Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ทารกตายในครรภ์ (fetal death) - Coggle Diagram
ทารกตายในครรภ์ (fetal death)
ความหมาย
การเสียชีวิตของทารกก่อนการคลอดอย่างสมบูรณ์หรือก่อนที่นำทารกออกจากมารดา โดยไม่คำนึงถึงระยะเวลาของการตั้งครรภ์ และไม่ได้เกิดจากการชักนำให้เกิดการคลอด (induced termination) โดยการเสียชีวิตนั้นถูกแสดงให้เห็นจากการที่ทารกไม่หายใจหรือไม่พบหลักฐานของการมีชีวิตอื่นๆ เช่น การเต้นของหัวใจ การคลำชีพจรที่สายสะดือได้ หรือการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้ออย่างชัดเจน หลังจากคลอดหรือนำทารกออกจากมารดา การหยุดเต้นของหัวใจต้องแยกออกจากภาวะ transient cardiac contraction และการหยุดหายใจต้องแยกออกจากการพยายามหายใจชั่วขณะ (fleeting respiratory effort)
การตายของทารกในครรภ์ระดับกลางตายระหว่าง 20-28 สัปดาห์
การตายของทารกในครรภ์ระยะปลายตายตั้งแต่ 28 สัปดาห์ขึ้นไป
อุบัติการณ์
อัตราทารกตายในครรภ์มีแนวโน้มลดลงเรื่อย ๆ จากรายงานของ WHO ระหว่างปี 1995-2005 อยู่ที่ 6.2 ต่อทารกรอดมีชีพ 1,000 คน ซึ่งส่วนใหญ่ลดลงในช่วงอายุครรภ์อายุ 28 สัปดาห์ขึ้นไปซึ่งการตายของทารกในครรภ์มีความแปรปรวนขึ้นกับหลายๆ ปัจจัยจาการศึกหาปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญได้แก่ เชื้อขาติ non-Hispanicrace ครรภ์แรก สตรีตั้งครรภ์อายุมาก และอ้วน นอกจากนี้ยั้งอาจสัมพันธ์กับเศรษฐสถานะ สูบบุหรี่ สุรา การใช้สารเสพติดอื่น ๆ จำนวนทารกในครรภ์ ซึ่งอัตราตายสูงขึ้นในครรภ์แฝด รวมถึงโรคทางอายุรกรรมทีพบร่วมด้วยเช่น เบาหวาน พบว่าความเสี่ยงที่จะมีทารกเสียชีวิตในครรภ์เพิ่มสูงขึ้น 2-5 เท่าและความดันโลหิตสูง เป็นต้น
สาเหตุและปัจจัยส่งเสริม
2.จากรก ร้อยละ 25-35
ภาวะรกลอกตัวก่อนกำหนด การติดเชื้อในโพรงมดลูกภาวะเส้นเลือดอุดกั้นในสายสะดือ การเกาะที่ผิดปกติของรก เช่น vasa previa
สายสะดือผิดปกติ เช่น knot
3.จากมารดา ร้อยละ 5-10
อายุมากกว่า 35 ปี
โรคทางพันธุกรรม เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคไตรุนแรง โรคต่อมไทรอยด์ thrombophilia โรคติดเชื้อต่าง ๆ
ภาวะทางสูติกรรม เช่น คลอดก่อนกำหนด ปัญหาระหว่างคลอด การคลอดติดขัด เสียเลือดมากก่อนคลอดหรือระหว่างคลอด มดลูกแตก รกลอกตัวก่อนกำหนด ตั้งครรภ์เกินกำหนด
ภาวะอื่น ๆ เช่น ยาหรือสารเสพติด บุหรี่ ความรุนแรงทางครอบครัว ได้รับบาดเจ็บจากอุบัติเหตุ
1.จากทารกในครรภ์ ร้อยละ 25-40
ความพิการแต่กำเนิด
ทารกบวมน้ำ ภาวะทารกโตช้าในครรภ์ชนิดรุนแรง การติดเชื้อ คลอดก่อนกำหนด
ความผิดปกติทางโครโมโซม
อาการ
การซักประวัติ
น้ำหนักลด เต้านมขนาดเล็กลง
มีเลือดหรือน้ำออกทางช่องคลอด
ทารกไม่ดิ้น
การตรวจร่างกาย
ฟังไม่ได้ยินเสียงหัวใจทารก
