Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 10 บัญชียาหลักแห่งชาติยาสามัญประจำบ้าน - Coggle Diagram
บทที่ 10 บัญชียาหลักแห่งชาติยาสามัญประจำบ้าน
เกณฑ์การพิจารณาคัดเลือกยา
1.ระบบการคัดเลือกยาต้องเป็นไปตามความจ าเป็นในการป้องกันและแก้ไขปัญหาด้านสุขภาพของประเทศไทยเป็นหลัก
2.ระบบการคัดเลือกต้องแสดงข้อมูลเชิงประจักษ์ที่ละเอียดพอ เอื้อให้เกิดการใช้ข้อมูลครบถ้วนในการตัดสินใจ มีข้อมูลและเหตุผลชัดเจนทุกขั้นตอนและอธิบายต่อสาธารณชนได้ (explicit information)
3.การคัดเลือกและแสดงรายการยา ให้ใช้ชื่อสามัญของยา รูปแบบยา ความแรง ขนาดบรรจุ ยกเว้นในกรณีที่ไม่ระบุจึงใช้ความแรงและขนาดบรรจุอื่นได้
4.ต้องคำนึงถึงข้อมูลเกี่ยวกับคุณภาพยา เช่น รูปแบบยา การเก็บรักษาความคงตัวของยา ขนาดบรรจุ วันหมดอายุ เป็นต้น ตลอดจนข้อมูลอื่นเกี่ยวกับยา เช่น ประสิทธิภาพในการบริหารยาและการยอมรับในการใช้
ยาของผู้ป่ วย (compliance) เป็นต้น
5.ต้องคำนึงถึงข้อมูลเชิงเศรษฐศาสตร์ด้านค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นราคายา ความสามารถในการจ่ายทั ้งของ ระบบประกันสุขภาพต่างๆ สังคมและประชาชน ตลอดจนฐานะเศรษฐกิจของประเทศ
6.ในกรณีที่ยามีคุณสมบัติครบตามเกณฑ์การพิจารณา แต่ไม่มีการขึ้นทะเบียนตำรับยา หรือไม่มีจำหน่ายในประเทศ ให้กำหนดรายการยาังกล่าวไว้ในบัญชียาหลักแห่งชาติ และเสนอเป็นยากำพร้า เพื่อเป็นแนวทางในการก าหนดนโยบายและมาตรการในการแก้ปัญหาการเข้าถึงยาดังกล่าวต่อไป
7.กรณียาที่อยู่ระหว่างการติดตามความปลอดภัย (SafetyMonitoring Program: SMP) และข้อบ่งใช้ของยาที่นอกเหนือจากที่ระบุไว้ในเอกสารก ากับยา (offlabel indication)
8.ควรเป็นยาเดี่ยว หากจ าเป็นต้องเป็นยาผสมจะต้องมีข้อมูลที่เชื่อถือได้ที่แสดงว่ายาผสมมีข้อดีกว่าหรือ เท่าเทียมกับยาเดี่ยวในด้านความปลอดภัย ประโยชน์และค่าใช้จ่าย นอกจากนี ้ยาผสมจะต้องมีข้อดีกว่ายาเดี่ยว ในประเด็นของ compliance และ/หรือ การชะลอหรือป้องกันการดื ้อยาของเชื้อก่อโรค
9.หากเป็นยาที่มีหลายข้อบ่งใช้ แต่มีความเหมาะสมที่จะใช้เพียงบางข้อบ่งใช้ ให้ระบุข้อบ่งใช้และเงื่อนไขการสั่งใช้ยาเพื่อให้การใช้ยาดังกล่าวเป็นไปตามขั ้นตอนอย่างเหมาะสม เงื่อนไขการสั่งใช้ต้องมีความชัดเจน เอื้อต่อการใช้ยาเป็นขั้นตอนตามระบบบัญชีย่อย ซึ่งแบ่งเป็นบัญชีย่อย ก ข ค ง และ จ
10.ยาในบัญชี จ (2) มีเกณฑ์การพิจารณาเพิ่มเติมเป็นการเฉพาะกล่าวคือ เป็นยาที่จำเป็นต้องใช้สำหรับป่ววยเฉพาะรายมีจำนวนผู้ป่วยไม่มากและยามีค่าใช้จ่ายสูงที่ส่งผลกระทบต่อความสามารถในการจ่ายของรัฐ ซึ่งค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ ้น รัฐสามารถรับภาระค่าใช้จ่ายได้ โดยจัดระบบบริหารจัดการยาที่เหมาะสม
บัญชียาหลักแห่งชาติ
พ.ศ. 2562 ประกอบด้วย
(๑) บัญชียาสำหรับโรงพยาบาล
และสถานบริการสาธารณสุข
(๒) บัญชียาจากสมุนไพร
“บัญชียาสำหรับโรงพยาบาลและสถานบริการสาธารณสุข”หมายความว่า รายการยาแผนปัจจุบันส าหรับใช้ในโรงพยาบาลและสถานบริการสาธารณสุข ซึ่งประกอบด้วยบัญชีย่อย ๕ บัญชี ได้แก่ บัญชี ก บัญชี ข บัญชี ค บัญชี ง และบัญชี จ รวมทั้งรายการยาเภสัชต ารับโรงพยาบาล
“บัญชียาจากสมุนไพร” หมายความว่า รายการยาจากสมุนไพรที่เป็นยาแผนไทยหรือยาแผนโบราณ และยาพัฒนาจากสมุนไพร ซึ่งมีตัวยาในสูตรต ารับ
การจัดประเภทรายการยา
บัญชี ก. คือ รายการยามาตรฐานที่ใช้ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาสุขภาพที่พบบ่อย มีหลักฐานชัดเจนที่สนับสนุนการใช้ มีประสบการณ์การใช้ในประเทศไทยอย่างพอเพียงและเป็นยาที่ควรได้รับการเลือกใช้เป็นอันดับแรกตามข้อบ่งใช้ของยานั ้น เหมาะกับสถานพยาบาลระดับปฐมภูมิที่ไม่มีแพทย์ประจำ เช่น รพสต.
