Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 2 การดูแลผู้คลอดเพื่อบรรเทาความเจ็บปวดในระยะคลอด และการส่งเสริมสุขภา…
บทที่ 2 การดูแลผู้คลอดเพื่อบรรเทาความเจ็บปวดในระยะคลอด และการส่งเสริมสุขภาพในระยะคลอด
การดูแลเพื่อบรรเทาความปวดในระยะคลอดโดยไม่ใช้ยา
การลดตัวกระตุ้นความปวด
1.1 การเคลื่อนไหว
การนั่ง การนั่งเก้าอี้โยก(rocking)
การนั่งเอียงไปมาบนลูกบอล (swaying)
การนั่งเก้าอี้ที่กลับหลังและซบหน้าบนพนักพิงเก้าอี้ (sitting backwards on a chair)
นั่งยอง การเดิน และการเต้นร าช้า ๆ
1.2 ท่า
ท่าศีรษะและลำตัวสูง(upright position)
ท่าคุกเข่า (all four or hands and knees position)
ท่าพีเอสยูแคท (PSU Cat)
ท่าคุกเข่า โน้มตัวไปข้างหน้าโอบแขนและพักบนลูกบอลที่มีความสูงระดับไหล่เป็นท่าที่จัดให้ผู้คลอดคุกเข่าและโน้มตัวไปด้านหน้า จากนั้นโอบแขนและพักแนวล าตัวบริเวณอกอยู่บนลูกบอลที่มีความสูงระดับไหล่
ท่านั่งยอง
การเคลื่อนไหวอย่างอิสร
การกระตุ้นประสาทส่วนปลาย
2.1 การประคบร้อน และเย็น
ประคบความร้อน
บริเวณท้องส่วนล่าง ขาหนีบ และฝีเย็บ ส่วนการประคบเย็นทำบริเวณหลัง ก้น และฝีเย็บ อุณหภูมิที่ใช้ต้องไม่สูงหรือต่ำมาก การประคบร้อนใช้อุณหภูมิประมาณ 40-50 องศาเซลเซียส เพิ่มความทนต่อความปวดมากขึ้น
ประคบเย็น
ใช้อุณหภูมิ 15 องศาเซลเซียส ทำให้การส่งกระแสประสาทล่าช้า ความปวดจึงลดลง
2.2 การบ้าบัดโดยใช้น ้าหรือวารีบ้าบัด
ให้ผู้คลอดแช่ในน้ าธรรมดาหรือน้ าอุ่น เนื่องจากการแช่ในน้ าท าให้สารเอนดอร์ฟินหลั่งเพิ่มขึ้น ความปวดลดลง และการไหลเวียนเลือดดีขึ้น
2.3 การสัมผัส การนวด และการกดจุด
การลูบ (effleurage)
1) ใช้ปลายฝ่ามือทั้ง 5 นิ้วของข้างที่ถนัด นวดเป็นวงกลม วนขวาจากวงกลมเล็ก ๆ แล้วค่อยขยายเป็นวงกลมใหญ่ขึ้น ตลอดระยะเวลาที่มดลูกหดรัดตัว
2) วางฝ่ามือทั้ง 2 ข้าง ที่เหนือหัวหน่าวของสตรีตั้งครรภ์ เมื่อมดลูกเริ่มหดรัดตัวให้ลูบฝ่ามือขึ้นไปที่ยอดมดลูกทางด้านข้างของครรภ์ทั้ง 2 ข้าง ให้มือมาเจอที่ยอดมดลูกแล้วลูบลงตรง ๆ ไปที่หัวหน่าว
การนวด (massage)
การนวดในระยะคลอดให้เน้นบริเวณไหล่ หลัง กระเบนเหน็บ และต้นขา
การกดจุด(acupressure)
กดจุดที่ตำแหน่งเอสพี 6 (SP6) ซึ่งอยู่เหนือข้อเท้า แอลไอ 4 (LI4) หรือจุดเหอกู่ (Hegu) ซึ่งอยู่ระหว่างนิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ส่วนแรก และบีแอล 67 (BL67)อยู่บริเวณปลายนิ้วก้อยของนิ้วเท้า
โดยใช้น้้ำหนัก 3-5 กิโลกรัม กดนาน 10 วินาที ปล่อย 2 วินาที รวมเวลา 20-30 นาที
การส่งเสริมการยับยั งการส่งกระแสประสาทจากไขสันหลังในระดับสมอง
3.1 การใช้ดนตรี
3.2 การเพ่งและเบี่ยงเบนความสนใจ
-ระยะปากมดลูกเปิด1-4 ซม.แนะน าให้เดินพูดคุยหรืออ่านหนังสือเป็นต้น
-ระยะปากมดลูกเปิด4-8 ซม.แนะน าให้ตั้งใจจดจ่ออยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่งนับลมหายใจเข้าออกขณะมดลูกหดรัดตัว
