย - Coggle Diagram
ปัญหาในระบบทางเดินอาหารที่พบบ่อย
Murphy’s sign จะพบ positive ในผู้ป่วยถุงน้ำดีอักเสบ
Rovsing’s sign, Psoas sign/test หรือ Obturator sign จะพบ positive ในผู้ป่วยไส้ติ่งอักเสบ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการและการตรวจพิเศษ (Investigation)
Complete blood count (CBC)
Liver function test (LFT)
HBsAg, Anti-HBs
Serum amylase, serum lipase
Urinalysis (UA)
Stool examination
Fecal (stool) occult blood test
Electrolyte
Beta-HCG
X-Ray: Plain abdomen การตรวจเอกซเรย์ท้อง
Ultrasonography
Esophagogastroduodenoscopy (EGD)
ยาและสารน้ำที่ใช้รักษาโรคเบื้องต้นระบบทางเดินอาหาร
ยาลดการหดเกร็งของกล้ามเนื้อหน้าท้อง Hyoscine butylbromide (Buscopan) 1 tab oral 3-5 ครั้ง/วัน
ยาขับลม บรรเทาอาการท้องอืด อาหารไม่ย่อย Simethicone (80mg) 1-2 tab ๏ tid.pc
ยาลดกรดในกระเพาะอาหาร Antacid และลดฤทธิ์ของ pepsin โดยเพิ่ม pH ในกระเพาะอาหาร
Aluminium+Magnesium hydroxyl 1-2 tabs หรือ 1-2 ช้อนโต๊ะ ๏ tid /qid 1 hr. pc. หรือ prn.
ยารักษาแผลในกระเพาะอาหารเพื่อยับยั้งการสร้างกรดในกระเพาะอาหาร เช่น Ranitidine HCL (150mg) 1 tab ๏ OD ac. + hs
ยาบรรเทาอาการคลื่นไส้อาเจียน Domperidone (10mg) 1 tab ๏ tid.-qid.15 min ac
ยาระบาย (lexative) เช่น Bisacodyl EC tab (5mg) 1-2 tab ๏ hs
ยารักษาภาวะท้องเดิน Oral rehydration salts(ORS)1ซอง ผสมน้ำต้มสุกที่เย็นแล้ว 1 แก้ว
5 % D/NSS, 0.9 % NSS หรือ Ringer’s Lactate
การวินิจฉัยแยกโรค (Differential diagnosis)
อาการปวดท้อง (abdominal pain)
โรคหัวใจขาดเลือด (Myocardial infarction, MI) ผู้ป่วยอาจจะบอกว่ามีอาการ แน่นท้อง จุกบริเวณลิ้นปี่ แต่อาจจะไม่ได้บอกว่าเจ็บหน้าอก จำเป็นต้องซักประวัติเพิ่มเติม
แผลในกระเพาะอาหาร (Peptic ulcer)
โรคกระเพาะอาหารอักเสบ (Gastritis)
ถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลัน (acute cholecystitis)
ไส้ติ่งอักเสบ (Appendicitis)
โรคตับอ่อนอักเสบ (Pancreatitis)
เยื่อบุช่องท้องอักเสบ (Peritonitis)
โรคกรดไหลย้อน (Gastroesophageal Reflux Disease, GERD)
โรคลำไส้อุดตัน (bowel obstruction)
การดูแลเบื้องต้นและการส่งต่อผู้ป่วยที่มีอาการปวดท้อง
ถ้าผู้ป่วยมีอาการแสดงของการช็อกให้พิจารณาให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำ IV fluid ได้แก่ 0.9% NSS หรือ Ringer’s Lactate ส่งต่อพบแพทย์
ให้การรักษาให้ยาลดการหดเกร็งเพื่อบรรเทาปวด (antispasmodic) เช่น Hyoscine butylbromide (Buscopan) แต่ถ้าปวดท้องไม่ดีขึ้นภายใน 6 ชั่วโมงควรส่งต่อ
กรณีปวดท้องบริเวณลิ้นปี่ร่วมกับปวดเสียดจุกแน่นลิ้นปี่สัมพันธ์กับมื้ออาหารให้นึกถึงโรคกระเพาะอาหารเป็นแผลพิจารณาให้ยา Ranitidine (150 mg.) นาน 1 สัปดาห์
ปวดท้องน้อยร่วมกับอาการปัสสาวะกระปริบกระปรอยให้นึกถึงกระเพาะปัสสาวะอักเสบให้
พิจารณาให้ยากลุ่ม Amoxicillin หรือ Norfloxacin
พิจารณาใส่สาย NG Tube ในกรณีที่มีประวัติเลือดออกไม่ชัดเจนหรือต้องการประเมินเลือดออกในขณะนั้นหรือไม่ (Active Bleeding) หากดูดพบเลือด ควรทำ NG lavage ให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำเพื่อแก้ไขภาวะช็อคหรือภาวะขาดน้ำ
พิจารณาส่งต่อ เพื่อสลายนิ่วด้วยเครื่องสลายนิ่ว (extracorporeal shock wave lithotripsy) ในผู้ป่วยที่มีนิ่วในทางเดินน้ำดีและถุงน้ำดี
กลุ่มอาการ ไม่สบายท้อง หรืออาหารไม่ย่อย (Dyspepsia)
Functional dyspepsia
H. pylori-associated dyspepsia
แผลในกระเพาะอาหาร (peptic ulcer, PU หรือ gastric ulcer, GU) หรือ แผลที่ดูโอดีนัม(duodenal ulcer, DU)
มะเร็งกระเพาะอาหาร (gastric cancer)
กลุ่มอาการอุจจาระร่วงและท้องผูก (diarrhea and constipation)
อุจจาระร่วงจากการติดเชื้อไวรัส (Viral Gastroenteritis)
กลุ่มอาการลำไส้ไวต่อสิ่งเร้า (Irritable bowel syndrome)
โรคบิด (Dysentery): บิดไม่มีตัว (Bacillary dysentery / Shigellosis), บิดมีตัว (Amebic dysentery / Amebiasis)
อาหารเป็นพิษ (Food poisoning)
ท้องผูก (Constipation)
โรคริดสีดวงทวาร (Hemorrhoid): Internal Hemorrhoid, External hemorrhoid ให้รักษาตามอาการ ยาสมุนไพร เพชรสังฆาต ประมาณ 10-15 วัน และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ
กลุ่มอาการคลื่นไส้อาเจียน (Nausea and Vomiting)
โรคลำไส้อุดตัน
Functional dyspepsia
ไส้ติ่งอักเสบ
ถุงน้ำดีอักเสบ
ตับอ่อนอักเสบ
ตับอักเสบ
Metastasis cancer
Dizziness
เบาหวานต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำ
เกิดจากยา ที่พบบ่อยได้แก่ aspirin, NSAIDS, metformin
กลุ่มอาการดีซ่าน/ ตัวเหลืองตาเหลือง (Jaundice)
Hemolytic jaundice
Hepatocellular jaundice
Cholestatic jaundice
โรคนิ่วในถึงน้ำดี (gall stone)
ถุงน้ำดีอักเสบ (Acute cholecystitis)