Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาที่มีผลต่อระบบเลือด - Coggle Diagram
ยาที่มีผลต่อระบบเลือด
2.Antiplatelet drugs
ยาต้านการเกาะกลุ่มกันของเกล็ดเลือด
1.Cox-1 ibhibitor
Aspirin (oral)
กลไกการออกฤทธิ์
ยับยั้งการเกาะกลุ่มกันของเกล็ดเลือด (antiplatelet agent) โดยยับยั้ง Cox-1
2) ADP/P2Y12 receptor antagonist
❑ Clopidogrel ❑ Ticlopidine ❑ Prasugrel
glycoprotein IIb/IIIa (GP IIb/IIIa inhibitor)
▪ Abciximab ▪ Eptifibatide ▪ Tirofiban
Phosphodiesterase inhibitor
▪ Dipyridamole ▪ Cilostazol ▪ Triflusal
Prostacyclin analogue
▪ Beraprost ▪ Iloprost
3.Fibrinolytic/thrombolytic drug ยาละลายลิ่มเลือด
1) rt PA recombinant tissue plasminogen activator (Alteplase®) (IV)
กลไกการออกฤทธิ์
selectively binds to fibrin and converts plasminogen -> plasmin -> degradation of fibrin matrix
2) streptokinase (SK)
❖ ได้จากการสกัดโปรตีนจากเชื้อแบคทีเรีย group C-beta hemolytic streptococc
❖ หลังได้รับยาผู้ป่วยจะมีการสร้าง Ab ต่อยา
3) ยาละลายลิ่มเลือดที่จำเพาะต่อ fibrin **
❖ Ateplase (rtPA), reteplase, Tenecteplase
(TNK-tPA)
❖ จับกับ fibrin เฉพาะที่ลิ่มเลือด และเปลี่ยน
plasminogen ไปเป็น plasmin
ADR :
การเกดิเลอืดออกผดิปกติน้อยกวา่ยาSK
4.Dyslipidemia ภาวะไขมันในเลือดผิดปกติ
ภาวะไขมันในเลือดผิดปกติเป็นผลให้ระดับไขมันในเลือดเปลี่ยนแปลงไป จนเป็นปัจจัยเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดแดงแข็งตัว(atherosclerosis) นำไปสู่ภาวะโรค เช่น โรคหัวใจและหลอดเลือด (cardiovascular disease)โรคหลอดเลือดสมอง(cerebrovascular disease)เป็นต้น
การรักษา
Non-pharmacological tx ❑ Life-style modification
Medications
กลุ่มยาลดไขมันในเลือด
Bileacidsequestrants
Cholestyramine (powder) Colestipol (powder, tablet) Colesevelam
Mech.ออกฤทธิ์จับกับ bileacid ในลำไส้ ส่งผลลด enterohepatic circulation ของ bile acid
Nicotinicacid
Mech. ทำให้การสร้าง VLDL ที่ตับลดลง ลดการสร้างและปล่อย LDLออกจากตับ เพิ่มการทำงานของ LPL กำจัดTG>cholesterol,เพิ่มApoA-I จึงเพิ่ม HDL
3-hydroxy-3-methylglutaryl coenzyme A (HMG-CoA) reductase inhibitor
Simvastatin, Atorvastatin, Fluvastatin, lovastatin, Pitavastatin,rosuvastatin(กลุ่ม statin)
Mech. ออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ HMG-CoA reductase ซึ่งทำหน้าที่สร้าง cholesterol ที่ตับ
Fibricacidderivatives(fibrates)
Gemfibrozil, fenofibrate, bezafibrate, ciprofibrate
Mech.กระตุ้น PPAR-α ของโปรตีนทำให้เนื้อเยื่อไขมันสรา้งเอนไซม์ lipoproteinlipase(LPL) เพิ่มการกำจัด lipoprotein ที่มี TG ส่วนที่ตับจะจำกัดการสร้าง TG และลดการสร้าง VLD เพิ่มการสร้าง ApoA-Iช่วยเพิ่ม HDL(มีผลน้อยต่อ HDL)