-ระยะปากมดลูกเปิด8-10 ซม.แนะน าให้หายใจลึกๆเพ่งตามองที่จุดหนึ่งจุดใดอย่างแน่วแน่ขณะมดลูกหดรัดตัว
3.3 สุคนธบำบัด
การใช้น้ ามันหอมระเหยจากพืชหอม สกัดจากดอกไม้ ใบไม้ เปลือกไม้ เนื้อไม้ ราก และเมล็ด ส่วนใหญ่จะใช้ในรูปแบบการสูดดม
3.4 การใช้เทคนิคการหายใจ
วิธีหายใจในระยะปากมดลูกเปิดช้า ระยะปากมดลูกเปิดไม่เกิน3เซนติเมตร ควรแนะน าการหายใจแบบช้า (slow-deep chest breathing)
วิธีหายใจในระยะปากมดลูกเปิดเร็ว
หายใจแบบเร็วตื้นและเบา ใช้ในระยะปากมดลูกเปิด 4-7 เซนติเมตร
หายใจแบบหอบสลับเป่าปาก สำหรับระยะเปลี่ยนผ่าน ปากมดลูกเปิด 8-10เซนติเมตร
การเบ่งคลอด(pushing)ให้ผู้คลอดเบ่งเองตามที่รู้สึกอยากเบ่ง หรือเบ่งภายใต้การสอนและควบคุมโดยพยาบาลผดุงครรภ์ ซึ่งการเบ่งคลอดจำแนกเป็น การเบ่งคลอดแบบวัลซัลวา (valsalva pushing) และการเบ่งคลอดแบบเปิดกล่องเสียง (opened glottis pushing)
การจัดการความเจ็บปวดในระยะคลอดโดยการใช้ยา
2.1 แนวทางการจัดการยาPethidine ( Meperidine )
1.เก็บไว้ในลิ้นชัก มีกุญแจล็อค
2.บันทึกชื่อ –สกุล เลขที่โรงพยาบาล และจำนวนที่ใช้
3.มีการตรวจนับทุกเวรโดยพยาบาล
4.มีการติดป้าย ยาอันตรายที่ซองยา
5.เก็บแยกกับยา MO ให้ชัดเจน
การให้ค าสั่งการรักษาของแพทย์
ยืนยันความถูกต้องของผู้ป่วย
2.แพทย์เป็นผู้สั่งยาโดย
2.1 สั่งยา Pethidineเป็น mg และวิธีการให้ยาชัดเจน
2.2 ไม่สั่งผสมยาฉีด Pethidine ร่วมกับยาอื่น
การเตรียมยา
3.จัดเตรียมยาเจือจางด้วย sterile water for injection 5 -10 cc เพื่อให้ยาเจือจางอย่างน้อย 10mg/ mL
การติดตามผล
อาการหน้ามืดใจสั่น เวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน
ประเมินอัตราการหายใจ /ชีพจรหลังให้ยา 10-15 นาทีถ้า RR<12 ครั้ง/นาที PR<60ครั้ง/นาทีหรือ 120ครั้ง/นาที BP < 90 / 60 mm/Hgให้รายงานแพทย์
เฝ้าระวังป้องกัน การตกเตียง น าไม้กั้นเตียงขึ้นและดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด
ยามีผลในการกดการหายใจทั้งมารดาและทารกใน
64ครรภ์จึงควรเตรียมยา Narcan (Naloxone) ให้พร้อมใช้ทันที ในการพิจารณาการให้ยา ควรให้ยาก่อนคลอดอย่างน้อย 1 ชม.
การเตรียมยา
จัดเตรียมยาโดยเจือจางsterile water for injection Fentanyl 1 amp มี 2 ml (0.05 mg/ml) 1 amมี 0.1mg. (100 mcg)
-Fentanyl 0.1 mg(2cc.)แปลงเป็นmcgโดยx 1000 = 100 mcg
-Diluteเป็น10 mlมี Fentanyl 100 mcg จะได้ 1 ml/10 mcg
-ขนาดยาที่ใช้คือ 1 mcg/kg ดังนั้นโดยทั่วไปฉีดครั้งละ 50 -100 mcg / 5-10 ml
การติดตามผล
ภาวะกดการหายใจ หายใจช้า หน้ามืด เวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน
ประเมินอัตราการหายใจ / ชีพจรหลังให้ยา 10 –15 นาที ถ้าRR<12 ครั้ง/นาทีPR<60ครั้ง/นาทีBP < 90/60 mm/Hg