คลำการเคลื่อนไหวของทารกไม่ได้
ขนาดมดลูกไม่โตขึ้นจากการตรวจเป็นระยะ ๆ
การตรวจภายใน กรณีปากมดลูกเปิดแล้ว อาจคลำได้กะโหลกศีรษะทารกยุบ
ภาวะแทรกซ้อน
มารดา
ความผิดปกติในการแข็งตัวของเลือด : ถ้าทารกตายในครรภ์นานก็จะเกิดปัญหาความผิดปกติในการแข็งตัวของเลือดได้ (consumptive coagulopathy) หรือdisseminated intravascular coagulation (DIC)ซึ่งพบประมาณร้อยละ25 ของผู้ป่วยที่ทารกตายในครรภ์หลัง 1 เดือนไปแล้ว (missed abortion หรือretained dead fetus in utero)
ทารกอาจจะแข็งกลายเป็นหิน (lithopedian) ไม่คลอดโพรงมดลูกเสียหาย ตั้งครรภ์ต่อไม่ได้เพิ่มหัตถการในการยุติการตั้งครรภ์ในบางกรณีที่ค้างอยู่นานและติดเหนียวแน่นในโพรงมดลูก
1.ภาวะทางจิตใจผิดปกติมีความรู้สึกสูญเสียหมดกำลังใจ อาจจะกลายเป็นโรคจิตประสาท
การดูแลรักษา
การดูแลหลังคลอด
2.ถ้าอาการปกติ ไม่มีภาวะแทรกซ้อนสามารถให้กลับได้ ใน 6-24 ชั่วโมงหลังคลอด ช่วยยับยั้งการหลั่งน้ำนม เช่น ควรรัดเต้านมให้แน่นๆ ด้วยผ้ารัดหน้าอกหรือใส่ยกทรงคับ ๆ ไม่ควรดูดน้ำนมออก ใช้กระเป๋าน้ำแข็งประคบเพื่อลดอาการปวด หรือใช้ร่วมกับยายับยั้งการหลั่งน้ำนม ได้แก่ bromocriptine
1.ทีมบุคลากรทางการแพทย์เข้าไปให้คำปรึกษาแนะนำอย่างเหมาะสม ให้การดูแลประคับประคองสภาวะจิตใจของสตรีตั้งครรภ์ สามีและญาติ เฝ้าระวังปัญหาทางจิตเวช เช่น ภาวะซึมเศร้า
4.การให้คำปรึกษาก่อนตั้งครรภ์และเมื่อมาฝากครรภ์ครั้งแรก ซักประวัติโรคทางอายุรกรรมและสูติกรรมที่สำคัญสืบค้นสาเหตุทารกตายในครรภ์ครั้งก่อน และ ประเมินโอกาสกลับเป็นซ้ำโดยทั่วไปในครรภ์ความเสี่ยงต่ำที่มีทารกตายในครรภ์
การวางแผนหาสาเหตุและให้การดูแลครรภ์ครั้งต่อไป จัดเป็นครรภ์เสี่ยงสูงที่ต้องให้การดูแลอย่างเหมาะสมเพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ำ
การจะเลือกใช้วิธีใดในการทำให้การตั้งครรภ์สิ้นสุด
1.สภาพสุขภาขของมารดา
2 ประสบการณ์และความขำนาญของแพทย์
ขนาดของมดลูกและอายุครรภ์
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การตรวจนับเม็ดเลือดและเกล็ดเลือด
ระดับ fibrinogen ถ้าต่ำกว่า 100 มก./ดล. เลือดจะแข็งตัวช้า
ระดับ FDP ถ้าเพิ่มขึ้นแสดงถึงสภาพ activefibrinolysis เนื่องจาก primary fibrinolysis นั้นพบน้อยมากฉะนั้นถ้า FDP >10 g/ml เป็นการแสดงถึงสภาพ secondary fibrinolysis ที่ตอบสนองต่อ intravascular coagulation
Blood smear อาจเห็น burr's or fragmented red blood cell เกล็ดเลือดต่ำลง แต่มักจะไม่มาก แม้ fibrinogen จะต่ำลงมาก
PT, PTT, TT และ bleeding time ที่นานขึ้นเพื่อประเมินการแข็งตัวของเลือด
การคลอด
อาจพิจารณายุติการตั้งครรภ์ เมื่อ 39 สัปดาห์ หรือก่อนหน้านั้นทั้งนี้ขึ้นกับข้อบ่งชี้และความเหมาะสม