Ezetimibe
Mech.ยาเป็น prodrug ต้องถูกเปลี่ยนที่ตับให้อยู่ในรูป glucuronide จึงมีฤทธิ์ยับยั้ง transporter ในทางเดินอาหารที่ทำหน้าที่นำ cholesterol และ phytosterol เข้ากระแสเลือด
Fish oil
Omega-3 polyunsaturated fatty acid
❑ EPA
❑ DHA
3 g/days
Anticoagulant Drugs
ยาต้านการแข็งตัวของเลือด
1.1 indirect thrombin inhibitor
Unfractionated heparin (UFH), heparin sodium
: เป็นสารกลุ่ม glycosaminoglycan
: ออกฤทธิ์ได้อย่างรวดเร็วในการละลายลิ่มเลือด(rapid-acting anticoagulant )
ADR: เลือดออก (Bleeding)
ภาวะเกล็ดเลือดน้อย (thrombocytopenia)
Monitoring:
▪ Activated partial thromboplastin time (aPTT) (1.5-2.5 เท่าของค่า control)
▪ Activated clotting time
Low molecular weight heparin (LMWH)(MW 4,000 – 5,000 Da)
Enoxaparin , dalteparin, tinzaparin
มีค่า t1/2 นานกว่า UFH
ทำนายผลในการรักษาได้ดีกว่าและตรวจติดตามทางห้องปฏิบัติการน้อยกว่า UFH
เกิดปัญหา bleeding น้อยกว่า
Mechanism :
▪ คล้าย UFH แต่ โมเลกุลที่สั้นกว่าจะจับกับ Factor Xa ได้มากกว่าการยับยั้ง thrombin
▪ หลั่ง tissue factor pathway inhibitor ยับยั้งการทำงานของ Factor Xa และ VIIa
Fondaparinux (synthetic pentasaccharide)
Pentasaccharide ออกฤทธิ์ยับยั้ง factor Xa อย่างจำเพาะเจาะจง
ข้อควรระวัง
ยากำจัดออกทางไตในรูปที่ไม่เปลี่ยนแปลง ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่ไตทำงานบกพร่องรุนแรง(CrCL < 30 mL/min)
ADR: เลือดออก (Bleeding)
ภาวะเกล็ดเลือดน้อย (thrombocytopenia)
Soludexide
Rivaroxaban
Low molecular weight heparin (LMWHs)
Enoxaparin , dalteparin, tinzaparin
ADR: เลือดออก (Bleeding)
ภาวะเกล็ดเลือดต่ำ (thrombocytopenia)
Monitoring
▪ การตรวจวัด factor Xa activity , prothrombin time (PT), aPTT, ACT
Apixaban
Idraparinux
2nd generation ของ Pentasaccharide ชอบจับกับ antithrombin
t1/2 ประมาณ 8hrs
ข้อควรระวัง
ยากำจัดออกทางไตในรูปที่ไม่เปลี่ยนแปลง ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่ไตทำงานบกพร่องรุนแรง(CrCL<30 mL/min)
Anti-Xa inhibitors
Rivaroxaban, Apixaban (oral)
กลไกการออกฤทธิ์
-จับกับ factor Xa อย่างจำเพาะเจาะจง และผันกลับได้ (reversible)
Monitoring:
-antifactory Xa activity, PT, aPTT, INP
direct thrombin inhibitor
กลไกการออกฤทธิ์
-จับกับ thrombin (factor IIa) โดยตรง และแรง (potent) ผันกลับได้ (reversible)
Warfarin (Oral)
ข้อบ่งใช้
-รักษาและป้องกัน VTE
-ป้องกันภาวะ thromboembolism(เป็นผลมาจาก AF,myocardial infraction การเปลี่ยนลิ้นหัวใจ)
กลไกการออกฤทธิ์
-ยับยั้งการเกิดลิ่มเลือด โดยยับยั้งเอนไซม์ที่ใช้ในการเปลี่ยนรูป ของ Vit.K
1.2 direct thrombin inhibitor
Warfarin
Coumarin
Dabigatran
argatroban
melagatran
ximelagatran