Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การดูแลเพื่อบรรเทาความปวดในระยะคลอดโดยไม่ใช้ยา - Coggle Diagram

- - - - ท่าที่ศีรษะและกระดูกสันหลังทำมุม 30-90 องศากับแนวราบ
    - - ช่วยลดอาการปวดหลังกรณีที่ทารกมีท้ายทอยอยู่ด้านหลังช่องเชิงกรานมารดา (occipitoposterior position) และอาจช่วยการหมุนของศีรษะให้ท้ายทอยมาอยู่ด้านหน้าช่องเชิงกรานมารดาได้
      - ท่าพีเอสยูแคท (PSU Cat)
        
        ให้ผู้คลอดหันหน้าไปทางหัวเตียงที่ยกสูง 45-60 องศา วางหน้าและอกผุ้คลอดบนหมอน เข่ายันพื้นแยกห่างกันพอประมาณ ให้ส่วนบนแนวลำตัว ส่วนบนสูงกว่าส่วนล่างเล็กน้อย
      - ท่าคุกเข่าโน้มตัวไปข้างหน้าโอบแขนและพักบนลูกบอลที่มีความสูงระดับไหล
        
        จัดให้ผู้คลอดคุกเข่าและโน้มตัวไปด้านหน้า จากนั้นโอบแขนและพักแนวล าตัวบริเวณอกอยู่บนลูกบอลที่มีความสูงระดับไหล่
      - ท่านั่งยอง
        
        เป็นท่าที่ศีรษะและลาตัวอยู่ในแนวดิ่ง โดยนั่งยองๆแล้วแยกขาออกจากกันประมาณช่วงไหล่ ก้นลอยเหนือพื้น ทิ้งน้าหนักตัวบนฝ่าเท้าทั้ง 2 ข้าง
        
        ให้กระบวนการคลอดเร็วขึ้น
        
        ข้อดี
        
        ช่วยเพิ่มแรงดันภายในมดลูกขณะมีการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อ มดลูก
        
        ขนาดของช่องเชิงกรานเพิ่มขึ้นประมาณร้อยละ 28
        
        เส้นผ่านศูนย์กลางแนวขวางเพิ่มขึ้นประมาณ 1 เซนติเมตร
        
        เส้นผ่านศูนย์กลางหน้าหลังเพิ่มขึ้น 0.5-2 เซนติเมตร
        
        ข้อจำกัด
        
        ทำให้ทรงตัวยาก
        
        เนื่องจากขารับน้าหนักมาก
        
        ทำให้ปวดเมื่อย ปากมดลูกบวมง่าย
        
        ผู้คลอดอาจรู้สึกอายเมื่อนั่งท่านี้
        
        อาจเพิ่มความเสี่ยง ต่อการเกิดมดลูกหย่อนตามมาได้
    - - การลุกนั่ง การนั่งเก้าอี้โยก การนั่งโยกบนลูกบอล การเดิน การเต้นราช้า ๆ
        
        เพื่อลดปวดในระยะปากมดลูกเปิดเร็ว
        
        ทำให้มดลูกหดรัดตัวดีขึ้น
        
        ใช้เวลาในการ คลอดสั้นลง
        
        ลดการใช้ยาออกซิโตซินเพื่อกระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
- - - - การประคบร้อนใช้อุณหภูมิประมาณ 40-50 องศาเซลเซียส
        
        เพื่อให้ร้อนเฉพาะบริเวณ ผิวหนัง ไม่ถึงชั้นกล้ามเนื้อและอวัยวะที่ลึก ๆ เนื่องจากถูกกั้นด้วยชั้นของไขมัน
      - เพิ่มความทนต่อความปวดมากขึ้น
        
        เนื่องจากความร้อนจะเพิ่มการ ไหลเวียนเลือด เพิ่มอุณหภูมิของผิวหนัง กล้ามเนื้อ และการเผาผลาญของเนื้อเยื่อ
    - - การประคบเย็นใช้อุณหภูมิ 15 องศาเซลเซียส
        
        ใช้เวลาในการประคบ 10 นาทีในสตรีตั้งครรภ์ผอม ส่วนสตรี ตั้งครรภ์อ้วนใช้เวลา 30 นาที
      - ทาให้การส่งกระแสประสาทล่าช้า ความปวดจึงลดลงเพราะความเย็น
        
        ช่วยลดการไหลเวียนของเลือด อุณหภูมิของผิวหนังและกล้ามเนื้อ การเผาผลาญและการเกร็งของกล้ามเนื้อ
  - - - เนื่องจากการแช่ในน้า ทาให้สารเอนดอร์ฟินหลั่งเพิ่มขึ้น
      - ความปวดลดลง และการไหลเวียนเลือดดีขึ้น
    - - ผู้คลอดจึงไม่รู้สึกปวด
    - - ทำให้อุณหภูมิของ ร่างกายเพิ่มเพียง 0.1 องศาเซลเซียส
      - อุณหภูมิของน้า 34-38 องศาเซลเซียสจะเหมาะกับการแช่ตัว และอุณหภูมิน้าต้องไม่เกิน 42 องศาเซลเซียส
        