บัญชี ข. คือ รายการยาที่ใช้สำหรับข้อบ่งใช้หรือโรคบางชนิดที่ใช้ยาในบัญชี กไม่ได้ หรือไม่ได้ผล หรือใช้เป็นยาแทนยาในบัญชี ก ตามความจำเป็น
บัญชี ค หมายความว่า รายการยาที่ต้องใช้ในโรคเฉพาะทางโดยผู้ชำนาญหรือผู้ที่ได้รับมอบหมายจากผู้อำนวยการของสถานพยาบาลนั้นๆโดยสถานพยาบาลจะต้อง(๑) มีมาตรการก ากับการใช้ยา(๒) มีความพร้อม ตั ้งแต่การวินิจฉัยจนถึงการติดตามผลการรักษา
บัญชี ง. หมายถึง รายการยาที่มีหลายข้อบ่งใช้ แต่มีความเหมาะสมที่จะใช้เพียงบางข้อบ่งใช้มีแนวโน้มจะมีการสั่งใช้ยาไม่ถูกต้อง เป็นยาที่มีราคาแพง จ าเป็นต้องใช้สำหรับผู้ป่วยบางราย แต่อาจทำให้เกิดอันตรายต่อผู้ป่วยก่อปัญหาเชื้อดื้อยาที่ร้ายแรง
บัญชี จ.
บัญชี จ(๑)รายการยาสำหรับโครงการพิเศษของกระทรวง
บัญชี จ(๒)รายการยาสำหรับผู้ป่วยที่มีความจำเป็นเฉพาะ
ยาสามัญประจำบ้าน
กลุ่มยาบรรเทาปวดลดไข้
กลุ่มยาแก้แพ้ ลดน้ำมูก
กลุ่มยาแก้ไอ ขับเสมหะ
กลุ่มยาดม หรือยาทาแก้วิงเวียน หน้ามืด คัดจมูก
กลุ่มยาแก้เมารถ เมาเรือ
กลุ่มยาสำหรับโรคปาก และลำคอ
กลุ่มยาแก้ปวดท้อง ท้องอืด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ
กลุ่มยาแก้ท้องเสีย
กลุ่มยาระบาย
กลุ่มยาถ่ายพยาธิลำไส้
กลุ่มยาบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ แมลงกัดต่อย
กลุ่มยาสำหรับโรคตา
กลุ่มยาสำหรับโรคผิวหนัง
กลุ่มยารักษาแผลติดเชื้อไฟไหม้ น้ำร้อนลวก
กลุ่มยารักษาแผลติดเชื้อไฟไหม้ น้ำร้อนลวก
กลุ่มยาบำรุงร่างกาย
การแบ่งยาตามพระราชบัญัติ
1.ยาแผนปัจจุบัน
2.ยาแผนโบราณ
3.ยาอันตราย
4.ยาสามัญประจำบ้าน
ยาแผนปัจจุบันบรรจุเสร็จ
6.ยาควบคุมพิเศษ
7.วัตถุออกฤทธื์ต่อจิตประสาทและยาเสพติด
การจำแนกตามกฎหมาย
1.ยาแผนปัจจุบัน
ยาแผนโบราณ
ยาอันตราย
ยาสามัญประจ าบ้าน
ยาแผนปัจจุบันบรรจุเสร็จที่มิใช่ยาอันตราย
ยาควบคุมพิเศษ
7.วัตถุออกฤทธื์ต่อจิตประสาทและยาเสพติด