        หากเกินกว่า นี้จะกระตุ้นให้ปวดได้
    - - แช่ในอ่างน้าอุ่น หรืออาบน้าอุ่น
  - - - การลูบถือเป็นการนวดเพียงเบา ๆ
        
        ใช้ปลายนิ้วมือลูบเป็นวงกลมด้วยจังหวะสม่าเสมอ ไม่ออกแรงกดกล้ามเนื้อ
        
        เพื่อบรรเทาความปวดในระยะที่ 1 ของการคลอด
        
        บริเวณท้องหรือ หน้าขา โดยการลูบหน้าท้อง
        
        ใช้ปลายฝ่ามือทั้ง 5 นิ้วของข้างที่ถนัด นวดเป็นวงกลม วนขวาจากวงกลมเล็ก ๆ แล้วค่อยขยายเป็นวงกลมใหญ่ขึ้นด้วยจังหวะสม่าเสมอ ทาซ้า ๆ ตลอดระยะเวลาที่มดลูกหดรัดตัว
        
        วางฝ่ามือทั้ง 2 ข้าง ที่เหนือหัวหน่าวของสตรีตั้งครรภ์ เมื่อมดลูกเริ่มหด รัดตัวให้ลูบฝ่ามือขึ้นไปที่ยอดมดลูกทางด้านข้างของครรภ์ทั้ง 2 ข้าง ให้มือมาเจอที่ยอดมดลูกแล้วลูบลงตรง ๆ ไปที่หัวหน่าว
    - - การนวดช่วยกระตุ้นต่อมใต้สมองให้หลั่งสารเคมีมีฤทธิ์คล้ายมอร์ฟีนเพิ่มขึ้นในร่างกาย
      - การนวดในระยะคลอดให้เน้นบริเวณไหล่ หลัง กระเบนเหน็บ และต้นขา
      - จะใช้เวลานวดนาน 30 นาทีต่อครั้ง
        
        ในช่วงปากมดลูกเปิด 3-4 , 5-7 และ 8-10 เซนติเมตร
      - ะการนวดที่หน้าท้องด้วยน้ามันราข้าวผสมน้ามันหอมระเหย กลิ่นมะกรูด
        
        ใช้ปลายนิ้วมือทั้ง 5 นิ้ว นวดวนเป็นวงกลมเล็ก ๆ แล้วขยายเป็นวงกลมใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ ด้วย จังหวะสม่าเสมอ เป็นเวลา 10 นาที
        
        ระดับความปวดไม่แตกต่างกับกลุ่มที่ไม่ได้รับการนวด
      - การนวดแผนไทย
        
        จะใช้มือทั้ง 2 ข้าง นวด กด บีบ คลึงบริเวณแนวไขสันหลัง หลังส่วนล่าง บั้น เอว ก้นกบ ต้นขาทั้ง 2 ข้าง ของผู้คลอด
        
        ผู้คลอดที่ได้รับการนวดแผนไทย ใช้ระยะเวลาในระยะปากมดลูกเปิดเร็ว และระยะที่ 2 ของการคลอด ไม่แตกต่างกับกลุ่มที่ไม่ได้รับการนวดแผนไทย
    - - การกดจุดเป็นการกระตุ้นปลายประสาทขนาดใหญ่
        
        ระยะคลอดจะกดจุดที่ตาแหน่ง
        
        เอสพี6(SP6)ซึ่งอยู่เหนือข้อเท้า
        
        แอลไอ4(LI4) หรือจุดเหอกู่(Hegu) ซึ่งอยู่ระหว่างนิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ ส่วนแรก
        
        ีแอล 67 (BL67) อยู่บริเวณปลายนิ้วก้อยของนิ้วเท้า
- - - - แนะนำให้เดิน พูดคุย หรืออ่านหนังสือ เป็นต้น
    - - แนะนำให้ตั้งใจจดจ่ออยู่กับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง นับลมหายใจเข้าออกขณะ มดลูกหดรัดตัว
    - - แนะนำให้หายใจลึกๆ เพ่งตามองที่จุดหนึ่งจุดใดอย่างแน่วแน่ ขณะมดลูกหดรัดตัว
  - - - ส่วนใหญ่จะใช้ในรูปแบบการสูดดม
        
        มีผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงการ
        รับรู้ต่อความปวด
    - - ร้อยละ 60 บอกว่าการใช้น้ำมันหอมระเหยช่วยให้อาการปวดทุเลาลง
  - - - ระยะปากมดลูกเปิดไม่เกิน 3 เซนติเมตร ควร
        แนะนำการหายใจแบบช้า (slow-deep chest breathing)
        
        เมื่อมดลูกเริ่มหดรัดตัวให้ผู้คลอดหายใจยาวและลึกเพื่อล้างปอด 1 ครั้ง จากนั้นหายใจเข้าทางจมูกช้าๆ นับ 1-4 แล้วผ่อนลมหายใจออกทางปากช้าๆ นับ1-5
    - - หายใจแบบเร็วตื้นและเบา
        (shallow accelerated decelerated breathing)
        
        ใช้ในระยะปากมดลูกเปิด 4-7 เซนติเมตร
        
        เมื่อมดลูกเริ่มต้นหดรัดตัว ให้ผู้คลอดหายใจยาวและลึกเพื่อล้างปอด 1 ครั้ง จากนั้นให้หายช้าๆ จนกระทั่งมดลูกหดรัดมากขึ้น
      - หายใจแบบหอบสลับเป่าปาก (shallow breathing with forced blowing out หรือ pant-blow breathing)
        
        สำหรับระยะเปลี่ยนผ่าน (transitional phase) ปากมดลูกเปิด 8-10 เซนติเมตร
        
        เมื่อมดลูกเริ่มหดรัดตัวให้หายใจยาวและลึกเพื่อล้างปอด 1 ครั้งจากนั้นหายใจเข้าและออกทางปากตื้นๆ เร็วๆ เบาๆติดต่อกัน 3 ครั้ง แล้วเป่าลมออก 1 ครั้ง ต่อเนื่องไป จนมดลูกคลายตัว
    - - ให้ผู้คลอดเบ่งหลายๆ ครั้งขณะมดลูกหดรัดตัวแต่ละครั้ง หรือกลั้นหายใจนานมากกว่า 6 วินาทีขณะเบ่งคลอด
  - - - พยาบาลผดุงครรภ์ต้องดูแลสุขอนามัยผู้คลอดทั้งทางร่างกาย และปากฟันให้สะอาด โดยเฉพาะช่วงที่ งดน้ าและอาหาร
    - - วิธีที่ใช้ยา
        
        ให้ยาลดปวดได้ตามแผนการรักษาของแพทย
      - ไม่ใช้ยา
        
        มีหลากหลายวิธี อาจเลือกเพียงหนึ่งวิธี
        หรือใช้หลายวิธีมาผสมผสานกัน
    - - การจัดสิ่งแวดล้อมให้มีความเป็นส่วนตัวมากเท่าที่จะทำได
- - - - ยา Pethidine
        
        ให้ได้ทั้ง IV push และ IV dripและ IM
        
        กรณี IV drip สารละลายที่สามารถผสมเพื่อเจือจาง Pethidine
        
        Dextrose, Lactate Ringer
        
        Dextrose in water
        
        0.9 %
        Sodium Chloride
        
        การติดตามผล
        
        ติดตามผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นตามา
        
        .การให้ IV injection
        
        ให้เจือจางความเข้มข้น อย่างน้อย10 mg/ml (0.1 – 1 mg / cc )
        
        .ยาที่ไม่สามารถผสมกับ pethidine
        
        Heparine Phenyloin Na HCO3 Barbiturate
        
        Phenobabital
        
        thiopental
        
        Aminophylline
      - 2 แนวทางการจัดการยา Fentanyl
        
        เป็นยาบรรเทาปวดชนิดเสพติดที่มีประสิทธิภาพสูง
        
        Fentanyl มีฤทธิ์กดการหายใจได้
        
        ระยะเวลาการออกฤทธิ์บรรเทาปวด
        
        ประมาณ 30 นาที ภายหลังให้ยา 100 mcg ฉีดไปครั้งเดียวในหลอดเลือดดำ
        
        Fentanyl อาจทำให้
        
        กล้ามเนื้อหดเกร็ง
        
        ม่านตาหดตัว
        
        หัวใจเต้นช้า
        
        ทำให้เคลิบเคลิ้ม
        
        .อาการข้างเคียงของยาต่อระบบประสาทส่วนกลางและส่วนปลายที่พบบ่อย
        
        กล้ามเนื้อแข็งเกร็ง
        
        กล้ามเนื้อกระตุก
        
        เวียนศีรษะ
        
        ความผิดปกติทั่ว ๆ ไปของระบบ
        หลอดเลือดหัวใจที่พบบ่อย
        
        ความดันเลือดต่ำ หัวใจเต้นช้า
        
        ควรเก็บไว้ในที่มีอุณหภูมิ 15 – 30 ◦C